DULAANG

FILIPINO

Dulog Modyular
 Paunang Salita

Bilang tugon sa makabagong tunguhin sa pagkatuto

ay binuo ang serye ng modyul na ito, upang matugunan
ang hamong kinakaharap sa edukasyon, kalusugan at
kaligtasan malaking tulong ang modyul na ito sa patuloy
na pag-aaral ng kabataan sa loob at labas ng paaralan sa
pakikipagtulungan ng mga magulang at tagagabay.
Ang modyul na ito ay tungkol sa Dulaang Pilipino na
isa sa mga pandalubhasaang asignatura ng mga mag-aaral
sa BSED Filipino. Ang kurso ay naglalayong mailahad ang
kultura ng dula at ang kaugnayan nito sa kurso at buhay
ng tao. Makilala at mapahalagahan ang mga taong
Inihanda ni: gumagawa sa dulang Filipino at magkaroon ng kasanayan
sa pagsulat ng sariling dula.
LAWRENCE P. MENDOZA, MFil
Dalubguro Tatalakayin sa modyul na ito ang mga simulaing
2020
gramatika mula sa awit, kurido, duplo, isahing yugto, mga
dulang panteatro, pandyaryo, panradyo, puting-tabing at

PAGE 01
pantelebisyon.
 Pag-aaral at pagsusuri sa mga piling nagwagi sa iba’t-ibang ARALIN 1: DULA
patimpalak, pagsasanay sa pagdidirehe, pag-akto at
ABOT - TANAW
pagtatanghal.
Sa katapusan ng aralin, ang mga mag-aaral ay
Ang mga paksa, babasahin, gawain at mga pagsasanay
inaasahang:
ay sadyang iniaangkop sa kakayahan at interes ng mga
 Nabibigyang katuturan ang Dula
mag-aaral upang ang pagkatuto ay maging makabuluhan,
 Natutukoy ang katangian, elemento o sangkap at
napapanahon, kawili-wili, nakalilinang ng kritikal at
kahalagahan ng Dula
mapanuring pag-iisip.
 Nabibigyang pagpapahalaga ang mga Teoryang
Ang modyul na ito ay hinati sa iba’t ibang aralin:
Pampanitikan
Aralin 1: Ang Dula
Aralin 2: Pahapyaw na Kasaysayan ng Dula
LUSONG - KAALAMAN
sa Pilipinas
Gawain 1: Word Web
Aralin 3: Isang Sulyap sa mga Dula sa Iba’t
Bago ka tumungo sa unang aralin, alamin mo muna
Ibang Panig ng Mundo
ang iyong panimulang kaalaman sa Dula. Punan ng mga
Aralin 4: Pagtatanghal/Drama
kaisipan o konseptong maiuugnay mo ukol sa dula ang
Inaasahan na ang modyul na ito ay higit na
word web sa ibaba. Sa pamamagitan nito,
makatutulong sa paglinang ng kasanayan at kakayahan ng
PAGE 02

PAGE 03
makapagbibigay ka ng iyong sariling persepsyon ukol sa
mga mag-aaral sa pagtatanghal at pagdidirehe.
panitikang padula.
 
 Mga Katutubong Dula
Bikal at Balak Dallot Dung-aw
Bayok at Embayoka Karilyo Kasayatan
Hugas Kalawang Pamanhikan Dalling-Daling
DULA

Panahon ng Kastila
Dumating ang mga Kastila sa bansa taglay ang
tatlong 3Gs. Dumating sila na ang pangunahing layunin ay
ihasik ang Kristiyanismo, maghanap ng ginto at upang
GAOD – KAISIPAN lalong mapabantog sa pamamagitan ng pagdaragdag ng
kanilang nasasakop. Halimbawa sa mga ito ay ang mga uri
KASAYSAYAN NG DULA ng dulang senakulo, santa cruzan at tibag; tulang gaya ng
Panahon ng Katutubo mga pasyong inaawit. Sila rin ang nagpakilala ng
Karamihan sa mga panitikan nila’y yaong mga konseptong maharlika o dugong bughaw sa mga Pilipino
pasalin-dila gaya ng mga bulong, tugmang-bayan, na mababatid sa mga akdang awit na ang mga
bugtong, epiko, salawikain at awiting-bayan na anyong pangunahing tauhan ay mga hari, reyna, prinsipe at
patula; mga kwentong-bayan, alamat at mito na prinsesa – isang patunay ang awit na Florante at Laura
PAGE 04

PAGE 05
anyong tuluyan at ang mga katutubong sayaw at ritwal ni Balagtas at mga dulang duplo at karagatan.
ng babaylan bilang pinakaunang anyo ng dula sa bansa.
 Mga Dula sa Panahon ng Kastila
Mga Dula Sa Panahon ng Amerikano

Moro-Moro Salubong Puteje Sarsuwela Dulang Musikal

Senakulo Dula sa Makabagong Panahon

Juego de Prenda Karagatan Pinetencia Dulang Pantanghalan na may iba’t ibang tema

Bulaklakan
Duplo Carillo Panahon ng Hapon

Pananapatan Moriones Sa panahong ito, bumagsak ang dulang seryoso at

Pangangaluluwa Panunuluyan Tibag tinangkilik ang mga pelikula ng Amerikano na

Paglakad ng Estrella at ng Birhen Dalit katatawanan, awit at sayaw.

Alay (Flores de Mayo)

Santakrusan Papuri/Putong Mga dula sa Panahon ng Hapon
 Legitimate - ay binibuo ng mga dulang sumusunod sa

Panahon ng Amerikano kumbensyon ng pagsusulat at pagtatanghal

Patuloy na pumailanlang ang mga tema ng  Illegitimate - ay mas kilala sa tawag na stage shows

nasyonalismo at pagmamahal sa bayan sa lahat ng anyo

ng literatura sa panahon ng pagdating ng mga Kasalukuyang Panahon

Amerikano. Sa panahon ring ito ay sumiklab ang mga Sa kasalukuyang panahon, mas umunlad, maraming
PAGE 06

PAGE 07
pelikula. nagbago at marami na tayong iba't- ibang dula gaya ng
panradyo,pantelebisyon at pampelikula.
 KAHALAGAHAN NG DULA
Sa panahong ito, ang mga dula ay itinatanghal sa mas
Gaya ng ibang panitikan, karamihan sa mga dulang
malalaking entablado at aktwal nang napapanood ng mga
itinatanghal ay hango sa totoong buhay. Inaangkin nito
tao.
ang lahat ng katangiang umiiral sa buhay gaya ng mga tao
at mga suliranin. Inilalarawan nito ang mga damdamin at
Kahulugan at Katuturan ng Dula
 Hango pananaw ng mga tao sa partikular na bahagi ng
sa salitang Griyego na “drama” na
kasaysayan ngn bayan.
nangangahulugang gawin o ikilos.
 Isang pampanitikang panggagaya sa buhay upang
KATANGIAN/ELEMENTO O SANGKAP NG DULA
maipamalas sa tanghalan.
 Ayon kay Aristotle, ito ay isang imitasyon o MGA SANGKAP NG DULA

panggagagad ng buhay.
Simula Gitna Wakas
 Ayon kay Rubel, ito ay isa sa maraming paraan ng
pagkukwento. Tauhan Kasukdulan Kalutasan
Tagpuan Tunggalian kakalasan
 Ayon kay Sauco, isang uri ng sining na may layuning Sulyap sa Saglit na
suliranin kasiglahan
magbigay ng makabuluhang mensahe sa manonood
sa pamamagitan ng kilos ng katawan, dayalogo at iba
pang aspekto nito.

PAGE 09
PAGE 08
 Mga Sangkap ng Dula
 Tauhan – ang mga kumikilos at nagbibigay buhay
sa dula.
 Tagpuan – ang panahon at pook kung saan naganap
ang mga pangyayaring isinasaad
 Sulyap sa Suliranin – pagpapakilala sa problema
ng kwento. Pagsasalungatan ng mga tauhan, o kaya’y
suliranin ng tauhan na sarili niyang likha o gawa.
 Kasukdulan – sa puntong ito nasusubok ang katatagan
ng tauhan. Dito pinakamatindi at pinakabugso ang
damdamin o ang pinaka-kasukdulan ng tunggalian.
 Tunggalian – maaaring sa pagitan ng mga tauhan,
tauhan laban sa kanyang paligid, at tauhan laban
sa kanyang sarili; maaaring magkaroon ng higit sa isa
o patung-patong na tunggalian.
PAGE 10
 Saglit na Kasiglaan – ito ay ang saglit na paglayo o
pagtakas ng mga tauhan sa suliraning nararanasan.
 Kakalasan – ang unti-unting pagtukoy sa kalutasan sa
mga suliranin at pag-ayos sa mga tunggalian.
 Kalutasan – dito nawawaksi at natatapos ang mga
suliranin at tunggalian sa dula.
MGA ELEMENTO NG DULA
 Iskrip o Banghay – ito ang pinakakaluluwa ng isang
dula. Sa iskrip nakikita ang banghay ng isang dula.
 Actor o Karakter – nagsisilbing tauhan ng isang dula
at nagsasabuhay ng mga tauhan sa iskrip.
 Dayalogo – ang mga bitaw na linya ng mga actor na
siyang sandata upang maipakita at
maipadama ang mga emosyon.
 Tanghalan – ang anumang pook na pinagpasyahang
PAGE 11
pagtanghalan ng isang dula.
  Tagadirehe o Direktor – siya ang nag-iinterpret sa
puno ng buhay o drama. Dinarakip ng manunulat ang
iskrip mula sa pagpasya sa hitsura ng tagpuan, ng
isang madulang bahagi ng buhay ng isang tao, sa isang
damit ng mga tauhan hanggang sa paraan ng
pook, sa isang panahon at sa tulong ng iba pang sangkap
pagganap at pagbigkas ng mga tauhan.
na itinatanghal ngayon. Hindi ang manunulat ang
 Manonood – saksi sa isang pagtatanghal. Hindi
magkukuwento kundi mismong dula; ito ay palaging
maituturing na dula ang isang binansagang
nagaganap ngayon. Palaging ngayon ay nangyayari,
pagtatanghal kung hindi ito napanood ng ibang
palaging panahunang pangkasalukuyan, mula sa guniguni
tao.
ng mambabasa o sa paningin at pandinig ng manonood.
 Tema – ito ang pinapaksa ng isang dula.
Ang mga nakaraan, gayundin ang mga hinaharap at
dinaraanan lamang sa mga pahiwatig.
KATUTURAN NG DULA
Upang matamo ang iisang impresyon, kailangang
“Ang mundo ay isang teatro..” ayon na nga kay
iisang nangingibabaw na paksa o tema ang namamayani.
Shakespeare. Ang dula, maging iisahin o tatluhang yugto
Ang krisis ay maaaring manggaling sa paglalaban ng
ay isang genreng panitikang kinagigiliwan ng marami, ito
tauhan o ng tauhan na magpapanatili sa kawilihan ng mga
man ay binabasa lamang o itinatanghal. Ang kaugnayan
mambabasa o manonood sa loob ng itatagal ng dula, na
ng dulang iisahing yugto sa dulang may tatlong yugto ay
karaniwa’y mula sa kalahati hanggang isang oras humigit-
maihahalintulad marahil sa kaugnayan ng maikling
kumulang.
PAGE 12

PAGE 13
kuwento sa nobela. Katulad ng maikling kuwento, ang
 
dulang ito ay matipid, matiim at nag-iiwan ng isang bisang
 Ang mga makatuturang dula mula noong unang
panahon sa kasalukuyan ay nananatiling buhay; mula sa
dula ng mga Griyego hanggang kina Shakespeare, hanggang
kina Julian Cruz Balmaceda. Ang mga iyon ay higit pa sa
kanilang ginamit na banghay, paksa, tauhan; ang mga iyo’y
nag-iwan ng gayuma sa isipan at damdamin ng mga
bumasa at nanood. Ang mga iyon ay lumikha ng maliwanag
na pagkilala ng tao sa kanyang sarili. Sinasabing kung ang
isang manunulat ay nasa mood (sumpong, kondisyon,
wastong kalooban), tuluy-tuloyang daloyngmabubuong
dula. Sinasabi ring may tatlumpu’t anim na madudulang
sitwasyon lamang,anumang banghay angmahubog, ito’y
mapapabilang din sa naturang tatlumpu’t anim na
madudulang sitwasyon. Maaaring manggaling halimbawa
sa mitolohiya, sa Bibliya sa pabula, sa kuwentong bayan, sa
buhay ng kapwa manunulat, sa alinmang madulang bahagi
ng pangyayari.
PAGE 14
Sapagkat ang dulang iisahing yugto, katulad ng
maikling kuwento, ay mabilis at hindi maaaring mapaligoy-
ligoy, ang banghay nito ay dapat maging payak at ang mga
pangyayari at usapan o diyalogo ay dapat makiisa sa
paglutas ng suliraning hahangga sa kasukdulang susundan
ng wakas. Ang denouement (pagkakalas ng buhol) ang
kadalasang nanatili sa isipan at damdamin ng bumabasa o
nanonood ng dula, at tumutulong sa pagbuo ng panloob na
liwanag upang higit niyang makilala ang kanyang sarili.
LAYAG-DIWA
GAWAIN #2
1. Ano ang Dula? Ilarawan.
2. Ano-anong dula na ang iyong napanood. Ilahad.
3. Ano – ano ang gusto mong alamin sa dula? Bakit?
4. Ano ang kahalagahan ng dula sa iyo bilang guro sa
PAGE 15
Filipino sa hinaharap?
.
 5. Paano mo nakikitang magiging makabuluhan ang dula sa Elemento ng
Katangian Halimbawa Pagpapakahulugan
Dula
Kakalasan

Wakas
hinaharap?
Tunggalian
6. Paano magkaugnay ang suliranin ng dula sa kasukdulan Tema

at mga tunggalian nito Dayalogo

Ilaw
7. Paano nakatutulong ang diyalogo sa paglalantad ng
Musika
damdamin, kaisipan at pananaw ng mga tauhan?

Gawain #3: Elemento ng Dula

Panuto: Magsaliksik ukol sa mga elemento ng dula. Punan
LUSONG - KAALAMAN
ng impormasyon
Elemento ng ang worksheetHalimbawa
Katangian
sa ibaba. Pagpapakahulugan
Dula  GAWAIN #4: Panuto: Isulat sa patlang ang salita
Tagpuan
upang mabuo ang mga sumusunod na pahayag. Piliin
Tauhan
Banghay ang iyong sagot sa loob ng kahon.
Panimula
Badya ng
Suliranin Bayograpika Romantisismo Humanismo
Saglit na Historical Eksistensyalismo Klasismo
Kasiglahan
Kasukdulan
Istrukturalismo Feminismo
Dekonstruksyon
PAGE 16

PAGE 17
 ________________________ 1. Katotohanan ang mahalaga kaysa
kagandahan.
GAOD – KAISIPAN
________________________ 2. Tumutuklas sa pilosopiya ng

MGA TEORYANG PAMPANITIKAN

manunulat.
ROMANTISISMO - Karaniwan noong panahon ni balagtas
________________________ 3. Pinapantay ang mga babae sa
na gumagamit ng maliligoy at mabubulaklak na salita.
mga lalaki sa iba’t ibang larangan.
Tumatalakay sa kabiguan at kapighatian sa pag-ibig. Higit
_______________________ 4. Tinutuklas ang paraan ng pagkaka
na mahalaga ang pagpapalutang ng damdamin kaysa
– sulat ng akda.
paghamon sa pag-iisip ng bumabasa. Binibigyang diin ang
_______________________ 5. Di-makatao.
pagpapahalaga ng imahinasyon at kalayaan ng tao.
______________________ 6. Tinatawag ding post-
istrukturalismo.
MORALISMO - Ipinalalagay na ang akda ay may
______________________ 7. Sinisiyasat ang pagbabagong
kapangyarihang maglahad o magpahayag hindi lamang ng
nagaganap sa wika.
literal na katotohanan kundi mga panghabambuhay at
_____________________ 8. Inihahambing sa modernism.
unibersal na mga katotohanan at mga di mapapawing mga
_____________________ 9. Naniniwalang ang tao ang sukatan
pagpapahalaga at kaasalan (values). Karaniwang
ng lahat ng bagay
PAGE 18

PAGE 19
pinahahalagahan ng akda ang mga aral o leksyon na
____________________ 10. Hindi angkop ang paggamit ng mga
naidudulot sa mga mambabasa.
salitang balbal at labis na emosyon.
 
 
 REALISMO - Maiuugat sa paniniwalang ang akda ay
FEMENISMO - Sumisiyasat sa pagkakaiba ng gawi ng babae
salamin ng buhay; na ang likhang isip ay may aktwal na
at lalake sa kanilang pagbabasa at pagsusulat ng panitikan.
batayan sa kasaysayan at lipunan. Sinusuri ang akda
Ang mga akda na likha ng mga kababaihan ay maaaring
bilang bunga ng isang pagsasama-sama ng mga
isipin na bahagi ng kulturang minoridad at nagsisiwalat ng
puwersang historical o panlipunan.
pagkakaiba sa mga isinulat ng mga lalaking manunulat.

SOSYOLOHIKAL - Binibigyang diin ang pagtatalakay sa

EKSISTENSYALISMO - Nagbibigay diin sa kalayaang
kapiligirang panlipunan na nagpapalalim at
pantao at kanyang panangutan. Hindi ito naniniwala na ang
nagpapatingkad sa paksa. Ito ay ekstinsyon ng historical
tao ay bahagi ng isang daigidig na may sistema. Ang tao ay
na pananaw. Nagbibigay diin din sa usapin tungkol sa
ganap na Malaya at nasa sa kanya at paggamit ng kalayaang
kahalagahan at pananagutang panlipunan (social
ito sa pamamaraang makabuluhan at may pananagutan. Sa
relevance and commitment).
kabuuan, ang tao rin ang may gawa sa kanyang sarili.

PORMALISMO - Ito ay modernismo o makabagong

HISTORIKAL - Saklaw ng teoryang ito ang pagsusuri ng
pananaw na may radikal na pagkakaiba sa mga naisulat
teksto na nakabatay sa impluwensiyang nagpapalutang sa
na hindi magiging larawan lamang ng realidad ang sining
isang akda: talambuhay ng may-akda, ang sitwasyong
kundi interpretasyon (kung minsan ay di maunawaan,
political na nakapaloob sa akda, ang tradisyon at
PAGE 20

PAGE 21
puno ng misteryo at hiwaga at kung minsan ay walang
kombensyong nagpapalutang sa akda.
kabuluhan) ng bisyon ng mundo.
 BAYOGRAPIKAL - Ang layunin ng panitikan ay ipamalas
ang karanasan o kasagsagan sa buhay ng may- akda.
Ipinahihiwatig sa mga akdang bayograpikal ang mga
bahagi sa buhay ng may-akda na siya niyang pinakamasaya,
pinakamahirap, pinakamalungkot at lahat ng mga “pinaka”
na inaasahang magsilbing katuwang ng mambabasa sa
kanyang karanasan sa mundo.
KLASISMO - naiiba, natatangi at may sariling pananaw sa
daigdig at sa sining ang teoryang klasismo, higit na
nakilala ang teoryang ito dahil sa mga uri ng dulang
itinanghal sa panahong iyon: trahedya at komedya. Sa
paggamit ng wika, matipid sa salita ang klasismo. Bukod sa
maingat sa pagsasalita at pagpapahayag ng damdamin,
hindi angkop sa mga klasista ang paggamit ng mga salitang
balbal at labis na emosyon.
PAGE 22
HUMANISMO - sumibol sa panahon ng Muling Pagsilang.
Ang pokus sa teoryang ito ay ang tao, at ang taong
nakatuntong ng pag-aaral at kinikilala ng kultura ay
maituturing na sibilisado. Ang humuhubog at lumilinang
sa tao ay tinatawag namang humanismo.
SIKO - ANALITIKO - sa teoryang ito, may malaking
impluwensiya ang pahayag ni Freud na tanging ang
ekonomiya lamang ang motibo ng lipunan. May kinalaman
ito sa paniniwalang naghahanap-buhay tayo para lamang
lasapin ang sarap ng buhay at nagkakaroon lamang ng
maturidad ang isang tao bunga ng kanyang kamalayan sa
kahirapan.
ISTRUKTURALISMO - masasabing ang istrukturalismo ay
nagsimula sa unang dekada ng ika-20 dantaon na
pinamumunuan ni Ferdinand de Saussure ng Pransya.
Simulain ng teoryang ito na ang wika ay hindi tamang
hinuhubog ng kamalayang panlipunan kundi humuhubog
PAGE 23
din sa kalayaang panlipunan.
 DEKONSTRUKSYON - Ang layunin ng panitikan ay ipakita
diskurso sa bawat diskurso; (3) ang pagpapakahulugan ni
ang iba’t ibang aspekto na bumubuo sa tao at mundo.
Williams sa panitikan; (4) ang pagpapakita ng mga aporia
Pinaniniwalaan kasi ng ilang mga pilosopo at manunulat
at pagkakaiba - iba ng ng mga teksto ni Paul de Man at (5)
na walang iisang pananaw ang nag-udyok sa may-akda na
sumulat kundi ang pinaghalu-halong pananaw na ang ang di-pagtanggap sa mga baynari ni Derrida.

nais iparating ay ang kabuuan ng pagtao at mundo.

Dekada ’60: ipinakilala ni Jacques Derrida ROMANTISISMO - Ang layunin ng teoryang ito ay

Batay sa ideyang walang permanenteng kahulugan ipamalas ang iba’t ibang paraan ng tao o sumasagisag sa

ang teksto dahil ang wika ay di matatag at nagbabago. tao sa pag-aalay ng kanyang pag-ibig sa kapwa, bansa at

Higit na mahalaga ang mambabasa kaysa sa may-akda sa mundong kinalakhan. Ipinakikita rin sa akda na gagawin

pagtiyak ng kahulugan ng teksto. Layunin ng pag-aanalisa at gagawin ng isang nilalang ang lahat upang maipaalam

ang paglalantad sa mga magkakaslungat na kahulugan o lamang ang kanyang pag-ibig sa tao o bayang napupusuan.

implikasyon ng teksto at ng mga salita at pangungusap. Europa (ikalawang hati ng ikalabinwalong dantaon)

Kilala rin ang teoryang ito sa tawag na post-  

istrukturalismo. Ayon sa pananaliksik ni Isagani Cruz, si DALAWANG URI NG ROMANTISISMO

Easthope ang nagsabing mabibigyang kahulugan ang  Romantisimong Tradisyunal – nagpapahalaga sa

teorya sa lima: (1) natural na balatkayo ng realism sa halagang pantao.

PAGE 24

PAGE 25
palabras ni Belsey; (2) ang pagsasangkot ni Foucault ng  Romantisismong Rebolusyonaryo – pagkamakasariling
karakter ng isang tauhan.
 
 ROMANTIKO – tawag sa pamaraan ng pagsulat ng mga
Anong mahahalagang impormasyon ang iyong nalaman o
akdang pampanitikan sa Panahon ng Romantisismo. natutunan?
Makatutulong kaya ang mga ito sa iyong pag-aaral?
Markahan sa ibaba ang antas ng iyong pagkaunawa. Lagyan ng
Naniniwala ang mga romantiko sa lipunang makatao, tsek ang nasabing pagpipilian.
____ Lubos na naunawaan ____ Naunawaan
demokratiko at patuloy sa pag-unlad. Inspirasyon +
____ Naguluhan
Imahinasyon = natatanging instrumento ng mga
romantiko para matuklasan ang nakakubling
HANDA KA NA BA?
katotohanan/ bumubuo sa pagiging totoo, maganda.
Kapangyarihang rebolusyonaryo at damdamin.
Pagpapahalaga sa kalikasang personal, kahalagahang
kombensyunal, katotohanan, kabutihan at kagandahan.
  LAGUMANG PAGSUSULIT

Makatang Romantiko ng Panulaang Pilipino Aralin 1

I. Alamin natin kung gaano na ang lawak ng iyong

 1. Jose Corazon de Jesus kaalaman sa nilalaman ng modyul na ito.

2. Lope K. Santos Sagutin mo ang lahat ng aytem. Piliin ang letra

3. Ildefonso Santiago ng tamang sagot.

4. Florentino Collantes 1. Ito ang pinakakaluluwa ng isang dula. Sa iskrip nakikita

PAGE 26

PAGE 27
5. Inigo Ed Regalado ang banghay ng isang dula.

6. Teodoro Gener A. Actor B. Dayalogo C. Iskrip D. Tanghalan

 
 2. Ang anumang pook na pinagpasyahang pagtanghalan 6. Simulain ng teoryang ito na ang wika ay hindi tamang
ng isang dula. hinuhubog ng kamalayang panlipunan kundi
A. Actor C. Iskrip humuhubog din sa kalayaang panlipunan.
B. Dayalogo D. Tanghalan A. Realismo C. Sosyolohikal
3. Nagsisilbing tauhan ng isang dula at nagsasabuhay ng B. Moralismo D. Istrukturalismo
mga tauhan sa iskrip. 7. Sa panahong ito, bumagsak ang dulang seryoso at
A. Actor C. Iskrip tinangkilik ang mga pelikula ng Amerikano na
B. Dayalogo D. Tanghalan katatawanan, awit at sayaw.
4. Sinusuri ang akda bilang bunga ng isang pagsasama- A. Panahon ng Amerikano C. Panahon ng Kastila
sama ng mga puwersang historical o panlipunan. B. Panahon ng Katutubo D. Panahon ng Hapon
A. Realismo C. Historikal  8. Sa panahon ring ito ay sumiklab ang mga pelikula.
B. Moralismo D. Bayograpikal A. Panahon ng Amerikano C. Panahon ng Kastila
5. Binibigyang diin ang pagtatalakay sa kapiligirang B. Panahon ng Katutubo D. Panahon ng Hapon
panlipunan na nagpapalalim at nagpapatingkad sa 9.Binibigyang diin ang pagpapahalaga ng imahinasyon at
paksa. kalayaan ng tao.
A. Realismo C. Sosyolohikal A. Realismo C. Romantisismo
B. Moralismo D. Bayograpikal B. Moralismo . D. Klasismo
PAGE 28

PAGE 29
 
 10. Sila rin ang nagpakilala ng konseptong maharlika o ______ 4. Aristotle D. Nagbibigay diin din sa
usapin tungkol sa
dugong bughaw sa mga Pilipino na mababatid sa mga kahalagahan at
akdang awit na ang mga pangunahing tauhan ay mga pananagutang
panlipunan
hari, reyna, prinsipe at prinsesa – isang patunay ang ______ 5. Dekonstruksyon E. Sa paggamit ng wika,
awit na Florante at Laura ni Balagtas at mga matipid sa salita
______ 6. Klasismo F. isang imitasyon o
dulang duplo at karagatan. panggagagad ng buhay
A. Panahon ng Amerikano C. Panahon ng Kastila ______ 7. Humanismo G. Bayok at Embayoka
______ 8. Sosyolohikal H. mas kilala sa tawag na
B. Panahon ng Katutubo D. Panahon ng Hapon stage shows
  ______ 9. Illegitimate I. sa puntong ito nasu -
subok ang katatagan ng
II. Panuto: Hanapin ang katumbas na kahulugan ng ______ 10. Panahon ng Amerikano tauhan
mga sumusunod na salita. Isulat ang titik ng J. nasyonalismo at pag –
mamahal sa bayan
piniling sagot sa blangkong espasyo sa kaliwa. K. Karaniwang pinaha –
halagahan ng akda ang
mga aral o leksyon
Kolumn A Kolumn B  
______ 1. Eksistensyalismo A. walang permanenteng  
kahulugan ang teksto  
______ 2. Panahon ng Katutubo B. Ang pokus sa teoryang
ito ay ang tao
______ 3. Kasukdulan C. Nagbibigay diin sa
PAGE 30

PAGE 31
kalayaang pantao at
kanyang panangutan
 III. Isulat sa patlang ang salita upang mabuo ang
mga sumusunod na pahayag.
___________________ 1. Tinuran niya na ang dula isang uri ng
sining na may layuning magbigay
ng makabuluhang mensahe sa
manonood sa pamamagitan ng kilos
ng katawan, dayalogo at iba pang
aspekto nito.
___________________ 2. ay binibuo ng mga dulang sumusunod
sa kumbensyon ng pagsusulat at
pagtatanghal
___________________ 3. pagkamakasariling karakter ng isang
tauhan
____________________4. Isang pampanitikang panggagaya sa
buhay upang maipamalas sa
tanghalan.
____________________ 5. pagpapakilala sa problema ng kwento.
___________________ 6. Pagsasalungatan ng mga tauhan, o
kaya’y suliranin ng tauhan na sarili
niyang likha o gawa.
___________________ 7. Maiuugat sa paniniwalang ang akda
ay salamin ng buhay; na ang likhang
isip ay may aktwal na batayan sa
PAGE 32
kasaysayan at lipunan.
___________________ 8. ang mga bitaw na linya ng mga actor
na siyang sandata upang maipakita
at maipadama ang mga emosyon.
___________________ 9. Dulang Pantanghalan na may iba’t
ibang tema
___________________10. Higit na mahalaga ang pagpapalutang
ng damdamin kaysa paghamon sa pag-
iisip ng bumabasa.
Sa wakas ay narating mo ang dulo ng
aralin. Ang saya-saya ko at
napagtagumpayan mo ang mga
pagsasanay at gawain.
Ang Lupet Mo!!!
SANGGUNIAN:
Arrogante, Jose A.  Dula-Dulaan.  National Book Store, Inc.,
1996
Cassanova, Arthur P.  Kasaysayan at Pag-unlad ng Dulaang
Pilipino, Manila Philippines, Rex Book Store, 1984
Guamen, Fructuosa C.  Panitikang Pilipino, Quezon City,
GMS Publishing Corp., 1979
Pineda, Ponsiano B.P.  Ang Panitikang Pilipino, Caloocan
City, Philippine Graphic Arts, Inc., 1979
PAGE 33
Sauco, Consolacion P.  at Salazar, Dionision S.  Sulyap sa
Dulaang Tagalog, National Book Store, Inc., Manila, 1987