Aralin 07 Literatura ng Kabisayaan

Gawain I:

Pangalana ang mga lalawigang bumubo sa rehiyon ng Visayas

Silangan (Eastern) Gitna (Central) Kanluran (Western)
BILIRAN BOHO AKLAN
LEYTE CEBU ANTIQUE
KATIMUGANG LEYTE SIQUIJOR ILOILO
SAMAR LAPU-LAPU CAPIZ
SILANGANG SAMAR MANDAUE GUIMARAS
HILAGANG SAMAR
KANLURANG SAMAR

Bakit nga ba mahalagang pag-aralan ang panitikan ng Kabisayaan?

 Maraming pwedeng maging dahilan kung bakit kailanga natin itong bigyan ng
pansin. Dapat na malaman ng lahat, na ang pangkat nga mga Bisaya ay isa sa mga
malalaking pangkat etniko ng bansa, at nararapat lamang na malaman na may
ganoong kalaki ring yaman ng panitikan ang mga Bisaya. Minsang napasabi na
ang kabihasnang Pilipino bago ang pagdating ang mga Kastila, ay may
indikasyon ng mga naunang mga Pilipino ay naglalantad hindi “raw” sibilisado
ang mga tao bago sila dumating. Ngunit ang ang ilan sa mga ito ay ang unang
kalakalan ng Pilipino-Tsino, ang mga unang nakasulat na batas ng Pilipinas, ang
mga unang porma ng pamahalaan at panitikan.Nabanggit din na ang mga Pilipino
ay may sariling natatanging panitikan kahit bago pa dumating ang mga Kastila.
Ang unang kilalang makatang Pilipino ay si Karyapa na mula sa Kabisayaan.
Bukod doon, ang mga Bisaya ay maraming mga makata at manunulat na
maaaring ipagmalaki. Ang Cebuano, ang diyalekto na sinasalita ng karamihan sa
mga katutubo sa lugar, ay maaaring maging isang matalinghagang wika kung
susubukan mo lamang galugarin. ang mga nailathala ng mga Kastilang manunulat
ay nagkakaisa sa pagsasabi na ang mga Pilipino ay hindi gumagamit ng kanilang
alpabeto para sa mga komposisyon sa panitikan o pagsunod sa talaan.
Samakatuwid ang panitikang Bisaya ay panitikang pinasa gamit ang bibig, at
dahil dito, ay hindi naitala ng mga prayle o etnographers na isasaalang-alang ang
ideya ng literaryong isang pagkakasalungatan sa mga termino. Ngunit ito ay
mahusay na binuo, sopistikado, at ipinakita ng mga manunulat na bihasa para sa
kanilang mga kasanayan.  Ang panitikan ng mga Bisaya ay laganap sa mga
Waray at mga Cebuano. Ang panikitan ng mga Waray ay tinipon at pinag-aralan
ng mga iskolar at mananaliksik. Ito ay nag-ugat dahil sa interes ng mga paring
Aleman noong unang panahon na nagnangalaga sa iilang mga matataas na
paaralan ng Tacloban City. Kaya madalas na-iiugnay sa mga Waray ang
Panitikang Silangang Bisaya.

Gawain II: Pag-unawa sa Binasa

A. Pagtalakay
1. Anu-anong kultura ang masasalamin sa kabisayaan sa mga awiting
bayan nila?
Ang masasalamin sa awiting bayan sa kabisayahan ay nagsimula bilang mga tulang may sukat at
tugma subalit kailanman’y nilapatan ng himig upang maihayag nang pakanta. Sa ganitong paraan
ay higit na maging madali ang pagtanda o pagmemorya sa mga awiting ito. Hindi man nasusulat
ay sa isip at puso naman ng mga mamamayan nanahan at naisatitik ang mga awit kaya naman
maituturing na walang kamatayan ang mga ito.Ang awiting-bayan ay isang masining na paraan ng
pagpapahayag ng sariling opinyon at saloobin. Gayundin, ito’y isang paraan ng pagpapatibay at
pagpapaunlad ng sariling pagkakakilanlan. Ang Kabisayaan ay nagtataglay ng makulay at
mayamang kultura’t tradisyon na lalo pang pinaniningning ng mga katutubong panitikan. Sa
araling ito ay bibigyang-pansin at itatampok ang mga awiting- bayang Bisaya o Visayan folksong s.
2. Sumalamin ba a katangian ng mga Pilipino ang mga kautusan sa kodigo
ni Kalantiao? Talakayin.