REXSON DELA CRUZ TAGUBA, LPT ESTILO -ay isa sa limang tradisyonal na kahingian ng retorikang klasikal. -ang pinakamatatag na bahigi sa pagsusulat (Richard Nordquist). -mula sa salitang latin na stylus, isang bagay na matulis na ginagamit sa pagsulat (2000). -ay karakter (Baruch Spinoza). -kinakailangang malinaw raw muna ang pag-iisip ng isang manunulat upang magkaroon ng estilo ang kanyang isususlat, at kung may magsusulat sa kagalang-galang na estilo, dapat maging kagalang-galang muna ang kanyang pagkatao. (Johann Wolfgang von Goethe) -ang estilo ng manunulat ay nararapat na kanyang larawang-diwa, subalit ang pili at kapangyarihan ng wikang kanyang gamit ang bunga ng kanyang panunulat. (Edward Gibbon) -ang estilo ay kasuotan ng kanyang naiisip. (Lord Chesterfield)
- ang estilo ay pagkilala sa totoo mong
pagkatao, sa gusto mong ipahayag, at hindi nababahala sa kalalabasan. (Gore Vidal) Sa kasalukuyan, ang estilo ay nangagahulugang hindi ang gamit-panulat kundi ang katangian ng pagsusulat mismo: ang paraan ng pahayag, pagsasagawa, o paglalahad sa salita at pasulat na paraan. Inuri ni Quintilian ang tatlong antas ng estilo sa mga sumusunod: a. Ang estilong payak - ginagamit sa pagbibigay panuto sa mga tagapakinig. b. Ang estilong midyal – ginagamit sa pagkikilos ng mga tagapakinig. c. Ang estilong mataas – ginagamit upang mapaglubag o ma-please ang tagapakinig. Kakayahan at Kapangyarihan ng Wika Sa nakaraang talakay, malinaw na binibigyang kahulugan ang wika bilang sistemang balangkas ng sinasalitang tunog. At sapagkat ito ay may sistema at may balangkas, may taglay rin itong kakayahan. Ang wika ay gamit sa pakikipagtalastasang pantao na may pinagkasunduang simbolo, tinig at tono, at kumpas. Sa pahayagang ito, may dalawang kakanyahan ng wika ang mababasa: gamit sa pakikipagtalastasang pantao, at may pinagkasunduang simbolo. WIKA -ay hindi isang abstraktong nilikhang mga nagkapag-aral, o ng mga bumubuo ng diksyunaryo, kundi ito ay isang bagay na nilikha mula sa mga gawa, pangagailangan, kaligayahan, pagmamahal, panlasa, ng mahabang talaan ng mga henerasyon ng lahi, at nagtataglay ito ng malawak na batayang makamasa. (Walt Whitman) -ay maaaring itulad sa isang pirasong papel na ang kabilang mukha ay ang kaisipan at ang kabila ay ang tunog ( Ferdinand de Saussure)
-mabibigyan ng kapangyarihan ang wikang
maging ina ng karunungan (Krank Kruas) -ay maaring magtago ng naiisip at nagpipigil ng pakikipagtalastasan (Abraham Maslow)
-ang limitasyon ng wika ng nagpapahayagay
mangangahulugang limitasyon sa kanyang mundo (Ludwig Wittgenstien) KONOTATIBO – ay pagpapakahulugan sa mga salitang ginamit sa pagpapahayag na nakabatay sa estilo ng nagpapahayag.
DENOTATIBO – ay pagpapakahulugan sa mga
salitang ginamit sa pagpapahayag na nakabatay sa kahulugang ibinibigay ng diksyunaryo. Kahulugang Tekstuwal, Kontekstuwal, Subtesktuwal at Intertekstuwal TEKSTUWAL Ito ang literal na kahulugan ng pahayag batay sa ugnayan ng mga salitang ginamit. Binibigyang- tuon sa kahulugang ito ang kaayusan ng mga pangungusap sa loob ng talata, ang kaayusan ng mga talata sa loob ng pahayag ,at ang kaayusan ng mga pahayag sa kabuuan ng diskurso. Ang salitang TEKSTUWAL ay mula sa salitang-ugat na text o teksto na mula naman sa pandiwang Latin na texere na nangangahulugang bumuo, humabi, o maglatag. KONTEKSTUWAL Ito ang kahulugang nakabatay sa pahiwatig ng mga pahayag na ginamit sa pakikipag talastasan. Ayon kay Kenneth Noland, ito ang kabuuan ng diskurso. Isinasaalang-alang sa kahulugang ito ang ugnayan ng mga elementong lingguwistikal sa kakayahang pangkomunikatibo ng pagpapahayag. SUBTEKSTUWAL Ang kahulugang ito ay maaring makita sa kabuuan ng isang aklat, dula, musika, o pelikula na hindi hayagang ipinababatid ang mga pahayag ngunit ganap na nauunawaan ng mga bumabasa. INTERTEKSTUWAL Ito ay ang kahulugang makukuha sa ugnayan ng mga pahayag sa loob ng isang diskurso na inuugnay sa diskurso ng iba. Maaring mahulma ang kahulugang ito sa pag-alam sa kahulugan ng ibang tekstong may katulad na paksa. DISKURSO? Ang salitang diskurso ay mula sa wikang Latin na ‘discursus’ na nangangahulugang “running to & from” na maiuugnay sa pagsalita at pagsulat na komunikasyon. Interaktibong Gawain tungo sa mabisang paglalahad ng mga impormasyon. Si Webster (1974) ay may iba’t ibang depinisyon para sa terminong ito. Ayon sa kanya, ang diskurso ay tumutukoy sa berbal na komunikasyon tulad ng kumbersasyon. Maaari rin daw itong isang pormal at sistematikong eksaminasyon ng isang paksa, pasalita man o pasulat, tulad halimbawa ng disertasyon. Ang isang tao ay nakikipagtalastasan sa iba sa anumang oras, espasyo, at konteksto. Ang mga kontekstong iyon ay madalas na ituring bilang mga particular na kumbinasyon ng mga taong bumubuo sa isang sitwasyong pangkomunikasyon. Samakatuwid, ang konteksto ng isang diskurso ay maaaring interpersonal, panggrupo, pang- organisasyon, pangmasa, interkultural at pangkasarian. S-Setting P-Participants E-End A-Acts Sequence K-Keys I-Instrumentalities N-Norms G-Genre MGA URI NG DISKURSO Ang DESKRIPTIV na diskors o paglalarawan ay naglalayong bumuo ng malinaw na larawan sa isip o imahinasyon ng mga mambabasa o tagapakinig. Ang mga pang-uri at pang-abay ay karaniwang ginagamit sa isang deskriptiv na diskors. Maliwanag at mabisang nailalarawan ng mga pang-uri at pang-abay ang anumang nais na ilarawan. Sa tingin mo, bakit inihahalintulad sa isang pintor ang isang sumusulat ng talatang naglalarawan? Subukan mong sagutan: _______________________________________ _______________________________________ _______________________________________ _______________________________________. Inihahalintulad sa isang pintor ang nagsusulat ng isang deskriptiv o naglalarawan sapagkat ang isang pintor ay pumipili ng mga sangkap na isasama sa pagguhit upang makalikha ng isang buhay na larawan. Gayundin ang nagsusulat ng naglalarawan, pumupili siya ng mga salita at iba pang sangkap ng paglalarawan na makatutulong sa pagbuo ng larawan sa isipan ng mambabasa. Mga Pangangailangan sa Efektiv na Deskripsyon Pagpili ng Paksa kaisahan
Pagbuo ng isang mainam Pagpili ng mga sangkap na
na larawan isasama
Pagpili ng sariling Batayan sa paglalarawan pananaw Pagpili ng Paksa
Piliin ang isang bagay na nais ilarawan.
Lalong mainam kung may kaugnayan sa iyong kaalaman at hindi bago sa iyong paningin ang paksang pipiliin. Ang mga bagay na nakikita sa araw-araw tulad ng ina, kapatid, guro, punong-kahoy, gusali, palengke, hayop na alaga ay maaaring maging paksa ng mabisang paglalarawan. Pagbuo ng isang mainam na larawan
Ito ang unang kakintalan ng bagay, pook, tao o pangyayaring
inilalarawan sa nakikinig o bumabasa. Ang kabuuan muna ang unang naikikintal sa isipan, bago ang bahaging maliliit na nasasangkap sa kabuuan. May kanya-kanyang katangian ang bawat bagay, tao, pook o anumang namamasid ng mga tao. Kung magmamasid ka sa isang silid, ang unang kakintalang nabubuo’y ang kaayusan, karangyaan, kaguluhan, katahimikan o kalinisan. Ito ang pangunahin o batayang larawan. Pagpili ng sariling pananaw
Nakikita ang pangunahing larawan dahil sa sariling pananaw.
May sariling pananaw ang bawat naglalarawan mula sa kanyang kinaroroonan na iba kaysa taong nasa ibang panig naman. Dapat pumili ang sumulat ng sariling pananaw at mula doon niya ilalarawan ang bagay, pook, tao o ang pangyayaring kanyang tinatalakay. Maaaring isaalang-alang ang inilalarawan ayon sa agwat o layo sa bagay. Halimbawa: ang larawan ng isang gusali ay magkaiba mula sa loob Hanggang sa labas nito. kaisahan
Natatamo ang kaisahan ng paglalarawan sa
pagpili ng maliliit na bahaging maaaring makita lamang mula sa pananaw na napili ng naglalarawan. Pagpili ng mga sangkap na isasama
Hindi lamang ang mga bahaging bumubuo ng
pangunahing larawan ang dapat isama. Dapat ding isama ang mga bahaging ikinaiiba ng bagay, tao, pook,o pangyayaring inilalarawan sa iba pang uri nito. Batayan sa paglalarawan
Sa pagbuo ng malinaw na larawan ay may mahalagang
tungkuling ginagampanan ang angkop at tamang pagpili ng mga salita. Samakatuwid, ang kalinawan ng ginagawang paglalarawan ay nababatay sa mayamang talasalitaan. Bukod sa mayamang talasalitaan, kailangan ding maging matalas ang pandama (5 senses) upang makita at maibigay ng taong naglalarawan ang lahat ng mga katangian ng kanyang inilalarawan.