KASAYSAYAN NG

PAGSASALIN SA
DAIGDIG
Andronicus
 unang tagasaling-wika
 isang aliping Griyego
 240 B.C. - isinalin nang patula sa Latin ang Odyssey ni Homer na
nakasulat sa Griyego

Naevius at Ennius
 nagsalin sa Latin - dulang Griyego tulad ng mga sinulat ni Euripides.
Cicero
 isang mahusay na manunulat at nakilala rin sa larangan ng
pagsasalin

 Paglipas ng panahon, dumami ang mga salin dahil parami rin ng

parami ang mga manunulat.

 Nakatulong ang pagsasalin sa pag-unlad ng Arabia mula sa

kamangmangan dahil sa mga salin mula sa Griyego

 Griyego – prinsipal na daluyan ng karunungan

 Nakilala ang mga pangkat ng mga iskolar sa Syria, nakaabot sila sa
Baghdad at isinalin nila ang mga akda nina Aristotle, Plato, Galen,
Hippocrates at iba pang manunulat

 Baghdad – bilang paaralan ng pagsasalin

 Toledo – naging sentro ng pagsasalin, pumalit sa Baghdad noong

tumamlay ang pagsasalin dito dahil nalipat ang kawilian ng mga iskolar
sa pagsulat ng mga akdang pampilosopiya

 Isinalin naman sa Latin ang mga akda sa wikang Arabic

Adelard at Retines
Mga napatanyag bilang mga tagasalin

Adelard – nagsalin sa Latin ng mga akda ni Euclid

Retines – nagsalin sa Latin ng Koran noong 1141

1200 AD – nakaabot sa Toledo ang mga orihinal na teksto ng literaturang

nakasulat sa Griyego. Kaya nagkaroon ng pagkakataon ang mga tagasalin
na magsalin ng tuwiran sa Latin mula Griyego upang maiwasan ang mga
pagkakamali.

 Lumabas ang naging dakilang salin ng Liber Gestorum Barlaan at Josaphat

 Griyego ang orihinal na teksto nito. Dahil nagkaroon ng iba’t ibang
salin nito sa buong mundo napilitan ang simbahang Latino na kilalanin
bilang mga santo sina Barlaam at Josaphat. Ang pangyayaring ito ay
itinuring na pinakadikaraniwang natamo sa pagsasalin.

 Barlaan at Josaphat – dalawang tauhang uliran sa pag-uugali at sa

pagiging maka-Diyos

 1200 AD – nagsimula rin ang pagsasalin sa Bibiya.

 Unang nagsalin si Wycliffe
 Sinundan ng salin ni Tyndale at Coverdale.
Martin Luther
 Ang kanyang salin sa Aleman ang kinilalang pinakamabuting salin. Dito
nakilala sa pandaigdig na panitikan ang bansang Germany.

Jacques Amyot
 isang obispo sa Auxerre, kinilalang Prinsipe ng Pagsasaling wika sa Europa
 Nagsalin noong 1559 ng Lives of Famous Greek and Romans ni Plutarch.
 Ang kanyang salin ang pinagkunan ng salin sa Ingles ni Sir Thomas North
noong 1579. Mula rito nagkaroon na ng salin mula sa iba’t ibang wika sa
daigdig.
INGLATERA

 1467-1553 – nakilala si John Bourchier. Nagsalin mula sa kastila ng

Chronicles ni Froissart,
 Chronicles of Froissart – Prose History of Hundred Years of War

 Elizabeth 1 – unang panahon ng pagsasalin sa bansang ito

 Elizabeth 2 - ang panahong ito naman ang pinakataluktok ng

pagsasalin

 Pakikipagsapalaran at pananakop – ang pambansang diwang

nangibabaw.
 Pagtuklas sa pagbabago sa panitikan – ito ang naging layunin ng mga
tagasalin.

Thomas North - kinilalang pinakadakila sa mga tagapagsalin

1598 at 1616 – Nalathala ang salin ni George chapman – sa mga sinulat ni Homer.

1603 – lumabas ang salin ni John Florio sa Essays ni Michael Montaigne

1612 – isinalin naman ni Thomas Shelton ang Don Quixote

 Ikalabimpitong Siglo – Si Hobbles ang nagsalin ng Thucydides at
Homer ngunit di nagustuhan ng mambabasa tulad ng salin ni John
Dryden sa Jevenal at Virgil.

 John Dryden – ibinibilang sa mahuusay na tagapagsalin. Kauna-

unahang kumilala sa pagsasalin bilang isang sining

Ikalabingwalong siglo

 Alexander Pope at William Cowper – nagsalin sa Ingles ng Homer sa

paraang patula.
Ikalabingwalong siglo

 1715 at 1720 – sa pagitan nito lumabas ang salin ni Pope ng Illiad

 1725 – salin ni Pope ng Odyssey

 1791 – salin ni Cowper ng Odyssey at salin ni A.W. von Schlegel sa Aleman

ng mga gawa ni Shakespeare.

 1792 - nailathala ang aklat ni Alexander Tytler na Essay on the Principles of

Translation kung saan inilahad niya ang 3 panuntunan sa pagkilatis sa
isang salin:
Essay on the Principles of Translation
 ang isang salin ay kailangang katulad na katulad ng orihina sa diwa o
mensahe.
 Ang estilo at paraan ng pagkasulat ay kailangang katulad ng sa orihinal
 Ang salin ay dapat na maging maluwag at magaang basahin tulad ng sa
orihinal.

Ikalibingsiyam na siglo
Thomas Carlyle 1824 - Isinalin ang Willheim Meister ni Goethex na
nagsimulang pagtuunan ng pansin ng mga palaaral ang panitikan ng
Germany

Rubaiyat ni Omar Khayyam 1859 ng Persia

 nangibabaw na salin sa lahat.
 Nauso ang isang uri ng saknong sa tula na may apat na pentametro ang
ang ikatlong linya ay hindi nakatugma.
 Kinagiliwan naman ng labis ng mga mambabasa ang salin ni Fitz
Gerald sa Rubaiyat ni Omar dahil di niya ito isinalin ng literal kayat
napanatili ang kariktan nito.

 1861 – nagpugay sa mambabasa ang On Translating Homer ni

Matthew Arnold

 On Translating Homer – isang sanaysay na tumatalakay sa isang

simulain na ang salin ay kailangang magtaglay ng bisang katulad sa
orihinal.

 F.W. Newman – ang isang salin ay kailangang maging tapat sa orihinal

na kailangang madama ng bumabasa na ang kanyang binabasa ay
orihinal.
 Ikadalawampung Siglo

 Karaniwang gawain na lamang ang pagsasaling wika.

 Ang lahat ay nagtangkang magsalin, ngunit nagiging mababang uri

dahil ang pinagtutuunan na lamang ng pansin ay ang dami at di na
ang uri

 Mga nakilalang kundi dahil sa pagsasalin

 Tolstoy ng Russia
 Chekov
 Strindberg
 Ibsen