Uvod u AutoCad

• AutoCAD je jedan od najstarijih i najčešće korištenih CAD programa (

od engl. Computer Aided Design) opće namjene za PC.
• Posluživanje preko izbornika i traka sa simbolima alata odgovara u
potpunosti Microsoftovom propisanom standardu (eng. Windows).

• U AutoCAD-u mogu se konstruirati, dizajnirati i crtati tehnički crteži. U

njemu možemo otvoriti veliki broj AutoCAD crteža odjednom, te
prebacivati dijelove iz jednog crteža u drugi.
• AutoCAD omogućuje:

• crtanje tehničkih crteža u ravnini (2D);

• stvaranje prostornih 3D modela u obliku površina ili krutih tijela (eng.
Solids);
• umetanje različitih podataka u crtež u obliku digitalnih sadržaja, slika,
podloga i drugog;
• izrada fotorealističnih slika (eng. Rendering);
povezivanje postojećeg crteža s vanjskim bazama podataka i slično
• Kompjuterski podržano projektovanje (CAD) predstavlja moćnu
alatku u rukama savremenog projektanta.

• Brzina i lakoća s kojom se crteži kreiraju ili modifikuju uz pomoć

računara predstavljaju neizmjerne prednosti u odnosu na klasičan
način rada.

• Autocad je najpoznatiji CAD računarski program tvrtke Autodesk koja

nudi preko 75 specijaliziranih softverskih alata i pomagala za različita
stručna područja (strojogradnja, elektrotehnika, elektronika,
građevinarstvo, arhitektura, kartografija, geodezija, vatrozaštita i
drugo)
• Autocad je složeni projektantski alat široke namjene koji podržava
dvodimenzionalno projektovanje, kojim se praktički zamjenjuje
klasično projektovanje na papir (crtaća daska i šestar),

• ili trodimenzionalno modeliranje složenih premeta koji se u

modelnom prostoru (eng. Model Space) mogu proizvoljno povećati
(zumirati), naginjati, okretati, prikazivati u projekcijama, pogledima i
presjecima iz svih smjerova, s perspektivnim učinkom ili bez njega,
proizvoljno osvjetljavati i renderirati, tako da 3D-prikaz oponaša
fotografiju zamišljenog predmeta koji postoji samo u memoriji
računara.
• Za razliku od drugih programa za 2D i 3D modeliranje, Autocad
karakterizira složeni sistem mjerila i visoka preciznost koja može ići i
ispod milimikrona i automatski kalkuliran sistem dimenzioniranja
(kotiranja) izmjera koji zadovoljava i najstrožije tehničke standarde.

• Uz izvjesne uslove, kotiranje automatski slijedi izmjene geometrije

obrađivanog modela.

• Sve što crtamo u AutoCAD-u vezano je za vektorsku grafiku, to znači

da je sve vezano za koordinatni sistem i za razliku od rasterske grafike,
koliko god da uvećavamo sliku, kvalitet slike se ne mijenja.
• Radni prostor Autocad-a čini prostor za 3D modeliranje i proizvoljan
broj radnih listova (eng. Layout) koji se mogu koristiti u režimu Papir i
režimu Model.
• U režimu Model na radnim listovima mogu se otvarati projekcije i
pogledi (eng. Viewport) na trodimenzionalni model stvoren u
prostoru za modeliranje.

• U režimu Papir, radni listovi nemaju nikakve povezanosti s

trodimenzionalnim modelom, i u tom se režimu pogledi (ako su uopće
stvoreni) ne mogu pokrenuti. Modelni i papirni prostor se u principu
koriste odvojeno, odnosno ne organiziraju se na istom radnom listu.
• Ekstenzija za autocad fajlove je .dwg.
• Sam program podržava i ostale ekstenzije kao što su .dxf, .dws,.dwt.
Sljedećom tabelom predstaviće se AutoCAD verzije sa njihovim
formatima i datumom nastanka programa.
• Vektorska grafika ili geometrijsko oblikovanje (engl. Vector
graphics, geometric modeling) je način prikazivanja slike pomoću
geometrijskih oblika kao što su tačke, linije, krive i poligoni, a koji se
zasnivaju na matematičkim jednačinama.

• Pojam vektorska grafika se koristi u kontekstu dvodimenzionalne

• računarske grafike.
• Skoro svako 3D prikazivanje se izvršava pomoću 2D vektorske
tehnike (pomoću tačaka, linija i poligona).
• Prostor za crtanje –kao što ime kaže koristi se za crtanje. Po default-u
pozadina je crna.
• Zona padajućih menija – dio gdje se nalaze sve komande koje se
odnose na program

• Paleta sa alatkama koristi se za brže i preglednije korištenje osnovnih

• komandi.
• Da bi dodali dodatne alatke, desnim tatserom miša pritisnemo na
paletu sa alatkamai pojaviće se slika kao sa desne strane
• Komandna linija – Pri dnu ekrana nalazi se horizontalna površina koja
služi za ispisivanje tekstualnih poruka važnih za rad i praćenje
izvršavanja komandi, pa otuda i nosi naziv komandna linija.

• Kada je na njoj ispisano samo Command:znači da je AutoCAD

spreman da prihvati vašu komandu. Preko nje AutoCAD u stvari
komunicira sa vama
• Statusna linija- Statusnom linijom nazivamo horizontalnu traku koja se
nalazi u samom dnu ekrana.
• Na njoj se vrši prikaz trenutnog stanja (statusa) pojedinih
pomoćnih aktivnosti
Ova funkcija pruža mogućnost da svaku liniju koja se povlači automatski veže za neku
karakterističnu tačku
je takođe bitna funkcija i ona predstavlja da sve što se crta bude prikazano ili po horizontali
ili po vertikali

predstavlja pomoćnu mrežu isto desnim pritiskom možete da dobijete opcije mreže na kom
rastojanja da budu tačke mreže.

predstavlja prikaz debljina linija.

• Koordinatni sistemi

• Za određivanje položaja tačke u AutoCAD-u koristi se Dekartov

pravougaoni koordinatni sistem.
• Koordinatni početak se nalazi u donjem lijevom uglu ekrana, ali se po
potrebi može pozicionirati i na neko drugo mjesto.

• Po načinu interpretacije ovih podataka razlikuju se dva sistema:

pravougaoni i polarni.
• Položaj tačke u pravougaonom koordinatnom sistemu izražavamo
njenim rastojanjem u odnosu na koordinatni početak mjereno po
pravcima koordinatnih osa. Pri tome se unosi podatak u obliku
X, Y koordinatnog izraza kod koga zarez koristimo za razdvajanje
X od Y vrijednosti, a tačku kao oznaku za decimalno mjesto.

• Polarnim koordinatama određujemo položaj tačke preko njenog

rastojanja od koordinatnog početka i ugla koji taj pravac zaklapa u
odnosu na pozitivni pravac X ose.
• Ugao se mjeri u pravcu suprotnim od smjera okretanja kazaljke na
satu, a format u kome je potrebno unijeti podatke je sljedeći:
prvo se unese rastojanje praćeno znakom < (manje od), a zatim i
ugao.
• Upotreba apsolutnog koordinatnog sistema podrazumijeva poznate
veličine uvijek izražene u odnosu na koordinatni početak, odnosno
tačku sa koordinatom 0.0000,0.0000.

• Relativne koordinate koristimo kada želimo da pozicioniramo novu

tačku, ali sa poznatim rastojanjem u odnosu na zadnju, prethodno
unijetu, a ne kao kod apsolutnih u odnosu na koordinatni početak.
• U tom slučaju se rastojanje unosi sa prefiksom @ (at) praćenim X i Y
vrijednostima za pravougaoni, ili rastojanjem i uglom, za polarni
koordinatni sistem.
• Znak @ (at) je u AutoCAD-univerzalna prečica koja služi da za unos
koordinate upotrebimo položaj zadnje unijete tačke, odnosno nulto
rastojanje od nje.

• S druge strane, moguće je posmatrati i:

• - Fiksni sistemski koordinatni sistem WCS(World Coordinate System)
• - Pokretni korisnički koordinatni sistem UCS(User Coordinate System)
• U WCS-u X osa je horizontalna, Y osa je vertikalna, a Z osa je
upravna na XY ravan.

• Koordinatni početak je tamo gdje se X i Y ose sijeku (0, 0) u lijevom

donjem uglu crteža.

• Pomijeranje UCS-a može da omogući lakši rad u okviru nekih

dijelova crteža. Rotiranje UCS-a omogućava unošenje podataka u
trodimenzialnom ili rotiranom pogledu.
• Definisanje novog koordinatnog početka UCS-a
• 1. Tools/New UCS/Originili pritisnite na dugme
• 2. Definisati tačku novog koordinatnog početka
• 0,0,0 koordinata se redefiniše u tački koju definišete.
• Kreiranje objekata u ravni

• Svaki 2D crtež sastoji se od entiteta pojedinačnih i složenih objekata.

• U jednostavne objekte spadaju neki od sljedećih entiteta: linije,
kružnice, kružni lukovi, elipse, eliptični lukovi, tačke i prave
(poluprave).

• Smatra se da su oni zastupljeni sa više od (50%) u sastavu

složenijih objekata. U složenije spadaju sljedeći objekti:
pravougaonici, mnogougaonici (poligoni), multilinije, polilinije, splajn
(glatke krive) i sl.
• U suštini najveći dio za crtanje nalazi se u paleti Draw