KEBUDAYAAN

MELAYU DALAM
BAHAN BUKAN
SASTERA

GABRIEL WONG XIAQING

GOH KAH SAN
WONG IK MEI
 Pengenalan
Kemajuan teknologi barat dalam bentuk hiburan yang
dibawa masuk pemerintah kolonial British ke negara ini
seperti penggunaan piring hitam, radio dan filem berjaya
menyalurkan bahan-bahan budaya seumpama kepada
orang ramai. Berasaskan teknologi itu muncul industri
berkaitan yang memberikan peluang kepada orang Melayu
menghasilkan bahan hiburan. Karyawan dan artis atau
pelakon Melayu yang popular sejak di pentas bangsawan,
memainkan peranan penting membawa pembaharuan
kepada unsur-unsur seni seperti nyanyian, tarian, lakonan
dan persembahan jenaka. Begitu juga tema dan jalan cerita
yang dipersembahkan menerusi kisah-kisah fantasi.
BAHAN BUKAN SASTERA

kajian
Bahan Kertas kerja
ilmiah rencana

Filem
Media Drama
komunikasi Drama radio
 Bahan ilmiah:Kertas kerja

Merujuk Prof. Dr. Syed Hussein Alatas (1967) dalam kertas kerja beliau
bertajuk Islam dan kebudayaan Melayu

Terdapat hubungan yang neutral,

Terdapat perpaduan antara
tidak bertentangan dengan norma Hubungan yang
Islam dan kebudayaan Melayu
masyarakat tetapi tidak dianjurkan bertentangan dengan Islam
contohnya amalan
oleh Islam

Amalan bergotong royong Sikap taat buta kepada

Berbudi bahasa Upacara persandingan raja yang tidak patuh
Sopan santun Adat istiadat melayu kepada ajaran Islam.
Menghormati ibu bapa Pantang larang (Sejarah Melayu dan
Menghormati hak jiran Hikayat Hang Tuah)
MEDIA KOMUNIKASI : FILEM

Filem Melayu Filem Melayu

Klasik Moden
Filem Melayu Klasik
Filem-filem Tan Sri P. Ramlee Si Tanggang
sekitar 1950an
Jula Juli Bintang Tujuh
Hang Tuah
Mat Bond
Sri Mersing
Panca Delim
Tun Fatimah
Wan Perkasa
Lancang Kuning
Ayer Mata Duyong
Chuchu Datok Merah
Pawang
Sultan Mahmud Mangkat Di Julang
Roh Membela
Puteri Gunong Ledang
Bawang Merah Bawang Putih
Semerah Padi
Mata Syaitan
Panglima Besi
Mabuk Kepayang
Badang
 Bidang-bidang dalam filem Melayu Klasik:
Politik
Golongan pemerintah dan
golongan rakyat Contoh : filem
Lancang Kuning, Hang Tuah
Raja berkuasa mutlak dan
berhak menghukum sesiapa
sahaja. Contoh: Nujum Pak
Belalang, Sultan Mahmud
Mangkat di Julang, Hang Tuah.
Menunjukkan perbezaan kasta
dalam institusi sosial. Contoh :
Sri Mersing
Sistem kekeluargaan yang
rapuh, anak sulang lebih berhak
mendapat harta yang lebih
berbanding anak bongsu.
Contoh: 3 Abdul
Sosial Ekonomi
Mahir dalam ilmu seni Masyarakat
mempertahankan diri : Hang Tuah, Melayu rata-
Wan Perkasa, Panglima Besi. ratanya
Kepercayaan terhadap perkara- digambarkan
perkara tahyul: Badang, Jula Juli sebagai petani,
Bintang Tujuh, Pawang, Roh Membela, nelayan,
Laksamana Do Re Mi. peniaga.
Penggunaan laras bahasa sastera yang
membawa maksud tersirat
menunjukkan ketinggian budi pekerti:
Sri Mersing (Pantun)
Semangat Kejiranan: Bujang Lapok
Tahap pendidikan yang rendah:
Pendekar Bujang Lapok.
Pakaian : Tengkolok, keris, bersanggul,
songket, kebaya tradisonal.
Tarian, muzik : Ala canggung, agogo,
keroncong
 Masih berpegang Kurang menonjolkan
Sistem pendidikan kepada budaya Kemelayuan
yang telah maju. kepercayaan berbanding filem
Rata-rata ahli tahyul. Contoh: Melayu klasik.
masyarakat Khurafat, Jangan Menerima pengaruh
mempunyai Pandang dari luar khususnya
kerjaya tersendiri. Belakang. barat. Contoh: Gila-
gila Remaja, Revolusi
KL Drift.

Filem
Melayu Moden
Penggunaan
bahasa pasar
yang kian Semangat
meluas. Elemen kejiranan:
sastera tidak Seni Tarian, Muzik Zombie Kg
lagi disisipkan. menerima Pisang, Hantu
pengaruh Kak Limah Balik
daripada luar Rumah, Estet.
khususnya barat.
 Media Komunikasi.

1. Rakaman Drama Radio

Drama yang dimainkan di stesen - stesen radio. Contohnya, Klasik fm. Melaka fm.
Kategori drama radio :
- Panggung Drama (30 minit)
- Drama Khas (30 minit)
- Drama Bersiri (12 episod)
- Sketsa (5 minit)
2. Rakaman Drama Televisyen
Drama yang disiarkan di stesen televisyen RTM, TV3, Astro dan sebagainya.
Contoh, slot Akasia TV3 bertajuk Sebenarnya Saya Isteri Dia - menggunakan daun
senduduk sebagai alat untuk menghentikan peredaran darah, perkahwinan ( bersanding)
 RUMUSAN

Sejak kebelakangan ini terdapat banyak filem-filem yang termasuk dalam

kategori jutaan ringgit hasil kutipannya. Prestasi filem-filem ini dalam pasaran
amat cemerlang. Oleh itu sumbangan pembikin filem tersebut dapat
membantu ekonomi negara. Walaubagaimanapun bukan aspek pasaran dan
pulangan yang lumayan sahaja yang seharusnya diberi perhatian. Filem itu
akan menjadi tempang kalau hanya memikirkan bagaimana mahu menjualnya,
tetapi tidak memikirkan apa yang mahu dijual dalam filem itu. Seharusnya
yang diukur kecemerlangannya bukan kepada jumlah kutipannya tetapi nilai
intelektual dan budaya ilmunya untuk khalayak. Keghairahan menilai filem
melalui ukuran perniagaan membuat kita terlupa mengukur filem dari
perspektif lain.