WIKA SA PANAHON NI

PANGULONG FERDINAND
E. MARCOS
Batas Militar
• Ang batas militar ay kakaibang kapangyarihan ng estado na
karaniwang ipinatutupad ng panandalian ng isang pamahalaan kapag
hindi na nito maayos magampanan ang pamamahala gamit ang
sibilyan nitong kapangyarihan (pagpapanatili ng kaayusan at
katiwasayan o magbigay ng mga pangunahing serbisyo).

• Sa isang ganap na batas militar, ang pinakamataas na opisyal ng

militar ang namumuno o naitatalaga bilang tagapamahala o puno ng
pamahalaan, kasabay ng pagbuwag o pagtanggal ng lahat ng
kapangyarihan ng mga sangay ng pamahalaan mula
tagapagpaganap, tagapagbatas, hanggang sa paghuhukuman.
3
Batas Militar sa Pilipinas
• Napasailalim sa batas militar ang Pilipinas mula 1972
hanggang 1981 sa ilalim ng pamumuno ni Ferdinand Marcos,
sa pamamagitan ng Proklamasyon Blg. 1081 na nilagda noong
Setyembre 22, 1972. Ang opisyal na dahilan sa likod ng
pagpapahayag ng batas militar ay upang mapigil ang
lumalalang kaguluhan ng mga mamayanan, ang banta ng
pagkuha ng kontrol na mula sa komunista, at ang isang
pagtatangka sa buhay ng kanyang dating kalihim ng
tanggulang pambansa na si Juan Ponce Enrile sa
Mandaluyong.
4
• Nang ilunsad ni Pangulong Marcos ang Batas Militar noong
Setyembre 21, 1972, sumilang ang Bagong Lipunan.
Kasabay nito, sumipot ang mga kabataang mapaghimagsik
kaya ang panahong ito ay naging panahon din ng aktibismo.

• Ang wikang Pilipino ay mabilis na umunlad sa panahong ito

dahil ang isipan at damdamin ng mga kabataang Pilipino ay
ipinahayag sa sariling wikang Pilipino. Gayundin, sa hangad
ng Pangulong Marcos na malinang ang mga mamamayang
Pilipino upang maging Bagong Pilipino, inugali niya ang
magsalita at magtalumpati sa Pilipino tuwing hinihingi ng
pagkakataon.
5
1967
• Kautusang tagapagpaganap Blg. 96
Nilagdanaan ni Pangulong Ferdinand marcos noong 1967 na nagsasad
na ang gamiting pangalan sa lahat ng gusali at tanggapan ay wikang
Pilipino.

1969
• Ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 187 ay nilagdaan ni Ferdinand
Marcos na nag-uutos na gamitin ang wikang Pilipino sa pagdiriwang
Linggo ng Wikang Pambansa,opisyal na komunikasyon at transaksyon
sa pamahalaan.

1971
• Sa nilagdaan ni dating Pangulong Ferdinand Marcos ang
KautusangTagpagpaganap Blg. 304 ay inihayag niya ang paglilinaw
ng mga tungkulin at kapangyarihan ng Surian ng Wikang Pambansa. 6
1972
• Nag-atas ang dating Pangulong Ferdinand Marcos sa Surian ngWikang
Pambansa na isalin ang Saligang Batas sa lahat ng wikang sinasalitasa
bansa na alinsunod sa probisyon ng Saligang Batas.

1973
• Artikulo XV, Seksyun lll (1973 constitution)
Dito unang ginamit ang salitang "Filipino" bilang Wikang Pambansa ng
Pilipinas. Nakasaad, sa Artikulo 15 Seksiyon 2 at 3 na “ang Batasang
Pambansa ay magsasagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at
pormal na paggamit ng pambansang wikang Pilipino. Hangga’t hindi
binabago ang batas, ang Ingles at Pilipino ang mananatiling mga wikang
opisyal ng Pilipinas.
7
1974
-WIKA, KULTURA AT LIPUNAN

• Wikang Filipino13 Course Module, Naglabas ng Kautusang

Pangkagawaran Blg. 25 ng pagpapatupad ng Patakarang
Bilingguwal na paggamit ng wikang Filipino at Ingles sa
magkahiwalay na asignatura.

8
 Wika sa Panahon ng Batas-Militar
9
• Bunga ng mga nagaganap na malawakang kilos protesta ng iba’t-ibang
samahan at ang masigasig na aktibismo ng mga kabataan noong
Panahon ng Isinauling Kalayaan, idineklara ni Pangulong Ferdinand
Marcos ang Batas Militar noong Setyembre 21, 1972. Batas Militar –
Kasabay ng deklarasyon ng Batas Militar ang pansamantalang pag
papahinto ng publikasyon ng mga pahayagan, ang sirkulasyon ng mga
ito, pambansa man o pampaaralan.

• Pinahinto rin ang pagpapalabas ng mga panooring pantelebisyon at

pagtatanghal ng mga pelikula. Pansamantalang ntigil ang mga programa
sa radyo . Batas Militar – Pinakamasiglang bahagi ng panitikan ng
panahong ito ang dula na nagkaroon ng pangunahing tgapgtaguyod sa
katauhan ng noon ay Unang Ginang ng bansa na si Imelda Marcos
Batas Militar
 10

• May tatlong mahahalagang layunin ang bansa sa ilalim ng

Bagong Lipunan: (1) kaunlarang pangkabuhayan, (2)
kaunlarang panlipunan, at (3) kaunlarang pangkalinangan.

• Nagkaroon ng iba’t ibang pagbabago ang pamahalaan upang

maipatupad ang mga nasabing layunin. Ito ay binuod sa
acronym na PLEDGES:
 P -Peace and Order o Kapayapaan

11
L - Land Reform o Reporma sa Lupa

E - Economic Reform o Reporma sa Pangkabuhayan

D - Development of Moral Values o Kalinangan ng Kalahagahang

Moral

G - Government Reforms o Reporma sa Pamahalaan

E - Educational Reform o Reporma sa Edukasyon

S - Social Reform o Reporma sa Lipunan

PANITIKAN SA PANAHON
NG BATAS MILITAR

12
 DULA
Unang Ginang Imelda Marcos
Binigyang sigla ang dulaan at Ipinaayos ang mga lumang tanghalan
gaya ng Metropolitan Theatre.

Mga Naitanghal sa Metropolitan Theatre

Isang Munting Alamat
Potrait of the artist as a filipino ni Lamberto Avellana
“Halik sa Kampilan” ni Leonardo Ilagan, “Usa sa kasalanan” ni
Orlando Nadres, “Tales of the Manuvu”, ni Beinvenido Lumbera.

• Nagpatuloy rin ang Palanca sa paggawad ng parangal sa mga dulang

may iisahing yugto, isang bagay na nakadaragdag sa pagsigla ng dula
sa panahong ito. Isa sa mga natampok na dulang pinagkalooban ng
gantimpala ng Palanca noong 1974 ang dulang – “Sidewalk Vendor” ni
Reul Molina Aguila. 13
 USAPING PANULAAN
Islogan – Isa sa mga bagay na laging maaalala sa panahon ng Bagong
Lipunan ang malaganap na popularidad ng mga islogan.

Halimbawa:
Hinggil sa Kahalagahang pantao:
Sa ikauunlad ng bayan,
Disiplina ang kailangan.

Galian sa Arte at Tula- Agosto 1973

Tulang nasulat noong panahon ng Batas Militar

“Pilipino: Isang Depinisyon” ni Pociano B.Pineda
“Kagila-gilalas na Pakikipagsapalaran” ni Juan dela Cruz
“Doktrinang Anak Pawis” ni Virgilio Almario “Litanya kay Sta. Clara”
ni Teo Antonio
14
Gawad Palanca
Ang pagbibigay ng gawad parangal at pagkilala sa mga natatanging
tulang nasulat ay ipinagpatuloy ng Gawad Palanca. Gayundin naman,
tumatanggap ng pagkillala ang mahuhusay na makata mula sa
Timpalak Literaryo ng Cultural Center of the Philippines (CCP) at sa
Talaang Ginto.

Talaang Guinto
Ang Talang Guinto ay pagkilala ng Surian ng Wikang Pambansa sa
pinakamahusay na tulang naisulat sa isang takdang panahon.

15
Patimpalak Literaryo

Sa Timpalak Literaryo na pinamahalaan ng Cultural Center of the

Philippines, kabilang sa mga makatang nabigyan ng parangal sa
kanilang mga isinulat ang mga sumusunod:

Gloria Villaraza Guzman – nagsaaklat ng epikong Handog ng

Kalayaan.
Jesus Manuel Santiago – nagkamit ng ikalawang gantimpala sa
Timpalak ng Tula ng CCP noong 1976.

16
 USAPING MAIKLING-KWENTO
• Nagpatuloy nag Gawad Palanca sa pagkakaloob ng gantimpala sa
mga namumukod na maikling kuwento. Sumigla ang pagsulat ng
mga manunulat ng mga paksang hitik sa mga pangyayaring
nagaganap sa lipunan ngunit walang nalathalang mga kuwentong
tumutuligsa sa Batas Militar at ang epekto nito sa sa karapatang
pantao at kalayaan ng mga mamamayan Gawad Palanca Patuloy

- Alfredo Lobo Mario Libuan Augusto Sumilang Lualhati Bautista

Reynaldo Doque Benigno Juan Benjamin Pascual Domingo
Landicho, Rebolusyonaryong manunulat
- Bukod sa Gawad Palanca, isa pa sa nakatulong upang mapasigla
ang pagsulat ng maikling kuwento sa panahon ng Bagong Lipunan
ang “Sagisag”. Nagkaloob din ito ng Gawad Sagisag. Magasing
“sagisag”
 USAPING NOBELA
• Naging balakid sa pagsulong ng nobela ang suliranin sa
pagpapalimbag. Bukod sa kamahalan ng pagpapalimbag,
nakadaragdag pa sa kawalan ng insentibo ng mga nobelista
na sensura sa nilalaman mga inilathala. Mahigpit na
sensura.

• “Ginto ang Kayumangging Lupa” ni Dominador Mirasol

“May Tibok ang Puso ng Lupa” ni Beinvinido Ramos “Gapo”
ni Lualhati Bautista “Dekada 70” ni Lualhati Bautista
“Hulagpos “ ni Mano de Verdades Posadas Lathalaing
Nobela
 USAPING PAHAYAGAN AT MAGASIN
Maga Pahayagan:
Mga Magasin:
1. Bulletin Today 1. Liwayway
2. Pilipino Express
2. Kislap
3. Phil. Daily Express
4. People’s Journal 3. Bulaklak
5. Evening Express
4. Jingle Extra Hot
6. Balita
7. Evening Post 5. Jingle Sensation
MARAMING SALAMAT PO!