Bouwfysisch Ontwerpen 2

College 1

Le Corbusier in vers une

architecture:
Les elements architectureaux
sont
la lumiere et
lombre,
le mur et lespace.

Bakker in bouwfysisch
ontwerpen 1:
De elementen van de bouwfysica
zijn: het licht, de warmte, de
lucht, het vocht en het geluid,
de scheidingsconstructie en de
ruimte.

Bouwfysisch Ontwerpen 1
Fysica van de ruimte

Bouwfysisch ontwerpen 2
Fysica van scheidingsconstructies

Bouwfysisch ontwerpen 2
Fysica van scheidingsconstructies
Uitwendige scheidingsconstructies
Gevel, vloer, dak

Inwendige scheidingsconstructies
Wand, vloer

Relatie BO1 en BO2

Effect opbouw
scheidingsconstructies op:
Behaaglijkheid (visueel, thermisch en
akoestisch)
Energiegebruik (daglicht, warmteverlies
door transmissie en infiltratie en
zoninstraling).
Duurzaamheid (uit- en inwendige
condensatie)

Relatie met T6 AT en TM

Aspecten
Warmte
Vocht
Geluid

Dictaat
Te koop bij dictatenverkoop
Prijs ? euro

Rooster

Warmte

Noordgevel Vertigo
Wat geldt?
1. Er treedt condensatie op aan de spouwzijde
van de binnengevel
2. Er treedt condensatie op aan de spouwzijde
van de buitengevel
3. Er treedt condensatie op aan de buitenzijde
van de buitengevel

Noordgevel Vertigo
Wat geldt?
1. Het dubbel glas in het buitenblad kan net zo
goed enkel glas zijn
2. Het dubbel glas in het binnenblad kan net zo
goed enkel glas zijn
3. De spouw van ca 2 meter kan net zo goed ca
0,2 meter zijn (fysisch gezien)

Oost-/westgevel Vertigo
Het rolluik is er
1. om het licht te weren
2. om de warmte te weren
3. om het warmteverlies te beperken

Warmtestromen

Warmtestromen
1. Transmissie
2. Ventilatie
3. Zoninstraling

Warmtestromen

Warmtestromen
1.
2.
3.
4.

Transmissie
Ventilatie
Zoninstraling
Interne warmteproductie

Rekenen met warmtebalans

In = Uit
z + i = t + v
(i e)

Rekenen met warmtebalans

In = Uit
z + i = t + v + (acc)
(i e)

Waarvoor warmtebalans?
1. Berekenen capaciteit verwarming
(warmteverliesberekening)
[W of kW]
Berekenen energiegebruik
(warmtebehoefteberekening)
x t = Q [J of MJ]

Fysische begrippen
Warmtestroom

[W]

Het berekenen van de

warmtestroom door transmissie

Posten warmtebalans
1. Transmissie (t)
t = A.U(i - e)

De warmtedoorgangscoefficient

U [W/m2K]

Rekenvoorbeeld

Berekenen
warmtedoorgangscoefficient

Warmtetransport door
convectieve warmteoverdracht
hcv = warmteoverdrachtscoefficient voor
convectie [W/m2K]
Vrije convectie : 2,5 W/m2K (vertikaal vlak)

Warmtetransport door
convectieve warmteoverdracht
hcv = warmteoverdrachtscoefficient voor
convectie [W/m2K]
Vrije convectie : 2,5 W/m2K (vertikaal vlak)
Gedwongen
: 20 W/m2K (winter)

Warmtetransport door
convectieve warmteoverdracht
Per m2 (warmtestroomdichtheid):

qcv = hcv(a-s1) [W/m ]

2

Fysische begrippen
Warmtestroom
Warmtestroomdichtheid

[W]
q [W/m2]

Fysische begrippen
Warmtestroom
[W]
Warmtestroomdichtheid
q [W/m2]
Warmteoverdrachtscoefficient h [W/m2K]

Warmtetransport door stralingswarmteoverdracht

hr = warmteoverdrachtscoefficient voor
straling [W/m2K]
5 W/m2K (normaal)

Warmtetransport door stralingswarmteoverdracht

Per m2 (warmtestroomdichtheid):

qr = hr(mrt- s1) [W/m ]

2

Warmtetransport door straling- en

convectieve overdracht
Binnen aan vertikaal vlak:
2,5 + 5 = 7,5 W/m2K
overdrachtsweerstand:
1/7,5 = 0,13 m2K/W

Warmtetransport door straling- en

convectieve overdracht
Binnen aan vertikaal vlak:
2,5 + 5 = 7,5 W/m2K
overdrachtsweerstand:
1/7,5 =

0,13 m2K/W

Fysische begrippen

Warmtestroom
Warmtestroomdichtheid
Warmteoverdrachtscoefficient
Warmteoverdrachtweerstand

q
h
Ri/e

[W]
[W/m2]
[W/m2K]
[m2K/W]

Warmtetransport door straling- en

convectieve overdracht
Buiten:
20 + 5 = 25 W/m2K
overdrachtsweerstand:
1/25 = 0,04 m2K/W

Warmtetransport door straling- en

convectieve overdracht
Buiten:
20 + 5 = 25 W/m2K
overdrachtsweerstand:
1/25 =

0,04 m2K/W

Vraag

Hoe komt het dat de voorruit van een

(stilstaande) auto eerder bevriest dat de
zijruiten?
1. De voorruit is kouder door grotere
warmteoverdracht door convectie
2. De voorruit is kouder door grotere
warmteoverdracht door straling
3. Condens zet zich makkelijker af op een
horizontaal vlak dan op een vertikaal vlak

Warmtetransport in constructie
(stationair)

Warmtetransport in constructie
2
(W/m )

( 1 2 )
qcd
d

Warmtegeleidingscoefficient

1. gewapend beton
2. glas
0,8
3. cellenbeton
4. hout
0,15
5. minerale wol
6. kunststofschuim

2
W/mK
0,2
W/mK
0,040
0,035

W/mK
W/mK
W/mK
W/mK

Fysische begrippen

Warmtestroom
Warmtestroomdichtheid
Warmteoverdrachtscoefficient
Warmteoverdrachtweerstand

q
h
Ri/e

[W]
[W/m2]
[W/m2K]
[m2K/W]

Warmtegeleidingscoefficient

[W/mK]

Warmteweerstand (R)

R = d/ [m K/W]
2

Omgekeerde (reciproke) van

warmtedoorgangscoefficient
[W/m2K]

Warmtetransport in constructie
qcd

( 1 2 )
=
d

(1 2 )
qcd
R

Warmtetransport in constructie

Warmteweerstand constructie Rc

Warmteweerstand constructie Rc

R1 R2 ... Rn Rc

Fysische begrippen

Warmtestroom
Warmtestroomdichtheid
Warmteoverdrachtscoefficient
Warmteoverdrachtweerstand

q
h
Ri/e

[W]
[W/m2]
[W/m2K]
[m2K/W]

Warmtegeleidingscoefficient [W/mK]
Warmteweerstand constructie Rc [m2K/W]

Warmtestroomdichtheid q

(1 n 1 )
qcd
Rc

Warmteweerstand constructie Rc

Spouwmuur

Vraag

Een vacuum getrokken spouw (zonder

spouwankers)
1. Laat geen geluid door
2. Laat geen warmte door
3. Laat zowel geluid als warmte door

Warmtestromen in een
luchtspouw

Warmtestromen in een
luchtspouw

Warmteweerstand luchtspouw
6 W/m2K
dus

Rsp 0,17 m2K/W

 Hoog-Rendementsglas (HR)

Warmtestromen in een
luchtspouw

Berekenen
warmtedoorgangscoefficient

Rl = R e + R c + R i

Fysische begrippen

Warmtestroom
Warmtestroomdichtheid
Warmteoverdrachtscoefficient
Warmteoverdrachtweerstand

q
h
Ri/e

[W]
[W/m2]
[W/m2K]
[m2K/W]

Warmtegeleidingscoefficient [W/mK]
Warmteweerstand constructie Rc [m2K/W]

Warmteweerstand lucht op lucht Rl [m2K/W]

Warmtedoorgangscoefficient U
2
(W/m K)

1
U
Rl

Fysische begrippen

Warmtestroom
[W]
Warmtestroomdichtheid
q [W/m2]
Warmteoverdrachtscoefficient h [W/m2K]
Warmteoverdrachtweerstand Ri/e [m2K/W]
Warmtegeleidingscoefficient
Warmteweerstand constructie

[W/mK]
Rc [m2K/W]

Warmteweerstand lucht op lucht Rl [m2K/W]

Warmtedoorgangscoefficient U [W/m2K]

Rekenvoorbeeld

Ontwerpen met warmte

(thermische isolatie)

Plaats isolatiemateriaal

Koudebruggen

Buitengevelisolatie

Spouwmuur

HSB

Ramen

Kozijnen (aluminium en kunststof)

Dubbele gevelconstructies

Praktijkvoorbeelden

Warmtestromen

Warmtestromen
1.
2.
3.
4.

Transmissie
Ventilatie
Zoninstraling
Interne warmteproductie

Posten warmtebalans
1. Transmissie (t)
t = A.U(i - e)

Posten warmtebalans
1. Transmissie (t)

t = A.U(i - e)
2. Ventilatie (
)
. v

v = .cp. V(i - e)

Fysische begrippen
cp .
V -

soortelijke massa lucht [kg/m3]

soortelijke warmte lucht [J/kgK]
luchtvolumedebiet

[m3/s]

Het berekenen van de

warmtestroom door zoninstraling

Posten warmtebalans
1. Transmissie (t)
t = A.U(i - e)
2. Ventilatie (v)
v = .cp.V(i - e)
3. Zoninstraling (z)
z = A.ZTA.Ez

Fysische begrippen
ZTA
Ez

zontoetreding absoluut [-]

irradiantie door zon [W/m2]

ZTA enkel glas

Analogon zonbestraald enkel glas

(warmteweerstand glas verwaarloosd)

Analogon zonbestraalde
scheidingsconstructie

ZTA-waarden raamsystemen

Praktijkvoorbeelden

Rekenvoorbeeld