You are on page 1of 48

Trường THPT Lý Chính Thắng

Hương Sơn - Hà Tĩnh

Giáo viên: Phan Trung Kiên

Giáo án soạn theo CV 4040


BÀI 16

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA


THÁNG TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG
HÒA RA ĐỜI.
I. TÌNH HÌNH VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM (1939 -1945)
1. Tình hình chính trị
THẢO LUẬN
THẢO LUẬN

Tìm hiểu nét chính về tình chính trị, kinh


tế xã hội trong những năm 1939 - 1945.
BÀI 16

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA


THÁNG TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG
HÒA RA ĐỜI.
I. TÌNH HÌNH VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM (1939 -1945)
1. Tình hình chính trị Nêu tình hình chính trị
a. Thế giới: thế giới và trong nước
- Ngày 1/9/1939: Chiến tranh thế giới thứ hai giai đoạn 1939 - 1945
bùng nổ.
- Tháng 6/1940, Đức kéo vào Pháp, Pháp đầu
hàng Đức
b. Việt Nam
- Tháng, 9/1940, Nhật vượt biên giới Việt -
Trung vào miền Bắc Việt Nam
- Tháng 3/1945, Nhật đảo chính Pháp. Các đảng
phái chính trị tăng cường hoạt động,

Tháng 9-1940 Nhật vào Đông Dương


BÀI 16

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA


THÁNG TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG
HÒA RA ĐỜI.
I. TÌNH HÌNH VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM (1939 -1945)
1. Tình hình kinh tế - xã hôi
a. Kinh tế: Nêu tình hình kinh tế -
* Chính sách của Pháp: xã hội Việt Nam giai
đoạn 1939 - 1945
- Tăng cường vơ vét sức người, sức của.
- Thi hành chính sách “kinh tế chỉ huy”.
* Chính sách của Nhật:
- Lập đồn điền, bắt nhân dân nhổ lúa, ngô trồng đay, thầu dầu.
- Buộc Pháp xuất nguyên liệu chiến tranh sang Nhật với giá rẻ.
- Mở mang một số ngành công nghiệp phục vụ nhu cầu quân sự.
BÀI 16

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA


THÁNG TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG
HÒA RA ĐỜI.
I. TÌNH HÌNH VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM (1939 -1945)
1. Tình hình kinh tế - xã hôi
b. Xã hội:
- Dưới hai tầng áp bức Pháp – Nhật, đã
làm cho gần 2 triệu người chết đói.

- Nhiều cuộc đấu tranh của nhân dân


chống lại Pháp và Nhật.

Nạn đói cuối năm 1944 đầu năm 1945


Xác chết đói nằm la liệt ngoài đường Hố chôn tập thể

Gom xác chết trong nạn đói 1945


BÀI 16

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG
TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI.
II. PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC TỪ THÁNG 9.1939 ĐẾN THÁNG 3.1945
1. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương tháng 11/1939

THẢO LUẬN
THẢO LUẬN

Tìm hiểu về bối cảnh và nội dung


Hội nghị Ban Chấp hành Trung
ương Đảng Cộng sản Đông Dương
tháng 11/1939
.
BÀI 16

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG
TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI.
I. PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC TỪ THÁNG 9.1939 ĐẾN THÁNG 3.1945
1. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương tháng 11/1939
a. Hoàn cảnh:
- Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ.
- Pháp tăng cường vơ vét, bóc lột, đàn áp nhân dân ta.
- Hội nghị họp tại Bà Điểm (Hóc Môn) do Tổng bí thư
Nguyễn Văn Cừ chủ trì.

Tổng bí thư Nguyễn Văn Cừ


GV hướng dẫn HS tìm
hiểu nội dung của Hội
nghị BCHTW tháng
11/1939 theo bảng
sau?
Nhiệm vụ ?
trước mắt
Chủ trương ?

Phương ?
pháp đấu
tranh
Mặt trận ?
NỘI DUNG HỘI NGHỊ TW ĐẢNG THÁNG 11/1939
Nhiệm vụ trước Đánh đổ đế quốc và tay sai giành độc độc lập.
mắt

Tạm gác khẩu hiệu cách mạng ruộng đất, đề ra khẩu hiệu tịch
Chủ trương thu ruộng đất , thành lập Chính phủ dân chủ cộng hoà.

Phương pháp Đấu tranh trực tiếp đánh đổ chính quyền đế quốc và tay
sai, hoạt động bí mật, bất hợp pháp.
đấu tranh
Mặt trận
Thành lập Mặt trận dân tộc thống nhất phản đế Đông Dương.

Ý nghĩa: đánh dấu bước chuyển hướng quan trọng, đặt nhiệm vụ giải phóng
dân tộc lên hàng đầu, đưa nhân dân ta bước vào thời kỳ trực tiếp vận động cứu
nước.
ĐIỂM KHÁC VỀ NỘI DUNG CỦA HỘI NGHỊ BCH TRUNG ƯƠNG ĐCS
ĐÔNG DƯƠNG ( 11.1939) SO VỚI 7.1936?

Hội nghị 11/1939 Hội nghị 7/1936


* Mục tiêu trước mắt: * Mục tiêu trước mắt:
- Đánh đổ đế quốc tay sai, làm - Chống chế độ phản động thuộc
cho Đông Dương hoàn toàn địa, chống phát xít, chống chiến
độc lập tranh, đòi tự do, dân sinh, dân
chủ, cơm áo và hoà bình
* Phương pháp đấu tranh: * Phương pháp đấu tranh:
- Bí mật, bất hợp pháp - Kết hợp hình thức công khai, bí
mật, hợp pháp bất hợp pháp
* Mặt trận:
- Mặt trận thống nhất dân tộc * Về mặt trận:
phản đế Đông dương - Mặt trận thống nhất nhân dân
phản đế Đông dương
( Mặt trận dân chủ 1938)
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 1. Nét nổi bật của tình hình Việt Nam từ sau tháng 9/1940 đến trước
tháng 3/1945 là gì?
A. Đặt dưới sách thống trị của thực dân Pháp.
B. Đặt dưới ách thống trị của Nhật - Pháp.
C. Nhật hất cẳng Pháp, độc chiếm Việt Nam.
D. Đặt dưới sách thống trị của phát xít Nhật.
Câu 2. Sau khi Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ, thực dân Pháp đã thi hành chính
sách gì ở Việt Nam ?
A. Chính sách "Kinh tế thời chiến".
B. Chính sách "Thuộc địa thời chiến".
C. Chính sách "Kinh tế chỉ huy".
D. Chính sách "Kinh tế mới".
Câu 3. Chính sách nào của Nhật - Pháp đã gây nên nạn đói lớn ở Việt Nam cuối năm
1944 – đầu năm 1945?
A. Xuất các nguyên liệu chiến lược sang Nhật Bản.
B. Bắt nhân dân nhổ lúa, ngô trồng đay, thầu dầu.
C. Đầu tư vào những ngành công nghiệp phục vụ nhu cầu quân sự.
D. Kiểm soát toàn bộ hệ thống đường sá.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 4. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng tháng 11/1939 họp tại đâu?
A. Đình Bảng (Bắc Ninh).
B. Tân Trào (Tuyên Quang).
C. Bà Điểm (Hóc Môn, Gia Định).
D. Cửu Long (Hương Cảng, Trung Quốc).
Câu 5. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng tháng 11/1939 đã khẳng định
nhiệm vụ trước mắt của cách mạng Đông Dương là
A. chống chế độ phản động thuộc địa và tay sai.
B. chống phong kiến, giải quyết vấn đề ruộng đất cho dân cày.
C. chống chủ nghĩa phát xít và chiến tranh đế quốc.
D. đánh đổ đế quốc và tay sai, giải phóng các dân tộc Đông Dương.
Câu 6. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng tháng 11/1939 có nghĩa như thế
nào?
A. Đánh dấu bước chuyển hướng quan trọng của Đảng trong chỉ đạo chiến lược cách
mạng.
B. Đánh dấu quá trình hoàn chỉnh chuyển hướng chỉ đạo chiến lược cho cách mạng
Việt Nam.
C. Đánh dấu một bước phát triển nhảy vọt của cách mạng Việt Nam.
D. Mở ra một thời kì đấu tranh mới: đấu tranh chính trị kết hợp với đấu tranh vũ trang.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 7. Nhật đã thi hành các chính sách gì ở Việt Nam trong những năm 1940 - 1945 ?
A. Đầu tư vào các ngành phục vụ cho nhu cầu quân sự; buộc Pháp phải cung cấp các
nguyên liệu như than, sắt, cao su, thóc gạo cho chúng với giá rẻ.
B. Thực hiện chính sách Tổng động viên vơ vét tiền, của, con người, phục vụ nhu cầu
cho cuộc chiến tranh phát xít.
C. Thực hiện chính sách "Kinh tế chỉ huy", vơ vét tiền của, tài nguyên của đất nước ta
phục vụ cho chiến tranh đế quốc.
D. Thực hiện chính sách "Kinh tế thời chiến", ban hành lệnh Tổng động viên, bắt lính
ráo riết.
Câu 8: Hình thức đấu tranh cách mạng trong thời kì 1939 – 1945 là
A.hợp pháp, công khai.
B.B. khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền.
C.C. bí mật, bạo động vũ trang.
D.D. bất hợp pháp, bán công khai
BÀI 16

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG
TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI.
II. PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC TỪ THÁNG 9.1939 ĐẾN THÁNG 3.1945
3. Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng, Hôi nghị lần 8 BCH
Trung ương ĐCS Đông Dương (5/1941)

THẢO LUẬN
THẢO LUẬN

Tìm hiểu về nội dung


Hội nghị Ban Chấp hành Trung
ương Đảng lần thứ 8 Cộng sản
Đông Dương tháng 5/1941
.
BÀI 16

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG
TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI.
II. PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC TỪ THÁNG 9.1939 ĐẾN THÁNG 3.1945
3. Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng, Hôi nghị lần 8 BCH
Trung ương ĐCS Đông Dương (5/1941)

 - Ngày 28/01/1941, Nguyễn Ái Quốc trở về


nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng,
- Người đã triệu tập Hội nghị Trung ương Đảng
lần thứ 8 ở Pắc Bó (Cao Bằng) từ ngày 10 đến
19/5/1941.

Lán Khuổi Nậm – nơi họp Hội nghị lần thứ 8


BCHTW Đảng
GV hướng dẫn HS tìm
hiểu nội dung của Hội
nghị BCHTW tháng
5/1941 theo bảng sau?

Nhiệm vụ ?
Chủ trương ?
Tổ chức chính ?
quyền

Mặt trận ?

Hình thái khởi ?


nghĩa
NỘI DUNG HỘI NGHỊ TW ĐẢNG THÁNG 5/1941

Nhiệm vụ Đặt nhiệm vụ “giải phóng dân tộc" lên hàng đầu

Tạm gác khẩu hiệu cách mạng ruộng đất, thực


Chủ trương hiện khẩu hiệu tịch thu ruộng đất…

Thành lập chính phủ nhân dân của nước Việt Nam
Chính quyền Dân Chủ Cộng Hòa

Mặt trận Mặt trận Việt Nam độc lập Đông minh (Việt Minh).

Hình thái khởi


nghĩa Đi từ khởi nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi
nghĩa
Ý nghĩa: Hoàn chỉnh chủ trương chuyển hướng đấu tranh được đề ra từ hội nghị
Trung ương tháng 11/1939, nhằm giải quyết mục tiêu số một của cách mạng là độc
lập dân tộc và đề ra nhiều chủ trương sáng tạo để thực hiện mục tiêu ấy.
BÀI 16

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG
TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI.
II. PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC TỪ THÁNG 9.1939 ĐẾN THÁNG 3.1945
4. Qúa trình chuẩn bị tiến tới khởi nghĩa giành chính quyền

THẢO LUẬN
THẢO LUẬN

Tìm hiểu về quá trình chuẩn bị của Đảng


về lực lượng chính tri, vũ trang để tiến
tới khởi nghĩa giành chính quyền
.
GV hướng dẫn HS hệ
thống quá trình chuẩn
bị của Đảng mẫu theo
bảng sau?

Thời gian Nội dung chuẩn bị


?
?

?
BÀI 16

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG
TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI.
II. PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC TỪ THÁNG 9.1939 ĐẾN THÁNG 3.1945
4. Qúa trình chuẩn bị tiến tới khởi nghĩa giành chính quyền
* Chuẩn bị về lực lượng chính trị

Thời gian Nội dung chuẩn bị

Năm 1942 Khắp các châu ở Cao Bằng đều có Hội Cứu quốc, trong đó có
ba châu hoàn toàn
Năm 1943 Ủy ban Việt Minh tỉnh Cao bằng và liên tỉnh Cao - Bắc -
Lạng đựoc thành lập
Năm 1943 Đảng đưa ra bản "Đề cương văn hóa Việt Nam" và vận động
thành lập Hội văn hóa cứu quốc Việt Nam
Cuối năm 1944 Đảng dân chủ Việt Nam đứng trong Mặt trận Việt Minh
II. PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC TỪ THÁNG 9.1939 ĐẾN THÁNG 3.1945
4. Qúa trình chuẩn bị tiến tới khởi nghĩa giành chính quyền
* Chuẩn bị về lực lượng vũa trang
Thời gian Nội dung chuẩn bị

2/ 1941 Thành lập Trung đội Cứu quốc quân số 1


9/ 1941 Thành lập Trung đội Cứu quốc quân số 2
2/1943 Ban Thường vụ Trung ương Đảng vạch ra kế hoạch chuẩn bị
toàn diện cho khởi nghĩa vũ trang.
2/1944 Trung đội cứu quốc quân III ra đời.
7/5/1944 Tổng bộ Việt Minh ra chỉ thị “sửa soạn khởi nghĩa”.
22/12/1944  Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân thành lập
* Chuẩn bị về căn cứ địa
Thời gian Nội dung chuẩn bị

11/ 1940 Xây dựng Bắc Sơn – Võ Nhai thành căn cứ địa cách mạng
1941 Nguyễn Ai Quốc chọn Cao Bằng để xây dựng căn cứ địa dựa
trên cơ sở lực lượng chính trị và tổ chức phát triển.
Trung đội quốc quân những ngày đầu thành lập

Trung đội cứu quốc quân I Trung đội cứu quốc quân II
Cao Bằng Bắc Sơn
 

Lễ thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 1. Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ (5-1941) chủ trương thành
lập mặt trận nào dưới đây?
A. Mặt trận Liên Việt.
B. Mặt trận Đồng Minh.
C. Mặt trận thống nhất dân tộc phản đế Đông Dương.
D. Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh (Mặt trận Việt Minh).

Câu 2. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 8 (5/1941) đã đưa ra khẩu
hiệu
A. đánh đổ địa chủ, chia ruộng đất cho dân cày.
B. lập chính quyền Xô Viết công - nông - binh.
C. giảm tô, giảm tức, chia lại ruộng công.
D. phá kho thóc của Nhật cứu đói cho dân nghèo.

Câu 3. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 8 (5/1941) đã
A. đánh dấu sự hoàn chỉnh chủ trương chuyển hướng chỉ đạo cách mạng của Đảng.
B. đánh dấu bước đầu chuyển hướng chỉ đạo chiến lược cách mạng của Đảng.
C. đánh dấu một giai đoạn phát triển mới của cách mạng Việt Nam.
D. mở ra một giai đoạn mới của cách mạng Việt Nam.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 4. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 8 (5/1941) đã đưa ra quyết
định gì ?
A. Thành lập mặt trận dân tộc thống nhất riêng cho mỗi nước ở Đông Dương.
B. Thành lập Đảng Cộng sản riêng cho mỗi nước ở Đông Dương.
C. Thành lập Đảng Dân chủ Việt Nam đứng trong Mặt trận Việt Minh.
D. Thành lập Đảng Cộng sản chung cho ba nước Đông Dương.
Câu 5. Chủ trương thành lập Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được nêu ra
trong sự kiện nào?
A. Đại hội Quốc dân ở Tân Trào.
B. Hội nghị toàn quốc của Đảng ở Tân Trào.
C. Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 6.
D. Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 8.

Câu 6. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng tháng 5/1941 xác định hình thái của
cuộc khởi nghĩa ở nước ta là
A. đi từ khởi nghĩa toàn phần lên tổng khởi nghĩa.
B. tiến hành tổng khởi nghĩa giành chính quyền.
C. đi từ khởi nghĩa từng phần lên tổng khởi nghĩa.
D. đi từ tổng khởi nghĩa lên khởi nghĩa từng phần.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 7. Căn cứ địa cách mạng đầu tiên được xây dựng ở đâu ?
A. Bắc Sơn - Võ Nhai.
B. Bắc Bó.
C. Tân Trào.
D. Vũ Lăng.
Câu 8. Năm 1945, Việt Nam Giải phóng quân được thành lập dựa trên các lực lượng
A. Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân và đội du kích Ba Tơ.
B. Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân và Cứu quốc quân II.
C. Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân và Cứu quốc quân III.
D. Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân và Việt Nam Cứu quốc quân.

Câu 8. Chỉ hai ngày sau khi ra đời, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân đã
đánh thắng liên tiếp hai trận ở
A. Thái Nguyên và Tuyên Quang.
B. Cao Bằng và Bắn Kạn.
C. Yên Bái và Thái Nguyên.
D. Phay Khắt và Nà Ngần.
BÀI 16

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG
TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI.
III. KHỞI NGHĨA VŨ TRANG GIÀNH CHÍNH QUYỀN
1. Khởi nghĩa từng phần (từ tháng 3 đến giữa tháng 8/1945)

THẢO LUẬN
THẢO LUẬN

Tìm hiểu về bối cảnh, chủ trương


của Đảng diễn biến, ý nghĩa khởi
nghĩa từng phần
.
BÀI 16

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG
TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI.
III. KHỞI NGHĨA VŨ TRANG GIÀNH CHÍNH QUYỀN
1. Khởi nghĩa từng phần (từ tháng 3 đến giữa tháng 8/1945)
a. Hoàn cảnh lịch sử:
- Đầu 1945, Liên Xô đánh bại phát xít Đức. Nêu bối cảnh và chủ
Nhật thất bại nặng nề. trương của Đảng trong
- Tối 09/03/1945, Nhật đảo chính Pháp, độc những tháng đầu 1945
chiếm Đông Dương.
b. Chủ trương của Đảng
+ Kẻ thù chính là phát xít Nhật.
+ Khẩu hiệu: “Đánh đuổi phát xít Nhật”.
+ Hình thức đấu tranh: từ bất hợp tác, bãi công, bãi thị đến biểu tình sẵn sàng chuyển
qua tổng khởi nghĩa.
+ Phát động một cao trào kháng Nhật cứu nước làm tiền đề cho cuộc tổng khởi nghĩa.
BÀI 16

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG
TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI.
III. KHỞI NGHĨA VŨ TRANG GIÀNH CHÍNH QUYỀN
1. Khởi nghĩa từng phần (từ tháng 3 đến giữa tháng 8/1945)
c. Diễn biến khỏi nghĩa Nêu diễn biến của
khởi nghĩa từng
- Ở căn cứ địa Cao – Bắc – Lạng: Đội Việt Nam Tuyên phần
truyền Giải phóng quân và Cứu quốc quân đập tan
chính quyền địch, thành lập chính quyền cách mạng.
- Tại Bắc bộ và Trung Bộ, phong trào “phá kho thóc,
giải quyết nạn đói”.
- Ở Quảng Ngãi, tù chính trị ở nhà lao Ba Tơ nổi dậy,
khởi nghĩa, giành chính quyền cách mạng, tổ chức đội
du kích Ba Tơ.
- Ở Nam Kì, phong đấu tranh của nhân dân phát triển
mạnh, đặc biệt là ở Mĩ Tho và Hậu Giang.

Đội du kích Ba Tơ
BÀI 16

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG
TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI.
III. KHỞI NGHĨA VŨ TRANG GIÀNH CHÍNH QUYỀN
2. Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945

THẢO LUẬN
THẢO LUẬN

Tìm hiểu về bối cảnh, chủ trương


của Đảng diễn biến Tổng khởi
nghĩa tháng Tám 1945.
BÀI 16

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG
TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI.
III. KHỞI NGHĨA VŨ TRANG GIÀNH CHÍNH QUYỀN
2. Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945
Nêu bối cảnh và chủ
* Bối cảnh
trương của Đảng trong
- Ngày 15/8/1945 Nhật đầu hàng đồng minh Tổng khởi nghĩa tháng
không điều kiện Tám 1945
- Ở Đông Dương quân Nhật ở Đông Dương rệu
rã, chính phủ Trần Trọng Kim hoang mang.

* Chủ trương của Đảng và Mặt trận Việt Minh


- Thành lập Ủy ban Khởi nghĩa toàn quốc, ban bố “Quân lệnh số 1” phát động khởi
nghĩa.
- Thông qua chính sách đối nội, đối ngoại sau khi giành chính quyền.
- Thông qua 10 chính sách của Việt Minh, cử ra Ủy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam.
Đại hội quốc dân Lệnh Khởi Nghĩa
GV hướng dẫn HS hệ
thống diễn biến cuộc
Tổng khởi nghĩa mẫu
theo bảng sau?

Thời gian Sự kiện


?
?

?
b. Diễn biến Tổng khởi nghĩa

Thời gian Sự kiện tiêu biểu


14/8 Nhiều địa phương đã phát động nhân dân khởi nghĩa
16/8 Giải phóng quân tiến về giải phóng Thái Nguyên
18/8 Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, Quảng Nam giành chính
quyền
19/8 Hà Nội giành chính quyền
23/8 Huế giành chính quyền
25/8 Sài Gòn giành chính quyền
28/8 Đồng Nai Thượng và Hà Tiên giành chính quyền

30/8 Vua Bảo Đại thoái vị, trao ấn, kiếm cho cách mạng
Mít tinh phát động khởi nghĩa tại Nhà
hát lớn Hà Nội
Vua Bảo Đại
Vua Bảo
Đại thoái
vị, trao ấn
kiếm cho
chính
quyền
Cách
mạng
 
Nhân dân Nam Bộ hòa chung không khí cách mạng
IV. Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập 2/9/1945
- Ngày 25/8/1945, Trung ương Đảng và Ủy ban DTGP Việt Nam từ
Tân Trào về Hà Nội.
- Ngày 2/9/1945 Chủ Tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập,
khai sinh nước Việt  Nam dân chủ cộng hòa.

Chủ Tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập


BÀI 16
PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG
TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI.
V. NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI, Ý NGHĨA LỊCH SỬ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CỦA
CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945

THẢO LUẬN

Tìm hiểu về nguyên nhân thắng lợi


Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh
nghiệm của Cách mạng tháng Tám 1945.
BÀI 16
PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG
TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI.
V. NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI, Ý NGHĨA LỊCH SỬ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CỦA
CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945
1. Nguyên nhân thắng lợi
Nguyên nhân chủ quan: Nêu nguyên nhân thắng
- Dân tộc ta có truyền thống yêu nước nồng nàn lợi của Cách mạng
tháng Tám năm 1945
- Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng đứng đầu là Hồ
Chí Minh.
- Đảng có quá trình chuẩn bị trong suốt 15 năm.
- Toàn Đảng, toàn dân nhất trí, đồng lòng, không
sợ hy sinh gian khổ, quyết tâm giành độc lập tự
do.
Khách quan:
Chiến thắng của Liên Xô và quân Đồng minh
trong chiến tranh chống phát xít Đức và Nhật.
BÀI 16
PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG
TÁM ( 1939 – 1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI.
V. NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI, Ý NGHĨA LỊCH SỬ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CỦA
CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945
2. Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm
Nêu ý nghĩa lịch sử và
a. Ý nghĩa lịch sử
bài học kinh nghiệm
-  Phá tan xiềng xích nô lệ của Pháp - Nhật, lật của Cách mạng tháng
đổ phong kiến, lập nước Việt Nam Dân chủ Tám năm 1945
Cộng hòa.
-  Mở ra kỷ nguyên mới độc lập, tự do; nhân dân
lao động làm chủ đất nước.
- Đảng CSĐD trở thàng Đảng cầm quyền, cổ vũ
các dân tộc thuộc địa đấu tranh tự giải phóng.
b. Bài học kinh nghiệm
-  Đảng phải có đường lối đúng, nắm bắt tình hình thế giới, trong nước.
-  Tổ chức tập hợp lực lượng, phân hóa cô lập kẻ thù.
- Kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, chớp thời cơ. 
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 1. Sự kiện Nhật đảo chính Pháp ngày 9/3/1945 đã đặt ra nhiệm vụ cho cách mạng
Việt Nam là
A. chống đế quốc và tay sai, giành độc lập dân tộc.
B. tập trung lực lượng đánh đổ ách thống trị của phát xít Nhật.
C. tập trung lực lượng đánh đổ ách thống trị của Nhật - Pháp.
D. tập trung lực lượng đánh đổ ách thống trị của bọn phản động thuộc địa Pháp.
Câu 2. Chỉ thị “Nhật – Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” ngày 12/3/1945 của
Đảng đưa ra khẩu hiệu
A. "Đánh đuổi Pháp - Nhật".
B. "Đánh đuổi phát xít Nhật".
C. "Đánh đuổi đế quốc Pháp".
D. "Đánh đuổi bọn đế quốc, Việt gian".
Câu 3. Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà được cải tổ từ
A. Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc.
B. Ủy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam.
C. Tổng bộ Việt Minh.
D. Ủy ban lâm thời khu giải phóng Việt Bắc.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 4. Những tỉnh nào dưới đây giành được chính quyền ở tỉnh lị sớm nhất trong Tổng
khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam?
A. Bắc Giang, Hải Dương, Quảng Nam, Nam Định.
B. Bắc Ninh, Hải Dương, Quảng Nam, Hà Tĩnh.
C. Nghệ An, Hải Dương, Quảng Ngãi, Hà Tĩnh.
D. Bắc Giang, Hải Dương, Quảng Nam, Hà Tĩnh.

Câu 5. Thời cơ tiến hành Tổng khởi nghĩa giành chính quyền của nhân dân Việt Nam
xuất hiện khi
A. Mĩ ném hai quả bom nguyên tử xuống Nhật Bản.
B. Liên Xô tiến công quân Nhật ở Đông Bắc Trung Quốc.
C. Đức đầu hàng Đồng minh không điều kiện.
D. Nhật tuyên bố đầu hàng Đồng minh không điều kiện.

Câu 6. Bản Tuyên Ngôn Độc lập được Hồ Chí Minh đọc tại
A. Nhà hát Lớn.
B. Khu giải phóng Việt Bắc.
C. Quảng trường Ba Đình.
D. Dinh Độc Lập.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 7. Ý nghĩa của Quốc dân đại hội ngày 16 - 17/8/1945?
A. Khẳng định tinh thần thống nhất, quyết tâm giành cho được độc lập dân tộc của toàn
Đảng ta.
B. Khẳng định tinh thần nhất trí, quyết tâm cao độ của toàn thế nhân dân cả nước ủng
hộ Mặt trận Việt Minh tiến hành tổng khởi nghĩa giành chính quyền.
C. Khẳng định đây là thời cơ ngàn năm có một để dân tộc ta giành lại độc lập.
D. Khẳng định sự ra đời của một chính quyền cách mạng: Chính phủ lâm thời nước
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Câu 8. Thời cơ tiến hành Tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở Việt Nam được
Trung ương Đảng xác định trong khoảng thời gian
A. từ khi Nhật tuyên bố đầu hàng đến khi quân Đồng minh hoàn thành nhiệm vụ
quân quản.
B. từ khi Nhật kí văn kiện đầu hàng phe Đồng minh đến khi quân Đồng minh vào
Việt Nam.
C. từ khi Nhật tuyên bố đầu hàng phe Đồng minh đến trước khi quân đội Đồng
minh vào Việt Nam.
D. từ khi Nhật kí văn kiện đầu hàng phe Đồng minh đến khi quân Nhật rút về
nước.

You might also like