KONSEP KATA

KONSEP KATA
 Unit bahasa yang bebas dan boleh berdiri
sendiri sebagai AYAT MINIMAL apabila diberikan
intonasi yang sesuai dan mengandungi maksud
yang lengkap
 Merupakan satuan yang bermakna kerana
setiap kata memiliki maksud tertentu dan
maknanya dapat diketahui dengan merujuk
kamus
 Dalam ayat, kedudukan kata boleh berubah-
ubah
 Contoh:
a) Pelajar itu pandai(konsistuen subjek dalam
ayat)
b) Guru selalu memuji pelajar pandai itu
(Konsistuen objek dalam ayat)
c) Komputer riba itu akan dihadiahkan kepada
pelajar yang paling pandai( unsur pelengkap
kepada kata sendi nama dalam ayat)
 KATA AKAR
 Kata yang TIDAK MEMPUNYAI makna yang jelas
 Perlu
BERGABUNG dengan MORFEM lain sama
ada morfem terikat atau morfem bebas UNTUK
membentuk PERKATAAN
Kata Akar Penggabungan dengan Perkataan
morfem bebas/ morfem (Bermakna)
terikat
Tani Asas + tani(morfem Asas tani
bebas+ kata akar)
Pe+ tani(morfem terikat Petani
+ kata akar)
Tawa Ke + tawa(morfem Ketawa
terikat + kata akar)
lanjur Ke+ ter + lanjur + an Keterlanjuran
(morfem terikat + kata
akar)
 KATA DASAR
 Kata yang MENJADI DASAR bagi sesuatu
perkataan
 Terdapat 6 unsur yang boleh menjadi kata dasar
dalam BM iaitu
i. Kata akar
ii. Kata tunggal
iii. Kata terbitan
iv. Kata ganda
v. Kata majmuk
vi. Frasa
Kata Akar Juang Pejuang
Kata juang ialah kata Kata juang-kata
akar dasar bagi pejuang
Kata Guru Perguruan
tunggal Kata guru ialah kata Kata guru ialah kata
tunggal dasar bagi
perguruan
Kata Perkenan Memperkenankan
terbitan kata berimbuhan Kata perkenan ialah
kata dasar bagi
memperkenankan
Kata ganda Tinggi-tinggi Setinggi-tinggi
Kata ganda Kata tinggi-tinggi ialah kata
penuh dasar bagi setinggi-
tingginya
Kata Antarabangsa Mengantarabangsakan
majmuk kata majmuk kata antarabangsa ialah
kata dasar bagi
mengantarabangsakan
Kenal pasti Pengenalpastian
kata majmuk kata kenal pasti ialah kata
dasar bagi pengenalpastian
Frasa Tidak percaya- Ketidakpercayaan
Frasa Frasa tidak percaya
ialah kata dasar
bagi
ketidakpercayaan

Ke tepi Mengetepikan
Frasa sendi Nama Frasa sendi nama
ke tepi ialah kata
dasar bagi
mengetepikan
 PEMBAHAGIAN
BIDANG MORFOLOGI
 MORFOLOGI

BENTUK KATA @
PROSES
GOLONGAN KATA
PEMBENTUKAN
KATA
CIRI BENTUK KATA GOLONGAN KATA
KONSEP Binaan sesuatu Kelompok @
perkataan dalam kumpulan perkataan
bahasa dalam sesuatu bahasa
berasaskan makna @
fungsi tatabahasa

Jenis Kata tunggal, kata Kata nama, kata kerja,

terbitan, kata majmuk kata adjektif dan kata
dan kata ganda tugas
BENTUK KATA
 BENTUK
KATA

KATA KATA KATA KATA

TUNGGAL TERBITAN MAJMUK GANDA
 I) KATA
TUNGGAL
i) Bentuk kata yang terdiri daripada satu
morfem bebas iaitu kata yang tidak
menerima sebarang IMBUHAN,
PENGGANDAAN & PEMAJMUKAN
Cth: Bunga,cantik,harap,lihat,saya

ii) Ada kata tunggal yang dapat berdiri

sendiri & boleh menjadi ayat minimal
 Jangan, ya, besar, bukan,salah, saya
iii) Ada kata tunggal yang tidak boleh berdiri
dengan sendiri & memerlukan kehadiran
perkataan lain
 ke – ke mari
Oleh – Olehnya
Untuk-Untuk pihak itu
Di – di mana
Kepada –kepada ibu
 BENTUK KATA
TUNGGAL

Kata tunggal Kata tunggal

Kata tunggal Kata tunggal Kata tunggal
satu suku 5 & 6 suku Akronim
2 uku kata 3 suku kata 4 suku kata
kata kata
 KATA TUNGGAL 1 SUKU KATA
 Amat terhad
 Kebanyakan pinjaman daripada bahasa asing terutamanya
Arab dan Inggeris
1.KV 2.VK 3. KVK 4. KKVK
Yu am Sen Stor
ya Bah gred
tin
5. KVKK 6.KKKV 7.KKKVK
Bank skru Skrip
Golf spring
teks
 KATA TUNGGAL 2 SUKU KATA
1.V+KV 2.V+VK 3. V+KVK 4. VK+KV
E/la A/ir A/dik As/li
U/ bi A/ib E/kor Un/ta
A/ku A/ur E/mas Un/di
5. VK+KVK 6.KV+V 7.KV+ VK 8.KV+KV
Or/bit Ri/a Li/ar Ja/la
Am/bil Du/a Ja/uh Te/ko
Um/pan Ba/u Ku/ih Pa/su
9. KV+KVK 10 KVK+KV 11.KVK+KVK
Te/lur  Bin/ti San/dar
Hi/ris Sen/da Jem/put
Ja/rum Lam/pu Peng/san
 KATA TUNGGAL 3 SUKU KATA

1.KV+V+KV 2.KV+V+KV 3. V+KV+V 4. KV+KV+V

Bi/a/sa K U/si/a Mu/li/a
Cu/a/ca Si/u/man I/de/a Bo/ri/a
5. 6.KV+KV+V 7.KVK+ 8.V+KV+VK
KVK+KV+V K +KV+VK  I/la/hi
Tem/pu/a Ha/lu/an Tem/pi/as A/sa/si
Men/tu/a Se/ki/an Man/fa/at
 KATA TUNGGAL 3 SUKU KATA
9. V+KV+KVK 10 VK+ 11.KV+KV+KV 12.
 I/ ja/zah KV+KV De/li/ma KVK+KV+KV
A/ma/ran  Is/te/ri Bu/da/ya  Men/te/ri
Um/pa/ma Sol/da/du
13. 14 V+ KV+VK 15.KV+KV+KV 16.
VK+KV+VK  E/la/un K KVK+KV+KVK
Il/mi/ah A/ka/un  Be/lu/kar Cen/da/wan

17. 18 KVK+ 19.KV+KVK+K

KV+KVK+KV KVK+KV VK
Ro/yal/ti  Sem/pur/na  Ke/lom/pok
Be/lan/ja
 Golongan Contoh kata tunggal
kata
Kata nama Adik, pasu, menantu, jentera,
jendela, ruang, gajah
Kata kerja Lompat, tulis, makan, usik, jerit,
suruh ,ambil
Kata adjektif Wangi, sempura, baik, subur , ungu
Kata tugas Sudah, umpama, bukan, oleh, akan,
maka
 AKRONIM
 Tergolong dalam kata tunggal
Kata akronim ditulis & disebut sebagai
perkataan penuh
 Jenis Akronim Contoh

Gabungan beberapa huruf ADUN-Ahli Dewan Undangan Negeri

awal
Gabungan suku kata dgn Berdikari- Berdiri di atas kaki sendiri
suku kata daripada beberapa Motel-Motoris hotel
perkataan
Gabungan suku kata INTAN- Institut Tadbiran Awam
beberapa perkataan dengan Negara
huruf awal perkataan
Gabungan suku kata dengan Hartanah- harta tanah
perkataan penuh Purata- Pukul rata
Gabungan bahagian kata Petronas-Petroleum Nasional
secara bebas SUARAM – Suara Rakyat Malaysia
 II) KATA
TERBITAN
Kata yang terbentuk dengan cara MENGIMBUHKAN
kata dasar sama ada dengan imbuhan
awalan,akhiran,sisipan atau apitan

Awalan,akhiran,sisipan & apitan dapat membentuk

KATA TERBITAN apabila dimbuhkan kepada kata
DASAR

4 jenis kata terbitan: Kata terbitan berawalan, kata

terbitan berakhiran, kata terbitan berapitan dan kata
terbitan bersisipan
 KATA IMBUHAN KATA
DASAR TERBITAN

juang Ber(awalan) berjuang

dalam -i (akhiran) dalami
Sabut -er- (sisipan) serabut
Samping meN….kan(apitan) Mengesampingk
an
 JENIS KATA TERBITAN

KATA KERJA
TERBITAN

Kata kerja Kata Kerja Kata kerja Kata Kerja

Terbitan Terbitan Terbitan terbitan
Berawalan Berakhiran Berapitan Bersisipan
 Kata
terbitan

i) Kata
terbitan
berawalan

Awalan Awalan
Awalan
kata kata
kata kerja-
nama- adjektif-
menyanyi
Pelari sedingin
 Kata
terbitan

ii) Kata
terbitan
berakhiran

Akhiran Akhiran
kata nama- kata kerja-
hadirin Bawakan
 Kata terbitan
iii) Kata terbitan
Berapitan
Apitan kata Apitan kata Apitan kata
nama- kerja- adjektif-
Pengiklanan Memasuki Keakraban
Kata terbitan

iv) Kata terbitan

bersisipan
• Sisipan kata nama-telunjuk
• Sisipan kata kerja- jelajah
• Sisipan kata adjektif- gemilang
III) KATA MAJMUK
Kata yang terbentuk apabila 2 kata @ lebih
digandingkan dan bentuk kata yang terhasil
membawa makna yang lain serta berfungsi
sebagai satu unit

Jika kata majmuk yang ejaan terpisah

menerima awalan & akhiran-ejaannya juga
terpisah- temu bual- menemu bual, kemas kini-
dikemas kini

Sekiranya kata majmuk menerima

apitan,ejaannya bercantum: temu bual-
menemubualkan, satu padu-menyatupadukan
 KATA + KATA DASAR KATA MAJMUK
DASAR

Alat(benda) Tulis(Perbuatan Alat tulis(benda

menulis) yang digunakan
untuk menulis
Baju(pakaian) Hujan(air yg turun Baju hujan
dr langit) (pakaian yg
digunakan ketika
hujan)
 Kata majmuk yg telah mantap
walhal Bumiputera Padahal Barangkali Suruhanjaya

Apakala Kakitangan Peribadi darihal Tandatangan

Dukacita Jawatankuasa Daripada Apahal Persuruhjaya

Sukacita Antarabangsa Sukarela Kepada Warganegara

kadangkala Apabila Olahraga Manakala tanggungjawab

bagaimana dinihari Matahari Walaupun

kakitangan setiausaha kerjasama peribahasa

IV) KATA GANDA
 KATA + KATA GANDA
DASAR
Alat alat -alat
Gelang Digandakan gegelang
Saudara + mara Saudara - mara
 JENIS KATA GANDA

KATA GANDA

Kata Kata Kata Kata

Ganda ganda ganda ganda
penuh semu separa berentak
 JENIS KATA GANDA
i) Kata Ganda penuh

Proses yang menggandakan keseluruhan kata dasar

sama ada kata dasar itu mengandungi imbuhan atau
tidak
Cth: sama-sama, pendek-pendek, masak-masak,
lebih-lebih
JENIS KATA GANDA
ii) Kata Ganda semu

Terbentuk daripada kata yang digandakan

seluruhnya dan diberi tanda sempang
Mempunyai makna yang khusus
Terdiri daripada kata nama
Cth:agar-agar, kanak-kanak,anai-anai
 JENIS KATA GANDA
iii) Kata Ganda Separa

kata ganda yang mengalami pengulangan

suku kata pertama pada kata asalnya
@ sebahagian daripada kata saja yang digandakan.
Terdiri daripada kata nama
Cth: Rerambut, Sesiku, lelangit, bebalai
 JENIS KATA GANDA
iv) Kata Ganda Berentak

Perulangan kata dasar mengikut retak bunyi kata dasar

Dipisahkan dengan tanda sempang
Terdiri daripada kata adjektif, kata kerja dan kata nama
Cth: hingar-bingar, bukit-bukau, anak-pinak,lintang-pukang