Greek na "oikonomos" nanangangahulugang "pamamahala sa sambahayan." Mula sa kahulugang ito, mahihinuha na ang pamamahala sa sambahayan ay may kaakibat na pagsasaalang-alang sa samo't sa-ring pagpipilian kaugnay ng mga pa-ngangailangan at kagustuhan ng mga kasapi ng sambahayan na kailangang tugonan ngayon at sa hinaharap. • Ang ekonomiks ay ang pag-aaral sa kung paano pinipili ng mga indibidwal at ng lipunan ang paggamit sa mga kapos na pinagkukunang-yaman upang matugonan ang mga alternatibong kagustuhan at pangangailangang pawang walang hangganan. • Mula sa depinisyongito, mahalagang maintindihan natin ang tatlong konsepto: kakapusan; pangangailangan at kagustuhan; at alokasyon • Kung susuriin, mahalaga din ang konsepto ng pagpili o choice bilang pangunahing aksiyon na pinag-uukulan sa kahulugan ng ekonomiks pangangailangan at kagustuhan;at alokasyon. KAHALAGAHAN NG PAG-AARAL NG EKONONMIKS
• Mahalaga ang pag-aaral ng ekonomiks
sapagkat ito ay nagbabahagi ng tatlong bagay: pagbibigay ng pamamaraan ng pag- iisip; pagkaunawa sa mga isyung panlipunan at pandaigdig; at pagiging isang mamamayang may tamang pag-unawa. EKONOMIKS BILANG PARAAN NG PAG-IISIP • Marahil, isa sa mga pinakamahalagang dahilan sa pag-aaral ng ekonomiks ay ang kakayahan nitong magbahagi ng isang paraan ng pag-iisip o pagtingin sa mundo. • May tatlong salik ang paraan ng pag-isip na ito. Ito ay ang mga Konsepto ng opportunity cost,marginal thinking, at incentive OPPORTUNITY COST
ay ang halagang alternatibong ating pinapawalan o isinusuko sa
bawat pasiyang gagawin.Halimbawa, kapag tayo ay nanonood ng isang konsiyerto, nakikita lamang ng karamihan ng tao ang presyo ng tiket. Ngunit hindi lang iyon ang truecost ng panonood ng isang konsiyerto. Ang oras na ginugol mo sa panonood ay oras na hindi na maaaring gamitin para sa ibang bagay tulad ng paglalaro,ng pakikipag-usap sa mga kaibigan, o pag-aaral. Higit pa rito, hindi na maaaring magamit ang perang pinambili ng tiket para sa ibang mga bagay tulad ng pag-kain, laruan, o libro. MARGINAL THINKING
• ay ang pagtingin sa bawat dagdag na yunit na
pagkonsumo o produksiyon at ano ang kontribusyon nito sa pangkalahatan. Ang bawat yunit na idinadagdag o ibinabawas sa pagkonsumo o produksiyon ay may kaakibat na halaga o pakinabang TERMINONG INCENTIVE • ay kumakatawan sa gantimpala o parusa. Sa pag-iisip na ekonomiko, mahalagang maintindihan na ang bawat tao ay tumutugon sa kung ano mang gantimpala o parusa ang nagiging sanhi ng isang aksiyon. Bilang makatuwirang indibidwal, pinaniniwalaang ang mga gantimpala ay nag-uudyok ng mas maigting na aksiyon, habang ang parusa ay nagiging sanhi ng pagbawas sa mga aksiyong nagdudulot ng parusa. • Halimbawa,kapag tayo ay nag-aaral nang mabuti,tayo ay nakakukuha ng mas mataasna marka. Kapag tayo ay hindi nag- aral, mas mababa ang markang ating nakukuha. Ang mataas na marka ay gantimpala, at ang mababang marka ay parusa.Sa kagustuhan natingmakamit ang mataas na marka, tayo ay maglalaan ng mas maraming oras sa pag-aaral. Sa ganitong paraan, tayo ay tumugon sa incentive na naidudulot ng pag-aaral o hindi pag-aaral.Kung pagsasamahin natin ang mga konsepto ng opportunity cost,marginal thinking, at incentive maki-kita nating ang pag-isip na ekonomiko ay makapangyarihan upang maka-pagpasiya nang maayos at rasyonal lalong lalo na sa harap ng kapos na pinagkukunang yaman. EKONOMIKS PARA SA PAG-UNAWA NG MGA ISYUNG PANLIPUNAN
•Mahalaga rin ang pag-aaral ng ekonomiks sapagkat nagbibigay ito sa
atin ng panibagong kakayahan upang maunawaan ang mga isyung panlipunan,lokal man o pandaigdig. Ang mga pasiyang ekonomiko noon at ngayon ay may mahahalagang implikasyon sa direksiyon at karakter ng lipunan. Ito ay nagbibigay ng direksiyon sapagkat ang bawat pasiyang ekonomiko ngayon ay may implikasyon sa mga pangyayaring magaganap sa hinaharap. Ito ay may implikasyon sa karakter ng lipunan sa-pagkat ang mga pasiya at patakarang pang-ekonomiya ay nakaaapekto sa mga aksiyong itinuturing na kanais-nais at hindi kanais- nais ng mga tao kaakibat ng mga incentive na ipinahi hiwatig ng sistemang pang-ekonomiya. EKONOMIKS TUNGO SA PAGIGING MAMAMAYANG MAY WASTONG PAG-UNAWA
•Mahalaga rin ang ekonomiks upang maging isang
mamamayang may tamang pagunawa sa mga nangyayari sa ating lipunan. Bakit tumataas at bumababa ang presyo ng bilihin? Bakit nagkakaroon ng kahirapan at paano tinutugonan ito? Saan kinukuha ng pamahalaan ang panggastos sa im- praestruktura at iba pang proyekto? Ito at iba pang mahahalagang tanong ay nasasagotsa pag-aaral ng ekonomiks. Sa pamamagitan ng ekonomiks, tayo ay nagkakaroon ng kakayahang umuna-wa at pumatnubay sa mga nangyayari sa ating kapaligiran. • SAKLAW NG EKONOMIKS • Ang maykroekonomiks ay ang pag-aaral ngat mga bahay-kalakal. Ang mga pasiya ng mga indibidwal tungkol sa pagkonsumo at mga pasiya ng mga bahay-kalakal tungkol sa produksiyon ay napapaloob dito.
Ang makroekonomiks naman ang pag-aaral sa kung ano ang epekto ng
mga pasiya ng mga indibidwal at mga bahay-kalakal sa pagkonsumo at sa produksiyon sa kabuoan ng ekonomiya.Nasasama rito ang kabuoan ng pam-bansang kita; pagtaas at pagbaba ng presyo; at kalagayan ng empleyo.Masasabi natin kung ang maykroekonomiks ay pagsusuri sa bawat puno at paano ito tumutubo, ang makroekonomiks naman ay pagsusuri sa buong kagubatan at paano ito lumalago. DALAWANG PANGUNA-HING PARAAN NG PAGSUSURI NA GINAGAMIT SA EKONOMIKS.
•Kapag ating sinusuri ang mga pangyayari sa ekonomiya sa isang
obhetibong pamamaraan, itinuturing ito bilang positive na pagsusuri Ang layunin lamang ng pagsusuring positive ay isalaysay at linawin kung ano ang nangyayari, maaaring mang yari, at dahilan ng mga pangyayari sa ating paligid. • Halimbawa, kapag batay sa katotohanan ay ating sinabi na "Ang paglaki ng kabuo ang produksiyon ng Pilipinas ay 69% bawat taon, gumaga-wa tayo ng isang pahayag na positive. •Kapag ang pagsusuri naman ay nauukol sa kung ano ang nararapat, ang pagsusuri ay tinatawag na norma-tive.Sa pagsusuring normative, ating binibigyan ng kahalagahan ang isang bagay o pangyayari. Mula rito, tayo ay maaaring magbigay ng rekomendasyon tungo sa nararapat na aksiyon. •Gamit ang halimbawa sa itaas, maaring gu-mawa ng pahayag na normative tulad ng: "Ang paglago ng ekonomiya ng 6% bawat taon ay maganda para sa bayan.kailangan natin itong ipagpatuloy.mahalaga sa pagsusuring normative ang pagbibigay ng halaga sa obserbasyon at ang posibilidad na mag-bigay ng rekomendasyon dahil dito.Sa ganitong paraan, ang pag-aaral ng ekonomiks ay may kapangyarihang magbigay-dire ksiyon sa kalagayan ng bayan at ng lipunan. EKONOMIKS BILANG AGHAM • PANLIPUNAN Sa iba’t ibang pag-aaral tulad ng physics, at chemistry, gumagamit ang mga siyentista ng sistematikong pagsusuri, mga teorya, at mga modelo upang ipaliwanag ang mga likas na pangyayari sa mundo.Sa ekonomiks bilang isang agham panlipunan, gumagamit din ng mga pormal na modelo at teorya upang maipaliwanag ang mga pangyayaring panlipunan at maintindihan kung ano ang maaaring mangyari sa hinaharap. Kaiba sa mga agham pisikal, sa mga agham panlipunan tulad ng psychology, sociology, archaeology, at ekonomiks ay tungkol sa tao at sa mga gawi nito ang pag-aaral. • Katulad ng ibang agham, ginagamit sa ekonomiks ang pamamaraang siyentipiko kung saan 1) may sistemaikong obserbasyon, 2) matalinong pagtatanong, 3) paggawa ng teorya, 4)pagsubok sa teorya gamit ang datos, 5)paggawa ng kongklusyon at rekomendasyon gamit ang resulta ng pagsubok sa datos. Sa pamamagitan nito, nalalaman ng mga ekonomista kung tama ba ang mga teorya at modelong nabuo ng mga eksperto at kung akma ba ito sa kasalukuyan.