PANITIKAN SA

PANAHON NG (1521 – 1898)

KASTILA
ANG PAGSIBOL NG
KRISTYANISMO AT
KOLONYALISMO
Taong 1521 nang dumating si Fernando Magallanes (Ferdinand
Maggellan) sa kapuluan ng Pilipinas upang tuparin ang kautusan ng
Espana sa paglalakbay sa daigdig.
Layong hanapin ang samut-saring panimpla na uso noon sa Esapana
Binyagan sa Kristyanismo ang mga katutubo.
PAGLAGANAP NG
KRISTYANISMO
Unang bininyagan si Datu Humabon at ang ilang kasamahan nito.
Nakasagupa nila si Lapu-lapu at namatay si Magellan.
Sumunod na naglakbay si Miguel Lopez de Legazpi
Nagtatag siya ng unang lungsod sa Pilipinas – Maynila (1565)
Narating nila ang Gitnang Luzon, Pangasinan, samtoy (ILOCOS),
Vigan (Villa Fernandina bilang parangal kay Prinsipe Dernando) at
Cagayan. Narating nila ang tayabas hanggang Camarines Norte.
SA GABAY NG ESPIRITU
NG SIMBAHAN
Patronato Real – pinag-isang kapangyarihan ng pamahalaan at
simbahan, hindi maitatanggi ang gahum ng simabahan sa mga
gawaing politikal, ekonomila, sosyal, at iba pa.
Doctrina Cristiana – unang aklat na nailimbag sa Pilipinas; inilimbag
ito ng mga Dominikano, ang kapatirang relihiyoso ma una ring
nagtayo ng palimbagan dito sa bansa.
KILALANG MANUNULAT
NG TALASALITAAN:
Padre Francisco Blancas de San Jose
Padre Juan de Plasencia
Francisco Lopez – Vocabolario de la Lengua Iloca (1630)
Marcos Lisboa – Vocabolario de la Lengua Bicol (1754)
 ILAN SA KILALANG
LADINO
Ladino – katutubong manunulat na bilinggwal, katuwang sa
pagpapalimbag.
Pedro Bukaneg
Fernando Bagongbanta
Tomas Pinpin – kauna-unahang manlilimbag na Pilipino, siya rin ang
nagsulat ng Librong Pagaaralan nang manga Tagalog nang Uicang
Castilla (1610)
DULA
Komedya o moro-moro – ang pinakapopular na dula noong unang
bahagi ng pananakop ng mga Espanyol.
Ayon kay Nicanor Tiongson, maaaring hatiin sa tatlong pangkat ang
komedya.
 TAT L O N G PA N G K AT N G K O M E D YA . ( N I C A N O R TIONGSON )

1. Hango sa kasaysayan katulad ng pagsasadula sa pagkagapi ni Sultan

Kudarat sa kamay ni Gob. Hen. Sebastian Hurtado de Corcuera
2. Nagsasalaysay sa buhay ng mga santo o hango sa kwentong bibliya
katulad ng Panunuluyan, Salubong, Tibag, at Senakulo.
3. Nagsasadula ng buhay at pag-iibigan ng mga dugong – bughaw at
ang tunggalian sa pagitan ng mga Kristiyano at Muslim.
Pagpasok ng ika-18 siglo, kasunod ng unti-unting pagiging
sekular ng lipunan ang pagkauso ng mga akda tulad ng awit
at korido na hango sa metriko romanse ng Europa.
AWIT AT KORIDO – patulang naratibo na u,iikot sa tema ng
pag-ibig (sa minamahal,bayan,at sa Diyos) at madalas na
pinagbibidahan ng mga dugong maharlika.
Awit – lalabindawalahing pantig
Kordo – wawaluhing pantig
KORIDO
Corrido sa Hiligaynon, Cebuano at Bicolano
Kuriru sa Pampango
Biag o Binagbiag sa Ilocano
Impaybilay sa Pangsinan