HISTOLOKA

ORGANIZACIJA
ENSKOG POLNOG
SISTEMA
 Komponente enskog polnog sistema
Unutranji polni organi
ovarijumi
ovidukti
uterus
vagina

Spoljanji polni organi

labia majora et minora

klitoris
vestibulum vagine

mlene lezde
placenta

promene tokom menstrualnog ciklusa i tokom trudnoe

 Ovarijum

germinativni epitel
mesovarium
(nabor
korteks
peritoneuma)
medula

tunica
albuginea

- gametogeneza
3 x 1.5 x 1 cm - steroidogeneza

Estrogeni: rast i sazrevanje spoljanjih i unutranjih polnih organa

razvie sekundarnih polnih karakteristika

Progestogeni: priprema uterusa i mlenih lezdi za trudnou

 Korteks ovarijuma

germinativni epitel kockasti / ploasti epitel

tunica albuginea sloj gustog vezivnog tkiva

vezivno-tkivna stroma
parenhim folikuli u razliitim stadijumima razvoja, corpus
luteum, corpus albicans, folikuli u atreziji
- primordijalni folikul - folikul u atreziji
- rastui folikul - corpus luteum
- Graaf-ov folikul - corpus albicans
 Primordijalni folikul

- dimenzije oocite ~ 30 m
- euhromatski nukleus, vie nukleolusa
- Balbijanijevo telo
- prstenaste lamele

prstenaste Balbijanijevo
lamele telo
 Primarni folikul
- unilamelarni primarni folikul

- promena oblika folikularnih elija

- pojava zona pellucida - GAG i PG (kod oocite od 50-80 m)

- stratifikacija folikularnog epitela

 Multilamelarni primarni folikul

theca folliculi
theca interna formiraju prekursore estrogena
theca externa
 Multilamelarni primarni folikul

steroidogene
elije theca
interna

zona
pellucida
krvni
sudovi

theca externa bazalna lamina

granuloza elije
Sekundarni folikul

- 6-12 slojeva granulosa elija

- antrum, liquor folliculi
- formira se cumulus oophorus
- corona radiata
- oocita vie ne raste (125 m)
 Graaf-ov folikul

- veliina folikula je +10 mm

- str. granulosum se stanjuje
- elije t. interna imaju sve odlike steroidogenih elija
- t. interna i granulosa elije zajedno sintetiu estrogene
- zavrava se prva mejotika deoba i sekundarna oocita ovulira
Ovulacija
 Corpus luteum

- Nastaje diferenciranjem granuloza elija i elija teka interna

- Zidovi folikula kolabiraju
- Prvo se formira corpus hemorrhagicum
- upljinu folikula naseljava vezivno tkivo
 Granuloza luteinske elije
~ 30 m
u centru corpus luteum-a

Teka luteinske elije

~ 15 m
tamnije se boje
locirane periferno

Odlike steroidogenih elija

Porast vaskularizacije.
Sinteza progesterona i estrogena
priprema uterusa za implantaciju
pravo i lano uto telo embriona
 Corpus albicans

Nastaje posle autolize elija lanog utog tela

Nestaje postepeno tokom nekoliko meseci

Folikul u atreziji

Folikul koji ne zavri razvie.

Oocita i granuloza elije

podleu apoptozi i resorpciji.
 Ovidukti (jajovodi)

10-12 cm

anatomski regioni:
- infundibulum sa fimbrijama
- ampula mesto fertilizacije
- istmus
- intramuralni region
Funkcija:

1. transport spermatozoida
2. transport jajne elije
3. sredina u kojoj se odvija oploenje
4. sredina u kojoj se razvija embrion do stupnja morule
Histoloka organizacija zida jajovoda

- mukoza
jednoslojni cilindrini epitel
lamina propria
- glatka muskulatura
unutranji kruni sloj
spoljanji uzduni sloj
- serosa
peritoneum i tanak sloj
vezivnog tkiva
 Trepljaste elije
elije sa cilijama
Sekretne elije
Produkuju sekret koji sadri hranljive
materije za ovum.
Bazalne elije
Smatra se da su u pitanju razliiti
funkcionalni stadijumi jednog tipa elija.

Epitel podlee ciklinim promenama pod uticajem hormona.

 Uterus (materica)
fundus

- poloaj
korpus - oblik, veliina
- funkcija
istmus

7.5 x 5 x 2.5 cm

cervikalni
kanal
Histoloka organizacija zida:

endometrijum (mukoza)
miometrijum
perimetrijum tanak sloj veziva i mezotel

Endometrijum
- stratum functionale
- stratum basale

Jednoslojni cilindrini epitel

- sekretne elije
- trepljaste elije

- uterusne lezde
Cerviks

Mukoza
- sadri velike granate lezde
- ne podlee ciklinim promenama

Cervikalne lezde
- podleu funkcionalnim promenana
vezanim za transport spermatozoida
 Vagina

- mukoza VPNE i lamina propria sa limfocitima i heterofilima

- miini sloj kruni i uzduni miii
- adventicija
Pitanja:

1. Histoloka organizacija enskog polnog sis

2. Histoloka organizacija ovarijuma