Dai Cuong KST

ĐHYK PHẠM NGỌC THẠCH
Khoa ĐD-KTYH - BM Xét nghiệm
ĐẠI CƯƠNG
KÝ SINH TRÙNG
GV: Ths.Trịnh Thị Ngọc Ái

ĐT: CKI Xét nghiệm
Mail:baongoc241216@gmail.com 1
MỤC TIÊU
1 Phân biệt được các kiểu tương quan trong TGSV
2 Trình bày được các khái niệm về KST và ký chủ
3 Phân tích ý nghĩa các kiểu CTPT KST trong kiểm soát bệnh
4 Giải thích các mắt xích trong dây chuyền lây nhiễm KST
5 Trình bày sự tương tác của KST - KC
6 Trình bày được danh pháp và phân loại cơ bản của KST
NỘI DUNG
CÁC KIỂU TƯƠNG QUAN GIỮA CÁC SINH VẬT 1

CÁC KHÁI NIỆM VỀ KST VÀ KÝ CHỦ
2
CÁC KIỂU CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN KST 3
CÁC MẮC XÍCH TRONG DÂY CHUYỀN LÂY NHIỄM
KST 4
SỰ TƯƠNG TÁC KST – KÝ CHỦ
5
DANH PHÁP VÀ PHÂN LOẠI KST 6
1. CÁC KIỂU TƯƠNG QUAN GIỮA CÁC SINH VẬT
HAY
TƯƠNG CỘNG
SINH SINH
HỘI KÝ
SINH SINH
1. CÁC KIỂU TƯƠNG QUAN GIỮA CÁC SINH VẬT
VK cố định đạm ở Cái ghẻ sống trên Cua, ốc chở hải quỳ
cây họ Đậu da
VK E.coli trong ruột Mối và đơn bào

già của người sống trong ruột mối
5
Mail:baongoc241216@gmail.com
2. CÁC KHÁI NIỆM VỀ KST VÀ KÝ CHỦ
2.1.Ký sinh trùng:

Là sinh vật sống nhờ/ăn bám trên cơ thể
sinh vật khác để sinh sản và phát triển.
2.1.Ký sinh trùng:

1. KST bắt buộc A. Giun lươn, sán lá gan, amip đường ruột
2. KST tùy nghi B. Chí, rận, ghẻ, rệp, ve, mò
3. Nội KST C. Giun đũa chui vào ống dẫn mật
4. Ngoại KST D. Giun lươn, vi nấm Aspergillus sp
5. KST lạc chỗ E. Giun đũa, giun kim, giun móc, chí
6. KST lạc chủ F. Giun đũa chó ký sinh ở người
1E 2D 3A 4B 5C 6F
2.2.Ký chủ:
Là sinh vật bị ký sinh
2.2.Ký chủ: KC vĩnh viễn ?

KC trung gian ?
KC chờ thời ?
2.2.Ký chủ: Ngõ cụt ký sinh
2.2.Ký chủ:
- KC chính: chứa KST trưởng thành với tần
suất nhiễm cao nhất.
- KC phụ: chứa KST trưởng thành với tần
suất nhiễm thấp.
- Tàng chủ: động vật mang KST của người.
2.2.Ký chủ:
Phân biệt trung gian truyền bệnh (vector) sinh học và
cơ học.
Muỗi là TGTB sinh học của bệnh sốt rét và bệnh giun chỉ
2.2.Ký chủ:
Phân biệt trung gian truyền bệnh (vector) sinh học và
cơ học.
Ruồi là TGTB cơ học của bệnh amip đường ruột

3. CÁC KIỂU CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN KST
CHU TRÌNH PHÁT

TRIỂN
KCTG
KHÔNG CÓ
CTPT CTPT GIÁN

TRỰC TIẾP TIẾP
LÂY NHIỄM NGAY SỐ KCTG
CÓ
NGẮN 1KCTG
KHÔNG
DÀI 2KCTG
CTPT
trực tiếp
dài
15
CTPT
gián tiếp
qua 2
KCTG
16
CTPT
trực tiếp
ngắn
17
Phôi thoát vỏ,

xuyên vách
ruột. Nang ấu
trùng trong
cơ
Sán bám vào ruột CTPT

gián tiếp
Heo ăn rau chứa qua 1
trứng sán.
KCTG
Sán trưởng
thành ở ruột
Đốt sán mang trứng non
phát tán vào môi trường
18
4. CÁC MẮC XÍCH TRONG DÂY CHUYỀN LÂY
NHIỄM KST
19
5. SỰ TƯƠNG TÁC KST – KÝ CHỦ
5.1. Ảnh hưởng của đời sống ký sinh trên KST
MẤT MỘT SỐ CƠ QUAN

• Sán dải: mất ống tiêu hóa
• Sán lá: mất cơ quan thị lực
• Đơn bào: mất không bào co thắt
PHÁT TRIỂN MỘT SỐ CƠ QUAN

• Côn trùng: miệng thành cơ quan hút
máu/ có tuyến men hóa lỏng mô KC
• Cơ quan dự trữ thức ăn phì to
CƠ QUAN SINH DỤC PHÁT TRIỂN

5.2. Tác hại của KST đối với KC

5.2.1. Tại chỗ
1. Hút máu A. Plasmodium vivax
2. Ăn mô KC B. Fasciola hepatica
3. Chèn ép mô KC gây teo mô C. Echinococus granulosus
4. Tiêu hủy TB hoặc mô D. Anopheles minimus
5. Gây tắc nghẽn cơ học E. Plasmodium falciparum
6. TB phình to, quá dưỡng F. Ascaris lumbricoides

21
1D 2B 3C 4E
Mail:baongoc241216@gmail.com 5F 6A

5.2.2. Toàn thân
Giun đũa Ascaris lumbricoides tước đoạt thức ăn dẫn đến trẻ bị suy dinh
22
dưỡng khi nhiễm nặng

5.2.2. Toàn thân
Thiếu máu do thiếu vitamin B12 do sán dải cá Diphyllobothrium latum

23

5.2.2. Toàn thân
Entamoeba histolytica tiết histiolysin làm tiêu mô ký chủ, tạo vết

thương hình miệng núi lửa
24

5.2.2. Toàn thân
Plasmodium falciparum và P. vivax tiết hemolysin gây vỡ hồng cầu
25

5.2.2. Toàn thân
Muỗi trong quá trình hút máu cũng truyền các bệnh khác: sốt xuất
huyết, sốt rét, viêm não Nhật Bản, giun chỉ, Zika…
26

5.2.2. Toàn thân
Ruồi Glossia trong quá trình hút máu còn truyền bệnh ngủ châu Phi
do trùng roi Trypanosoma brucei
27

5.2.2. Toàn thân
Muỗi đốt và AT giun móc chui qua da gây hiện tượng dị ứng, mẩn
ngứa, đỏ.
28

5.2.2. Toàn thân
Gây thiếu máu

29

5.2.2. Toàn thân
Tăng bạch cầu ái toan Biểu đồ Lavier
30

5.2.2. Toàn thân
Nang sán dải chó Echinococcus granulosus vỡ gây shock phản vệ

31

5.2.2. Toàn thân
- Tước đoạt thức ăn của KC.
- Phóng thích các chất độc.
- KST chuyên chở một bệnh khác đến KC.
- KST gây phản ứng dị ứng.
- KST gây các biến đổi huyết học.
- KST gây đáp ứng miễn dịch.
32
6. DANH PHÁP VÀ PHÂN LOẠI KST
6.1. Danh pháp

- Tên KST là tên đầu tiên KST được mô tả chính
xác; khi có những phát hiện những đặc điểm
mới, ta có thể đổi tên KST.
- Tên KST đầy đủ gồm 2 chữ Latinh, sau là tên
tác giả và năm mà KST mô tả đúng: chữ đầu
chỉ giống, viết hoa; chữ thứ 2 chỉ loại, viết
thường; khi in phải in nghiêng hay gạch dưới.
- VD: Paragominus westermani Kerbert, 1878.
Hay Paragominus westermani Kerbert, 1878.
33
6.1. Danh pháp

- Trong y văn thông dụng, chỉ cần tên KST không
cần năm hay tên tác giả.
- Khi diễn tả loại phụ, phải dùng 3 chữ Latinh
- VD: Ascaris lumbricoides var. hominis
Ascaris lumbricoides var. suis
34
6.2. Phân loại KST
KST THUỘC
GIỚI ĐỘNG VẬT
Nấm TẢO
Nấm ĐẢM
KST THUỘC
GIỚI NẤM
Nấm TÚI
Nấm BẤT TOÀN

35
KST THUỘC
Nấm TẢO
Nấm ĐẢM
KST THUỘC
GIỚI NẤM
Nấm TÚI
Nấm BẤT TOÀN

36

ĐƠN BÀO
TRÙNG CHÂN GIẢ TRÙNG ROI TRÙNG LÔNG TRÙNG BÀO TỬ

(AMIP) Trypanosoma spp, Balantidium coli Plasmodium spp,
E. histolytica Leishmania spp, Isospora spp,
G. lamblia, Toxoplasma spp,
Sarcocystis spp.
T. vaginalis
37
KST THUỘC
Nấm TẢO
Nấm ĐẢM
KST THUỘC
GIỚI NẤM
Nấm TÚI
Nấm BẤT TOÀN

38
ĐA BÀO
GIUN SÁN CHÂN KHỚP
39
1. Trichinella
Đẻ trứng spiralis
4,7
GIUN 2. Taenia solium
3. Fasciola hepatica
Đẻ phôi 4. Strongyloides
GIUN 1, 5 stercoralis
SÁN 5. Wuchereria
bancrofti
Sán dải
2, 8 6. Clonorchis
SÁN sinensis
7. Trichuris trichiura
Sán lá 8. Diphyllobothrium
3, 6 latum 40

1 đôi cánh
CÔN Chí rận

TRÙNG
Bọ chét
CHÂN
KHỚP Rệp
Bọ cạp
NHỆN Ve mạt
Nhện 41
KST THUỘC
Nấm TẢO
Nấm ĐẢM
KST THUỘC
GIỚI NẤM
Nấm TÚI
Nấm BẤT TOÀN

42

Nấm TẢO Nấm ĐẢM
Sợi tơ nấm không có vách Sợi tơ nấm có vách ngăn
ngăn Sinh sản vô tính và hữu tính
Sinh sản vô tính và hữu tính Bào tử đảm
Bào tử tiếp hợp
NẤM
Nấm BẤT TOÀN
Nấm TÚI Sợi tơ nấm có vách ngăn
Sợi tơ nấm có vách ngăn Sinh sản vô tính
Sinh sản vô tính và hữu tính - Nấm hạt men
Bào tử túi - Nấm sợi tơ 43
- Nấm nhị độ
Crypyococcus neoforman Candida albicans
44
Penicillium marneffei Geotrichum candidum
45
Histoplasma capsulatum
46
LOGO

Dai Cuong KST

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Dai Cuong KST

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ĐHYK PHẠM NGỌC THẠCH

Khoa ĐD-KTYH - BM Xét nghiệm

GV: Ths.Trịnh Thị Ngọc Ái

1 Phân biệt được các kiểu tương quan trong TGSV

2 Trình bày được các khái niệm về KST và ký chủ

5 Trình bày sự tương tác của KST - KC

CÁC KIỂU TƯƠNG QUAN GIỮA CÁC SINH VẬT 1

VK E.coli trong ruột Mối và đơn bào

2.1.Ký sinh trùng:

2.1.Ký sinh trùng:

2. KST tùy nghi B. Chí, rận, ghẻ, rệp, ve, mò

3. Nội KST C. Giun đũa chui vào ống dẫn mật

4. Ngoại KST D. Giun lươn, vi nấm Aspergillus sp

6. KST lạc chủ F. Giun đũa chó ký sinh ở người

2.2.Ký chủ: KC vĩnh viễn ?

2.2.Ký chủ: Ngõ cụt ký sinh

Ruồi là TGTB cơ học của bệnh amip đường ruột

CHU TRÌNH PHÁT

CTPT CTPT GIÁN

LÂY NHIỄM NGAY SỐ KCTG

Phôi thoát vỏ,

Sán bám vào ruột CTPT

5.1. Ảnh hưởng của đời sống ký sinh trên KST

MẤT MỘT SỐ CƠ QUAN

PHÁT TRIỂN MỘT SỐ CƠ QUAN

CƠ QUAN SINH DỤC PHÁT TRIỂN

5.2. Tác hại của KST đối với KC

3. Chèn ép mô KC gây teo mô C. Echinococus granulosus

4. Tiêu hủy TB hoặc mô D. Anopheles minimus

5. Gây tắc nghẽn cơ học E. Plasmodium falciparum

6. TB phình to, quá dưỡng F. Ascaris lumbricoides

5.2. Tác hại của KST đối với KC

5.2. Tác hại của KST đối với KC

Thiếu máu do thiếu vitamin B12 do sán dải cá Diphyllobothrium latum

5.2. Tác hại của KST đối với KC

Entamoeba histolytica tiết histiolysin làm tiêu mô ký chủ, tạo vết

5.2. Tác hại của KST đối với KC

Plasmodium falciparum và P. vivax tiết hemolysin gây vỡ hồng cầu

5.2. Tác hại của KST đối với KC

5.2. Tác hại của KST đối với KC

5.2. Tác hại của KST đối với KC

5.2. Tác hại của KST đối với KC

Gây thiếu máu

5.2. Tác hại của KST đối với KC

Tăng bạch cầu ái toan Biểu đồ Lavier

5.2. Tác hại của KST đối với KC

Nang sán dải chó Echinococcus granulosus vỡ gây shock phản vệ

5.2. Tác hại của KST đối với KC

6.1. Danh pháp

6.1. Danh pháp

6.2. Phân loại KST

Nấm BẤT TOÀN

6.2. Phân loại KST

Nấm BẤT TOÀN

6.2. Phân loại KST

TRÙNG CHÂN GIẢ TRÙNG ROI TRÙNG LÔNG TRÙNG BÀO TỬ

6.2. Phân loại KST

Nấm BẤT TOÀN

6.2. Phân loại KST

GIUN SÁN CHÂN KHỚP

6.2. Phân loại KST

6.2. Phân loại KST

CÔN Chí rận