Humanidades

at Agham
Panlipunan
Agham Panlipunan

 Itinuturing na isang uri ng siyensiya o agham.

Lapit siyantipiko ang gamit bagamat iba-iba ito
depende sa disiplina. Ang agham panlipunan ay
gumagamit ng sarbey, obserbasyon,
pananaliksik sa larangan, at mga datos na
sekondaryo. Ang pagsusuri o metodolohiya dito
ay dayakroniko (historikal) at sinkronoko
(diskriptibo).
 Itinuturing na isang uri ng siyensiya o agham. Lapit
siyantipiko ang gamit bagamat iba-iba ito depende sa
disiplina. Ang Agham Panlipunan ay gumagamit ng sarbey,
obserbasyon, pananaliksik sa larangan, at mga datos na
sekondaryo. Ang pagsusuri o metodolohiya dito ay
Dayakroniko (historikal) at Sinkroniko (deskriptibo).Malaki
ang nagging impluwensya ng Rebolusyong Pranses (1789-
1799) at Rebolusyong Industriyal (1760-1840) sa pagkabuo ng
larangan sa Agham Panlipunan. Kilikilala sa larangan ng
Agham Panlipunan sina Diderot, Rousseau, Francis Bacon,
Rene Descartes, John Locke, David Hume, Isaac Newton,
Benjamin Franklin, Thomas Jefferson, gayundin sina Karl
Marx, Max Weber, Emilie Durkheim, at marami pang iba.
 Arkeolohiya
 • Pag-aaral ng mga relikya, labi, artifact, at monument jaugnay ng nakaraang
pamumuhay at gawain ng tao.
 Relihiyon
 • Pag-aaral ng organisading koleksiyon ng mga paniniwala, sistemang kultural,
at mga pananaw sa mundo kaugnay ng sangkatauhan at sangkamunduhan
(uniberso) bilang nilikha ng isang superior at superhuman na kaayusan

 Kinikilala
sa larangan ng Agham Panlipunan sina
Diderot, Rousseau, Francis Bacon, Rene
Descartes, John Locked, David Hume, Isaac
Newton, Benjamin Franklin, Thomas Jefferson,
gayundin sina Karl Marx, Max Weber, Emilie
Durkheim, at marami pang iba.
Mga Disiplina sa
Larangan ng
Agham Panlipunan
Sosyolohiya

Pag- aaral ng kilos at gawi ng mga tao sa lipunan, ang

mga pinagmulan, pag-unlad at pagkabuo ng mga samahan
at institusyong panlipunan upang makabuo ng mga
kaalaman tunkol sa kaayusan at pagbabago sa lipunan.
Gumagamit ito ng imperikal na obserbasyon,
kuwalitatibo, at kuwalitatibong metodo.
Sikolohiya

Pag-aaral ng kilos, pag-iisip, at gawi ng tao. Gumagamit din

ito ng emperikal na obserbasyon.
Lingguwestika

Pag-aaral ng wika bilang Sistema kaugnay ng kalikasan,

anyo, estruktura, at baryasyon nito. Bahagi ng pag-aaral
ang ponetika, ponolohiya, morpolohiya, sistaks, at
gramatika. Deskriptibo o pagpapaliwanag sa katangian ng
wika ang ginagamit na lapit sa pag-aaral nyo, gayundin
ang historical na lapit o pinagdadaanang pagbabago ng
wika.
Antropolohiya

Pag-aaral ng mga tao sa iba’t ibang panahong pag-iral

upang maunawaan ang komplesidad ng mga kultura.
Ginagamit ditto ang participant-observation o
ekspiryensiyal na imersyon sa pananaliksik.
Kasaysayan

Pag-aaral ng nakaraao pinagdadaanang pag-iral ng mga

grupo, komunidad, lipunan, at ng mga pangyayari upang
maiugnay ito sa kasalukuyan. Ginagamit ang lapit-naratibo
upang mailahad and mga pangyayaring ito.
Heograpiya

Pag-aaral sa mga lipunang sakop ng mundo upang

maunawaan ang masalimuot na mga bagay ksugnay ng
katangian, kalikasan, at pagbabago rito kasama na ang
epekto nito sa tao. Mga metodong kuwantitatiboat
kuwalitatiborin ang ginagamit sa mga pananaliksik dito.
Agham Pampolitika

 Pag-aaral sa bansa, gobyerno, politika, at mga patakaran,

proseso, at Sistema ng mga gobyerno, gayundin ang kilos-
political ng mga institusyon. Gumagamit din ito ng analisis
at emperikal na pag-aaral.
Ekonomiks

 Pag-aaral sa mga gawaing kaugnay ng mga proseso ng

produksyon, distribusyon, at paggamit ng mga serbisyo at
produkto sa ekonomiya ng isang bansa. Pinaniniwalaang
ang mga kalagayang pangekonomiya ng isang bansa ay may
epekto sa krimen, edukasyon, pamilya, batas, relihiyon,
kaguluhan, at mga institusyong panlipunan. Emperikal ng
imbestigasyon ang lapit sa pag-aaral dito.
Area Studies

 Interdisiplinaryong pag-aaral, kaugnay ng isang bansa,

rehiyon, at heograpikong lugar. Ilan sa mga halimbawa
nito and Japanese Studies, Korean Studies, Philippine
Studies, American Studies, Russian Studies, at iba pa.
kuwalitatibo, kuwantitatibo at emperikal na obserbasyon
at imbestigasyon ang lapit sa pananaliksik ditto.
Arkeolohiya

 Pag-aaral ng mga relikya, labi, artifact, at monument

kaugnay ng nkaraang pamumuhay at Gawain ng tao.
Relihiyon

 Pag-aaral ng organisadong koleksiyon ng mga paniniwala,

sistemang kultural, at mga pananaw sa mundo kaugnay ng
sangkatauhan at sangkamunduhan (uniberso) bilang nilikha
ng isang superior at superhuman na kaayusan.
Pagsulat sa Agham Panlipunan

 Kaiba sa Humanidades, ang mga sulatin sa Agham

Panlipunan ay simple, impersonal, direkta, tiyak ang
tinutukoy, argumentatibo, nanghihikayat, at naglalahad.
Di-piksyon ang anyo ng mga sulatin ditto. Madalas ay
mahaba ito dahil sa presentasyon ng mga ebidensiya
ngunit sapat upang mapangatuwiranan ang katuwiran o
tesis.
 Mga Anyo ng Sulatin

 Karaniwang mga anyo ng sulatin sa agham panlipunan ang

report, sanaysay, papel ng pananaliksik, abstrak, artikulo,
rebuy ng libro o artikulo, niyograpiya, balita, editorial,
talumpati, adbertisment, proposal sa pananaliksik.
Komersyal sa telebisyon, testimonial, at iba pa.
mahalagang maunawaan muna ang iba’t ibang katangian
ng bawat anyo, pormat, layunin, wika, nilalaman, at
inaasahang mambabasa. Kung gayon, mahalaga ang
pananaliksik sa datos sa bawat anyo, anomang paraan ito.
 Proseso
Sa kalahatan, may sinusunod na proseso sa pagsulat ng agham
panlipunan. Hindi naman ito gaanong naiiba sa ibang larangan.

a. Pagtukoy sa genre o anyo ng sulatin gaya ng binanggit sa itaas.

b. Pagtukoy at pagtiyak sa paksa. Wala pa bang nakapagtatalakay nito?
Kung mayroon na, ano ang bagong perspektibang dala ng pagtalakay sa
paksa? Paano ito maiiba?
c. Paglilinaw at pagtiyak sa paksang pangungusap. Karaniwang sa simula
inilalagay ito ngunit maaari ding sa gitna o sa hulihan. Sa ibang
pagkakataon, hindi ito isinusulat ngunit nalilinaw sa takbo ng pagtalakay.
d. Pagtiyak sa paraan ng pagkuha ng datos. Maaaring gamitin ang
interbyu, mass media, internet, social media, at new media, aklatan,
sarbey, focus-group discussion, obserbasyon, at iba pa.
e. Pagkalap ng datos bilang ebidensya at suporta sa tesis.
f. Analisis ng ebidensiya gamit ang lapit sa pagsusuring kuwantitatibo,
kuwalitatibo, argumentatibo, deskriptibo, at etnograpiko.
g. Pagsulat ng sulatin gamit ang lohikal, malinaw, organisado (simula,
gitna, at wakas), angkop, sapat, at wastong paraan ng pagsulat.
h. Pagsasaayos ng sanggunian at talababa sa mga ginamit na sulatin ng
ibang may-akda.
Ano ang pagkakaiba at pagkakapareho ng
humanidades at agham panlipunan?

Magkatulad man bilang mga disiplinang

akademiko, magkaiba naman sa pinag-
aaralan.
 Pinag-aaralan sa agham panlipunan ang mga aspeto ng tao at ng
sangkatauhan sa mundo. Pinagtutuunan ng pansin sa pag-aaral na ito
ang ginagawa ng tao para sa pangkalahatan.

Pinag-aaralan naman sa humanidades ang tungkol sa tao at ang
pagiging tao. Pinagtutuunan ng pansin sa pag-aaral ng ito ang
ginagawa at sinasabi ng tao na naayon sa kanyang kagustuhan.
Ang humanidades ay isang pag-
aaral na pinagsamang likas na
agham (life sciences) at agham
panlipunan (social sciences).