BÀI THỰC TẬP 3.

XÁC ĐỊNH GIUN KÝ SINH ĐƯỜNG

TIÊU HÓA
I. MỤC TIÊU
Sinh viên nhận biết và phân biệt được trứng hoặc ấu trùng các loài giun ký sinh
đường tiêu hóa:
- Giun đũa (Ascaris lumbricoides)
- Giun kim (Enterobius vermicularis)
- Giun tóc (Trichuris trichiura)
- Gium móc (Ancylostoma duodenal, Necator americanus)
- Giun lươn (Strongyloides stercoralis)
II. TRỨNG CÁC LOẠI GIUM TÌM THẤY TRONG PHÂN
1. Trứng giun kim (Enterobius vermicularis)
- Kích thước tương đối nhỏ 20- 30 x 50- 60 µm.
- Vỏ mỏng, có 2 lớp.
- Màu trong suốt, bên trong là khối nhân hoặc ấu trùng.
- Hạ ánh sáng xuống khi quan sát.
- Hình bầu dục, vẹt ở 1 bên.

Hình 1: Trứng giun kim vật kính 10x

Hình 2: Trứng giun kim ở vật kính 100x

2. Trứng giun tóc (Trichuris trichiura)

- Hình bầu dục, giống như quả cau hai cực có 2 nút trong.
- Kích thước 20- 30 x 50- 60 µm.
- Màu vàng tươi hoặc sẫm.
- Vỏ dày và nhẵn, có 2 lớp.
- Nhân chắc gọn thành khối.

Hình 3: Trứng giun tóc ở vật kính 100x

3. Trứng giun móc (Ancylostoma duodenale/ Necator americanus)

- Kích thước 34- 40 x 50- 70 µm.
- Hình bầu dục.
- Vỏ mỏng, nhẵn, trong suốt.
- Màu xám trong.
- Có từ 2-4 phôi bào.
Hình 4: Trứng giun móc ở vật kính 100x

4. Ấu trùng giun lươn (Strongyloides stercoralis)

- Ấu trùng giai đoạn 1: Nở từ trứng, có kích thước khoảng 200 – 250 x 16 -20
µm. Xoang miệng ngắn, đuôi nhọn, thực quản có eo thắt nên có dạng phình.
- Ấu trùng giai đoạn 2: Phát triển từ ấu trùng giai đoạn 1. Kích thước từ 400 –
700 µm, ngang 12 – 20 µm, thực quản có dạng hình ống dài từ 40% - 45%
chiều dài toàn thân. Đuôi tù hoặc có hình chẻ hai ở tận cùng như đuôi én.

Hình 5: Ấu trùng giun lươn ở vật kính 100x Hình 6: Ấu trùng giun lươn ở vật kính 10x

III. BÀN LUẬN

- Mẫu trứng và ấu trùng của giun ký sinh được xem rõ dưới kính hiển vi với vật
kính 100x.
- Trừng giun kim: dễ nhận biết; trong suốt, hình bầu dục và hơi méo một bên.
- Trứng giun tóc: màu vàng tươi, vò nhắn; hình thể rất đối xứng; giống hình quả
cau thể hiện bằng 2 nút ở 2 cực của trứng.
- Trứng giùm móc: hình bầu dục, vỏ mỏng, nhẵn và trong suốt; trong có các khối
phôi bào.
- Ấu trùng giun lươn: đuôi nhọn, tù hoặc có hình chẻ hai ở tận cùng.
IV. KẾT LUẬN
- Sinh viên biết sử dụng kính hiển vi để quan sát nhận biết và phân biệt được
trứng hoặc ấu trùng trong tiêu bản.
- Quan sát và nắm được hình dạng, tên khoa học của trứng và ấu trùng thông qua
bài thực hành.
 BÀI THỰC HÀNH 4. XÁC ĐỊNH SÁN KÝ SINH
I. MỤC TIÊU
Sau buổi thực tập sinh viên nhận biết và phân biệt được trứng các loại sán thường
gặp.
Sán lá
- Sán lá gan lớn (Fasciola hepatica)
- Sán lá gan nhỏ (Clonorchis sinensis)
Sán dây
- Sán dây lợn (Taenia solium)
- Sán dây bò (Taenia saginata)
- Sán dây lùn (Hymenolepis nana)
- Sán dây cá (Diphyllobothrium latum)
- Sán dây chó (Dipylidium caninum)
II. TRỨNG CÁC LOẠI SÁN TÌM THẤY TRONG PHÂN
1. Sán lá
1.1. Trứng sán lá gan lớn
- Hình bầu dục to, có nắp vỏ khá dày.
- Kích thước to 140 x 70 µm.
- Màu vàng nhạt.

Hình 7: Trứng sán lá gan lớn ở vật kính 100x Hình 8: Trứng sán lá gan lớn ở vật kính 10x

1.2. Trứng sán lá gan nhỏ

- Hình bầu dục giống hạt vừng, một cực có nắp, một cực có một gai nhỏ.
- Kích thước 16- 17 x 26- 30 µm.
- Màu vàng nhạt hoặc vàng nâu.
- Vỏ mỏng, có 2 lớp.
- Nhân đã phát triển thành phôi nằm trong trứng.
Hình 9: Trứng sán lá gan nhỏ ở vật kính 100x

2. Sán dây
2.1. Sán dây lợn/ bò
- Hình cầu, to khoảng 40 µm.
- Vỏ dày, màu nâu sậm có tia, phôi có 6 móc.

Hình 10: Trứng sán dây lợn ở vật kính 10x Hình 11: Trứng sán dây lợn ở vật kính 100x

2.2. Trứng sán dây lùn

- Hình bầu dục, to khoảng 40 µm.
- Vỏ nhầy trong suốt, có 2 thành. Thành ngoài mỏng, thành trong dày hơn và có
một nhỏm nhỏ ở mỗi cực, từ đó xuất hiện nhiều dây treo.
Hình 12: Trứng sán dây lùn ở vật kính 100x

III. BIỆN LUẬN

- Mẫu trứng của sán ký sinh được xem rõ dưới kính hiển vi với vật kính 100x.
- Trứng sán lá gan lớn, có hình bầu dục, vỏ trứng dày, kích thước lớn, có nắp,
bên trong chứa phôi bào.
- Trứng sán lá gan nhỏ: trông tựa hạt vừng, có nắp ở 1 đầu và 1 đầu có gai nhỏ.
- Trứng sán dây lợn/ bò: hình cầu, vỏ dày, bên trong chứa 3-6 đôi móc.
- Trứng sán dây lùn: hình bầu dục, vỏ trong suốt, có 2 thành vỏ. Bên trong chứa
6 phôi móc, có sợi dây keo bên trong.
IV. KẾT LUẬN
- Sinh viên biết sử dụng kính hiển vi để quan sát nhận biết và phân biệt được các
loại trứng sán thường gặp.
- Quan sát và nắm được hình dạng trứng, tên khoa học của trứng thông qua bài
thực hành.