Professional Documents
Culture Documents
1
Nội dung
1/. Sơ lược về SGDCK TP HCM
2/. Thành viên của SGDCK.
3/. Niêm yết chứng khoán.
4/. Hoạt động giao dịch.
5/. Phương thức giao dịch.
6/. Các loại lệnh giao dịch.
7/. Các trường hợp giao dịch đặc biệt.
2
SỞ GIAO DỊCH CHỨNG
KHOÁN
Là địa điểm mua bán có tổ chức các loại chứng
khoán được niêm yết vào một thời điểm nhất
định bởi các thành viên của SGDCK trên cơ sở
các nguyên tắc và luật lệ nhất định.
Là TTCK nơi tập trung các thành viên của
SGDCK, gặp gỡ nhau để mua bán các loại CK
đã được niêm yết.
Tóm lại: SGDCK là thị trường giao dịch, không
phải là tổ chức mua bán các loại CK
3
1. Giới thiệu sơ lược về SGDCK Tp
HCM
1.1 Lược sử hình thành.
Việc xây dựng TTCK ở VN đã trở thành nhu cầu bức xúc và cấp
thiết nhằm huy động các nguồn vốn trung, dài hạn ở trong và
ngoài nước vào đầu tư phát triển kinh tế thông qua chứng khoán
nợ và chứng khoán vốn.
Ngày 10/07/1998 Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Nghị định
48/1998/NĐ-CP về Chứng khoán và Thị trường chứng khoán cùng
với Quyết định thành lập Trung tâm Giao dịch Chứng khoán TP.
Hồ Chí Minh.
Ngày 20/07/2000, TTGDCK Tp.HCM đã chính thức khai trương
đi vào vận hành, và thực hiện phiên giao dịch đầu tiên vào ngày
28/07/2000 với 02 loại cổ phiếu niêm yết.
Qua 7 năm với sự tăng trưởng của thị trường và hội nhập với
TTCK thế giới, Trung tâm giao dịch chứng khoán Tp.HCM đã
chính thức được Chính phủ ký Quyết định số:599/QĐ-TTg ngày
11/05/2007 chuyển đổi thành Sở giao dịch Chứng khoán Tp.HCM.
Ngày 08/08/2007, SGDCK TP.HCM đã chính thức được khai
4 trương.
SGDCK Tp HCM là pháp nhân thuộc sở hữu
Nhà nước, được tổ chức theo mô hình công ty
trách nhiệm hữu hạn một thành viên, hoạt động
theo Luật Chứng khoán, Luật Doanh nghiệp,
Điều lệ của Sở Giao dịch chứng khoán và các
quy định khác của pháp luật có liên quan.
Tên gọi đầy đủ: Sở Giao Dịch Chứng khoán
thành phố Hồ Chí Minh.
Tên giao dịch quốc tế: Hochiminh Stock
Exchange.
Tên viết tắt: HOSE.
5
1.2. Tổ chức SGDCK Tp HCM
6
7
1.3 Quyền hạn và nghĩa vụ:
a. Quyền hạn
Ban hành các quy chế về niêm yết chứng khoán, giao dịch chứng khoán, công bố
thông tin và thành viên giao dịch sau khi được Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước
chấp thuận;
Tổ chức và điều hành hoạt động giao dịch chứng khoán tại Sở giao dịch chứng
khoán;
Tạm ngừng, đình chỉ hoặc huỷ bỏ giao dịch chứng khoán theo Quy chế giao dịch
chứng khoán của Sở giao dịch chứng khoán trong trường hợp cần thiết để bảo vệ
nhà đầu tư;
Chấp thuận, huỷ bỏ niêm yết chứng khoán và giám sát việc duy trì điều kiện niêm
yết chứng khoán của các tổ chức niêm yết tại Sở giao dịch chứng khoán;
Chấp thuận, huỷ bỏ tư cách thành viên giao dịch; giám sát hoạt động giao dịch
chứng khoán của các thành viên giao dịch tại Sở giao dịch chứng khoán;
Giám sát hoạt động công bố thông tin của các tổ chức niêm yết, thành viên giao
dịch tại Sở giao dịch chứng khoán;
Cung cấp thông tin thị trường và các thông tin liên quan đến chứng khoán niêm
yết;
Thu phí theo quy định của Bộ Tài chính.
Làm trung gian hoà giải theo yêu cầu của thành viên giao dịch khi phát sinh tranh
8 chấp liên quan đến hoạt động giao dịch chứng khoán;
b. Nghĩa vụ
Bảo đảm hoạt động giao dịch chứng khoán trên thị trường được
tiến hành công khai, công bằng, trật tự và hiệu quả;
Thực hiện chế độ kế toán, kiểm toán, thống kê, nghĩa vụ tài chính
theo quy định của pháp luật;
Thực hiện công bố thông tin về giao dịch chứng khoán, thông tin
về tổ chức niêm yết tại Sở giao dịch chứng khoán, thông tin về
công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, quỹ đầu tư chứng
khoán, công ty đầu tư chứng khoán và thông tin giám sát hoạt động
của thị trường chứng khoán;
Cung cấp thông tin và phối hợp với các cơ quan nhà nước có thẩm
quyền trong công tác điều tra và phòng, chống các hành vi vi phạm
pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán;
Phối hợp thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức về
chứng khoán và thị trường chứng khoán cho nhà đầu tư;
Bồi thường thiệt hại cho thành viên giao dịch trong trường hợp Sở
giao dịch chứng khoán gây thiệt hại cho thành viên giao dịch, trừ
trường hợp bất khả kháng.
9
2. Thành viên của SGDCK
Thành viên SGD là các công ty CK được
UBCK cấp phép hoạt động và được SGD
chấp nhận là thành viên của SGD.
11
2.2 Tiêu chuẩn thành viên
- Yêu cầu về tài chính
- Quy định về nhân sự
- Điều kiện về cơ sở vật chất kỹ thuật
12
2.3 Thủ tục kết nạp thành viên
- Thảo luận
- Nộp đơn xin kết nạp
- Thẩm tra
- Chấp thuận của Hội đồng quản trị
- Thanh toán các khoản phí
- Kết nạp.
13
2.4 Quyền hạn và trách nhiệm của thành viên
2.4.1 Quyền của thành viên
Quyền bỏ phiếu quyết định các vấn đề quan
trọng của SGDCK
Quyền được giao dịch tại SGDCK
Quyền được nhận các dịch vụ do SGDCK
cung cấp
Quyền bầu đại biểu đại diện cho thành viên
HĐQT
14
2.4.2 Trách nhiệm của thành viên
Tuân thủ các quy định của SGDCK
Thực hiện chế độ báo cáo định kỳ và
báo cáo bất thường theo quy định
15
3. Niêm yết chứng khoán
3.1 Khái niệm:
Niêm yết CK là việc đưa CK có đủ
tiêu chuẩn vào đăng ký và giao dịch tại
thị trường giao dịch tập trung
Tổ chức niêm yết là tổ chức phát hành
được niêm yết CK tại thị trường giao
dịch tập trung
16
3.2 Mục tiêu của việc niêm yết CK:
- Thiết lập quan hệ hợp đồng giữa SGDCK với tổ chức
niêm yết.
- Hỗ trợ thị trường hoạt động ổn định, xây dựng lòng
tin của công chúng đối với thị trường chứng khoán
bằng cách lựa chọn những chứng khoán có chất lượng
cao để giao dịch.
- Cung cấp cho NĐT thông tin về tổ chức niêm yết
- Giúp cho việc xác định giá CK được công bằng trên
thị trường đấu giá
17
3.3 Phân loại niêm yết chứng khoán
Niêm yết lần đầu (Initial listing)
Niêm yết bổ sung (Additional listing)
Thay đổi niêm yết (Change listing)
Niêm yết lại (Relisting)
Niêm yết cửa sau (Back door listing)
Niêm yết toàn phần và niêm yết từng phần
v.v…
18
3.4. Tiêu chuẩn niêm yết
3.4.1 Tiêu chuẩn định lượng
- Thời gian hoạt động từ khi thành lập công ty
- Quy mô Cty và cơ cấu sở hữu cổ phần công
ty
- Lợi suất thu được từ vốn cổ phần trong năm
cuối cùng phải hơn một số lần tỷ lệ lãi suất
tiền gửi kỳ hạn 1 năm
- Tỷ lệ nợ trên vốn CP phải thấp hơn mức quy
định
- Sự phân bổ cổ đông: số cổ phiếu do cổ đông
thiểu số nắm giữ phải đạt một tỷ lệ tối thiểu
quy định ( thông thường là 25%)
19
3.4.2 Tiêu chuẩn định tính :
- Đánh giá về triển vọng công ty
- Phương án khả thi về sử dụng vốn của đợt phát
hành
- Ý kiến kiểm toán về báo cáo tài chính
- Cơ cấu tổ chức hoạt động của công ty (HĐQT
và BGĐ điều hành)
- Mẫu chứng chỉ chứng khoán
- Lợi ích mang lại đối với ngành, nghề trong nền
kinh tế quốc dân
- Tổ chức công bố thông tin.
20
Tiêu chuẩn niêm yết tại HOSE và HASTC
HOSE HASTC
VĐL đã góp tối 80 tỷ đồng VN 10 tỷ đồng VN
thiểu tại thời (+/- 30% tuỳ tình hình phát triển
điểm đăng ký thị trường)
Số năm liền 2 1
trước năm
đăng ký phải có
lãi
Nợ Không có các khoản nợ quá hạn Không có các khoản nợ quá hạn
chưa dự phòng theo quy định của hơn 1 năm và phải thực hiện đầy
pháp luật. Công khai mọi khoản lợi đủ nghĩa vụ về tài chính đối với
của Cty đối với cổ đông lớn và Nhà nước
những người có liên quan
Cổ đông Tối thiểu 20% CP có quyền biểu Công ty có CP được ít nhất 100
quyết của Cty do ít nhất 100 cổ NĐT sở hữu, không kể NĐT CK
đông nắm giữ chuyên nghiệp
Thời gian cam 100% số CP trong thời gian 6 100% số CP trong thời gian 6
kết nắm giũ CP tháng kể từ ngày niêm yết và 50% tháng kể từ ngày đăng ký và 50%
số CP này trong thời gian 6 tháng số CP này trong thời gian 6 tháng
tiếp theo, không tính số CP thuộc tiếp theo, không tính số CP thuộc
sở hữu NN do cá nhân trên đại diện sở hữu NN do cá nhân trên đại diện
nắm giũ nắm giũ
Hồ sơ Hồ sơ đầy đủ và hợp lệ Hồ sơ đầy đủ và hợp lệ
21
3.5 Thủ tục niêm yết
- Sở giao dịch thẩm định sơ bộ
- Nộp bản đăng ký lên UBCK
- UBCK cấp phép phát hành
- Chào bán ra công chúng
- Xin phép niêm yết
- SGDCK thẩm tra niêm yết chính thức
- Niêm yết chính thức
22
4. Hoạt động giao dịch
4.1 Quy trình giao dịch:
1. Mở tài khoản giao dịch
2. Đặt lệnh giao dịch
3. Chuyển phiếu lệnh đến phòng GD CTCK
4. Chuyển lệnh đến người môi giới tại SGDCK
5. Chuyển lệnh đến bộ phận khớp lệnh
6. Khớp lệnh và thông báo kết quả giao dịch
7. Báo cáo kết quả về CTCK
8. Xác nhận giao dịch và làm thủ tục thanh toán
9. Thanh toán và hoàn tất giao dịch
23
Cô cheá giao dòch
24
Phiếu lênh
̣ mua chứng khoán
25
Phiếu lênh
̣ bán chứng khoán
26
Phiếu lênh
̣ huỷ
27
4.2 Đơn vị giao dịch (trading unit)
Khoái löôïng chöùng khoaùn giao
dòch nhoû nhaát, thay ñoåi tuøy theo
quy ñònh cuûa moãi Sôû giao dòch.
Ñôn vò giao dòch coù theå bao goàm:
28
+ Loâ lôùn: laø khoái löôïng chöùng khoaùn toái
thieåu ñöôïc quy ñònh tuøy theo töøng Sôû giao
dòch. Tuyø theo töøng nöôùc coù theå quy ñònh
ñôn vò giao dòch loâ lôùn toái thieåu laø 10.000
coå phieáu hoaêïc 1.000.000 coå phieáu.
+ Loâ chaün: laø khoái löôïng chöùng khoaùn toái
thieåu ñöôïc chaáp nhaän giao dòch taïi SGDCK,
khoái löôïng giao dòch seõ laø boäi soá cuûa loâ
chaün. Tuyø theo töøng nöôùc coù theå quy ñònh
ñôn vò giao dòch loâ chaün laø 10, 50, 100 hoaëc
1.000 coå phieáu.
+ Loâ leû: laø khoái löôïng chöùng khoaùn
khoâng ñuû moät loâ chaün.
29
Qui taéc chung
1. Giao dòch qua heä thoáng:
- Giao dòch loâ chaün: Giao dòch khôùp leänh
- Giao dòch loâ lôùn: Giao dòch thoûa thuaän
2. Giao dòch khoâng qua heä thoáng:
- Giao dòch loâ leû
- Chaøo mua coâng khai
- Cho bieáu taëng, thöøa keá….
- Söûa loãi sau giao dòch
- Ñaáu giaù baùn phaàn voán nhaø nöôùc taïi toå
chöùc nieâm yeát
- TCNY mua laïi CP öu ñaõi cuûa CBCNV
30
4.3 Đơn vị yết giá (quotation unit):
Là bước giá tối thiểu trong giao dịch
chứng khoán, thể hiện mức biến động
giá tối thiểu của một loại CK
31
Giao dịch trái phiếu:
Đơn vị yết giá là 100 đ với mọi mức giá.
32
Giá cổ phiếu (đ) Đơn vị yết giá (đ)
33
4.4 Biên độ dao động giá (price change limits)
Biên độ dao động giá là giới hạn dao động giá
chứng khoán quy định trong ngày giao dịch được
tính theo tỷ lệ phần trăm (%) so với giá tham chiếu.
- Ñoù laø giôùi haïn toái ña (giaù traàn) vaø giôùi
haïn toái thieåu (giaù saøn) maø giaù cuûa moät
loaïi chöùng khoaùn coù theå taêng hoaëc giaûm
trong ngaøy giao dòch.
- NĐT chæ ñöôïc ñaët leänh trong giôùi haïn naøy.
- Nhöõng leänh ñaët ôû möùc giaù ngoaøi giôùi haïn
naøy seõ bò loaïi boû vaø khoâng ñöôïc heä thoáng
giao dòch chaáp nhaän.
34
Trong phương thức giao dịch khớp lệnh:
Đối với CP và CCQ: +/- 5%
Đối với TP: không áp dụng biên độ dao
động giá
35
Một số thuật ngữ:
Giá mở cửa: Giá CK tại lần khớp lệnh đầu tiên trong
ngày giao dịch.
Giá đóng cửa: Giá CK tại lần khớp lệnh cuối cùng
trong ngày giao dịch.
Giá tham chiếu là mức giá làm cơ sở để HOSE tính giới
hạn dao động giá chứng khoán trong ngày giao dịch.
Giá trần: mức giá cao nhất mà một loại CK có thể được
thực hiện trong phiên giao dịch
Giá sàn: mức giá thấp nhất mà một loại CK có thể được
thực hiện trong phiên giao dịch
36
Giá tham chiếu:
a. Giá tham chiếu của cổ phiếu và chứng chỉ quỹ đầu tư đang giao dịch là giá
đóng cửa của ngày giao dịch gần nhất trước đó;
b. Giá đóng cửa của cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư trong ngày giao dịch là giá
thực hiện trong lần khớp lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa của ngày giao dịch.
Nếu trong lần khớp lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa không có giá khớp lệnh
thì giá giao dịch cuối cùng trong ngày của cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư sẽ được
coi là giá đóng cửa của cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư đó.
c. Trường hợp chứng khoán bị tạm ngừng giao dịch trên 30 ngày khi được giao
dịch trở lại thì giá tham chiếu được xác định tương tự quy định tại Khoản b.
d. Trường hợp giao dịch chứng khoán không được hưởng cổ tức và các quyền
kèm theo, giá tham chiếu tại ngày không hưởng quyền được xác định theo nguyên
tắc lấy giá đóng cửa của ngày giao dịch gần nhất điều chỉnh theo giá trị cổ tức
được nhận hoặc giá trị các quyền kèm theo.
e. Trường hợp tách hoặc gộp cổ phiếu, giá tham chiếu tại ngày giao dịch trở lại
được xác định theo nguyên tắc lấy giá đóng cửa của ngày giao dịch trước ngày
tách, gộp điều chỉnh theo tỷ lệ tách, gộp cổ phiếu.
f. Trong một số trường hợp cần thiết, SGDCK TP.HCM có thể áp dụng phương
thức xác định giá tham chiếu khác sau khi có sự chấp thuận của UBCKNN.
37
Ví dụ: Tại sàn giao dịch của Cty CK BCAS có
nhận được các lệnh mua bán cổ phiếu XYZ như sau:
39
5. Phương thức giao dịch
Giao dịch khớp lệnh:
- Leänh cuûa caùc nhaø ñaàu tö ñöôïc gheùp vôùi nhau ngay
sau khi caùc leänh mua, baùn ñöôïc ñöa vaøo heä thoáng
vôùi möùc giaù phuø hôïp theo nguyeân taéc öu tieân veà
giaù vaø thôøi gian.
- Giaù caû ñöôïc xaùc ñònh thoâng qua söï caïnh tranh giöõa
caùc nhaø ñaàu tö.
- Caùc CtyCK nhaän phí hoa hoàng töø khaùch haøng ñeå
thöïc hieän giao dòch.
Giao dịch thỏa thuận:
Các thành viên tự thỏa thuận với nhau về các điều kiện
giao dịch và được đại diện giao dịch của thành viên nhập
thông tin vào hệ thống giao dịch để ghi nhận.
40
Các hình thức khớp lệnh:
Khớp lệnh định kỳ
Khớp lệnh liên tục
41
Khớp lệnh định kỳ
Là phương thức giao dịch trong đó giá thực
hiện được xác định theo điều kiện cho phép
khối lượng giao dịch cao nhất, trên cơ sở tập
hợp tất cả các lệnh mua và bán trong một
khoảng thời gian nhất định.
Khớp lệnh định kỳ thường được các sở giao
dịch sử dụng để xác định giá mở cửa, đóng
cửa hoặc giá của chứng khoán được phép giao
dịch lại sau một thời gian bị ngưng giao dịch.
42
Trình tự:
- Caùc leänh mua vaø baùn ñöôïc chuyeån vaøo
heä thoáng giao dòch trong moät khoaûng thôøi
gian nhaát ñònh.
- Trong thôøi gian naøy, maëc duø caùc leänh
ñöôïc ñöa vaøo lieân tuïc nhöng khoâng coù giao
dòch ñöôïc thöïc hieän.
- Vaøo ñuùng thôøi ñieåm khôùp leänh, taát caû
caùc leänh seõ ñöôïc so khôùp ñeå choïn ra möùc
giaù coù khoái löôïng giao dòch lôùn nhaát.
43
Ví dụ: CP TMT được giao dịch với lệnh giới hạn và phương
thức khớp lệnh định kỳ
45
Khớp lệnh liên tục
Giao dịch được thực hiện liên tục ngay khi
có các lệnh đối ứng được nhập vào hệ
thống.
Trình tự:
Các lệnh mua bán sau khi đăng ký sẽ
được so với nhau.
Nếu thấy khớp về giá sẽ cho thực hiện
ngay
46
Ví dụ: CP MTM được giao dịch với phương thức khớp lệnh
liên tục
48
6. Các loại lệnh giao dịch
6.1 Lệnh cơ bản:
Lệnh thị trường (Market Order/
Market Price - MP)
Lệnh giới hạn (Limit Order - LO)
Lệnh dừng (Stop Order)
49
Lệnh thị trường – Market Price - MP
Là lệnh mua chứng khoán tại mức giá bán thấp nhất
và lệnh bán chứng khoán tại mức giá mua cao nhất
hiện có trên thị trường.
Nếu khối lượng chưa khớp hết thì mức giá tiếp theo
sẽ được lựa chọn.
Nếu khối lượng vẫn còn và không thể khớp được nữa
thì lệnh MP chuyển thành lệnh LO mua với mức giá
cao hơn một bước giá và bán với mức giá thấp hơn
một bước giá.
Áp dụng cho khớp lệnh liên tục.
50
Ví dụ: Sổ lệnh CP AAA như sau:
5.000 MP 98 1.000
99 2.000
51
Lệnh giới hạn - (Limit Order - LO)
100 1.000
53
Lệnh dừng (Stop Order)
Là loại lệnh đặc biệt để bảo đảm cho các nhà đầu tư có thể thu
lợi nhuận tại một mức độ nhất định và phòng chống rủi ro trong
trường hợp giá chứng khoán chuyển động theo chiều hướng
ngược lại. Sau khi đặt lệnh, nếu giá thị trường đạt tới hoặc vượt
quá mức giá dừng thì khi đó lệnh dừng thực tế sẽ trở thành lệnh
thị trường.
Có 2 loại lệnh dừng:
* Lệnh dừng để bán luôn đặt giá thấp hơn thị giá.
* Lệnh dừng để mua luôn đặt giá cao hơn thị giá.
Phòng ngừa sự thua lỗ quá lớn trong trường hợp mua ngay
Phòng ngừa sự thua lỗ quá lớn trong trường hợp bán trước mua
sau.
54
6.2 Định chuẩn lệnh: (SGK)
Quy định các điều kiện kèm theo định chuẩn lệnh
Lệnh dừng giới hạn
Lệnh có giá trị trong ngày
Lệnh có giá trị cho đến khi bị hủy bỏ
Lệnh thực hiện tại mức giá mở cửa (ATO)
Lệnh thực hiện tại mức giá đóng cửa (ATC)
Lệnh thực hiện ngay hoặc hủy bỏ
Lệnh thực hiện toàn bộ hoặc không
Lệnh không quy trách nhiệm
55
Lệnh ATO (At The Opening)
Là lệnh đặt mua/bán chứng khoán tại
mức giá mở cửa.
Được ưu tiên trước lệnh giới hạn.
Được nhập vào hệ thống trong thời gian
khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa.
Nếu lệnh chưa thực hiện hết thì tự động
huỷ bỏ.
56
Lệnh ATC (At The Closing)
Là lệnh đặt mua/bán chứng khoán tại
mức giá đóng cửa.
Được ưu tiên trước lệnh giới hạn.
Được nhập vào hệ thống trong đợt khớp
lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa.
Nếu không thực hiện hết thì tự động
huỷ bỏ.
57
Ví dụ: Sổ lệnh CP CCC với giá tham chiếu 100 như sau:
99 2.000(A)
99 2.000(A)
Trái phiếu
Thỏa thuận 8h30’ – 11h00’ 150 phút
Thị trường đóng cửa 11h00’
61
7. Một số trường hợp giao dịch đặc biệt
Giao dịch lô lớn
Giao dịch lô lẻ
Giao dịch cổ phiếu mới đưa vào niêm yết
Tách, gộp cổ phiếu
Giao dịch không được hưởng cổ tức và quyền
Giao dịch cổ phiếu quỹ
Giao dịch bảo chứng
Giao dịch thâu tóm
62