Tajuk 11

Bahan Komposit
Apakah Bahan Komposit?

Bahan struktur yang dibentuk dengan

menggabungkan 2 atau lebih bahan yang
Berbeza seperti logam, aloi,Kaca,
seramik dan polimer
e.g: konkrit bertetulang
spesifik superkonduktor
gentian optik, kaca
gentian kaca
BAHAN KOMPOSIT fotokromik

mempunyai sifat-sifat yang lebih

baik daripada komponen asal

Dihasilkan untuk
Kegunaan spesifik

Definisi
Bahan komposit (atau komposit)
merupakan bahan yang dibuat melalui
gabungan dua atau lebih bahan.
Salah satu bahan biasanya gentian yag
kukuh seperti gentian kaca, kevlar atau
gentian karbon yang memberikan bahan
tersebut kekuatan tensil.
Sementara bahan lain (dinamakan matriks)
biasanya sejenis bahan berdamar seperti
polyester atau epoxy yang memegang
gentian dan menjadikan bahan tersebut
keras dan kukuh

 Bahan komposit ialah bahan yang

dihasilkan daripada gabungan dua atau
lebih sebatian sebatian seperti
aloi,logam, kaca, polimer dan seramik.
Sifat bahan komposit yang dihasilkan
ialah lebih baik daripada komponen yang
asal.
Ada bahan komposit yang menggunakan
aggregat selain daripada, atau bersamasama gentian.

 Gabungan 2 atau lebih bahan

(mengukuhkan elemen, pengisi
dan pengikat matriks komposit),
berbeza dalam bentuk atau
komposisi pada skala makro.
Juzuknya mengekalkan identiti
mereka, iaitu mereka tidak larut
atau bergabung sepenuhnya
kepada satu sama lain walaupun
mereka bertindak secara bersama.
Biasanya komponen boleh dikenal
pasti secara fizikal

Contoh bahan komposit

Kain gentian karbon tenunan

filamen, unsur biasa
dalam bahan komposit

Papan lapis adalah bahan

komposit biasa. Ramai orang
menggunakannya dalam
kehidupan seharian mereka

Apa Yang Membuat Bahan Komposit?

Bahan-bahan yang berlainan bekerjasama untuk
memberi sifat-sifat komposit yang unik,
tetapi boleh diketahui bahan-bahan yang berbeza
selagi mereka tidak lenyap atau bercampur
antara satu sama lain.
Ringan, kuat dan tahan kakisan, bahan komposit
yang digunakan dalam produk semakin meningkat
kerana ia memberi banyak manfaat.

Kebaikan Bahan Komposit

Bahan komposit memiliki banyak
keistimewaan, diantaranya lebih ringan,
kekuatan yang lebih tinggi, tahan kakisan.
kekuatan tensil lebih tinggi daripada dari
komposit serat karbon semua paduan logam.
Semua itu menghasilkan berat pesawat yang
lebih ringan, daya angkut yang lebih besar,
hemat bahan bakar dan jarak tempuh yang
lebih jauh.

 Komposit wujud secara semula jadi.

E.g: Sekeping kayu komposit. Dengan
gentian selulosa yang panjang (bentuk kanji
yang kompleks) yang dipegang bersama
dengan bahan yang lebih lemah dipanggil
lignin.
Contohnya: Selulosa juga didapati dalam
linen, tetapi kuasa pengikat lignin yang
terbentuk membuatkan sekeping kayu lebih
kuat daripada sebungkus gentian kapas.

Membuat Komposit
Kebanyakan komposit adalah terdiri
daripada hanya dua bahan:
1. Matriks atau Binder
2. tetulang (Reinforcement)

Contoh bahan komposit

Plastik diperkukuhkan dengan kaca
atau GRP
Komposit matriks logam
Komposit matriks seramik
Perisai Chobham (lihat perisai
komposit)
Papan lapis

1. Plastik diperkuat fiber:

i.Diklasifikasikan oleh jenis fiber:

wood (selulosa dalam lignin dan matriks
hemiselulosa)
Carbon -fibre reinforced plastic atau CRP
Glass-fibre reinforced plastic atau GRP
(biasanya, "fiberglass
ii.Diklasifikasikan oleh matriks: Komposit
termoplastik
long fiber thermoplastics or long fiber
reinforced thermoplastics
glass mat thermoplastics
. Komposit termoset

2. Metal matrix compisite (MMC):

Cast iron putih

Hardmetal (carbide in metal matrix)

Metal-intemetallic laminate

3. Ceramic matrix composites:

Cerment (ceramic and metal)
concrete
Reinforced carbon-carbon (carbon fibre
in a graphite matrix)
Bone (hydroxyapatite reinforced with
collagen fibers)

4. Organic matrix/ceramic aggregate

composites:
Mother of pearls
Syntactic foam
Asphalt concrete

5. Engineered wood
- Playwood
- oriented strand board
- wood plastic composite(recycled wood fiber
in polyethylene matrix)
- Pykrete (sawdust in ice matrix)

6. Plastic-impregnated or
laminated paper or textiles:
Arborite
Formica( plastik)

Memilih bahan untuk tetulang

Paling biasa adalah gentian kaca.
Merupakan komposit canggih
menggunakan gentian halus karbon tulen.
Ia adalah ringan serta kuat.
Ia digunakan dalam pesawat dan barangan
sukan (golf).
Polimer juga tetulang yang baik bagi
produk yang memerlukan binaan yang
ringan dan boleh dipercayai

 Seramik, karbon dan logam digunakan

sebagai matriks untuk tujuan-tujuan
yang sangat khusus.
contoh:
Seramik - digunakan pada bahan yang
akan terdedah kepada suhu tinggi
Karbon - digunakan untuk produk yang
terdedah kepada geseran dan lusuh.

KACA

Suatu bahan pepejal amorfus yang

dibuat oleh silika lebur dengan oksida
asas.
Komponen utama kaca ialah silikon
dioksida (SO2).
Kaca seni binaan dibuat daripada tiga
bahan mentah utama:
silika, kapur, natrium karbonat, kalsium
oksida, boron oksida, natrium oksida.

 Bahan-bahan sekunder
digunakan untuk memberi
sifat-sifat khas bagi kaca
boleh dikategorikan
kepada 3 :

1. Kaca Soda kapur

90% daripada jumlah pengeluaran
Lebih murah
Contoh: botol, balang, kaca untuk
minuman, kaca tingkap.
60-75% silika, soda 12-18%,
kapur 5-12%.
Tahan terhadap suhu tinggi,
perubahan haba mendadak dan
kakisan bahan kimia.

2. Kaca Plumbum
% plumbum oksida tinggi.
Permukaan yang lembut, sesuai
untuk hiasan menggunakan
pengasah, pemotong, pengukir.
Tidak tahan terhadap suhu yang
tinggi atau perubahan mendadak.

Kaca Borosilikat
Kaca silikat mempunyai sekurangkurangnya 5% daripada oksida borik.
ketahanan yang lebih besar kepada
perubahan terma dan kakisan kimia.
digunakan dalam loji proses industri
kimia, industri farmaseutikal, mentol,
lampu berkuasa tinggi.
Di rumah digunakan untuk plat masak.

SERAMIK
Seramik tradisional: porselin, bata.
Seramik baru dan canggih memiliki
sifat-sifat bukan sahaja di bidang
pencapaian tetapi juga
keberkesanannya merangkumi daya
ketahanan yang tinggi kepada
lelasan(abrasion), kekuatan panas
yang sangat baik, tahan kepada
kepanasan, lengai pada bahan kimia,
kelajuan pemesinan yang tinggi dan
kestabilan dimentional..

Seramik teknikal
1. Oksida: Alumina, zirkonia
Bukan oksida: karbida, borida,
nitrida, silicida
Komposit: Zarah
memperkukuh, kombinasi
oksida dan bukan oksida.

KRISTAL CECAIR
Secara fizikal ianya boleh mengalir
seperti cecair, tetapi juga mempunyai
sifat-sifat pepejal berhablur.
Boleh dianggap sebagai kristal yang
telah hilang susunan sebahagian atau
semua kedudukan pada masa yang sama
mengekalkan susunan orientasinya.

 Sebahagian bahan (antara fasa

pepejal dan cecair).
Molekul mereka sering berbentuk
seperti rod atau plat atau beberapa
bentuk lain yang menggalakkan
mereka untuk menjajarkan secara
bersama sepanjang arah tertentu.
Ia adalah suhu cecair sensitif (panas
cecair dan sejuk-pepejal)

FILEM NIPIS
Bahan lapisan yang nipis bermula
dari nanometer untuk beberapa
mikrometer tebal.
perkakasan semikonduktor
elektronik dan selaput optik
adalah aplikasi utama yang
mendapat manfaat daripada
binaan filem nipis.

 Seramik filem nipis melindungi

bahan substrat daripada kakisan,
pengoksidaan, haus dipakai.
Modul filem nipis dijangka akan
menjadi lebih murah dan dapat
mengurangkan kos bahan, kos
tenaga, kos pengendalian dan
kos modal.

Jenis Komposit
Konkrit
- Terdiri daripada campuran batu-batu, cip
dan pasir yang diikat bersama oleh simen.
- Ia adalah kuat tetapi rapuh dan lemah
dalam ketegangan.
- Keluli adalah kuat dalam tegangan.
Apabila konkrit dikukuhkan dengan wayar
keluli,bar keluli atau mana-mana gentian
polimer, gabungan yang terhasil adalah
bahan sangat kuat dengan ketegangan
lebih kuat (konkrit bertetulang)

Superkonduktor
Berupaya mengkonduksikan tenaga elektrik dan
dapat disejukkan pada suhu yang amat rendah
tanpa memerlukan apa-apa penebat.
Kebanyakannya adalah sebatian logam aloi atau
seramik oksida logam. Ada yang dibuat daripada
bahan komposit
Digunakan dalam kereta api laju di Jepun & alat
magnet pengimejan perubatan seperti
pengimejan resonans magnetik (MRI)
Juga digunakan dalam sistem penyimpanan
tenaga magnet, penjana, transformer dan dalam
bahagian-bahagian komputer.
Alat yang dibuat dari superkonduktor mempunyai
susutan kuasa yang rendah, kelajuan operasi
yang tinggi dan kepekaan yang tinggi

 Gentian Optik
-Kabel gentian optik terdiri daripada sebuah
bungkusan benang kaca atau plastik yang
dikelilingi oleh salutan kaca.
- Adalah bahan komposit yang boleh
digunakan untuk menghantar data, suara dan
imej dalam bentuk digital.
- Digunakan untuk menggantikan wayar
tembaga lama, talian telefon jarak jauh,
dalam telefon bimbit kamera video, dan untuk
menghubungkan komputer dalam rangkaian
kawasan tempatan.
- Juga digunakan dalam instrumen untuk
memeriksa bahagian-bahagian dalaman
badan atau memeriksa kawasan pedalaman
bagi barangan perkilangan berstruktur.
- Digunakan secara meluas kerana kos bahan
yang rendah, keupayaan penghantaran yang
tinggi, kestabilan kimia dan kurang mendapat
gangguan

Gentian Kaca
Gentian kaca (bahasa Inggeris: Fiberglass)
merupakan satu bahan gentian yang diperbuat
daripada kaca yang sangat halus.
Ia digunakan sebagai agen menguat di dalam
banyak produk-produk polimer; yang mana
menghasilkan bahan komposit.
Polimer-polimer seperti polimer diperkuat
gentian (fiber-reinforced polymer atau FRP) atau
plastik diperkuat kaca (glass-reinforced plastic
atau GRP), lebih dikenali umum dengan nama
"gentian kaca".

 kaca adalah keras, kuat dan mempunyai

ketumpatan yang tinggi, ia juga agak rapuh.
Plastik adalah anjal, fleksibel dengan
ketumpatan yang rendah tetapi tidak kuat
seperti kaca.
Apabila gentian kaca digunakan, ia dapat
memperkukuh plastik.
Ia mempunyai kekuatan tegangan yang
tinggi, boleh diwarnakan dengan mudah dan
ketumpatannya rendah.
Ia boleh dibuat menjadi lapisan yang nipis,
tetapi sangat kuat.
Ia mudah diacu & dibentuk.
digunakan untuk membuat produk-produk isi
rumah seperti tangki penyimpanan air, raket
badminton, bot-bot kecil, ski & topi keledar

Kaca Potochromic
Boleh dihasilkan dengan menerapkan bahan
potochromic argentum klorida, kristal AgCl
dalam kaca atau polimer lutsinar.
Apabila ia terdedah kepada cahaya
argentumklorida ditukar kepada perak dan
kaca gelap.
Potochromic menjadi lutsinarlagi apabila
argentum ditukar kembali kepada argentum
klorida, apabila cahaya samar- samar.
Sesuai untuk membuat kanta optik, kereta
panel paparan maklumat, kanta dalam
kamera, suis optik dan meter keamatan
cahaya.