FIL9.

PANITIKAN NG
REHIYON
OM
SLIDESMANIA.C
 NILALAMAN

I.KAHULUGAN NG PANITIKAN
II. KAHALAGAHAN NG PANITIKAN
III. MGA SALIK NA NAKAPANGYAYARI SA MGA AKDANG
PAMPANITIKAN
IV. ANYO NG PANITIKAN
A. TULUYAN O PROSA (PROSE)
a. AKDANG PAMPANITIKAN SA ILALIM NG
PROSA
B. PATULA O PANULAAN (POETRY)
b. AKDANG PAMPANITKAN SA ILALIM NG
OM
SLIDESMANIA.C

ANYONG PATULA
 I. PANITIKAN
Ang Panitikan ay nagpapahayag ng kaisipan, damdamin,
karanasan, hangarin at diwa ng tao.
Ang salitang panitikan ay nanggaling sa salitang "pang-
titik-an" na kung saan ang unlaping "pang" ay ginamit at
hulaping "an“ sa ugat ng “titik”. Ang may bahid Kanluraning
salitang Literatura ang isa pang katawagan para sa larangan ng
panitikan. Nagmula ang salitang literatura sa salitang Latin na
OM
SLIDESMANIA.C

“littera” na nangangahulugang “titik”.

 II. ANO ANG KAHALAGAHAN NG PANITIKAN?

Isa sa kahalagahan ng panitikan ay nalilinang nito ang

ating kaisipan at imahinasyon

Nagbibigay tanaw tungo sa ating kasaysayan.

OM
SLIDESMANIA.C

Napapanatili ang Kultura ng Pilipinas.

 III. MGA SALIK NA NAKAPANGYAYARI SA
MGA AKDANG PAMPANITIKAN

HANAPB LIPUNA
UHAY O
N AT
KLIMA TUNGKU POOK O
LIN NG KINATITI POLITI
PANAHO EDUKAS
N TAO RHAN KA YON AT
OM
SLIDESMANIA.C

PANANA
MPALAT
 KLIMA AT PANAHON

Ang Klima – Malaki ang

nagagawa ng init o lamig,
bagyo o unos, baha at ulan sa
isipan at damdamin ng tao.
OM
SLIDESMANIA.C
 HANAPBUHAY O TUNGKULIN NG
TAO

Ang Hanapbuhay o Tungkulin

ng mga Tao – Ang mga salita at
pahayag sa panitikan ay kaugnay
ng hanapbuhay ng mga
mamamayan.
OM
SLIDESMANIA.C
 POOK O KINATITIRHAN

● Ang Pook o
Kinatitirhan – Ang
hiyograpiya ay malaki
ang nagagawang
impluwensiya sa isipan at
damdamin ng tao.
OM
SLIDESMANIA.C
 LIPUNAN AT POLITIKA

Lipunan at Politika – Ang

sistema ng pamahalaan, ang
ideolohiya at ugaling
panlipunan gayon din ang
kultura ng mga tao ay
nasasalamin sa panitikan ng
OM
SLIDESMANIA.C

bansa.
 EDUKASYON AT PANANAMPALATAYA

Edukasyon at Pananampalataya – Ang

saklaw at laman ng panitikan ay naaayon sa
edukasyon at pananampalataya ng mga
mamamayan. Kung busog ang isipan, dala ng
malawak na edukasyong natutuhan, ang mga
ito’y mababakas sa panitikan ng lahi. Gayon din
naman ang pananampalataya, ito’y laging
pinapaksa ng mga kilalang makata at
OM
SLIDESMANIA.C

manunulat.
 IV. MGA ANYO NG PANITIKAN

A. TULUYAN O B. PATULA O
PANULAAN( POETRY ) –
PROSA(PROSE ) –
PAGBUBUO NG PANGUNGUSAP SA
MALUWANG NA PAMAMAGITAN NG SALITANG
PAGSASAMA SAMA NG MGA BINIBILANG NA PANTIG SA
SALITA SA LOOB NG TALUDTOD NA PINAGTUGMA
PANGUNGUSAP, ITO AY TUGMA AT NAGPAPAHAYG DIN
NG SALITANG BINIBILANG ANG
NASUSULAT SA
MGA PANTIG AT PAGTUTUGMA
KARANIWANG TAKBO NG
OM
SLIDESMANIA.C

TUGMA NG MGA DULO NG MGA

PANGUNGUSAP O TALUDTOD SA ISANG SAKNO.
PAGPAPAHAYAG.
 a. AKDANG PAMPANITIKAN SA ILALIM NG PROSA
NOBELA
MAIKLING KWENTO
DULA
ALAMAT
PABULA
ANEKDOTA
SANAYSAY
TALAMBUHAY
BALITA
OM
SLIDESMANIA.C
 NOBELA- Isang mahabang salaysay na
nahahati sa mga kabanata. Ang pagbabasa nito
ay inaabot ng ilang basahan para matapos ang
buong istorya. Ito ay naglalaman ng madaming
tauhan at maaring maganap ang mga
pangyayari sa iba’t-ibang tagpuan.
OM
SLIDESMANIA.C
 MGA URI NG NOBELA

NOBEL NOBEL NOBELA NOBELA NOBEL

OM
SLIDESMANIA.C

A NG A NG NG NG A NG
PANGY TAUHA ROMANS PAGBAB KASAY
 Maikling Kuwento – Ito’y isang
maikling kathang pampanitikang
nagsasalaysay ng pang-araw-araw na
buhay na may isa o ilang tauhan, may
isang pangyayari at isang kakintalan.
OM
SLIDESMANIA.C
 KWENTO NG
KWENTO NG KWENTO NG
MADULANG
KATUTUBONG KATATAWANAN
PANGAYARI
KULAY

Mga Uri ng KWENTO NG

KWENTO NG KATATAKUTAN
PAKIKIPAG Maikling
SAPALARAN
Kuwento

KWENTO NG
KWENTO NG SIKOLOHIKO
KABABALAGHAN
OM
SLIDESMANIA.C
 Dula – Ito ay isang uri ng tuluyang ang
pinakalayunin ay itanghal sa tanghalan. Ito ay
nahahati sa ilang yugto at ang bawat yugto ay
maraming tagpo. Karaniwa’y ang mga dula ay
tatatluhing yugto. Ang tagpo naman ay ang
paglalabas masok sa tanghalan ng bawat
tauhan.
OM
SLIDESMANIA.C
 KOMEDYA

TRAHEDYA
MGA URI
NG DULA MELODRAM
A
PARSA
OM
SLIDESMANIA.C

SAYNETE
 Alamat – Ito ay isang uri ng tuluyang ang
mga pangyayari ay likhang isip lamang at hindi
totoo sa tunay na buhay. Karaniwan na ang
paksa’y nagsasalaysay ng pinagmulan ng isang
bagay, kalagayan, pook, at katawagan.
OM
SLIDESMANIA.C
 Pabula – Ang pabula’y kuwento ng mga hayop
at ng mga bata. Ito’y laging may aral na napupulot.
Ang mga pabula’y likhang isip lamang ng mga
manunulat at walang katotohanan sa tunay na buhay.
Ang layunin nito’y gisingin ang isipan ng mga bata sa
mga pangyayaring makahuhubog ng kanilang ugali,
kilos, at isipan.
OM
SLIDESMANIA.C
 Sanaysay – Ang sanaysay ay pagpapahayag ng kurukuro o
opinyon ng may akda tungkol sa isang suliranin o pangyayari. Ito’y isang
paglalahad.

DALAWANG URI NG SANAYSAY

PORMAL NA IMPORMAL
OM
SLIDESMANIA.C

SANAYSAY NA
 Talambuhay – Ang talambuhay ay kasaysayan ng buhay ng isang tao. Ito ay
may dalawang uri.

DALAWANG URI NG TALAMBUHAY

TALAMBUH TALAMBUH
OM
SLIDESMANIA.C

AY NA AY NA
 Balita – Ito’y isang paglalahad ng mga pang-
araw-araw na pangyayari sa lipunan, pamahalaan,
paaralan, sa mga sakuna, sa industriya, sa agham at
sa mga iba’t ibang paksa sa buong bansa at sa
ibayong dagat man.
OM
SLIDESMANIA.C
 Talumpati – Ito’y isang akdang
pampanitikang ang layunin ay bigkasin sa harap ng
mga tagapakinig. Ang mga layunin ng talumpati ay
humikayat, magpaliwanag, magbigay ng
impormasyon, mangatuwiran at magbigay ng
opinyon o paniniwala.
OM
SLIDESMANIA.C
 BAHAGI NG TALUMPATI

PAMAGA KATAW KATAPU

SAN
OM
SLIDESMANIA.C

T AN
 b. AKDANG PAMPANITIKAN SA
ILALIM NG ANYONG PATULA

TULANG TULANG TULANG

TULANG LIRIKO PANDULAAN PATNIGAN
PASALAYSAY
OM
SLIDESMANIA.C
 TULANG PASALAYSAY-naglalarawan ng mga
mahahalagang tagpo o pangyayari sa buhay  tulad ng kabiguan sa
pag-ibig, mga suliranin sa buhay at panganib sa pakikipagdigma o
kagitingan ng mga bayani.

MGA URI NG TULANG PASALAYSAY

EPIKO
AWIT AT KORIDO BALAD
OM
SLIDESMANIA.C
 TULA NG DAMDAMIN O LIRIKO - ito'y tulang inaawit.

AWITING
MGA URI BAYAN
SONETO
NG TULANG
DAMDAMIN ELEHIYA
O LIRIKO

ODA (ODE)
DALIT
OM
SLIDESMANIA.C

PASTORAL
 TULANG DULA o PANTANGHALAN - tula na
itinatanghal sa entablado.

URI NG
TULANG
PANDUL
AAN
KOMED MELODR TRAHE PARSA
OM
SLIDESMANIA.C

YA AMA
DYA
 TULANG PATNIGAN - palipahan ng husay sa
pagbigkas ng tula.

URI NG
TULANG
PATNIGA
N
KARAG BALAGT
DUPLO
OM
SLIDESMANIA.C

ATAN ASAN