Professional Documents
Culture Documents
i s a mag ic i a n t ha t
c a n tur n an ea r i n t o
an eye .
-A no ny m ous
MGA URI NG
TEKSTO
TEKSTONG DESKRIPTIBO
• O deskripsyon o paglalarawan ay naglalayong bumuo nang malinaw
na larawan sa isip ng mambabasa.
• Kung ang pintor ay pumipili ng mga sangkap na isasama sa pagguhit
upang makalikha ng isang buhay na larawan para sa titingin ay gayon
din ang manunulat. Pumipili ang manunulat ng mga salita at iba pang
sangkap ng paglalarawan na makatutulong sa pagbuo ng larawan sa
isipan ng mambabasa.
• Ang mga pang-uri at pang-abay ay karaniwang nang gamitin sa
deskriptibong teksto. Maliwanag at mabisang nailalarawan ang mga
pang-uri at pang-abay ang ano mang bagay na nais ipamalas sa iba.
MGA PANGANGAILANGAN SA EPEKTIBONG
DESKRIPSYON
1.Pagpili ng Paksa
2.Pagbuo ng isang Pangunahing Larawan
3.Pagpili ng Sariling Pananaw o Perspektibo
4.Kaisahan
5.Pagpili ng mga Sangkap na Isasama
DALAWANG URI NG DESKRIPSYON
• 1. Karaniwang Deskripsyon
WAKAS
SIMULA
MGA KATANGIAN NG MABUTING
NARATIBONG TEKSTO
1.Mabuting Pamagat
a. maikli
b. kawili-wili o kapana-panabik
c. nagtatago ng lihim o hindi nagbubunyag ng wakas, orihinal o
hindi palasak,
d. hindi katawa-tawa, kung ang komposisyon ay wala naming
layuning mapagtawa, at
e. May kauganayan o naaangkop sa paksang-diwa ng komposisyon.
2. Mahalagang Paksa.
MGA KATANGIAN NG MABUTING
NARATIBONG TEKSTO
3. Wastong Pagkasunod-sunod ng mga Pangyayari.
a. Simula,
b. Gitna, at
c. Wakas.
Ang iba naman ay gumagamit ng flashback o paraang pabalik na tulad
nito:
a. Gitna o dakung wakas,
b. Nagbabalik sa simula sa pamamagitan ng paggunita o pag-alala,
at
c. Wakas.
MGA KATANGIAN NG MABUTING
NARATIBONG TEKSTO
Ang pagsasalaysay ay maaari rin naming may ganitong pagkasunod-sunod:
a. Nagsisimula sa wakas,
b. Nagbabalik sa tunay na simula, at
c. Natatapos sa tunay na wakas na ginamit sa simula ng sumulat.
4. Mabuting Simula.
5. Mabuting Wakas.
Basahina ang pahina 18 at 23.
PANGKATANG GAWAIN:
1.Depinisyon
2.Pag-iisa-isa o Enumerasyon
3.Pagsusunod-sunod o Order
4.Paghahambing at Pagkokontrast
5.Problema at Solusyon
6.Sanhi at Bunga
MGA HULWARAN NG TEKSTONG EKSPOSITORI
1.Depinisyon
ang isang depinisyon ay karaniwang nagtataglay ng tatlong bahagi:
(1)Termino o salitang binibigyang-kahulugan
(2)Ang uri, class o specie
(3)ang mga natatanging katangian nito (distinguishing characteristics) o kung
paano ito naiiba sa mga katulad na uri
May tatlong paraan na maaaring gamitin ang isang manunulat,
-sinonim o mga salitang katulad ang kahulugan
- Ang intensib na pagbibigay kahulugan
- Ang ekstensib
MGA HULWARAN NG TEKSTONG EKSPOSITORI
1.Depinisyon
May tatlong paraan na maaaring gamitin ang isang
manunulat,
-sinonim o mga salitang katulad ang kahulugan
-Ang intensib na pagbibigay kahulugan
Sa paraang ito ginagamit ang tatlong bahaging tinalakay sa
naunang talata
-Ang ekstensib na depinisyon, pinalawak ang kahulugang
ibinigay o tinalakay sa intensib na pagbibigay ng kahulugan
MGA HULWARAN NG TEKSTONG EKSPOSITORI
2. Pag-isa-isa o Enumerasyon
Nauuri ito sa dalawa: simple at komplikadong pag-iisa-isa
-ang simpleng pag-iisa-isa ay pagtalakay sa pangunahing paksa at
pagbanggit ng mga kaugnay at mahahalagang salita
-ang komplikadong pag-iisa-isa ay pagtalakay sa pamamaraang
patalata ng pangunahing paksa at mga kaugnay na kaisipan na
naglilinaw sa paksa.
MGA HULWARAN NG TEKSTONG EKSPOSITORI
3. Pagsusunod-sunod o Order
Isang paraan ng pag-oorganisa ng isang tekstong ekspositori ay ang
paggamit ng paraang pagsunod-sunod o order ng mga pangyayari o ng
isang proseso.
May dalawang batayang uri ito:
a. Sikwensyal-Kronolohikal – ang sikwens, ayon sa diksyonaryo, ay
mga serye o sunod-sunod na mga bagay na konektado sa isa’t isa at
ang kronolohiya naman ay mga pagkakasunod-sunod ng mga
bagay.
b. Prosidyural – ito ay isang uri ng teksto tungkol sa serye ng mga
Gawain upang matamo ang inaasahang hangganan o resulta.
MGA HULWARAN NG TEKSTONG EKSPOSITORI
4. Paghahambing at Pagkokontrast
Isang tekstong nagbibigay-diin sa pagkakatulad at pagkakaiba ng
dalawa o higit pang tao, bagay, kaisipan o ideya at maging ng
pangyayari. May dalawang paraan ang hulwarang ito. Maaaring
halinhinan (alternating) ang pagtatalakay sa katangian at ang ikalawa
ay ang isahan (block) na ang ibig sabihin ay magkasunod na pagtataya
sa katangian ng dalawang paksang pinahhahambing at kinokontrast.
MGA HULWARAN NG TEKSTONG EKSPOSITORI
5. Problema at Solusyon
Pagtalakay naman sa isa o ilang suliranin at
paglalapat ng kalutasan ang pokus ng hulwarang
ito. Karaniwang inuunang talakayin ang problema
bago ang solusyon sa hulawarang ito bagama’t
minsan ay kabalikan nito. Ang problema ay
maaaring pang-agham o panlipunan
MGA HULWARAN NG TEKSTONG EKSPOSITORI
6. Sanhi at Bunga
Sa hulwarang sanhi at bunga, tinatalakay ang
mga kadahilanan ng isang bagay o pangyayari
at ang mga epekto nito. Makikilala ito sa
paggamit ng mga salitang dahil, kaya at iba
pang salitang nagpapahayag ng ugnayang sanhi
at bunga.
PANGKATANG PAGSUSULIT
PANUTO:
• Hatiin ang klase sa 6 na pangkat. Ang bawat
pangkat ay maghanda ng isang buong papel kung
saan ay isusulat nila ang mga nakuhang
impormasyon sa ibibigay na mga papel. Ang bawat
hulwaran ng tekstong ekspositori ay may nakalaang
4 na minuto para basahin ang detalye at isulat ang
mga impormasyon sa papel.
TEKSTONG
IMPORMATIBO
Ang tekstong impormatibo ay isang uri ng
babasahing di piksyon. Ito ay naglalayong magbigay
ng impormasyon o magpaliwanag nang malinaw at
walang pagkiling tungkol sa iba’t ibang paksa tulad
ng sa mga hayop, isports, agham o siyensiya,
kasaysayan, Gawain, paglalakbay, heograpiya,
kalawakan, panahaon, at iba pa.
ELEMENTO NG TEKSTONG IMPORMATIBO
LAYUNIN NG MAY-AKDA
• Maaaring magkaiba-iba ang layunin ng may-akda sa pagsulat niya
ng isang tekstong impormatibo. Maaaring layunin niyang
mapalawak pa ang kaalaman ukol sa isang paksa; mauunawaan
ang mga pangyayaring mahirap ipaliwanag; matuto ng maraming
bagay ukol sa ating mundo; magsaliksik; at mailahad ang mga
yugto sa bagay ng iba’t ibang uri ng insekto, hayop, at iba pang
nabubuhay; at iba pa. gayunpaman, anuman ang layunin ay
mapapansing kaugnay ito lagi ng pagbibigay o paglalahad ng
impomasyon.
ELEMENTO NG TEKSTONG IMPORMATIBO
Pangunahing Ideya
• Di tulad ng tekstong naratibi na hindi agad inihahayag ng
manunulat ang mga mangyayari upang mapaabot ang interes ng
mambabasa sa kasukdulan ng akda, sa tekstong impormatibo
naman ay dagliang inilalahad ang mga pangunahing ideya sa
mambabasa. Nagagawa ito sa pamamagitan ng paglalagay ng
pamagat sa bawat bahagi-tinatawag din itong organizational
markers na nakatutulong upang agad makita at malaman ng
mambabasa ang pangunahing ideya ng babasahin.
ELEMENTO NG TEKSTONG IMPORMATIBO
Pantulong na Kaisipan
• Mahalaga rin ang paglalagay ng mga angkop na mga pantulong na
kaisipan o mga detalye upang makatulong mabuo sa isipan ng
mambabasa ang pangunahing ideyang nais niyang matanim o
maiwan sa kanila.
ELEMENTO NG TEKSTONG IMPORMATIBO
Estilo sa pagsulat, kagamitan/sangguniang
magtatampok sa mga bagay na binibigyang-diin
Kongklusyon o
Paglalahat na
Pahayag
URI NG PANGANGATUWIRAN
1. Pasaklaw na pangangatuwiran
Dito,ang isang masaklaw na katotohanan ay ikinakapit sa
isang tiyak na pangyayari. Nagsisimula ito sa isang malaking
kaisipan patungo sa paghahati-hati nito sa maliit na kaisipan.
Ayon kina Tumangan, et al.(1997)
Mailalarawan ang uring ito sa pamamagitan ng ilustrasyon.
MASAKLAW NA
PAHAYAG
Mga
Sumusuportang
Detalye mula sa
Pinakamahalaga
hanggang sa
Pinakamaliit
MGA URI NG MALING
PANGANGATUWIRAN
Bawat salita ng iyong diskors, dahil nga sa
argumentatib ay sinusuri ng kabilang panig o
ng iyong mambabasa. Makatuwiran,
samaktuwid, na alalahanin ang mga uri ng
maling pangangatuwiran ( fallacies of
reasoning) na madalas gamitin kahit hindi
sinasadya ng isang nakikipag-argumento
upang “makagulat” sa kaniyang katalo o kaya
naman ay “makalusot” sa isang isyung mahirap
niyang pasinungalingan.
PANGKATANG GAWAIN:
Mahahati ang klase sa sampung pangkat. Ang bawat pangkat
ay bubunot ng isang uri ng maling pangangatuwiran. Pipili
ang bawat pangkat ng magiging lider, at paplanuhin ng
bawat pangkat ang gagawin sa nabunot na uri ng maling
pangangatuwiran. Ang bawat pangkat ay mag-iisip ng paraan
kung paano ipapakita sa kaklase ang halimbawa ng bawat uri
ng maling pangangatuwiran. Kinakailangan din
maipaliwanag ang bawat uri ng maling pangangatuwiran ng
bawat pangkat.
1. Argumentum ad homlnem
Pagpapahayag ng Pagpapahayag ng
Taliwasan/ Kondisyon-
Salungatan/Kontrast Bunga/Kinalabasan
Mga Cohesive Devices: Mga Cohesive Devices:
- Pero -Maaari -Siguro
-Ngunit -Puwede -Sigurado
-Sa Halip -Posible -Tiyak
-Kahit(na) -Marahil
MAKATUTULONG DIN ANG SUMUSUNOD NA
COHESIVE DEVICES SA PAGSULAT NG TEKSTONG
NANGANGATUWIRAN.
Pagpapahayag ng Pagpapahayag ng
Pagbibigay-linaw sa Pagsang-ayon, Di-
Isang Ideya, Pagbubuod, Psgsang-ayon, at Di-
at Paglalahat ganap na Pagsang-ayon
Pagpapahayag ng
Pagpapatunay
Mga Cohesive
Devices:
- Patunay nito
-Bilang Pagpapatunay
TAKDANG-ARALIN: