Araling Panlipunan 5

1
2
3
4
Pagusapan ang mga sagot
ng bawat pangkat.
Ating balikan ang nakaraan…
O MGA SALIK NG PAG-USBONG NG KAMALAYANG
MAKIBAKA AT PAMBANSA

O Pagbubukas ng Suez Canal

O Pag-usbong ng Panggitnang Uri

O Liberal na Pamumuno

O Sekularisasyon at ang Tatlong Paring Martir

 Pagbubukas ng Suez Canal
O Nobyembre 17, 1869 – binuksan sa
pandaigdigang kalakalan ang Suez Canal.
O Higit na napadali ang pag-angkat ng kalakal.
O Isang buwan na lamang (Europe-Manila)
O Dumami ang dayuhang pumunta sa Pilipinas at
mga naglakbay na mga Pilipino sa ibang bansa.
O Laganap ang kaisipang liberal. (may sariling
pananaw, kaisipan at kultura)
O Kalayaan, pagkakapantay-pantay at pagkakapatiran
 Pag-usbong ng Panggitnang Uri
O Lumago ang agrikultura dahil sa
pandaigdigang kalakalan.
O Ilang Pilipino ay umunlad ang pamumuhay.
O Chinese at Spanish Mestizo.
O Nag-aral ang kanilang mga anak sa Maynila
o Europe (partikular sa Spain).
O “Naliwanagang” kabataan o nga Ilustrados
O Liberal na Edukasyon
 Liberal na Pamumuno
O Setyembre 19, 1868 – himagsikan sa Spain
O Pamamahala ng mga konserbatibo tungo sa liberal.
O Carlos Maria de la Torre – liberal na
gobernador-heneral.
O Agad nakuha ni Carlos ang tiwala ng mga
Filipino dahil
O Nakining siya sa mga suliranin ng mga ito
O Bawal ang paghahagupit bilang parusa
O Winakasan ang pag-eespiya sa mga pahayagan
O Hinikayat ang malayang pamamahayag
O Gobernador-Heneral Rafael de Izquierdo-
O pumalit kay Carlos matapos ang 2 taong
panunungkulan.
O Isa sa mga pinakamalulupit na namuno sa
bansa.

O Lalong sumidhi ang mga damdamin ng

mga Pilipino.
 Sekularisasyon at ang Tatlong
Paring Martir
O Sekularisasyon – pagbibigay sa mga paring
sekular ng kapangyarihang pamunuan ang mga
parokya. ( isa sa mga dating kapangyarihan ng
mga paring regular)
O Tutol ang mga paring regular - malawak na
kapangyarihan, impluwensiya , at yamang galing
sa kaban ng simbahan.
O Diskriminasyon- pagtanggal sa katungkulan
O Padre Pedro Pelaez – paring nag simula ng isang
kilusan.
O 1872- pag-aalsa sa Cavite. Sa pangunguna ni
Sarhento Fernando La Madrid – isang pinoy na
sundalo.
O Tinanggal sa kanila ang mga prebilehiyong:
O Hindi pagbabayad ng buwis
O Hindi pagsali sa sapilitang paggawa
O Nasugpo agad ito ng mga Espanyol. Nadakip
ang tatlong paring martir na sina:
O Mariano Gomez
O Jose Burgos
O Jacinto Zamora
Sila ay napagbintangan upang mapatahimik ang
mainit na isyu ng sekularisasyon.
O Nilitis at isinakdal sila ng mga bayarang
testigo, piskal at abogado.
O Pebrero 17, 1872 – pinatay sila sa
pamamagitan ng garote.
O Napaigting ang damdaming makabansa
at naghudyat sa pagsisimula ng bagong
panahon sa Pilipinas.
O Kaliwanagan ng isip – nagsilbing tulay sa
pagtawid mula sa konserbatibo tungo sa
modernismo at liberal na kaisipan ng
mga Filipino.
magsadula tayo
O 1. Pumili ng isang pangyayari na
nakapukaw sa kamalayang
pambansa ng mga Filipino.
O 2. Magplano . Bumuo ng script at
isadula ito sa harap ng klase.
O 3. Magbibigay ang guro ng 10 minuto
lamang upang mabuo ang dula.
O 4. Gawing gabay sa pagmamarka ng
gawain ng mag-aaral ang sumusunod
na rubrik.
Rubrik sa pagmamarka ng Dula
Pamantayan Puntos Nakuhang Puntos

Wasto ang ipinakitang 4

impormasyon sa dula.

Angkop ang isinadula sa tema 8

ng gawain.

Maayos at makapukaw-pansin 3
ang pagsasadula.

Kabuuang puntos 15
 pagtataya
O Sa isang kalahating papel, gumawa ng
sanaysay (8-10 pangungusap) na
sumasagot sa tanong na:

O Sino sa mga nabanggit na tauhan sa

aralin ang iyong hinangaan? Bakit? Ano
ang iyong gagawin upang hangaan ka ng
iyong mga kamag-aral?
O MGA SALIK NG PAG-USBONG NG KAMALAYANG
MAKIBAKA AT PAMBANSA

O Pagbubukas ng Suez Canal

O Pag-usbong ng Panggitnang Uri

O Liberal na Pamumuno

O Sekularisasyon at ang Tatlong Paring Martir

Ugnay - salita
 Takdang-aralin
O Debate
O Hatiin sa dalawang pangkat ang klase. Ang
isang pangkat ay ipagtatanggol na marapat
lamang ang pagwawakas ng kalakalang
galyon sa Pilipinas, samantalang ang
kabilang pangkat ay patutunayang dapat
ipagpatuloy at hindi dapat wakasan ang
nabanggit na kalakalan. Magsaliksik kung
kinakailangan.

O Rubrik (pahina 136)