MIKROBIOLOGIA 20.11.

2021

Podział drobnoustrojów na podst ich warunków życia

Badania warunków życia drobnoustrojów związane są z nauką ekologii. Ekologia określa wzajemną
zależność między drobnoustrojami a środowiskiem. Wyróżniamy trzy zasadnicze rodzaje oddziaływania
drobnoustrojów na gospodarza i gospodarza na drobnoustroje. 1. symbioza jest to długotrwały związek
dwu lub więcej organizmów żyjących w bezpośrednim sąsiedztwie i czerpiących z tego obustronne
korzyści, przykład: bakterie jelitowe. 2.komensalizm, czyli współbiesiadnictwo. Charakteryzuję się tym, że
jeden z orgzanizmów czerpie zyski ze współżycia z drugim niewywołując na niego wpływu ani
dodatniego, ani ujemnego, przykład:niektóre drobnoustroje rozkładają związki toksyczne, badz je
usuwają ze środowiska umożliwiając dobry rozwój innym mikroorganizmą. 3.pasożytnictwo jest to rodzaj
współżycia organizmów, gdzie drobnoustroje-pasożyty wykorzystuja przez długi czas gospodarza-
żywiciela jako środowisko życia. U żywiciela pasożyt powoduje chorobę.

Czynniki warunkujące chorobotwórczość drobnoustrojów

Chorobotwórczość, czyli patogenność jest to zdolność wywołania procesu chorobowego w organiźmie

żywiciela. Jest cechą stałą dla gatunku tzn bakterie, wirusy, grzyby chorobotwórcze po wniknięciu do
organizmu gospodarza i namnożeniu się wywołują objawy choroby. Są więcej przyczyną, czyli czynnikiem
etiologicznym choroby. Drobnoustroje chorobotwórcze charakteryzują się zjadliwością, inwazyjnością,
wydzielaniem enzymów, wydzialniem toksyn.

Zjadliwość drobnoustrojów- drobnoustrój jest zjadliwy wtedy gdy zawiera lub wytwarza enzymy i
toksyny, które działają szkodliwie, czyli patogennie na organizm gospodarza, oraz wtedy gdy ich obeność
powoduje u gospodarza zmiany miejscowe lub ogólne.

Enzymy- drobnoustrój chorobotwórczy wytwarza enzymy, które działają szkodliwie na organizm

gospodarza. Przykład: enzymy proteolityczne, czyli proteazy- wytwarzaja gronkowce złośliwe,

kolagenaza-rozkłada kolagen, tkankę łączną. Ten enzym tworzy laseczka z gorzeni gazowej,

koagulaza- ten enzym tworzą gronkowce chorobotwórcze, powoduję koagulację osocza krwi,

hialuronidaza-rozkłada kwas hialuronowy w tkance łącznej, umożliwa to rozpowszechnianie sie bakterii

w organiźmie. Ten enzym tworzą paciorkowce, gronkowce, laseczki beztlenowe,

strepotoinaza- tworzona jest przez paciorkowce hemolityczne, enzym ten powoduje rozpuszczanie
skoagulowanego osocza,

hemoisyna
leukocydyna, te enzymy powoduja rozpad leukocytów i erytrocytów

Toksyny-są to związki trując, które hamują działanie fizjologiczne komórek i tkanek oraz wpłyhwają na ich
strukturę. Wyróniamy dwa rodzaje toksyn:

1.egzotoksyny- są tworzone przez bakterie Gplus, przykłady: maczugowiec błonnicy, laseczki beztlenowe
np zgorzel, laseczki tężca, laseczki jadu kiełbasianego. Tworzą też niektóre bakterie Gminut, przykłady:
pałeczki czerwonki, krzuśta i pałeczki dżumy. Są bardzo silnymi jadami i maja dzialanie swoiste.

2.endotoksyny- są jadami o dzialaniu swoistym, przede wszystkim powoduja zakazenia w ukladzie

pokarmowym. Tworzone sa przez bakterie Gujemne, np: pałeczki litowe, przecinkowiec cholery i
dwoinka zapalenia płuc.

Inwazyjność- pojęcie określa zdolność drobnoustroju do wtargnięcia do organizmu człowieka, zwierzęcia,

adaptacje w nim oraz rozmnażanie sie w nim. Bakterie maja rozny stopien inwazyjnosci. Te bakterie które
tworza egzotoksyny sa nie inwazyjne, poniewaz namnazaja sie w miejscu wnikniecia do organizmu,
przykład laseczki tężca. Natomiast laseczki wąglika, pałeczki dżumy tworzą endotoksyny,
rozprzeszczeniają sie bardzo szybko w organiźmie, bardzo szybko sie namnażają. Tworzą endotoksyny,
powoduja ostre choroby i śmierć.

Budowa bakterii morfologiczna

Bakterie należą do organizmó jednokomórkowych lub tworzą zespoły komórek niezróżnicowanych,

należą do grupy prokarjotta, tzn nie maja typowego jadra. Natomiast maja skupisko substancji
chromatynowej. To skupisko to nukleoid.Nie maja mitochondriów. Maja błonę komórkową, ścianę,
bardzo czesto rzeski, maja protoplazmę w srodku. W protoplazmie maja rybosomy.

Procesy jakie zachodzą w komórce bakterii sa to procesy syntezy czyli tworzenia, i procesy rozklady.
Procesy rozkladu dostarczaja energii. Oba procesy zachodza pod wplywem enzymów bakterii. Różnice w
skladzie enzymow bakteryjnych są podst do podziału na dwie grupy: 1. bakterie tlenowe, czyli tlenowce
2.bakterie beztlenowe , czyli beztlenowce.

Klasyfikacja bakterii ktore powoduja chroby

Nazewnictwo jest regulowane odpowiednimi przepisami miedzynarodowymi. Kazda bakteria ma dwie
nazwy laciskie. Pierwsza okresla rodzaj bakterii, a druga nazwe gatunku. Bakterie dzielimy na klasy: klasa
krętek, pałeczki, ziarenkowce, bakterie spirane,

Charakterystyka wybranych grup bakteryjnych

Rodzaj bakterii

Preponema: są to bakterie które maja kształt sprężynki, maja rzeski, Gujemne. Np: krętek blady
powowduje kiłe.

Pseudomonas- pałeczki Gujemne, sa chorobotwórcze, maja forme paleczki, Co powoduje? stany rozple,
zakażenia przyranne, posocznice, stany zapalne drog moczowych, zapalenie opon mozgowo rdzeniowych,

Eschelichia- są Gujemne i sa urzęsione. Wystepuja w przewodzie pokarmowym u ludzi, zwierzat.

Wystepuja w przewodzie pokarmowych,, w wodach powierzchownych, moga spowodowac zapalenie
mozgu, drug moczowych, pecherzyka zolcioweho

Salmonella- pałeczki, Gujemne, orzesiona. Powoduje zakazenia ukladu pokarmowego

Shigella- pałeczka Gujemne, nie orzesiona wywoluje czerwonke, powoduje niezyty jelit i zolladka

Klepsiella- Gujemne, nie orzesiona, powoduje zapalenie pluc, ucha srodkowego, zapalenie opon
mozgowo rdzeniowych, dróg oddechowych, dróg żółciowych, posocznicę,

Enterobakter- orzesiona, powoduje niezyty przewodu pokarmowego, ukladu moczowego, drób

żółciowycj, zapalnia opon mozgowych

Posocznica- rodzaj proteus-paleczka G ujmene, orzesiona, powoduje zakażenie drog moczowych,

zapalnie opon mozgowo rdzeniowych,ucha srodkowego, biegunki u małych dzieci

Neisse- Gujmne, ziarnkowiec, powoduje rzerzaczke, zapalenie precherza choczowego, zapalenie nerek,
zapalenie gruczolu krokowego, zapalenia stawow, dziasel, mozgu, odszewnej

Moraxella- pałeczki Gram ujemne nieorzęsione, powoduja zapalenie spojówek

Staphytococus- bakteria kulista, tworzy grona, najbardziej znana staphylococus aureus czyli gronkowiec
zlocisty, powoduje zapalenie zatok, ucha srodkowego, blon sluzowych, drog moczowych, pluc, opon
mozgowych, zatrucia pokarmowe

Streptococus- bakteria kulista, moga tworzyc dwoinki, moga tworzyc lancuszki, Gram dodatnie,
orzesione, powoduja zakazenia ropne

Clostridium- laseczki, Gram dodatnie, clostridium butulinom-jad kielbasiany

Mikrobiologiczna diagnostyka chorob układowych

Układ oddechowy:

Jezeli mowimy o diagnostyce chorob u. oddechowego, ma na celu rozpoznanie wirusa bakterii ktore
spowodowalo zakaźenie. Wiele chorob oddechowego rozpowszechnia sie za pomoca drogi kropelkowej.
Te bakterie wnikaja przez uszkodzone błony ukladu oddechowego. Takie uszkodzenie blon moze nastapic
w wyniku palenia papierosów, czynniki chemiczne, zanieczyszczenie srodowiska. W celu do badan
diagnostycznych bierze sie plfocinę, tresc oskrzeli pobiera sie przez bronkoskopi, płyn opłucnowy z
opłucnej i wycinki tkanek. Takie bakterie jak proteus moga powodowac zapalenie, zmiany w płucach,
gronkowiec może powodować zapalenie płuc, paciorkowiec też może powodować zapalenie płuc, oraz
paciorkowce kałowe moga powodowac zapalenie oskrzeli.

Układ pokarmowy:

Od czego zalezy flora bakteryjna uk. pokarmowego? Od cech indywidualnych osoby, od sposobu
odzywiania, od stanu zdrowia

. Prawidlowa flora bakteryjna- w blonie sluzowej jamy ustnej normalnie wystepują paciorkowce
zielenijące, gronkowce, moga wystepowac maczugowce, pałeczki z rodziny laktobacilius. Gardło-
prawidłowo fizjologicznie wysteouja maczugowce, paciorkowce niechemolizujace. Jelita- pałeczki gram
dodatnie kwasu mlekowego, paciorkowce kałowe, proteus i laktobacilius).

Bakterie ktore powoduja choroby chorobotwórcze: e coli(pałeczki okrężnicy), salmonella,

shigella(pałeczki czerwonki), proteus, klepsiella, gronkowiec złocisty, toksyny jadu kielbasianego.

Układ moczowy:

Najczesciej dochodzi droga wstepujacą, bakterie chorobotwórcze sa wprowadzane z cewki moczowej do

pecherza. Głównie to sa bakterie z rodzaju enterobakteriace. Zakazenia pierwotne najczesciej wywolane
przez paleczki e coli. Zakazenia nabyte np po zabiegach -cewnikowanie, operacja. Moga to spowodowac
gronkowce albo prodeus. Normalnie flora bakteryjna cewki moczowej rzadko przekracza 10/3 bakterii w
jednym mililitrze moczu. Kiedy mowimy o bakteriulli? Wtedy gdy ilosc bakterii w jednym mililitrze moczu
jest wiekszcza niz 10/5. Oddzial neurologiczny=zazwyczaj flora szpitalna, ma duza odpornosc na
antybiotyki, oddzial wewnetrzny- najczesciej e coli.

Układ płciowy:

W warunkach prawidłowych jesli wezmiemy wymaz z pochwy to zobaczymy komorki nabłonka. Oprocz
tego beda tez laseczki laktobacillus, acidofillus. I dzieki tym laseczka mamy odpowiednie ph pochwy-
kwasne. W stanach patologicznych laseczki zanikaja. Na ich miejsce pojawia sie roznorodnna flora ale
patologiczna. Najczesciej zakazenie ukladu plciowego powoduje rzesisteki pochwowy.Powoduje
zapalenie pochwy, Kolejna bakteria: goinki rzeżaczki.