BATAYANG KAALAMAN

SA ISTRAKTURA AT
GRAMATIKANG
FILIPINO

JOEMIL A. NAM-AY
BEED II-A
Muling Pagsulyap
sa Kasaysayan at
Pag-aaral ng Wika
 Mabuting bigyan ang pag-unlad ng
istraktura at gramatikang Filipino dahil lubos
itong nakatutulong sa pagkatatag at pag-aaral
ng wika sa kasalukuyan.Kung tatahakin ang
kasaysayan ng gramatika,makapagbibigay ito
ng masaklaw na pagtingin at pag-unawa sa
proseso ng pag-aaral nito.
 Mahalagang aspekto ang pagtingin sa
linggwistika kung pag-aaral sa istraktura ng
wika ang tatalakayin dahil ang linggwistika ay
tumutukoy sa makaagham na pag-aaral sa
wika.Napakahalaga ang ambag ng linggwistika
sa lipunang Pilipino dahil ito ang nagbunsod sa
maraming mga iskolar at dalubhasa upang
bigyang tuon ang pag-aaral ukol dito.
 Upang lalong maunawaan ito,muli nating
sulyapan ang maikling kasaysayan ng
linggwistika sa Pilipinas sa bahaging ito upang
magabayan tayo sa mga naging pagbabago at
sa daang tinahak ng pag-aaral ng wika sa
bawat panahon gayundin ang naging ambag
ng mga ito sa pag-unlad ng pag-aaral ng wika.
Panahon ng
mga Kastila
 Ayon sa kasaysayan ,ang mga Kastila ang
unang sumakop sa Pilipinas . Dahil sa layunin
nilang maipalaganap ang Kristiyanismo sa ating
bansa ,ninais nilang sa halip na ituro ang wikang
kastila sa mga katutubo ,sila na ang nagsagawa
ng pag-aaral at natuto sa wika ng mga katutubo.
Inakala nilang kabilang sa wikang Europeo ang
wika sa Pilipinas kaya ginawa nilang modelo ang
latin at kastila.Upang maisakatuparan
ito,sumulat sila ng mga katesismo,gramatika at
bokabularyo gamit ang wikang tagalong na
naging malaki ang kontribusyon sa pag-aaral ng
wika sa Pilipinas.
 Karamihan sa mga naunang pag-aaral sa mga
wika ay ginawa ng mga misyonero o mga
prayle.Ang Doctrina Cristiana sa wikang tagalong
(1593) ang naging unang publikasyon. Maraming
pag-aaral ang naisagawa sa wikang Tagalog at iba
pang wika sa Pilipinas tulad ng Bisaya,Pampango,
Bikol, Ilokano at maging Pangasinense. Naging
malaking tulong din sa lalong madaling paglaganap
at pagkakaroon ng pag-aaral at pagsuusulat ng mga
aklat sa gramatika,bokabularyo at iba pang
babasahin ang pagkakaroon at pagkakahati ng mga
prayle sa apat na orden na naitalaga sa iba’t ibang
bahagi nga Pilipinas.
 Nagkaroon ng kani-kanilang imprenta ang
mga orden sa lugar kung saan sila naitalaga.Ang
mga Dominican na itinalaga sa Pangasinan at
Cagayan ay nagkaroon ng sariling imprenta
noong 1593, ang mga Franciscan sa Camarines
ay nagkaroon ng imprenta noong 1606,ang mga
Heswita na nasa kalahati ng Bisaya ay nagtatag
noong 1610 at ang mga Augustinian na nasa
kalahati din ng Bisaya, Ilocos at Pampanga ay
nagkaroon naman ng imprenta noong 1618.
 Sa tulong ng mga imprentang ito,lalong
napabilis ang pagpapalaganap at pagkakaroon
ng mga aklat.Pinaniniwalaang sa mga
katesismong ginawa ni Padre Juan de
Plasencia nanggaling ang Doctrina Cristiana na
nalimbag nong 1593 na inihanda para sa
imprenta ni Padre Juan de Oliver na siya ring
sumulat ng Doctrina Cristiana sa Bikol.
 Marami pang pag-aaral sa mga gramatika at
bokabularyo sa iba’t ibang wika ang isinagawa
ng mga naturang prayle na nagkaroon ng
malaking kontribusyon sa pag-aaral ng mga wika
sa Pilipinas. Ang mga ito ay nags ilbing unang
hakbang tungo sa siyentipikong pagsusuri at
pag-aaral sa wika. Kaya pinaniniwalaang dito
nagsimula ang pag-aaral sa wika.Kaya
pinaniniwalaang dito nagsimula ang pag-aaral
sa larangan ng linggwistika.
Narito ang ilan sa mga isinagawa ng mga Kastila
tungkol sa wikang Tagalog:
• Arte y Reglas de la lengua Tagala (1560-1614)
ni Francisco Blancas de san Jose,nilimbag ito ni
Tomas Pinpin ,gumamit ang edisyong ito ng
katutubong baybayin
• Compendio de la Arte de la Lengua Tagala ni
Francisco Blancas de San Jose
• Arte de la Lengua Tagala ni Agustin de la
Magdalena ,binubuo ito ng 75 pahina
• Compendio del Arte de laa Lengua Tagala
(1650-1724)ni Gaspar de san Agustin
,binubuo ng 54 pahina
• Arte y Reglas de la Lengua Tagala (1668-1742)
ni Tomas Ortiz ,binubuo ng 136 pahina ,ayon
kay Tavera (1903),matatagpuan ang isang
kopya sa Bibliotica sa Londres
• Arte y de la Lengua Tagala (1745)ni Sebastian
de Totanes
• Gramatica de la Lengua Tagala (1850) na
binubuo ng 171 pahina
• Nueva Gramatica Tagalog (1872) ni Joaquin
de Coria
• Lecciones de Gramatica Hispano-Tagalog
(1841-1904)ni Jose Hevia Campomanes
• Ensayo de Gramatica Hispano-Tagala (1878)
ni Toribio Minguella
Panahon ng
Amerikano
 Nagsimula ang siyentipikong pag-aaral ng
wika sa panahon ng mga Amerikano. Sa
panahong ito,nagkaroon istraktura ang pagsusuri
ng mga wika.Marami ring mga ;pag-aaral sa
wikang Tagalog ang isinagawa ng mga dalubhasa
tulad nina Cecilio Lopez, Morice Vanoverbergh
,Otto Scheerer ,Herman Costenoble, Carlos
Everett Conant, Frank R.Blake at Leonard
Bloomfield. Sa mga isinagawa nilang pag-aaral
,naging makaagham at siyentipiko ang proseso
nila sa pagsusuri ng wikang Tagalog na
nagkaroon din ng malaking ambag sa pag-aaral sa
wikang Tagalog.
Herman Costenoble
-gumawa ng anim na artikulo tungkol sa mga
salitang-ugat na binubuo ng isang pantig
lamang (monosyllabic) sa pagkakaiba at
pagkakahawig ng mga tunog sa ilang mga
pangunahing wika sa Pilipinas at
paghahambing sa pandiwa ng mga ito.
• Otto Scheerer-nagsulat simula noong 1909
hanggang 1932 ng mga aklat at babasahin
tungkol sa mga wika sa hilagang Luzon-
Kalinga,Ilongos,Isinai at Bontoc.

• Morice Vanoverbergh- sumulat ng gramatika

at diksyunaryo ng Iloko at mga etnograpiyang
pag-aaral ng mga Isneg at Kankanay
 Carlos Everett Conant- may sampung pag-aaral na
ginawa tungkol sa mga wika sa Pilipinas mula 1908 -
1916,kasama ang (a) pag-aaral sa ponolohiya ng Tirurui
(1913);(b)ang ebolusyon ng ‘pepet vowel ‘ sa 30 wika sa
Pilipinas ;(c) ang mga tunog na ‘f’ at ‘v’ sa iilang wika sa
Pilipinas ,(d)ang correspondence ng mga tunog na R-G-H-
Y-NULL at R-L-D sa mga wika sa Pilipinas –ang wikang
Tagalog ,Bisaya,Ibanag,Magindananao,Tausug at Bagobo
ay napapabilang sa ‘g-languages’,ang Ilokan at Tirurai sa
‘r-languages’,ang Pangasinense , Kankanai ,Iboloy
,Bontoc at Kalamian sa ‘l-language’,at ang kapampangan
,Ivatan ,at Sambal sa ‘y-language’;(e) pag-aaral tungkol
sa gramatika ng wikang Isinai at sa mga salitang ugat sa
Kapampangan na naging monosyllabic
• Frank Blake- may 15 artikulo tungkol sa mga
wika ng Pilipinas mula 1911 hanggang 1950 ,7
tungkol sa wikang Tagalog tinagurian siyang may
pinakamahalagang kontribusyon sa linggwistika
sa Pilipinas.
• Leonard Bloomfield –gumawa ng pagsusuri sa
wikang Tagalog at tinaguriang siya ang may
pinakamagaling na naisagawang pag-aaral sa
anumang wika sa Pilipinas ,malaki ang ambag
ng pag-aaral niya sa morpolohiya at sintaks sa
Tagalog ,sinuri rin niya ang sintaks ng Ilokano.
• John U.Wolff- gumawa ng pag-aaral tungkol sa
mga morpolohiya at sintaks ng Cebuano at
mga pedagodikal na libro,gumawa rin siya ng
dirsyunaryo ng Cebuano Visayan.

• David Zorc- gumawa ng klasipikasyon sa

wikang Bisaya at gumawa ng
rekonstruksyonsa mga ito.
 Ang mga ilang nabanggit na dalubhasa ay
may malaking kontribusyon sa pag-aaral dahil
malaki ang naitulong nila tungo sa pagiging
siyentipiko ng pag-aaral ng mga wika sa
Pilipinas lalo na noong naitatag ang Summer
Institute of Languages(SIL) sa ating bansa.Ilan
sa mga nagsagawa ng pag-aaral ang mga
sumusunod:
Mga Pag-aaral na isinagawa ng mga Pilipino
Isang malaking pagkakataaon din sa mga
Pilipino ang makapag-aral sa ibang bansa
bilang iskolar lalo na sa larangan ng wika.Dahil
dito ,lumakas ang pag-aaral ng mga wika sa
Pilipinas lalo na noong naitatag ang Summer
Institute of Language (SIL) sa ating bansa.Ilan
sa mga nagsagawa ng pag-aaral ang mga
sumusunod:
Cecilio Lopez- isa siya sa mga naipadala.Siya ang
kauna-unahang nakatapos ng Doktorado sa
larangan ng Linggwistika kaya tinagurian siyang
“Ama ng Linggwistika sa Pilipinas” dahil siya ang
p[inakaunang linggwistang Pilipino.Sinulat niya
noong 1940 ang gramatika ng wikang Tagalog.
May humigit kumulang 30 na pag-aaral ang
naisagawa ni Lopez tungkol sa mga
ponolihiya,morpolohiya,at sintaks ng mga wika
sa Pilipinas .Tinalakay rin niya ang leksikon sa
Tagalog at Malay ,at ang pangkalahatang
katangian ng mga wika sa Pilipinas.
Ernesto Constantino- May 11 artikulong isinulat
mula 1950-1970.Kabilang sa mga isinulat niya
ang (a) sentence patterns of the Ten Major
Philippine Languages”(1964) na naghahambing
sa istruktura ng mga pangungusap sa Tagalog,
Waray, Bikol, Cebuano, Hiligaynon, Tausug
,Ilookano, Ibanag, Pangasinense at iba pa;(b)
“the sentence patterns of twenty-six Philippine
languages”kung saan tinalakay niya ang uri ng
mga pangungusap batay sa mga instrukturang
bumubuo nito at ang mga kaukulang
transpormasyon;
(c) “Tagalog and other major languages of the
Philippines” (1970) na naglalahad ng
deskripsyon sa mga naisagawang pag-aaral sa
linggwistika ng Pilipinas mula panahon ng
Kastila hanggang 1970,at lumabas din ang
maraming artikulo niya at publikasyon hinggil
sa mga diksyunaryo ng English-Filipino (1996-
1997) at Filipino-English at iba pa.
• Consuelo J.Paz-sumulat siya ng deskripsyon at
ebalwasyon sa mga naunang mga pag-aaral ng
wika sa Pilipinas.Isang mahalagang
kontribusyon niya ang historical na pag-aaral
niya tungkol sa “A Reconstruction of Proto-
Philippine Phonemes and Morphemes (1981)”.
• Fe Otanes- Naging katuwang siya ni Paul
Schacter sa pagsulat ng gramatika ng wikang
Tagalog (1972)
Teodoro Llamson-gumawa ng pag-aaral sa
ponolohiya at sintaks ng Tagalolg .Gumawa rin
siya ng klasipikasyon sa mga wika ng Pilipinas
at pinagtuunan niya ng pansin ang
debelopment ng pambansang wika at
pagplano nito.
 Hindi lamang hinggil sa linggwistika ang
binigyang pansin ng mga dalubhasang Pilipino
kundi pati na anyo mga patakarang
pangwika.Binigyang-pansin din nila ang
leksikograpiya na siyang nakatulong nang
malaki sa pagpapaunlad at pagpapalimbag ng
maraming diksyunaryo nakatulong sa lalong
pagpapalaganap ng wika at gramatikang
Filipino.
GRAMATIKANG
TAGALOG /
PILIPINO
(1893-1977)
 Mahalaga rin ang naging pagtahak sa mga
isinagawang pag-aaral hinggil sa gramatikang
Filipino. Dahil dito, lubos na maiintindihan at
makikita ang naging impluwensya ng mga ito
sa pagdedebelop at pagkakaroon natin ng mga
aklat panggramatika sa ngayon
 Ang mga Gramatikang Tagalog /Pilipino
(1893-1977) ay isang mahalagang aklat na
isinulat ni Lydia Gonzales-Garcia hinggil sa
usapin ng gramatika. Sa aklat na ito,nilayon
niyang suriin ang mga pag-aaral na isinagawa
ng mga Pilipino tungkol sa wikang
Tagalog/Pilipino mula 1893 hanggang 1977.
Limang aspeto ang nais niyang ipakita sa
pagsusuring ito; (1) ang iba’t ibang gramatikang
nasulat sa panahong ito; (2) ang kaibahan at
pagkakatulad ng mga pag-aaral gayundin ang
naging impluwensya ng mga taga-ibang bansa;
(3) ang kahalagahan ng pag-aaral ng mga
linggwistika ; (4) ang papel na ginampanan
nila sa kasaysayan ng linggwistikang Pilipino;at
(5) ang naging ambag nila sa pagdedebelop at
pagpapalaganap ng Tagalog bilang isa sa mga
wikang sinasalita sa maraming lugar sa bansa.
 Sa kanyang pagsusuri,hinati niya sa apat
ang pag-aaral,Una-ang mga naunang pag-aaral
na kinabibilangan ng mga Pilipinong nagsisulat
sa wikang Kastila at mmay malinaw na
impluwensya ng gramatikang Kastila,
Pangalawa-ang mga Tagapanguna sa Pananaw
Pilipino na unang ginamit ang wikang Tagalog
sa pagpapaliwanag at paglikha ng mga
terminolohiyang panggramatika,
 Pangatlo- ang mga Gramatikang Pang-
edukasyon na kinabibilangan ng mga
gramatikang isinulat para gamitin o isaalang-
alang para maging batayan sa pagtuturo ng
gramatika para sa paaralan,at Pang-apat –ang
mga Kontemporaryong Gramatikang
kinabibilangan ng mga pag-aaral ng mga
manunuring naimpluwensyahan ng mga
pagsusuring panglinggwistika na lumaganap sa
mga bansang kanluranin at maging sa Asya.
 Naging mabusisi ang pagsusuri sa mga
naturang panahong ito na sa aming palagay ay
may malaking kontribusyon sa lalong ikauunawa
sa pag-aaral ng gramatikang Filipino.Pinanatili
niya ang mga terminolohiyang ginamit ng mga
may-akda upang maipakita ang mga pagbabago
sa bawat panahon.
Upang lalong maunawaan ang ilan niyang
paglilinaw sa ginawang pag-aaral at isinul ng
mga dalubhasa sa wika ,narito ang ginawa
niyang buod sa kanyang isinagawang pagsusuri
sa bawat hati.
Mga Pag-aaral na
Molde sa Wikang
Kastila
 Tinukoy dito ang mga pag-aaral na isinagawa
ng mga Pilipino na ang ginawang basehan sa
pag-aaral ay ang Kastila.Pinili niya ang mga
naturang awtor at pamagat sa paniniwalang sila
ang higit na kakikitaan hinggil sa pagbabago sa
wika.Kasama ang mga sumusunod sa naging
batayan niya: si Jose Rizal sa kanyang Estudios
sobre la lengua tagala (1893),si Pedro Serrano-
Laktaw sa kanyang Estudios gramaticales sobre
la lengua tagala (1928) at si Rosendo Ignacio sa
kanyang Nueva gramatica tagala (1921).
 Sa kabuuan ,ang mga akdang sinuri sa
bahaging ito ay masasabing wika at modelong
Kastila pa rin ang ginamit ng mga mag-aaral na
ito.Dito kinakitaan ng paggamit ng modelong
Kastila sa pagbibigay nila ng katumbas ng ser
at estar na siyang pangunahing pandiwa sa
Kastila.
 Mainam ang paglalarawan ni Rizal sa mga
bigkas ng mga titik sa Tagalog dahil inihambing
niya ang mga ito sa titik katutubo at iba pang
banyagang titik. Nagpapatunay lamang ito na
magkakatulad ang mga bigkas ng mga titik na
makikita sa tsart ng mga titik na isinagawa ng
mga linggwista.Mapapansin dahil sa ng mga
katutubong Tagalog ay wala itong katulad sa
ibang wikang kanluranin,nagkaroon ng
pagkakaiba sa simbolo. Si Rizal ay g, si Laktaw ay
ng at Ignacio’y ng.Higit na mainam ang simbolo
ngayon na ng ,sapagkat ito ngayo’y walang
tanda.
 Ipinakilala ni Laktaw ang bagong
ortograpiya na tinutulan noon ngunit ngayo’y
siyang makabagong ortograpiya ng Filipino
dahil isinama na rito ang mga dayuhang
titik.Si Ignacio naman ang nagpakilala ng iba’t
ibang uri ng pangungusap at
komplemento.Naging malawak ang kanyang
pagsusuri sa sintaktika. Sa kanya maiuugat ang
pag-uuri ng mga pangungusap bilang
pagpapanaguri at di-pagpapanaguri.
Mga Tagapanguna
sa Pananaw
Pilipino
 Pinili ni Gonzales sina Mamerto Paglinawan
sa kanyang Balarilang Tagalog at Ignacio
Evangelista sa kanyang Balarilang Pilipino.
Sinabi pa rin ni Gonzales na ang dalawang
nagsisuring ito sa wikang Tagalog ang
tagapagdala ng unang pananaw na Pilipino sa
larangan ng gramatika. Ilan sa naging
kontribusyon nila sa gramatika ay ang ilang
katawagan ni Paglinawan (halimbawa ang pang-
ukol )na inamit sa kasalukuyang balarila. Sila
ang gumamit ng wikang Tagalog upang
maikintal sa isipan ng kabataan ang
pagmamahal sa wika at makapagmalaki sa
pagkakaroon ng sariling wika.
 Sinikap na Paglinawan na gumamit ng
Tagalog kahit na may impluwensiya ang
Kastilana ipaliwanag sa katutubong katangian
ang wika.Makikita ito sa kanyang
pagpapaliwanag tungkol sa mga verbo. Higit na
malinaw ang pagiging pasiva buhat sa active na
pinangungunahan ng mga panlaping banghay sa
i-,in, at –an. Si Evangelista naman,dahil sa nais
niyang patunayang naiiba nga ang balarilang
tagalong , ay pinagsikapang suriin ito batay sa
inaakala niyang mahalagang sangkap tulad ng
ngalan,pamagat at wika (nombre,adjectivo at
verbo).
 Kapwa naniniwala ang dalawa na
mahalaga ang tungkulin ng panlapi sa mga
salitang ito kung saan ang isang katangian ng
Tagalog na ikinaiiba nito sa iba pang wika ay
matatagpuan.
Sa pamamagitan ng kanilang mga akda ,
makikitang maaring sulatin ang pagsusuri ng
wikang Tagalog at maaring makabuo rin ng
sariling terminolohiyang Tagalog.
 Mahalaga ang kanilang naisagawa sapagkat
sila’y katutubong nagsasalita ng wikang ito at
hindi nanangan lamang sa mga isinulat ng mga
prayle. Sila mismo ang nakaaalam ng mga
natatanging katangian ng wika.
Sa gayon masasabing unti-unting nalalagay
sa tamang perspektibo ang pag-aaral ng wikang
Tagalog.Nakita nila ang mga katangian ng wika
na hindi nakita ng dayuhang nagsisulat ng mga
impormasyong nakuha lamang sa mga aklat at
sa mga aklat at sa mga important .
 Sa paglikha nila ng mga terminolohiya,
kinuha nila ang gamit ng mga salitang
ilalarawan. Si Evangelista’y gumamit ng paulit-
ulit na mga salita na siya namang daan ng
paglilinaw ng kanyang mga pagpapaliwanag.
 Ginamit man ni Paglinawan ang salitang
balarila sa kanyang akda ay hindi naman niya
ito ginamit bilang pamagat ng akda niya.
Samantalang si Evangelista ay gumamit ng
salitang balarila sa akda niya. Samakatuwid sa
panahong ito naipasok na ang
terminolohiyang balarila at hindi ito unang
ginamit ni Santos sa kanyang akda.
 Gramatikang
Pang-Edukasyon
 Sinikap ni Gonzales na suriin ang mga
gramatikang ginamit sa pagtuturo sa mga
paaralan.Dahil naging pormal na ang
pagtuturo ng wika sa mga paaralan ,may mga
aklat panggramatika ang isinulat ng mga
Pilipino at tinangkang suriin.
Ilan sa mga ito ang isinula na Balarila ng
Wikang Pambansa ni Lope K.Santos,Manual
ng Pambansang Wika ( Manual of the
Philippine National Language) ni Cecilio Lopez
,at Salitikan ng wikang Pambansa ni Jose
N.Sevilla.
 Bilang buod ,sinabi niyang ang panahong
ito ay matatawag na pagpapalaganap sa mga
paaralan ng wikang pambansa batay sa
Tagalog.Layunin ng tatlong aklat na
maisaalang-alang ang kanilang akda para
magamit sa paaralan.At dahil sila’y may
layuning pedagohikal ,nararapat lamang na
asahang madaling maunawaan ang kanilang
mga akda.
 Pinagpilian ang tatlong akda at ang napinili
ng Surian ng Wikang Pambansa ay ang aklat ni
Santos.Ang kay Lopez ay masasabing
pagtatangkang ipaliwanag ang wika sa puntong
panglinggwistika at ang tunay na kalikasan ng
wikang Tagalog bagamat hindi pa handa ang
mga tao noon sa pag-aaral ng wika bilang isang
agham.Napakabago ang mga terminolohiyang
ginamit niya na hindi pa nakakaharap ng mga
mag-aaral sa kanilang pag-aaral kaya hindi nila
agad naunawaan ang kanyang mga paliwanag.
 Isa pa’y wikang Ingles ang akda ni Lopez
kaya talagang hindi iyon maasahang ganap na
makapagpapalaganag ng Tagalog.Subalit hindi
mapapabulaanang malaki ang kontribusyon ni
Lopez sa pagsusuri ng kalikasan ng mga wika
sa Pilipinas,bilang mga wikang may mga
pagkakatulad sa isa’t isa.
 Bagamat may kahirapan ding unawain ang
akda ni Santos ,dahil sa dami ng mga katuringan
at mga halimbawa nito,higit nitong nasagot na
pangangailangan noong panahon iyon.
Sistematiko at detalyado ang kanyang mga
pagpapaliwanag bagamat kulang ang bahaging
sintaktika na siyang kailangan sanang malinaw
sa mga mag-aaral na gagamit ng balarilang iyon.
Ito ang ginawang batayan ng mga pinagaang
balarilang ginamit sa mga paaralan na isinulat
nina Rosario Gana at iba pa.
 Si Sevilla nama’y simple ang
pagpapaliwanag,may mga pagsasanay at mga
larawan ng mga bayani bilang paghahati
bukod pa sa mga salawikain,ay may
pagkapurista.Humabi siya ng mga salita batay
sa lapi tulad ng siphanay na nangangahulugan
ng isip + hanay (pangungusap).
 Bawat isa’y may malaking naiambag sa
kaunlaran ng gramatika. Si Santos ang
nagpatuloy, halimbawa sa tatlong panahunan
ng pandiwa, nagpahayag ng wastong gamit ng
gitling at ang naglinaw ng paggamit ng panlapi
ilang active at pasivo batay sa kung ano ang
simuno ng pangungusap . Si Lopez naman ang
nagpakilala ng mga tunog ng wika kaalinsabay
ng pagsusuring panlinggwistika,pag-uulit ng
mga pantig at pagpapahaba ng mga
pangungusap sa iba’t ibang kaparaanan. Sina
Sevilla naman ang nagpalawak sa tinatawag na
mgaa unlapi ,gitlapi’t hulapi,gayundin sa
pagpapadalisay ng wika.
Kontemporaryong
Gramatika
 Ito ang mga makabagong gramatika na
tinatangkang gawin ng mga kontemporaryong
awtor at mga mananaliksik sa wika dahil
naging laganap na ang linggwistika sa
PiliPinas.Isinama ni Gonzales ang mga
sumusunod:Teresita Ramos-Tagalog
Structure(1971), Teodoro Llamson-Modern
Tagalog( 1977.). Sila ang mga tinagurian
niyang kasama sa kontemporaryong panahon
ng pag-aaral sa gramatikang Pilipino.
 Sa bahagi ito, tatlong linggwistika ang
tinalakay ni Gonzales ,ang dalawa aniya ay
modelong Amerikano ang sinunod at ang isa’y
modelong Pranses.Higit na madaling unawain
ang sumunod sa modelong Amerikano na higit
na nakaimpluwensiya sa mga pag-aaral sa
Pilipinas kaysa sa Pranses. Masalimuot ang
naging pagsusuri ni Llamzon ,pang-akademya’t
hindi para sa mga mag-aaral lamang,kailangang
makabasa ka ng akda ni Martinet at ng iba pang
linggwista na binanggit upang maunawaan ang
akda.
 Ibang-iba ang terminolohiya niya sa
dalawang kasabay at lubhang marami siyang
pormularyo na nararapat isaulo upang
makasunod sa patern o makabubuo ng
salita,parirala o pangungusap.
Marahil ,dahil na rin sa dami ng mga
akdang buhat sa Estados Unidos at sa mga
propesor na Amerikanong nagsipagturo sa
Pilipinas ,ang akda nina Ramos at Santiago ang
higit na naunawaan sa Pilipinas kaysa ang kay
Llamzon.
 Masasabing binabanggit nila ang mga
istruktura ng wikang Tagalog sa pare-parehong
pag-uuri lamang naiiba ang paraan ng kanilang
pagtatalakay.May mga ilang bagay na
matatagpuan sa isang akda na wala sa iba kaya
iyon ang nasa sintesis. Ngunit ang lahat ng
mahahalagang ng bagay tungkol sa katangian
wika’y naroroon. Mahalaga ang pagsusuri nila
sapagkat nasa punto na ng linggwistika,ito na
ang nagbukas ng pinto sa bagong landas ng pag-
aaral ng gramatika.
 Kung ating susuriin ang ginawang pag-aaral
ni Gonzales (1992) sa gramatikang
Tagalog,masasabing maayos at malaki ang
ambag nito sa pagkakaroon ng batayang
kaalaman sa gramatikang Filipino. Ipinakita niya
sa kanyang pagsusuri ang naging ambag at ang
mga pagbabagong naganap sa gramatikang
Filipino mula sa panahon ng mga Kastila na siya
ring naging basehan. Mapapansin ditto ang
pagkakalikha ng mga terminolohiya na siyang
ginagamit natin sa kasalukuyang pag-aaral sa
gramatika at istraktura tulad ng pagbabago ng
salita mula sa verbo hanggang sa naging
pandiwa ,nombre na sa ngayon ay pangngalan
at marami pang iba pa.
 Gayundin ang mga pagbabago sa pagsusuri ng
mga pangungusap ,kung malalaman ng isang
mag-aaral ang naging basehan ng istruktura ng
mga panungusap na kanyang pinag-aralan ,mas
madali para sa kanya ang pang-unawa nito.
Mahalaga ang pagkakaroon ng pundasyon sa
pagsusuri at pagtingin sa mga mahahalagang
sangkap ng istraktura at gramatikang
Filipino.Tulad ng mga aklat natin ngayon
,masasabing napalawak ang mga ito at nagkaroon
din ng mga basehan na naging bunga ng
pagsisikap ng mga linggwista at ng mga guro ng
wika na ipaliwanag upang lalong maging malinaw
sa mga mag-aaral.
 Lalo na ngayon,bahagi na nga kurikulum
ang pag-aaral sa istrakturang
Filipino,kailangang malinang sa mga mag-aaral
ang sapat na kaalaman at kasanayan tungkol
dito. Ang aklat ni Garcia ay isang magandang
salamin at mahalagang maging pundasyon sa
pagkakaroon ng kaalaman sa kasaysayan ng
gramatikang Filipino.
Sanggunian

Istruktura ng Wikang Filipino

Nina:
Dolores Tanawan
Jane Lartec at
Anita Nacin

Jimcy Publishing House 2007