Institut Pendidikan Guru Kampus

Darulaman
FALSAFAH & PENDIDIKAN DI MALAYSIA
EDU3101
SOALAN 3
NAMA PELAJAR

NO. KAD PENGENALAN

NURZURAIDA BINTI MAWARDI

MOHD FAIZAL BIN JAMIL
HO SIEW YEE
NURSHAHRINA BINTI AHMAD
TARMIZI

KURSUS : PISMP BIMBINGAN SEMESTER 1

Soalan 3
a) Jelaskan banding beza
Falsafah Pendidikan Barat
Tradisional dan moden yang
boleh digunapakai dalam
pendidikan di Malaysia

Falsafah
Pendidikan
Tradisional Barat

FALSAFAH PENDIDIKAN
TRADISIONAL BARAT

PERENIALISME

ESENSIALISME

Parenialisme
Dipelopori oleh
R.M.Hutchins pada tahun
(1899-1977). Merupakan
mazhab tertua dan
bersifat konservatif

Parenialisme berasal
daripada perkataan asas,
perennial yang membawa
maksud tidak berubah

Banyak dipengaruhi oleh

fahaman idealisme dan
realisme.menurut mazhab
ini, tabii (semulajadi)
manusia adalah bersifat
tetap dan tidak berubahubah

Kebenaran yang dicari

bersifat universal yang
tidak mengikut tempat,
masa atau keadaan

Falsafah pendidikan ini

merumuskan pendidikan adalah
ke arah mendapatkan kebenaran
dan memahaminya.Pendidikan
dianggap sebagai latihan bagi
membentuk dan
memperkembangkan minda dan
intelektual

Falsafah Pendidikan Barat Tradisional

KOMPON
EN /
MAZHAB
Perenialis
me

KONSEP MATLAMA
T
PENDIDIK
AN
Secara
semulaja
di,ciri
manusia
bersifat
sejagat
dan
tidak
berubahubah

Mengajar
ilmu dan
nilai
bersifat
sejagat
dan abadi

Kurikulum

Kaedah
mengaja
r

Tumpua
n

Peranan
murid

Peranan
guru

Tumpuan dalam bidang kemanusiaan dan kesusasteraan

M/P yg disarankan ialah sains, matematik, bahasa,sastera
dan seni.
Beri peluang kepada murid untuk memperoleh celik akal
yang penting dalam kehidupan.
Berpusatkan matapelajaran dan sama untuk semua pelajar

Kurikulum

Guru dianggap sebagai pakar yang bijaksana serta

berwibawa dalam bidang pendidikan
Tanggungjawab mereka ialah menyampaikan ilmu di
samping membimbing perbincangan kumpulan.
Mereka juga bertanggungjawab mendisiplinkan murid
Guru dianggap berilmu dan pengetahuannya tidak boleh
dipersoalkan.

Peranan
guru

Peranan
murid

Tanggungjawab murid ialah berusaha bersungguh-sungguh

agar dapat memperoleh seberapa banyak ilmu mengikut
kemampuan masing-masing
Murid dikehendaki menyiapkan segala tugasan yang diberi
oleh guru
Murid-murid tidak digalakkan untuk memilih mata pelajaran
elektif kerana mereka dianggap tidak matang untuk membuat
keputusan

kaedah didaktik ditekankan dimana guru mengajar dan

murid belajar segala isi yang disampaikan tanpa menanya
sebarang soalan.
Guru ada kuasa pakar dan tidak akan melayan sebarang
pandangan muridnya

Kaedah
mengajar

Esensialisme

Mula diterima dalam

pemikiran oleh
William C. Bagley

Segala ilmu
pengetahuan yang
diperoleh mestilah
diamalkan agar individu
dapat memainkan
peranan yang produktif
dalam masyarakat

Bersifat konservatif
dan berpunca
daripada mazhab
Idealisme dan
realisme

Guru lebih banyak

berperanan
berbanding pelajar

Berpendapat bahawa
pendidikan adalah
melalui pengetahuan
teras yang terkumpul
dan berkekalan buat
jangka masa lama

Bahan pengajaran
yang diguna dalam
proses pendidikan
telah ditentukan

KOMPON
EN /
MAZHAB
Esensialis
me

KONSEP

Penekana
n diberi
kepada
perkaraperkara
asas

MATLAMA
T
PENDIDIK
AN
Mengajar
ilmu dan
budaya
yang
bersifat
asas
sahaja.

kurikulum

Kaedah
mengaja
r

Tumpua
n

Peranan
murid

Peranan
guru

Kurikulum

Penekanan diberikan kepada Kemahiran asas seperti

membaca, mengira dan menulis (3M)
Bidang sastera dan kemanusiaan dianggap M/P sampingan
sahaja
Pengajaran maklumat berbentuk fakta perlu dipelajari,
dihayati dan disimpan - M/P sejarah diwajibkan di sekolah
rendah dan menengah
Penekanan lebih intensif dan diperluaskan meliputi mata
pelajaran
seperti
Matematik,
Sains,
Bahasa
dan
Kesusasteraan

Guru disifatkan sebagai guru yang berwibawa dalam P & P bilik

darjah
Mahir dari segi kawalan bilik darjah serta menjadi teladan.
Dianggap sebagai role model
Pendidikan di bahu guru berbanding dengan pelajar.
Ilmu yang diperoleh dengan berkesan juga bergantung kepada
kerajinan pelajar.

Peranan
guru

 Murid perlu rajin belajar dan menumpukan perhatian dan

usaha mereka kepada apa yang diajar
Murid adalah penerima ilmu yang bersifat pasif
Sekolah dianggap tempat dimana pelajar memperoleh
pengetahuan, kemahiran, sikap dan nilai yang akan
melahirkan masyarakat yang berguna

Kaedah
mengajar

Peranan
murid

Pendekatan didaktik (mengajar) ditegaskan.

Murid-murid tidak digalakkan untuk melibatkan diri dalam
proses spekulasi reflektif yang dilihat sebagai satu perkara
yang sia-sia sahaja.

g
n
a
y
a
n
a
m
i
a
n
a
Sebag
k
g
n
a
c
n
i
b
i
d
k
e
p
telah
s
a
a
r
a
t
n
a
,
s
a
t
a
i
d
h
e
l
o
b
g
n
a
y
k
e
m
as p
a
l
a
d
i
a
k
a
p
a
ia
n
s
y
a
l
digu
a
M
i
d
n
a
k
i
d
i
d
n
Pe

h
a
l
a
i

Pendidikan di Malaysia

KSSR- matapelajaran Sains, Sejarah dan Pendidikan

dijadikan sebagai subjek teras bagi pelajar Tahap II
( darjah 4 hingga 6)

*Tunjang Perkembangan Fizikal dan Estetika

Perenialisme

Tunjang Perkembangan Fizikal dan Estetika memberi

penekanan kepada perkembangan jasmani dan kesihatan
untuk kesejahteraan diri dan pemupukan daya imaginasi,
kreativiti, bakat dan apresiasi. Disiplin ilmu yang
membangunkan aspek fizikal ialah Pendidikan Jasmani
dan Pendidikan Kesihatan. Kreativiti, bakat dan apresiasi
dipupuk melalui Pendidikan Seni Visual dan Pendidikan
Muzik.

* Tunjang Kemanusiaan

Tunjang Kemanusiaan memberi penekanan kepada

penguasaan ilmu dan amalan tentang kemasyarakatan
dan alam sekitar setempat, negara dan global, serta
penghayatan semangat patriotisme dan perpaduan.
Disiplin ilmu yang terdapat dalam Tunjang Kemanusiaan
ialah Sejarah yang diperkenalkan mulai Tahap II
persekolahan.

Kurikulum

Tumpuan diberikan
dalam bidang
kemanusiaan dan
kesusasteraan

Bentuk kurikulum KSSR

Perenialisme
Pendidikan di Malaysia

Berdasarkan laporan Razak 1956, menyatakan

bahawa kurikulum yang digunakan bagi semua
sekolah.

Bahasa Melayu dijadikan bahasa pengantar bagi

semua sekolah samada di sekolah rendah
mahupun sekolah menengah.

Kurikulum
Berpusatkan
kepada
matapelajaran dan
sama bagi semua
pelajar

Perenialisme &
Essensialisme

Kurikulum

Tokoh-tokoh perenialisme
dan
essensialisme
berpendapat
bahawa
pendidikan manusia dan
agama harus dipelajari
dalam
memanusiakan
manusia

Pendidikan di Malaysia
Nilai merentasi kurikulum
Didalam

Pelan Induk Pembangunan Pendidikan

(2013-2025) terdapat sebelah anjakan yang telah
digariskan oleh kementerian.anjakan ketiga ialah: Melahirkan rakyat Malaysia yang menghayati
nilai:
Bagi memupuk semangat patriotisme di kalangan
murid dalam usaha membina satu identiti nasional
yang kukuh dan jitu, Kementerian akan Pendidikan
Islam, Pendidikan Moral dan elemen Sivik
menjelang 2017.
Pedagogi untuk Pendidikan Islam dan Pendidikan
Moral juga disemak semula untuk melibatkan lebih
banyak aktiviti main peranan (role-play), simulasi,
perbincangan dan tugasan dalam kumpulan kecil.
Bagi murid bukan Islam, Pendidikan Moral akan
mengandungi pemahaman tentang nilai teras
semua agama utama di Malaysia
Kementerian juga akan mengkaji membolehkan
murid bukan Islam berkongsi kelas yang sama
apabila nilai-nilai sejagat diajar

Perenialisme

Peranan Guru

Guru dianggap pakar

yang bijaksana serta
berwibawa dalam
pendidikan

Pendidikan di Malaysia

Memartabatkan Profesion Keguruan (Teras 5 & 6)-PIPP (20062010) melonjakkan kecemerlangan Institusi Pendidikan dan
memartabatkan profesion keguruan dimana memilih guru dan
jurulatih yang berkebolehan dan berkemahiran tinggi

- matlamat : bagi melahirkan pendidikan yang

berkualiti

antara maklumat yang terkandung di dalam teras

5 adalah menambahbaikkan sistem pemilihan guru

Cth: syarat kelayakan bagi pengambilan pelajar ke maktab

mulai 2012 sekurang-kurangnya memiliki 7A
*Memantapkan latihan perguruan
*memantapkan kerjaya guru

Peranan murid
Murid-murid tidak digalakkan
untuk memilih mata pelajaran
elektif kerana mereka dianggap
tidak matang untuk membuat
keputusan

Pendidikan di Malaysia
Prinsip ke-4 di dalam KBSR yang menyatakan bahawa
pendidikan yang
sama bagi semua murid

Tahap 1 (tahun 1-tahun 3)

Bahasa Melayu, Bahasa Inggeris,

Matematik,
Pendidikan Islam/Moral,
PJK,
Pendidikan seni,
Pendidikan muzik
-

Tahap 2 (tahun 4- tahun 6)

Bahasa Melayu, Bahasa Inggeris,
Matematik,
Pendidikan Islam/Moral,
PJK,
Pendidikan seni,
Pendidikan muzik,
Sains,
Kemahiran hidup,
Kajian tempatan

Kaedah mengajar

Perenialisme &
Essensialisme

Kaedah didaktik ditekankan

dimana guru mengajar dan
murid belajar segala isi yang
disampaikan tanpa menanya
sebarang soalan.

Pendidikan di Malaysia
Kesatuan Guru-guru Agama Barat mencadangkan Program j-QAF
mula diperkenalkan pada tahun 2005.
Terdapat lima model yang dilaksanakan iaitu Model Pemulihan Jawi, Model
Tasmik, Model Khatam al-Quran, Model Perluasan Bahasa Arab Komunikasi dan
Model Bestari Solat
Guru-guru J-QAF akan memperkenalkan kelima-lima model tersebut kepada
murid-murid
Murid-murid akan belajar segala isi pelajaran tanpa menanyakan sebarang soalan
kerana mereka tidak mengetahui kerana ia berlandaskan al-Quran dan Sunnah
Program LINUS adalah lanjutan dari program KIA2M juga diperkenalkan di
sekolah rendah dimana ia diwujudkan bagi membantu pelajar-pelajar
Tahun 1 hingga 3 yang menghadapi masalah dalam menguasai 3M
(membaca,menulis dan mengira)

Kurikulum

-Tumpuan diberikan kepada

kemahiran asas iaitu 3M
(membaca,menulis dan mengira)
-Pengajaran maklumat berbentuk
fakta perlu dipelajari, dihayati dan
disimpan

Essensialisme

Pendidikan di Malaysia

KBSR adalah reka bentuk kurikulum berasaskan tiga bidang iaitu

Komunikasi; Manusia dan Alam Kelilingnya dan Perkembangan
Diri Individu. Kaedah ini menggunakan Elemen Kemahiran Berfikir
Secara Kritis dan Kreatif dengan fokus kepada 3M (Membaca,
Menulis dan Mengira)

Pendidikan Sejarah diwajibkan di sekolah rendah mulai 2014

dimana pelajar-pelajar yang berada di tahap II (darjah 4 hingga 6)
akan mengambil subjek sejarah sebagai subjek teras.

Peranan guru

Essensialisme

-Guru dianggap sebagai

seorang yang berwibawa
dalam P & P di bilik
darjah
-Guru juga dianggap
sebagai role model

Pendidikan di Malaysia

Program Guru Penyayang dimana guru sebagai role model

dalam membudayakan sikap kasih sayang demi memastikan
murid-murid seronok belajar dan menganggap sekolah
adalah seperti rumah keduanya, juga bertindak sebagai
agen untuk melahirkan modal insan cemerlang, selain
sebagai penjana kepada perubahan murid sama ada
pemikiran, tingkah laku, keluhuran hati budi dan
pertumbuhan fizikal guru seharusnya berupaya menjadi
contoh dan teladan yang baik, pendorong yang berkesan,
pembimbing yang bertimbang rasa, pendengar yang penuh
rasa simpati dan menjadi sumber inspirasi kepada muridmuridnya

Falsafah Pendidikan
Moden Barat

Progresivism
e

Eksistensialis
me
Rekonstruksionis
me
NEXT

BANDING BEZA ANTARA FALSAFAH PENDIDIKAN

TRADISIONAL DAN MODEN

Mazhab /
Aspek

Konsep

Progresivisme
( Charles
Pierce,
Charles
Darwin,
William
Kilpatrick dan
John Dewey)

Manusia
berupaya
menyesuaik
an diri
terhadap
perubahan

Matlamat
Pendidikan

Menghasilkan
individu yang
sedia
menghadapi
perubahan
dalam
kehidupan
seharian

Tumpuan

Kurikulum
Guru
Kaedah
mengajar
Murid

Kurikulum

Guru

Kaedah
mengajar

Murid

Kebebasan untuk memilih mata pelajaran

pelajar belajar apa yang mereka minati
sahaja
memaksimumkan kebolehan masing-masing
Perlu
diubah mengikut
perkembangan
pembimbing
dan membantu
anak murid
semasa
fasilitator
Menangani masalah dalam persekitaran
mereka
bertanggungjawab mewujudkan suasana
kondusif
membimbing minat mereka ke arah yang
produktif
pendekatan induktif, memberi peluang
kepada murid
pengajaran kemahiran menyelesaiakn
masalah
kerja makmal dan eksperimen, penerokaan
alam sekeliling
Pengalaman langsung dengan persekitaran
tugas murid ialah mencari keterangan
masing-masing bagi menjelaskan fenomena
belajar cara mengemukakan soalan
mengenai alam sekiling mereka

BANDING BEZA ANTARA FALSAFAH PENDIDIKAN

TRADISIONAL DAN MODEN

Mazhab /
Aspek

Konsep

Matlamat
Pendidikan

Rekonstruktisvi
sme
(John Dewey)

Sekolah
merupaka
n landasan
untuk
membentu
k
masyaraka
t baru.

Mengasaskan
corak budaya
baru

menghapuska
n penyakit
sosial

Tumpuan

Kurikulum
Guru
Kaedah mengajar
Murid

Kurikulum

Guru

Kaedah
mengajar

Murid

Bidang sains sosial terutamanya kajian sosial

tumpuan kepada kecenderungan semasa dan
masa depan
isu-isu tempatan dan antarabangsa
agen perubahan dan pembaharuan
Bersifat kreatif dan inovatif dalam pengajaran
dan pembelajaran

Berpusatkan murid di ajar kemahiran

penyelesaian masalah melalui aktiviti,
sumbangsaran, main peranan dan simulasi

murid mengambil bahagian yang aktif

Mencapai matlamat pendidikan
berani mencuba serta sanggup mengubah
paradigma lama masing-masing

BANDING BEZA ANTARA FALSAFAH PENDIDIKAN

TRADISIONAL DAN MODEN

Mazhab /
Aspek

Konsep

Eksistentialism
e
(Soren
Kierkegaad)

Manusia
bertanggungja
wab ke atas
diri sendiri

Matlamat
Pendidika
n

tidak
digariskan

Tumpuan

Kurikulum
Guru
Kaedah mengajar
Murid

Kurikulum

Guru

Kaedah
mengajar

Murid

murid bertanggungjawab ke atas

pendidikan masing
tidak mempunyai mata pelajaran khusus
mata pelajaran bersifat estetik
(berfalsafah, seni, kesusasteraan dan drama
yang difikirkan relevan
pemangkin yang menyediakan peluang
pendidikan

kaedah mengajar berpusatkan aktiviti dan

murid
simulasi banyak digunakan bagi
membolehkan murid meluahkan perasaan
dan pemikiran mereka secara mendalam
murid digalakkan untuk melibatkan diri
secara aktif
memaksimumkan peluang pendidikan
yang sediakan

SYARAT

FALSAFAH PENDIDIKAN
MODEN
ASPEK
KURIKULU
M

SEKOLAH

GURU

MURID
KAEDAH
MENGAJAR

CONTOH

Falsafah Pendidikan Barat Moden yang boleh

digunapakai dalam sistem pendidikan di Malaysia

Tidak semua
fahaman falsafah
barat ini diikuti dan
digunapakai
sepenuhnya

Hanya elemenelemen yang

releven kepada
pengajaran dan
pembelajaran

KURIKULUM

PROGRESIVISME:
Kebebasan untuk
memilih mata
pelajaran yang
dipelajari

PELAN INDUK PEMBANGUNAN PENDIDIKAN

2006-2010
memperkembang potensi individu secara menyeluruh
bagi melahirkan insan yang seimbang daripada JERI
meningkatkan kreativiti, inovasi dan budaya ilmu pelajar
meningkatkan keupayaan pengetahuan dan inovasi
negara serta memupuk minda kelas pertama

NEXT

KURIKULUM

REKONSTRUKTIVISM
E:
Bidang sains Sosial

PELAN INDUK PEMBANGUNAN PENDIDIKAN

2013-2025
membudayakan sains dan teknologi dan pembelajaran
sepanjang hayat
Menyediakan sistem pendidikan yang lebih cekap,
berkesan dan bertaraf dunia
Meningkatkan martabat pendidikan Malaysia pada
peringkat antarabangsa
Menjadikan Malaysia sebagai pusat kecemerlangan
pendidikan

NEXT

KURIKULU
M

EKSISTENTIALISM
E:
Bidang estetik
dan falsafah

PELAN INDUK PEMBANGUNAN PENDIDIKAN 2006-2010

memupuk kecintaan terhadap seni, warisan dan budaya
bangsa
memantapkan perpaduan dan integrasi nasional
Memperkasakan Bahasa Kebangsaan sebagai bahasa
perpaduan dan bahasa ilmu
Memupuk kefahaman yang jelas terhadap pendekatan Islam
Hadhari dalam membentuk pemikiran dan kehidupan

GURU

PROGRESIVISME:
Pembimbing dan
pengurus

PELAN INDUK PEMBANGUNAN PENDIDIKAN 20062010

meningkatkan bilangan guru terlatih dan mengikut
opsyen di kawasan pedalaman
memantapkan latihan perguruan iaitu dengan menaik
taraf Maktab Perguruan kepada Institut Pendidikan Guru
yang menawarkan program peringkat ijazah
pemilihan guru dan jurulatih berkebolehan dan
berkemahiran tinggi
guru harus kreatif dan inovatif untuk menjadikan sistem
penyampaian
NEXT

GURU

REKONSTRUKTIVISM
E:
Agen perubahan

PELAN INDUK PEMBANGUNAN PENDIDIKAN 2006-2010

pengukuhan program 3K (Kebersihan, Kesihatan,
Keselamatan)
membina perlakuan amalan kebersihan sebagai budaya
hidup yang berterusan dalam menjalani kehidupan
meningkatkan keprihatinan dan komitmen warga sekolah
terhadap kebersihan, keindahan, dan keceriaan
Memupuk semangat kepunyaan serta kesediaan bekerja
sebagai satu pasukan untuk mencapai matlamat amalan
kebersihan persekitaran
NEXT

GURU

EKSISTENTIALISME:
Pemangkin ilmu

PELAN STRATEGIK INTERIM KEMENTERIAN PELAJARA

N MALAYSIA
2011-2020
memantapkan aktiviti pendidikan islam bagi menangani
gejala sosial dan salah laku dalam kalangan murid
(dakwah dan aktiviti sivik)
memantapkan kemenjadian murid dengan tujuan untuk
memastikan murid mempunyai ilmu pengetahuan,
dilengkapi kemahiran, komunikasi berkesan, kebolehan
menggunakan teknologi dengan baik
memantapkan transformasi kurikulum dengan
pemugaran mata pelajaran Pendidikan jasmani,Seni Muzik,
dan Seni Visual

KAEDAH MENGAJAR

PROGRESIVISME:
Pendekatan Induktif

PELAN STRATEGIK INTERIM KEMENT

ERIAN PELAJARAN MALAYSIA
2011-2020
Bermatlamatkan kepada pembentukan
kebiasaan
Menggunakan pengalaman deria untuk
mendapatkan pengetahuan
Memerlukan kekerapan ulangan dalam
beraneka konteks dan situasi untuk
mengatasi sesuatu kemahiran
Menekankan kepada pengajaran yang
berbentuk konkrit
Selaras dengan lingustik struktural
(pengajaran tatabahasa)
NEXT

KAEDAH MENGAJAR

REKONSTRUKTIVISM
E:
Berpusatkan murid

PELAN INDUK PEMBANGUNAN

PENDIDIKAN 2006-2010
memupuk pelajar memiliki kemahiran
dan keterampilan
menggiatkan penerbitan dan
penterjemahan pelbagai jenis bahan
bacaan dalam bentuk cetak dan bukan
cetak
melaksanakan program bimbingan
dan latihan
membina kemahiran komunikasi
merentas kokurikulum dan dan
kokurikulum dengan memperbanyak
aktiviti literasi dan hands-on
NEXT

KAEDAH MENGAJAR

EKSISTENTIALISME:
Berpusatkan murid

PELAN INDUK PEMBANGUNAN PEN

DIDIKAN 2006-2010
memupuk pelajar supaya
menghayati dan mengamalkan nilainilai murni dan budi bahasa dan
adab (kerohanian,budi bahasa, kerja
amal, seminar, motivasi dan
bbengkel)
Menekan aspek nilai murni
termasuklah keselamatan kesihatan,
kenersihan (3K), dalam pengajaran
dan pembelajaran aktiviti
kokurikulum

MURID

PROGRESIVISME:
Mencari ilmu dan bersifat
aktif

PELAN STRATEGIK INTERIM KEMENTERI

AN PELAJARAN MALAYSIA
2011-2020

NEXT

pelajar memiliki kemampuan

menyelesaikan masalah baru dalam
kehidupan peribadi mahupun kehidupan
sosial
pelajar boleh bekerja dalam kumpulan
dan saling hormat-menghormati
pelajar mempelajari ilmu dan kemahiran
yang diminatinya untuk perkembangan
mental, jasmani dan rohaninya

MURID

REKONSTRUKTIVISME:
Berani mencuba dan bersifat
aktif

PELAN STRATEGIK INTERIM

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
2011-2020
Pelajar mampu berinteraksi dengan
lingkungan sekitarnya yang berada dalam
proses perubahan
pelajar menjadi individu yang lebih
demokratis
pelajar mampu menghadapi dan
menyelesaikan masalah yang dihadapinya
dengan cara mereka tersendiri
kebebasan berbincang, perancangan
bersama guru dan penglibatan sepenuhnya
dalam aktiviti pendidikan
NEXT

MURID

EKSISTENTIALISME:
Penerimaan ilmu yang
bersifat aktif

PELAN STRATEGIK INTERIM

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
2011-2020
pelajar bersifat fleksibel dan dapat
berubah
kehidupan pelajar berkembang terus
menerus ke arah yang lebih positif
pelajar dapat mengambil pengajaran
daripada kejadian-kejadian yang berlaku
di sekelilingnya
menumpukan perhatian dan usaha
mereka kepada pemebelajaran di sekolah

SEKOLAH

PROGRESIVISME:
Mengasaskan corak
budaya baru

PELAN STRATEGIK INTERIM KEMENTERIAN PELAJA

RAN MALAYSIA
2011-2020
memperbanyak program pendidikan mengenal
penghayatan murid terhadap amalan nilai murni
memperluas pembangunan karakter murid bagi
membentuk sahsiah murid unggul
mengukuhkan penghayatan murid terhadap
kecintaan terhadap negara
Program pendidikan yang memupuk perpaduan dalam
kalangan murid agar menggalakkan kerjasama dan
persefahaman antara mereka
NEXT

SEKOLAH

REKONSTRUKTIVISME
Merupakan landasan
untuk membentuk
masyarakat baru

DASAR PENDIDIKAN

Semua sekolah SK,SJKC, SJKC bergabung mengadakan dan

menganjurkan program bersama yang melibatkan
penyertaansemua murid-murid dan guru
Pengisian pelajaran di SK,SJKT,SJKC diselaraskan semula
dengan menggunakan bahasa Mandarin dan Tamil sebagai
matapelajaran wajib
Satu sistem persekolahan boleh dijalankan melalui
penggabungan elemen-elemen termasuk kebudayaan,
pemakanan, dan adat resam yang terdapat dalam
SK,SJKT,SJKC
Pengisian kurikulum dan ko-kurikulum perlu seiring dengan
keperluan masyarakat kini yang menekankan nilai-nilai jati
diri, mempunyai sifat patriotisme, bertoleransi
NEXT

SEKOLAH

EKSISTENTIALISME
Mengasaskan corak
budaya budaya baru

DASAR PENDIDIKAN

tiada dinding pemisah antara sekolah dan masyarakat

Melahirkan sekolah yang ideal
meletakkan dasar kemerdekaan dan kebebasan kepada anak
didik
menyediakan alat yang diperlukan dalam interaksi
pengajaran dan pembelajaran dengan persekitaran yang
sentiasa berubah secara konsisten
sistem sekolah dan guru tidak mempunyai untuk
menentukan matlamat pendidikan kepada murid-murid

Kurikulum bersepadu
yang memberi tumpuan
kepada bahasa
inggeris, matematik,
sains dan teknologi

Penerapan unsur-unsur
jasmani, emosi rohani
dan intelek

Contoh

Memantapkan
prasekolah dari segi
infrastruktur dan
latihan guru

Mewujudkan
pendekatan
pembelajaran dan
pengajaran yang
berkualiti

Menyediakan garis
panduan kurikulum
NEXT

Menyediakan
pendidikan lepas
menengah
(tingkatan 6) dan
matrikulasi sebagai
saluran bagi
program Ijazah
Sarjana Muda

Penubuhan
lembaga Akreditasi
Negara, agensi
kelayakan Malaysia
MQA, bagi
mengawal kualiti
kursus yang
ditawarkan
CONTOH

Menyelaraskan
aspek kurikulum,
kelayakan tenaga
pengajar

Membina makmal
komputer dan
makmal sains yang
lengkap
NEXT

Meningkatkan
kemudahan
pendidikan dari
segi kualiti dan
kuantiti, bilangan
guru siswazah dan
guru terlatih

Meningkatkan
peluang pendidikan
tinggi bagi
lingkungan umur
CONTOH
Mewujudkan asas
yang kukuh dalam
mata pelajaran
seperti matematik,
saian s dan bahasa
Inggeris

Membekalkan
pusat sumber yang
lengkap

SOALAN 3
b) Pilih satu komponen
Falsafah Pendidikan Barat
Moden, jelaskan
perkaitannya dengan sistem
pendidikan di Malaysia.

KONSEP MAZHAB ALIRAN

REKONSTRUKTIVISME
Lanjutan

daripada aliran progresivisme.

Membentuk semula masyarakat yang
menimbulkan krisis budaya.
Mengesyorkan supaya kita membaiki dan
membina semula masyarakat.
Bermatlamat untuk mengasaskan corak
budaya yang baru serta menghapuskan
penyakit sosial.

KURIKULUM
TUMPUAN

REKONSTRUKTIVISME

SISTEM PENDIDIKAN DI
MALAYSIA

Kurikulum

- Bidang sains sosial

KLSR KBSR KSSR
terutamanya mata
Mata pelajaran Teras &
pelajaran kajian sosial. Elektif
Mata pelajaran Sains
sosial (ekonomi
pedagangan, geografi)

SEKOLAH
TUMPUAN REKONSTRUKTIVISM SISTEM
E
PENDIDIKAN DI
MALAYSIA
- Sekolah
Sekolah
- Satu unit sistem
sosial dan memiliki
Berprestasi Tinggi
peranan tertentu
(SBT)
- Sekolah Berwatak
untuk membentuk
- Sekolah Kluster
masyarakat baru.
- Sekolah Bestari
-Untuk membentuk
& menstruktur
masyarakat yang
berpengetahuan
dalam sains dan
teknologi

PERANAN GURU
TUMPUAN REKONSTRUKTIVISME SISTEM PENDIDIKAN DI
MALAYSIA
Peranan
guru

- Bertugas sebagai agen

perubahan dan
pembaharuan.
- Bersifat kreatif dan
inovatif dalam
pengajaran dan
pembelajaran.

Bahagian Pendidikan Guru

(BPG)
- Institut Pendidikan Guru
1. Laporan awal Pelan
Pembangunan Pendidikan
Malaysia
-. Agen perubahan dalam
pengendalian kurikulum
KLSR KBSR KSSR
-

KAEDAH MENGAJAR
TUMPUAN

REKONSTRUKTIVISME

SISTEM PENDIDIKAN
DI MALAYSIA

Kaedah
Mengajar

- Berpusatkan murid
diajar kemahiran
penyelesaian masalah
seperti aktiviti
sumbangsara, main
peranan dan simulasi.

- Strategi Pengajaran
Berpusatkan Murid
yang tertumpu pada
penyelesaian
masalah, berasaskan
projek dan inkuiri.

PERANAN MURID
TUMPUAN REKONSTRUKTIVISM SISTEM PENDIDIKAN
E
DI MALAYSIA
Peranan
- Berani mencuba dan - Modal Insan Minda
murid
bersifat aktif dalam
Kelas Pertama
proses pengajaran dan 1. Pelajar Genovasi iaitu
pembelajaran bagi
generasi yang kreatif
mencapai matlamat
dan inovatif
pendidikan.

KURIKULUM

Perkaitan antara Rekonstruktivisme Falsafah Pendidikan

Barat Moden dengan sistem pendidikan di Malaysia ialah
kedua-duanya menekankan matlamat pendidikan sebagai
pencapaian kesejahteraan diri dan membentuk masyarakat
yang harmoni dan makmur dalam bidang sains sosial.
Dalam Rekonstruktivisme, kaedah pengajaran dan
pembelajaran amat mementingkan sesuatu yang berstruktur
atau mengandungi elemen-elemen kajian saintifik, seperti
pemerhatian, penyelesaian masalah, penerokaan dan yang
patut dipraktikkan ialah kaedah projek.
Semua elemen elemen ini telah diaplikasikan dalam KBSR,
misalnya penekanan kepada kaedah praktik dan inkuiri
penemuan serta strategi pemusatan murid.

Kurikulum Lama Sekolah Rendah(KLSR)

Mula

dilaksanakan sejak negara mencapai kemerdekaan.

Laporan

Rahman Talib telah mencadangkan beberapa aspek

pendidikan. Bahasa Melayu dijadikan sebagai bahasa
pengantar utama di setiap sekolah termasuk Sekolah Jenis
Kebangsaan Cina dan Tamil. Laporan Rahman Talib ini
kemudiannya dibentangkan di Parlimen dan diluluskan yang
mana kemudiannya dikuatkuasakan dalam Akta Pelajaran
1961.

Seterusnya

pada tahun 1966 Laporan Razak telah

diperkenalkan. Sekolah umum menggunakan bahasa Melayu
sebagai bahasa pengantar, sementara sekolah jenis umum
seperti sekolah Inggeris, sekolah Cina, dan Tamil boleh
menggunakan bahasa pengantar masing-masing. Satu
sukatan yang sama diwujudkan untuk semua sekolah.

 Perkembangan

sistem pendidikan negara pada

tahun ini boleh dibahagikan kepada tiga tahap iaitu
Tahap Pertama (1963 -1965), Tahap Kedua (19661970) dan Tahap Ketiga (1971-1975).
Berorientasikan kepada pembasmian buta huruf.
Pengujian dalam aspek bacaan dititikberatkan
mengikut kurikulum KLSR ini.
Peperiksaan LCE juga telah dimansuhkan dan
diganti dengan SRP. (1978).

Justeru, peperiksaan Umum yang wujud pada masa ini ialah

Peperiksaan Malayan Secondary School Entrance Examination
(MSSEE), Ujian Penilaian Darjah Lima, Ujian Diagnostik darjah
Tiga, SRP, SPMV dan MCE.

Aspek penilaian dibuat sepenuhnya berdasarkan peperiksaan

bermula pada darjah tiga.

Pada tahun 1973 ujian Diagnostik diperkenalkan pada Darjah 3

supaya kerja pemulihan dapat dilaksanakan awal.

Sementara itu, mulai tahun 1967, murid-murid dikehendaki

menduduki peperiksaan Penilaian Darjah 5. Tujuannya adalah
bagi menjalankan pemulihan ketika murid tersebut berada
dalam darjah enam.

Perbezaan utama antara kurikulum

KBSR dan KSSR

Bentuk Kurikulum KBSR

Bentuk Kurikulum KSSR

Kurikulum Pendidikan di
Malaysia

Sumber : Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025

SEKOLAH
Perkaitan antara Rekonstruktivisme Falsafah Pendidikan
Barat Moden dengan sistem pendidikan di Malaysia
membawa sekolah kepada satu sistem unit sosial yang
membentuk komuniti dan masyarakat. Antara sekolah yang
memainkan peranan ialah SBT, Sekolah Berwatak, Sekolah
Kluster dan Sekolah Bestari.

Sekolah Berprestasi Tinggi (SBT)

Mula diperkenalkan pada tahun 2010 bawah Bidang

keberhasilan Utama Negara (NKRA) untuk mengiktiraf sekolah
terbaik di Malaysia.
Menghasilkan murid yang cemerlang dalam bidang akademik
dan bukan akademik, mempunyai ciri yang terserlah dan
berupaya bersaing pada peringkat antarabangsa.
Sekolah ini dipilih setelah melalui proses pemilihan yang ketat,
dan melihat kepada dua kategori:
(i) pencapaian akademik
(ii) prestasi dalam aktiviti kokurikulum.
Sehingga kini, terdapat 66 sekolah berprestasi tinggi. bagi
menghargai pencapaian mereka, setiap SBT menerima
peruntukan sebanyak RM700,000 pada tahun pertama,
RM500,000 pada tahun kedua dan RM300,000 setiap tahun itu
untuk melaksanakan program peningkatan mengikut pilihan
sekolah.

Sekolah Berwatak

Sekolah berwatak adalah sekolah yang cemerlang tetapi

bukan bersandarkan kepada kehebatan murid dalam bidang
akademik semata-mata.

Maknanya, kecemerlangan generasi pelapis di sekolah

adalah dari segi perkembangan personaliti dan disiplin murid.

Merangkumi kebolehan dalam pelbagai bidang sampingan

seperti kegiatan sukan, pasukan beruniform serta penonjolan
sebarang bakat lain.

Mempunyai keistimewaan tertentu contohnya pancaragam,

hoki serta mempunyai sejarah dalam menghasilkan ramai
pelajar yang berjaya.

Sekolah Kluster

Satu jenama yang diberi kepada sekolah yang dikenal pasti

cemerlang dalam aspek pengurusan sekolah dan kemenjadian
murid.

Bertujuan melonjakkan kecemerlangan sekolah dalam sistem

pendidikan Malaysia dan membangun sekolah yang boleh
dicontohi oleh sekolah.

Kecemerlangan murid dalam aspek akademik, kokurikulum dan

sahsiah.

Sekolah Bestari

Menjelang tahun 1999, sebanyak 90 buah sekolah

termasuk sekolah-sekolah Asrama Penuh dan sekolah
pilihan harian biasa telah dipilih untuk melaksanakan
Sekolah Bestari untuk maju ke hadapan.
Membawa kepada pendemokrasian pendidikan
sepenuhnya.
Cara bestari bagi menjamin setiap pelajar mencapai
potensi sepenuhnya dalam cara yang paling sesuai
mengikut kadar dan gaya pembelajaran yang berlainan.
Berinfrastruktur pelbagai media seperti
komputer,peralatan video dan audio dan infrastruktur
komunikasi.

Gabungan rapi antara latihan intensif dan kaunseling

adalah perlu untuk membantu guru menyesuaikan diri
dengan sekitaran baru.

Bahan kursus yang baru, kemaskini, dan mencukupi

perlu disediakan. Bahan kursus perlu diperkembangkan
bagi semua mata pelajaran dan pelbagai jenis pelajar.

PERANAN GURU
Perkaitan antara Rekonstruktivisme Falsafah Pendidikan
Barat Moden dengan sistem pendidikan di Malaysia
membawa kepada guru sebagai agen perubahan dan
pembaharuan dalam proses pengajaran dan pembelajaran
bilik darjah. Antara pihak yang memainkan peranan adalah
Bahagian Pendidikan Guru (BPG) dan Institut Pendidikan
Guru (IPG).
Guru sebagai agen perubahan yang membentuk dan
melahirkan generasi yang akan datang supaya lebih
bertanggungjawab dalam merealisasikan cita-cita dan hasrat
yang terkandung dalam Falsafah Pendidikan Kebangsaan
dan Wawasan 2020.

Bahagian Pendidikan Guru (BPG)

Bahagian Pendidikan Guru (BPG), Kementerian Pelajaran
Malaysia yang mengendalikan latihan perguruan di Malaysia.
BPG, Institut Pendidikan Guru (IPG) dan Institusi Pendidikan
Tinggi Awam (IPTA) bertanggungjawab merancang dan
melaksanakan latihan perguruan untuk memenuhi keperluan
tenaga pengajar di institusi pendidikan seluruh negara. Tiga
aspek yang ditekankan :
1.

Amalan nilai profesionalisme keguruan

2.

Pengetahuan dan kefahaman

3.

Kemahiran pengajaran dan pembelajaran

Bahagian Pendidian Guru (BPG) telah mengambil langkah

proaktif dalam membangunkan standard guru sebagai
panduan dan rujukan kepada guru, pendidik guru, agensi dan
institusi latihan perguruan di Malaysia yang termaktub dalam
Standard Guru Malaysia yang merupakan agenda utama
Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) dan Kementerian
Pengajian Tinggi (KPT).

Institut Pendidikan Guru

(IPG)
Laporan awal Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia :

Dalam merencanakan profesion guru cemerlang pada abad ke-21

penyediaan geran penyelidikan juga adalah penting untuk membantu
menaiktarafkan profesionalisme guru dalam kemajuan kerjaya mereka.
Kemudahan geran penyelidikan misalnya turut memberi laluan kepada
para guru untuk meningkatkan pendidikan ke peringkat yang lebih
tinggi adalah terbuka luas. Di samping dapat melahirkan sebilangan
besar guru yang lebih berkemahiran berfikir aras tinggi seterusnya
dapat membantu melahirkan masyarakat yang juga dapat berfikir
(thinking society) secara kritis, kreatif dan inovatif. Proses melahirkan
modal insan yang berinovatif dan berkemahiran tinggi ini merupakan
sebahagian pelaburan besar pendidikan untuk menjamin kemajuan
ekonomi dan kesejahteraan negara.

Panduan Standard Guru Malaysia

Dalam sistem pendidikan di

Malaysia juga guru adalah agen
perubahan dalam pengendalian
kurikulum
daripada KLSR ke KBSR dan
sekarang menjadi KSSR.

KAEDAH MENGAJAR
Perkaitan antara Rekonstruktivisme Falsafah Pendidikan
Barat Moden dengan sistem pendidikan di Malaysia ialah
berpusatkan murid. Dalam sistem pendidikan di Malaysia
telah melaksanakan Strategi Pengajaran Berpusatkan Murid
seiring dengan konsep yang terdapat dalam
Rekonstruktivisme.

Strategi Pengajaran Berpusatkan Murid

Menurut pandangan konstruktivis strategi ini memberi peluang

kepada murid untuk menggunakan pelbagai pengalaman dan
pengetahuan sedia untuk dijadikan asas kepada pengetahuan
baru yang bakal dibina. Pengetahuan baru yang dibina
membantu murid menyelaraskan pengalaman lampau dengan
idea sedia ada dan di bawa ke bilik darjah. Melalui pengajaran
dan pembelajaran berpusatkan murid, murid menstruktur
semula idea yang sedia ada bagi memudahkan pembinaan
pengetahuan dan kefahaman terhadap maklumat baru yang
diterima semasa pengajaran dan pembelajaran yang dapat
merangsang pemikiran murid.

Pembelajaran berpusatkan murid bermaksud penglibatan

murid secara aktif dalam sesuatu aktiviti pembelajaran dan
penglibatan bersama guru berinteraksi untuk :

kritis,
kreatif
dan
inovatif

Ciri-ciri Strategi Pengajaran

Berpusatkan Murid

meningkatkan
kemahiran
interpersonal
melalui
proses
kolaborasi
yang dilalui
dalam
melaksanakan
aktiviti
pembelajaran

Kerangka Kelayakan Malaysia

(Malaysian Qualifications Framework, MQF)
-

Strategi Pengajaran Berpusatkan Murid telah termaktub dalam

Kerangka Kelayakan Malaysia. Kerangka ini adalah deklarasi Malaysia
tentang kelayakan-kelayakan tempatan dan kualiti yang dimiliki oleh
kelayakan-kelayakan tersebut. Peranan MQF adalah :

1.

membangun dan mengklasifikasikan kelayakan berdasarkan satu

set kriteria yang dipersetujui di peringkat kebangsaan dan ditanda aras
dengan amalan antarabangsa

2.

menjelaskan tahap pembelajaran, hasil pembelajaran dan sistem kredit

yang berasaskan beban pembelajaran pelajar

3.

mengintegrasi dan menghubungkan semua kelayakan negara

4.

menyediakan laluan-laluan pendidikan yang menghubungkaitkan

kelayakan-kelayakan secara sistematik

5.

membolehkan individu memajukan diri dalam pendidikan tinggi melalui

pemindahan kredit dan pengiktirafan pengalaman-pembelajaran
terkumpul (accreditation of prior experiential learning) yang diperoleh
daripada pembelajaran formal, tidak formal dan informal tanpa mengira
masa dan tempat, dalam konteks pembelajaran sepanjang hayat

PERANAN PELAJAR / MURID

Perkaitan antara Rekonstruktivisme dengan sistem

pendidikan di Malaysia yang ingin melahirkan pelajar yang
berani mencuba dan aktif dalam proses pengajaran dan
pembelajaran. Sistem pendidikan di Malaysia ingin
melahirkan pelajar-pelajar yang memiliki nilai dan ciri Modal
Insan Minda Kelas Pertama.

Modal Insan Minda Kelas

Pertama
Modal Insan Minda Kelas Pertama ialah ciri-ciri modal
insan yang mampu memenuhi keperluan pembangunan
individu, keluarga, masyarakat, negara dan dunia. Ciriciri tersebut merangkumi aspek penguasaan ilmu yang
tinggi, sikap proaktif, kekayaan moraliti, budaya yang
menyumbang kepada kepentingan bersama dan
pembangunan yang bersifat holistik. Dasar
Pembangunan Modal Insan menjadi titik permulaan
bagi melahirkan Modal Insan Kelas Pertama.

Dasar Pembangunan Modal Insan

Pelajar Genovasi iaitu

generasi yang kreatif dan
inovatif

RUJUKAN
Bahan Ilmiah

Rashid, Lee Keok Cheong, Zulkifli Mahayudin & Zakiah

Noordin. (2012). Falsafah & Pendidikan di Malaysia. Shah
Alam : Oxford Fajar Sdn. Bhd.

Choong Lean Keow, PhD. (2008). Falsafah dan Pendidikan di

Malaysia. Kuala Lumpur : Kumpulan Budiman Sdn. Bhd.

Sufean Hussin. (1995). Siri Pendidikan Fajar Bakti.

Pengajaran Nilai dalam Kokurikulum. Shah Alam : Penerbit
Fajar Bakti Sdn. Bhd.

Laman web

Siow Heng Loke, Abu Talib Putih, Lee Siew Eng, Sandiyao Sebestian &
Adelina Asmawi. (2005). Pedagogi Merentas Kurikulum. Bentong,
Pahang : PTS Professional Publishing Sdn. Bhd,
http://books.google.com.my/books?id=5ogV78hMjEoC&pg=PA33&lpg=P
A33&dq=pelajar+generatif&source=bl&ots=FzpX0bD6n1&sig=wvbY1aIB
3Umj57jN5SJV_OVwnrY&hl=en&sa=X&ei=7mviUcfSCcOXrAeNnoCwDw&ved
CGIQ6AEwCA#v=onepage&q=pelajar%20generatif&f=false

Standard Guru Malaysia. Latar Belakang. Dicapai pada 20 Julai 2013

daripada http://ipik.edu.my/sgmdoc/latar_belakang.html

Laporan Awal Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (2013 - 2025).

Dicapai pada 20 Julai 2013 daripada
http://www.moe.gov.my/userfiles/file/PPP/Preliminary-Blueprint-BM.pdf

Kementerian Pelajaran Malaysia. Rancangan Malaysia ke-9. Pelan Induk

Pembangunan Pendidikan. (2006-2010). Dicapai pada 20 Julai daripada
http://www.moe.gov.my/bppdp/Penerbitan1/PIPP.pdf

Standard

Guru Malaysia. (2013). Glosari. Dicapai pada 20 Julai daripada

http://www.moe.gov.my/sgm/GLOSARI.html

Mentranformasi

Sistem Pendidikan Malaysia, Program Transformasi

Kerajaan 2.0 (GTP2.0). (2013-2015). Dicapai pada 20 Julai 2013 daripada
http://nkra.moe.gov.my/doc/dokumen/SlaidPembentanganGTP2.0.pdf

HHalem.

(2012). Pelan Pembangunan Pendidikan (PPP) dari 2013-2025.

Dicapai pada 20 Julai 2013 daripada
http://hhalem.blogspot.com/2012/09/pelan-pembangunan-pendidikan-ppp-da
ri.html

Kementerian

Pelajaran Malaysia. (2012). Dasar Pendidikan Kebangsaaan.

Dicapai pada 20 Julai daripada
http://www.moe.gov.my/bppdp/dasar/BUKU%20DASAR.pdf

Kementerian

Pelajaran Malaysia. Kurikulum Standard Sekolah Rendah.

Dicapai pada 20 Julai 2013 daripada
http://www.moe.gov.my/bpk/v2/kssr/pengenalan/bentuk_kurikulum
Kementerian Pendidikan Malaysia. Portal Rasmi Kementerian Pendidikan
Malaysia. Dicapai pada 20 Julai 2013 daripada
http://www.moe.gov.my/v/soalan-lazim-view?id=146&cat=30&keyword=&pa

Institut

Kefahaman Islam Malaysia. Pelan Pembangunan Pendidikan

Malaysia (PPPM) 2013-2025 : Transformasi Profesion Perguruan Negara.
Dicapai pada 20 Julai daripada
http://www.ikim.gov.my/index.php/ms/berita-harian/8557-pelan-pembanguna
n-pendidikan-malaysia-pppm-2013-2025-transformasi-profesion-perguruan-n
egara

Rancangan

Malaysia ke-10. Bab 5 Membangun dan Mengekalkan Modal

Insan Bertaraf Dunia. Dicapai pada 20 Julai daripada
http://www.moe.gov.my/userfiles/file/RMK10bab5%2014_6_10.pdf

Dato Sri

Mohd. Najib bin Tun Abdul Razak. (2010). Ucapan Rancangan

Malaysia ke-10. Dicapai pada 20 Julai 2013 daripada
http://jpt.mohe.gov.my/PENGUMUMAN/RMK10_Ucapan%20(10.06.2010).pd
f

Kementerian

Pelajaran Malaysia. (2011-2020). Pelan Strategik Interim.

Dicapai pada 20 Julai 2013 daripada
http://www.moe.gov.my/pdf/Pelan%20Strategik%20Interim%20KPM%2020112020.pdf

Kementerian

Pendidikan Malaysia. Portal Rasmi Agensi Kelayakan Malaysia.

Majalah
Zaime

Zainuddin (2012, Mac). Pelajar Kreatif Teras

Generasi Berinovasi. Dewan Siswa.

Akhbar
Guru

perlu berinovasi dan kreatif dalam mendidik

generasi Y dan Z. (2012, 17 Mei). Utusan Borneo.
Shuhada Mansor. (2013, Julai). Generasi+inovasi =
Genovasi. my Metro.
Arkib. (2011, 12 Jun). Kerajaan usaha lahirkan generasi
kreatif, inovatif.
Suhaila Shahrul Annuar. (2013, 10 April). PPPM di
landasan capai kejayaan. Berita Harian,

SEKIAN TERIMA KASIH