Balangkas B

I.
A. Pamagat ng Katha: “Ang Dalaginding”
B. Sanggunian o Aklat na
pinagkuhanan:PanitikangPilipino(Pandalubhasaan)
Consolacion P. Sauco
Nenita P. Papa
Narcisa S. Sta. Ana
II. Boud
“Ang Dalaginding”
Si Irene ay Kaisa-isang anak ng mag-asawang
Mang Bruno at Aling Petang. Sila’y naninirahan sa
liblib ng nayon. Kasama nila sa bahay si Lolo
Porong na Ama ni Aling Petang. Si Mang Bruno ay
nagtratrabaho sa Maynila bilang tsuper ng isang
mayamang pamilya.
Ang tahanan ng mag-anak ay yari sa pawid at
sawali na maayos at masinop ang pagkakayari. Ang
kapaligiran nito ay maraming tanim na mga
sampaguita.
Si Irene ay tinaguriang “Tala ng Kabukiran” dahil
sa angking kagandahan, kahinhinan at kabaitan
nito. Balana’y pumupuri sa Dalaginding dahil sa
pagiging magalang, mabait at masunuring anak.
Naging ugali na ni Irene ang mamitas ng mga
bulaklak ng sampagita na tinutuhog niya at
ginawang mga kwintas at inaalay niya sa mahal na
birhen sa kanilang altar.
Isang araw ay naisip ng dalaginding na naparami na
pala ang mga tinuhog niyang sampagita kaya’t
nagpaalam siya sa kanyang ina na magtitinda siya ng
sampagita sa kabayanan. Pinayagan naman siya ni
Aling Petang.
Sa paglalako niya ng sampagita na “bili na kayo
ng sampagita” ay tinawag siya ng isang batang-
batang manggagamot na nagbabakasyon sa kanilang
lalawigan. Ang kasama sa bahay ng naturang doktor
ay ang mag-asawang katulong niya na sina Godyo at
Isyang. Ang kanyang amain na may-ari ng kanyang
tinutuluyan ay nasa Amerika.
Tinawag ng binata ang Dalaginding at pinakyaw ang mga
kwintas ng sampagita. Bago umalis ang dalaginding sinabihan
siya ng doktor na kung magtitinda araw-araw amg dalaga ay
huwag ipagbibili sa iba at papakyawin niya ito. Tuwang-tuwang
umuwi si Irene at masayang binalita sa kanyang ina.
Gaya ng napagkasunduan ay pinapakyaw araw-araw ni Dr.
Eduardo Magsino ang tindang mga kuwintas ng sampagita ni
Irene. Sa paglipas ng mga araw nakaramdam si Eduardo na
umiibig siya sa dalaginding. Isang araw na muling matinda si
Irene ay hindi na napigilan ng binata ang kanyang sarili at
magiliw na hinawakan sa kamay si Irene at pabulong na
sinabing “ iniibig kita, Ineng” Ineng ang matamis na palaway ni
Irene, nabigla si Irene at agad binawi ni Irene ang kanyang
kamay at patakbong umalis.
Pagdating sa kanilang bahay ay agad na ibinalita ni Irene
sa ina ang nangyari at tinanong sa ina kung ano ang ibig
sabihin ni Eduardo sa sinabing iyon. Sinabi niyang
walang anuman iyon. Nung gabing iyon, natutulog na si
Irene ay kinausap ni Aling Petang ang kanyang amang si
Lolo Porong at ipinagtapat dito ang suliraning gumugulo
sa kanya tungkol kay Irene. Pinayuhan ni Lolo Porong si
Aling Petang na pagsabihan na lamang si Irene na huwag
nang magtinda ng kuwintas ng sampagita at sabihin dito
na higit na matutuwa ang mahal na birhen kung iaalay na
lamang dito ang mga sampagitang napipitas sa kanilang
bakuran.
 Sinunod ni Irene ang sinabi ng kanyang ina. Si Eduardo
naman ay hintay ng hintay sa Dalaginding, nang nainip siya
ay kinausap niya ang mag-asawang katulong niya. Nalaman
niya mula kay Isyang na pinsan pala nito ang dalaginding
na kung tawagin ay “Tala ng Kabukiran”. Ang mga binata
at mga dalaga sa “circulong” kinabibilangan niya na
magbalak na siya’y sorpresahin sa pagdaraos ng isang pista
sa baryo na idaraos sa bakuran ng bahay na tinutuluyan ni
Eduardo. Agad na nagpahanda si Eduardo sa mag-asawang
Godyo at Isyang para sa pagdiriwang na iyon. Ipinagbilin
niya kay Isyang na mag-anyaya ito ng mga dalagang nayon
na isasama sa panauhin.
 Sinabi niyang isama si Irene sa mga dalagang inembeta
ngunit sinabihan niyang huwag sasabihin na may handaan
kila Eduardo. Nagulat si Irene nang dumating sa tahanan
nila Eduardo ngunit hindi na siya makaurong.
Dumating ang panauhin na taga maynila kabilang dito si
Delia Brillantes, isang dalagang kilala sa mataas na lipunan
sa maynila. Kasama sila Donya Concha na ina ni Delia at
ang kanyang ama na si Dr. Serapio Brillantes. Napansin ni
Donya Concha si Irene na palaging tinitigan ni Eduardo,
gusto ni Donya Concha na maging manugang si Eduardo.
Si Delia naman ay may lihim na pagtingin kay eduardo.
Binalak na pahiyain ni Donya Concha si Irene ngunit
sa kasamaang palad siya ay napahiya siya ay nasubsob
at nabali ang kanyang pustiso agad naman humingi ng
pasensya si Irene. Nang pagkaalis na mga panauhin
binulungan ni Dr. Fuentes si Eduardo na walang
kasalanan si Irene sapagkat kitang kita niya ang
pangyayari na si Donya Concha ang may kasalanan.
Bago umalis ang taga maynila kinausap ni Donya
Concha si Roberto sinabi niya kung gusto niyang
mapasakanya si Delia magpaiwan siya sa lalawigan at
pagsamantalahan si Irene pumayag naman si Roberto.
Itinuro ni Isyang ang tahanan ni Irene kay Eduardo ngunit
hindi siya makalapit sa dalaga dahil sa pangingilag kina
Aling Petang at Lolo Porong. Sinabi ni Eduardo na
matapat ang hangarin niya kay Irene. Matamang
sinubaybayan ni Eduardo si Irene at minsan ay nakita niya
si Irene na patungo sa ilog upang maglaba sinundan niya
ang dalaginding at sila’y nag-usap. Simula noon ay
malimit nang abangan ni Eduardo ang paglalaba sa ilog ni
Irene. Sa matiyagang panliligaw ni Eduardo kay Irene ay
napasagot niya ang dalaginding. Inilihim nila ang kanilang
pag-iibigan sa mga magulang ni Irene.
Sa matiyagang panliligaw ni Eduardo kay Irene ay
napasagot niya ang dalaginding. Inilihim nila ang kanilang
pag-iibigan sa mga magulang ni Irene. Isang araw
kinausap ni Eduardo si Irene na luluwas siya may nila
dahil may aasikasuhin siya doon at babalik naman siya
agad.
Isang umagang naglalaba sa ilog si Irene ay may narinig
siyang kaluskos sa kanyang likuran. Lumingon siya sa
pag-aakalang dumating na si Eduardo ngunit nabigla
siyang may isang lalaki na lumapit sa kanya at
pinagtangkaang lapastanganin si Irene sumigaw siya ng
tulong at narinig ng kanyang Lolo Porong. Dali-daling
sumaklolo ang matanda at sila ng lalaki ay nag-aagawan
ng patalim.
Nagpagulong-gulong ang dalawa ang dalawa at
nahulog sa ilong maya-maya ay nagkulay dugo ang
tubig at napatay ng Lolo ni Irene si Roberto. Si
Lolo Porong ay nagtago sa gubat at kung gabi
lamang umuuwi sa kanilang bahay.
Nilason ni Donya Concha ang isip ni Irene tungkol
kay Eduardo. Sinabi niya na maraming babae ang
binata at naniwala naman si Irene. Magkasama sa
silid si Delia at Irene at sila’y naging magkaibigan.
Walang inililihim si Delia kay Irene. Minsang
sila’y nagkukuwentuhan ni Delia ay nasabi ni Irene
na siya ay tinatawag sa kanilang nayon na “Tala ng
Kabukiran.
Si Eduardo naman ay labis na nangulila sa dalaga at
kung saan-saan siya namasyal para malimutan ang
dalaga. Malimit siyang dumadalaw kay Delia upang
maglibang. Kapag nasa bahay nila Delia si Eduardo ay
nagtatago si Irene sapagkat galit siya sa binata. Madalas
na ikinukuwento ni Delia kay Irene na sila ay
nagkakaibigan na.
Isang gabi ang dalawa ay kapwa silang naglasing at may
nangyari sa kanilang dalawa sa labis na kalasingan.
Nabuntis si Delia at sinabi niya ito kay Eduardo hiniling
ng dalaga sa binata na panindigan niya ito subalit
tumanggi ito at ang papakasalan ya lang ang “Tala ng
kabukiran” na kanyang hinahanap peru hindi niya
mahanap. Napagpasyahan ng mag-anak na itago si Delia
sa isang lugar na malayu-layo sa maynila. Nang araw na
iyon pinaiwan ni Donya Concha si Irene sapagkat
ibibinta niya si Irene sa kalapating mababa ang lipat.
Nalaman ito ni Eduardo at dali-daling tinungo ito. Gusto
namang isama ni Delia si Irene at pumayag si Donya
Concha dahil mapilit si Delia. Hindi naman nagkita sila
Irene at Eduardo.
Nagsilang si Delia ng isang sanggol na lalaki, pagkasilang
niya ng kanyang anak ay naramdaman niyang hindi na
siya magtatagal, sinuot niya ang kuwintas sa sanggol. Ang
kuwintas na iyon ay may larawan ni Eduardo kinuha niya
ang kuwintas sa tokador ng binata ng minsang natulog sa
silid nito. Ipinagbilin niya kay Irene na alagaan at mahalin
niya ang kanyang anak. Gusto rin ni Delia na makilala ni
Eduardo ang kanilang anak. Pagkalibing kay Delia ay
umuwi na ito sa kanila subalit ginabi ito sa daan napagisip-
isipan niyang tumuloy muna sa kanyang pinsan na si
Isyang. Sinabi ni Isyang na nasa maynila si Eduardo at
palaging naglalasing ang binata mula nawala ang
dalaginding. Nang hatinggabi na may humintong sasakyan
at bumaba si Eduardo.
 Madaling araw na at naalimpungatan ang binata
may narinig siyang sanggol na umiiyak sa ibaba ng
bahay pinuntahan niya ito at nabigla siya sa
kanyang nakita. Sinumbatan niya ang kasintahan na
taksil sapagkat may anak na pala ito. Ipinaliwanag
ni Irene ang lahat at ipinakita ni Irene ang kuwintas
agad naman naniwala si Eduardo. Pagkatapos
ilibing si Lolo Porong ay nagpakasal sila ni
Eduardo at Irene. Ang anak ni Delia ay tinuring ni
Irene na sariling anak na dugo ng kanyang dugo at
laman ng kanyang laman.
III. Pagsusuri
A. Uring pampanitikan
Ang akda ay isang nobela. Nobela sapagkat ito ay
binubuo ng mga kawil ng mga pangyayari. Nahahati
ito sa mga kabanata, sumasakop sa mahabang
panahon ang daloy ng kuwento at maraming tauhan
ang gumaganap.
B. Istilo ng Paglalahad
Tradisyunal ang ginamit na paraan ng awtor upang
ilahad ang pagkasunod-sunod ng akda. Hindi ito
gumamit ng “Flashback” kundi ang daloy ay mula
sa simpleng panimula hanggang sa
pakomplikadong paraan.
C. Tayutay
1.. Halimbawa ng tayutay na matatagpuan sa kathang
sinuri:
Si Irene ay tinaguriang “tala ng kabukiran” dahil sa
angking kagandahan, kahinhinan at kabaitan nito.
 Ito ay Personipikasyon dahil binigyang buhay ito sa
pamamagitan ng pagsasatao sa walang buhay.
2. Panaramdam(Exclamatory)
Ito ay naglalarawan sa mga karaniwang damdamin.
 Naisip ni Irene na siya ang tinutukoy na taga nayon ng
Donya at nagalit siya kay Eduardo. Sapagkat inakala
niyang totoo ang sinabi sa kanya ng Donya.
3. Pagpapalit tawag(Metonomy)
Ang pagpapahayag ay nagpapalit ng katawagan o
ngalan ng bagay na tinutukoy.
 Nang araw na patungo sina Delia at Aling
Petang sa pook na pagtataguan kay Deli ay
naisip ni Donya Concha na dalhin si Irene sa
kaibigan niyang si Olympia na nag-aalaga ng
mga kalapating mababa ang lipad.
4. Pag-uulit(Alliteration)
Ginagamit nito ang magkatulad na titik o pantig sa
simula ng dalawa o mahigit pang salitang ginamit sa
isang pangungusap.
 Ang anak ni Delia ay tinuring ni Irene na tunay
niyang anak na dugo ng kanyang dugo at laman
ng kanyang laman.
D. Sariling Reaksyon
1. Pananalig Pampanitikan
-Ang Nobelang Dalaginding ay may teoryang
Romatisismo ang layunin ng teoryang ito ay
sumasagisag sa tao sa pag-aalay ng kanyang pag-ibig
sa kapwa o sa kayang iniibig. Ipinakikita rin sa akda
na gagawin ng isang tao ang lahat upang maipaalam
lamang ang kanyang pag-ibig.
-Sa paglalako ng dalaginding ng sampagita ay tinawag
siya ng isang batang-batang manggagamot. Araw-araw
ay binibili niya ang binibinta ng dalaginding na
sampagita. Sa paglipas ng araw ay naramdaman ni
Eduardo na umiibig na siya sa dalagaginding. Hindi na
na napigilan ng binata ang sarili at magiliw na
hinawakan sa kamay si Irene at pabulong na sinabing
“Iniibig kita Ineng”.
A. Mga tauhan
1. Irene- Si Irene ay maganda,masunurin, may takot sa
dios, mapagmahal na anak at mabait na dalaga.
2. Aling Petang- Si Aling Petang na ina ni Irene ay naging
mabuting ina at kalianman hindi niya pinabayaan
si Irene at mahal na mahal niya ang kanyang anak.
3. Donya Concha- Siya ay sakim, makasarili, at masama
ang ugali, gusti niyang paghiwalayin si Eduardo at
Irene dahil gusto niyang maging manugang si Eduardo.
4. Delia Brilliantes- Siya ay napakabuting kaibigan kay
Irene,maintindihin at mapagmahal. Meron
siyang tingatagong pagtingin kay Eduardo.
5. Roberto- Dahil sa labis na pagmamahal niya kay Delia
ay gumawa siya ng hindi mabuti at muntik na
niyang gahasain si Irene.
6. Lolo Porong- Mapagmahal na lolo kay Irene at handa
niyang protektahan ang kanyang pamilya
kahit pa buhay niya ang nakasalalay.
7. Dr. Eduardo Magsino- Matapat,mapagmahal, kung siya
ay iibig makaksigurado kang
ikaw at ikaw lang ang kanyang
iibigin habang buhay. Wala
siyang kinatatakutan, mabait,
maginoo, at mahal na mahal niya
si Irene.
Simula:
Si Irene ay kaisa-isang anak ng mag asawang Manng Bruno
at Aling Petang. Sila’y naninirahan sa libis ng nayon. Ang
kanilang kapaligiran ay maraming tanim na mga sampagita.
Naging ugali ni Irene ang mamitas ng bulaklak ng sampagita na
tinutuhog niya at ginawang kwintas. Isang araw na apg isipan
ni Irene na ibenta ang kwintas na sampagita. Sa paglalako ng
dalaginding ng sampagita at pagsisigaw ng mga ito ay narinig
siya ng batang-batang manggagamot na si Eduardo at bumili
siya kay Irene at sinabihan niya itong kung maglalako siya
araw-araw ay huwag na itong ipagbili sa iba dahil siya na daw
ang magpapakyaw. Tuwang-tuwa ang dalaginding gaya ng
napagkasunduan ay pinakyaw ito ng binata. Pagkalipas ng mga
araw ay naramdaman ni Eduardo na umiibig na siya sa
dalaginding
Gitna:
Merong isang pagdaraos kila Eduardo at ang lahat ay
imbetado. Inimbita din ni Eduardo si Irene peru hindi
alam ni Irene na ang pupuntahan nitong pagdiriwang ay
sa bahay ng batang doktor. Nahalata ni Donya Concha
na iniibig ni Eduardo ang Dalaginding kaya siniraan ng
Donya si Eduardo kay Irene at nagalit ito sa binata.
Hindi na nagpakita si Irene sa kanyang kasintahan.
Wakas:
Pagkasilang ni Delia sa kanyang anak ay binilin niya ito
kay Irene. Umuwi si Irene sa kanila peru ginabi ito sa
daan kaya napag-isipan ng Dalaginding na manuluyan
muna sa kanayng pinsan na si Isyang. Gabi na ng umuwi
si Eduardo at lasing na lasing ito. Nang naghating gabi
ay may narinig si Eduardo na sanggol na umiiyak
pinuntahan niya ito at nakita si Irene. Pinaliwanag niya
ito sa kanyang kasintahan at naniwala naman agad ito.
Matapos magsiaayos ang lahat ay nagpakasal ang
dalawa. Ang anak ni Delia ay tinuring ni Irene na tunay
niyang anak.
V. Bisang Pampanitikan

A. Bisa sa Isip- Ang anak ni Delia ai tinuring ni Irene na tunay

niyang anak na dugo ng kanyang dugo at laman ng kanyang
laman.
Basi sa aking napagdaanan ay inaalagaan at minahal ko na
parang anak ko narin ang aking pinsan simula ng siya ay isang
buwan palang. Nung nagtratrabaho ang kanyang ama at ina ay
sa bahay naming tumira ang pinsan ko at ako ang nag-aalaga sa
kanya. Ako ang
nagpapakain,nagpapatulog,nagpapadede,nagpapalit ng diaper at
ako din ang nagpapaligo sa kanya. Ako din ang nagpupuyat sa
tuwing hindi maganda ang kanyang pakiramdam at tuwing
lalagnatin siya. Hanggang ngayon na anim na taong gulang na
siya ay ako pa di ang nag-aalaga sa kanya dahil tuwing biyernes
at linggo doon siya sa bahay natutulog.
B. Bisa sa Damdamin
Hindi ko sinabi kay Irene na meron akong nararamdaman
kay Eduardo. Tinago nalang ni Delia ang kanyang
nararamdaman upang hindi magalit sa kanya si Irene.
Sa pangyayaring naganap sa kuwento ay labis akong
naawa kay Irene dahil nagtaksil si Delia sa kanya ng
dahil lang sa pagmamahal niya rin kay Eduardo at
nagsinungaling siya kay Irene. Kung ako sa sitwasyon ni
Delia ay magpaparaya ako kung iyan ang ikaliligaya ng
aking kaibigan. At kung talagang totoo kang kaibigan
kahit anong mangyari hindi ka magsisinungaling.
C. Bisa sa Kaasalan
-Roberto maari ba tayong magusap? Gusto mo bang mapasayo
ang aking anak papayagan kitang peru sa isang kondisyon
magpaiwan ka dito kila Eduardo at pagsamantalahan mo si
Irene.
-Alam mo Irene si Eduardo ay marami yang babae sa maynila
at marami nayang napaiyak na mga babae. Dahil sa nalaman ni
Irene nagalit siya kay Eduardo at hindi na nagpakita.
- Iyan ang hindi ko makakalimutang eksina sa kuwentong
“Ang Dalaginding” labis ang galit ko kay Donya Concha
dahil sa kanyang pinangagawa. Kung magkakaanak man
ako sa huli at kung may titipuhan akon lalaki na gusto
kong ipakasal sa aking anak ay hindi ko iyon gagawin
tulad ng ginawa ni Donya Concha. Hahayaan ko lang na
mag-iibigan sila at kung hindi talaga ay hindi ko nalang
pipilitin. Kung saan sila masaya ay doon narin akon.
Hinding-hindi ko gagawin ang kalupitang ginawa ni
Donya Concha na gumawa talaga siya ng masama para
lang makuha niya ang kanyang ninanais.
D. Bisa sa Panlipunan
Malinaw at maganda ang sinulat na nobela ni Iñigo
Ed. Regalado dahil ngayong henerasyon ay madaling
magsawa ang mga tao sa kanilang kasintahan.
Makaranas lang sila ng kahirapan o madaming
problema ang dumatin sa kanila ay sumusuko na sila
agad. At huwag silang maniniwala sa mga tsismis
kong wala rin namang ebidensya dahil iyan ang
makakasira sa inyo kung kulang kayo sa tiwala. Dapat
mabasa ng mga taong umiibig ang nobelang ito dahil
marami silang mapululot na aral dito at magsisilbing
inspirasyon sa kanila.
Balangkas A
I.Pamagat ng Akda: “Ang Dlaginding” Ni Iñigo Ed.
Regalado
II.May Akda: Iñigo Ed. Reglado
Si Iñigo Ed. Regalado ay isang pangunahing makata at
mangangatha sa tagalog. Sa mga unang taon ng 1900,
sumulat si Regalado sa mga pahayagan tulad ng Ang
Mithi, Pagkakaisa,Watawat, at Pleigong Tagalog. Naging
patnugot din siya ng mga magasing Ilang-ilang at
liwayway. Naging konsehal din siya ng maynila nang ilang
termino. Ipinanganak siya noong 16 Marso 1888 sa
Sampalok, Maynila at anak nina Iñigo Regalado y
Corcuecaa at Saturnins Reyes. Si Iñigo Ed. Regalado ay
tanyag noong sagisag na “Odalager”.
 Kilala siya bilang makata ng pag-ibig. Nag-aaral si
Ed. Regalado sa Escuela Municipal de Sampaloc, at
nakuha niya ang kanyang Per ito mercantile sa Colegio
Filipino, ang Batsilyer sa sining sa Liceo De Manila, at
sumunod siya sa yaoak ng kanyang ama na nagtamo ng
katanyagan noong panahon ng mga kastila na gumamit
ng sagisag na “Odalager”. Ang kanyang aklat na
pinamagatang “damdamin” na katipunan ng kanyang
mga tula ay natamo ng unang gantimpala sa timpalak ng
komonwelt noong 1941. Siya ay batikang kuwentista,
nobelista,makata, mandudula, at peryodista.
 Matagal siyan naging editor at kolumnista ng
“taliba”. Siya’y naging isa sa mga unang
kasangguni sa “Surian ng wikang Pambansa”.
III. Mga Tauhan:
1. Irene- Si Irene ay maganda,masunurin, may takot sa
dios, mapagmahal na anak at mabait na dalaga.
2. Aling Petang- Si Aling Petang na ina ni Irene ay naging
mabuting ina at kalianman hindi niya pinabayaan si Irene
at mahal na mahal niya ang kanyang anak.
3. Donya Concha- Siya ay sakim, makasarili, at masama
ang ugali, gusti niyang paghiwalayin si Eduardo at Irene
dahil gusto niyang maging manugang si Eduardo.
4. Delia Brilliantes- Siya ay napakabuting kaibigan kay
Irene,maintindihin at mapagmahal. Meron siyang
tingatagong pagtingin kay Eduardo.
5. Roberto- Dahil sa labis na pagmamahal niya kay
Delia ay gumawa siya ng hindi mabuti at muntik na
niyang gahasain si Irene.
6. Lolo Porong- Mapagmahal na lolo kay Irene at handa
niyang protektahan ang kanyang pamilya kahit pa buhay
niya ang nakasalalay.
7. Dr. Eduardo Magsino- Matapat,mapagmahal, kung
siya ay iibig makakasigurado kang ikaw at ikaw lang
ang kanyang iibigin habang buhay. Wala siyang
kinatatakutan, mabait, maginoo, mahal na mahal niya si
Irene at handa niyang gawin ang lahat para sa kanyang
minamahal.
IV. Buod
Si Irene ay kaisang-isang anak ng mag-asawang Mang
Bruno at Aling Petang, ang kapaligiran nila ay maraming
tanim na mga sampagita. Si Irene ay tinaguriang “Tala ng
Kabukiran” dahil sa angking kagandahan, kahinhinan, at
kabaitan nito, naging ugali na ni Irene ang mamitas ng
sampagita kaya nagpaalam siyang na maglako sa
kabayanan. Sa paglipas ng araw ay naramdaman ni
Eduardo na umiiibg na siya sa Irene. Kaya nagtapat siya sa
dalaginding. Isang araw ay merong pagdaraos na pista sa
bahay nila Eduardo at ang lahat ay imbetado pati narin si
Irene.
 Nakita ni Donya Concha si Irene na minamasdan ito
ni Eduardo kaya may balak itong masama kay Irene.
Matiyagang niligawan ni Eduardo si Irene at sinagot
naman agad siya nito. Tumira si Irene kila Donya
Concha at naging kaibigan niya si Delia na anak ni
Donya Concha. Sinabi ni Donya Concha na si Eduardo
daw ay manloloko kaya hindi nagpakita si Irene sa
kanyang kasintahan sa labis na galit niya kay Eduardo.
May nangyari kila Delia at Eduardo at nagbunga ito.
Nang nanganak si Delia ay namatay siya sa panganganak
kaya binilin niya ito kay Irene. Doon natulog si Irene sa
kanyang pinsan dahl ginabi ito sa daan.
Umuwi si Eduardo ng hating gabi habang siya ay
natutulog may narinig siyang batang umiiyak pinuntahan
niya ito at nakit niya si Irene.Kinausap ni Irene si Eduardo
na anak nila ito ni Delia naniwala naman agad si Eduardo
kay Irene. Matapos ilibing ang Lolo ni Irene ay nagpakasal
sila ni Eduardo at Irene. Tinuring ni Irene na tunay na anak
ang ang anak nina Delia at Eduardo.
V. Pagsusuri
1. Panahong Kinabilangan
 Panahon ng Amerikano(1946)
2. Sariling Puna
 Ang kuwentong “Ang Dalaginding” ay para
saakin maganda itong nobela sapagkat hinamon
dito ang pagmamahalan ng dalawang tao. Tulad
nalang nina Eduardo at Irene marami silang
pinagdaanang hirap at maraming sumagabal sa
kanilan pag-iibigang dalawa peru sa huli ay sila
parin ang nagkatuluyan.
Isa na doon si Donya Concha na sumagabal sa
pagmamahalan nila ni Eduardo at Irene maraming
mang pagkakataon na sirain at paghiwalayin ang
dalwa peru hindi nagtagumpay si Doncya Concha.
Naiinis ako at nagagalit kay Donya Concha
saoagkat siya ay sakim at makasarili dahil sarili
lang niya ang kanyang iniisip.
3. Gintong Kaisipan
 Dito ko na pagtanto na kung gusto mo talaga ang isang
tao ay dapat mo itong ipaglaban at kahit ano mang unos
ang dumating sa inyo ay kailangan maging matibay
kayo at ang pinaka importante tiwala saa isa’t-isa.
Huwag maniniwaal sa mga sabi-sabi na wala namang
katibayan dahil iyan ang makakasira sainyo. Kailangan
din sa isang relasyon ang tiwala, pagiging tapat sa isa’t
isa.
4. Mga Mungkahi
 Sa aking pagbasa ng Kuwentong “ Ang Dalaginding”
ay wala na akong maiimungkahi sapagkat ang kwentong
ito ay maayos ang pagkakatalaga at kompleto sa detalye.
Balangkas C
I. Sanligan- Panitikang Pilipino(Pandalubhasaan)
II. Boud
Si Irene ay kaisa-isang anak ng mag asawang Mang
Bruno at Aling Petang, ang kapaligiran nila ay maraming
tanim na mga sampagita. Si Irene ay tinaguriang “Tala ng
Kabukiran” dahil sa angking kagandahan, kahinhinan, at
kabaitan nito. Naging ugali na ni Irene ang mamitas ng
sampagita kaya nagpaalam siya na maglako ng sampagita
sa kabayanan. Sa paglipas ng araw ay naramdaman ni
Eduardo na umiibig na siya kay Irene. Kaya nagtapat siya
sa dalaga, isang araw merong isang pagdaraos na pista at
merong handaan kila Eduardo at ang lahat ay imbetado
kasama na si Irene.
Nakita ni Donya Concha si Irene na minamasdan ito ni
Eduardo kaya may balak itong masama kay Irene.
Matiyagang niligawan ni Eduardo si Irene at sinagot
naman agad siya nito. Tumira si Irene kila Donya Concha
at naging kaibigan niya si Delia na anak ni Donya Concha.
Sinabi ni Donya Concha na si Eduardo daw ay manloloko
kaya hindi nagpakita si Irene sa kanyang kasintahan sa
labis na galit niya kay Eduardo. May nangyari kila Delia at
Eduardo at nagbunga ito. Nang nanganak si Delia ay
namatay siya sa panganganak kaya binilin niya ito kay
Irene. Doon natulog si Irene sa kanyang pinsan dahl ginabi
ito sa daan.
Umuwi si Eduardo ng hating gabi habang siya ay
natutulog may narinig siyang batang umiiyak
pinuntahan niya ito at nakit niya si Irene.Kinausap ni
Irene si Eduardo na anak nila ito ni Delia naniwala
naman agad si Eduardo kay Irene. Matapos ilibing ang
Lolo ni Irene ay nagpakasal sila ni Eduardo at Irene.
Tinuring ni Irene na tunay na anak ang ang anak nina
Delia at Eduardo.
III. Kahulugan ng Pamagat- “Ang Dalaginding”
 Ang kahulugan ng pamagat na Ang Dalaginding ay
tungkol sa isang babae na si Irene na tinaguriang
“Tala ng Kabukiran” dahil sa taglay niyang
kagandahan, kahinhinan at kabaitan nito. Siya rin ay
masunuring anak sapagkat sinusunod niya ang mga
utos ng kanyang ina sa kanya.
IV. Pagpapahalaga Ayon sa Nilalaman
1.Kalagayang sosyal at pangkabuhayan
 Ang tatay ni Irene ay driver ng pribadong sasakyan nila
Donya Concha at ang Lolo Porong naman ni Irene ay
pagsasaka. Si rene naman ay nagtitiinda ng sampagita at
doon niya nakilala si Eduardo na isang Doctor. Maraming
naranasan si Irene na kalupitan kay Donya Concha
muntikan na siyang gahasain ni Roberto dahil sa utos ni
Doncya Concha ngunit na bigo ito. Kaya ginawa niya
nalang ay gibain si Eduardo kay Irene upang maghiwalay
sila peru sa huli ay sila parin ang nagkatuluyan.
2. Kulturang Pilipino
Ang Kulturang nasasalamin sa akda ay matapang, may
panindigan, makadios, masunurin sa ina at ama, kahit
ano mang sakuna at poblema ang dumating sa
magkasintahan ay ang importante ay may tiwala sila sa
isa’t-isa.
3. Pilosopiyang Pilipino
 Matuto tayong ipaglaban ang tama at dapat hindi tayo
magpapaapi sa may kapangyarihan. Dapat din tayong
matut na huwag tayong gagawa ng masama para lang
makuha natin ang ating gusto dahil sa huli tayo rin lang
naman ang magdudurusa sa ating ginawa.
4. Simbolismong Pilipino
 nagsisimbolo na “Ang Dalaginding” sa isang babae na
may kagandahan, kahinhinan, at kabaitan. Nagsisimbolo
ito na ang mga babaeng Pilipono ay maganda sa loob at
labas. Tinagurian ito na ang mga kababaihang Pilipino
ay mahinhin sapagkat tayong mga Dalagang Pilipino ay
may dilikadisa sa sarili.
V. Teorya/Pananalig Pampanitikang napapaloob sa Akda
 Ang Nobelang “Ang Dalaginding” ay may teoryang
Romantisismo na nababatay sa kasaysayan at paghanga sa
kagandahan ay nagpapakita ng napakaraming pagbabago
na naganap sa panitikan. Nagpapakita din ito ng
kahalagahan ng dmdamin ng isang tao.
Sa paglalako ng dalaginding ng sampagita ay tinawag siya
ng isang batang-batang manggagagmot. Araw-araw ay
binibili niya ang binibinta ng dalaginding na sampagita.
Bago umalis ang dalaga ay sinabihan niya ito na siya na
daw ang magpapakyaw ng sampagita. Sa paglipas ng araw
ay naramdaman ni Eduardo na umiibig na siya sa
dalaginding.
VI. Implikasyon
1.Kalagayang Panlipunan/Pambansa
 kung mababasa nila ang Nobela ni Iñigo
Ed.Regalado na “Ang Dalaginding” mabibigyang
inspirasyon ang mga magkasintahan na huwag
silang maniwala sa iba kung ano man ang paninira
nila tungkol sa kanila. Dapat meron silang tiwala sa
isa’t-isa at kung ano mang trahedya at poblema ang
dumating sa kanilang relasyon ay dapat
magpakatibay sila.
2. Kalagayang Pangkabuhayan
 Kung mababasa ito ng mambabasa ay magbibigay
itong inspirasyon sa mga taong may mga gustong
gawin at gustong makuha dahil hindi rasun ang
paggawa ng hindi maganda sa ating kapwa makuha
lang natin ang ating nais. Sana magsilbing aral ito
sa mga taong makasarili at makuhaan din ito ng aral
ng mga magkasintahan na huwag magpadaladala sa
sinasabi ng iba dapat may tiwala sila sa isa’t-isa.
3. Kalagayang Pansarili
Pandamdamin
Nakintal sa aking isipan na hindi solusyon ang paggawa ng
masama makuha lang ang ating gusto. Kung hindi man natin
makuha ang ating gusto, matuto tayong tanggapin ang
katotohanan.
 Pangkaisipan
Kung ako ang sa sitwasyon ni Irene hindi ako maniniwala sa
sinabi ni Donya Concha dahil may tiwala ako sa aking
kasintahan at hindi ko hahayaan na masira kami ng dahil lang
sa chismis. Kailangan magtiwala sa isa’t isa para mas tumibay
ang relasyon.