Umaga po! Aralin Pagkilala sa Elemento at Katangian ng Dula Batay sa
6 Nabasang Usapan o Diyalogo
Paunang Pagsusulit Basahin ang ilang tagpo sa usapan ng isang mag-ina. Pagkatapos nito ay sagutan ang ilang mga katanungan sa ibaba mula sa iyong nabasa. Isulat ang letra ng tamang sagot sa iyong sagutang papel. Balik Tanaw Basahin ang talata at sagutin ang mga tanong. Piliin ang letra ng tamang sagot at isulat sa sagutang papel. ‘I-lockdown Mo Ako sa Puso Mo’ Aralin Pagkilala sa Elemento at Katangian ng Dula Batay sa
6 Nabasang Usapan o Diyalogo
Pagpapakilala sa Aralin Sa pagsulat ng iskrip ng dula isinasaalang-alang ang sumusunod na elemento:
Iskrip- Walang dula kung walang iskrip,
samakatwid ito ang pinakapuso ng isang dula, kung walang damdaming dadamhin at walang suliranang poproblemahin walang ganap at walang dula. Karakter/Aktor- Ang nagbibigay-buhay sa iba’t ibang papel na ginagampanan sa iskrip. Sila ang nagsisilbing tagaganap, bumibigkas ng dayalogong pinaghuhugutan ng emosyon at damdamin na mapapanood ng aktuwal.
Tanghalan/ Tagpuan- Nagpapahiwatig ng
lugar na pagdarausan at nagtatakda ng panahon na binabagayan ng pangyayari sa dula. Direktor- Nagbibigay ng interpretasyon sa iskrip ng dula, nagpapasya ng istilo ng kasuotan, pagganap, pagbigkas at kabuuang detalye ng kilos at galaw sa dula. Nagtatakda ng panahon o paglalarawan sa tanghalan, nagsasaayos ng pwesto ng mga tauhan at masining na paglabas-masok ng mga ito sa bawat tagpo o eksena.
Manonood- Sila ang tagahatol sa kabuuan ng isang
dula kung naipahatid ba nito nang maayos at makatarungan ang layunin ng pagtatanghal. Kung walang manonood, walang kabuluhan ang isang dula. Bahagi ng Dula
Tauhan - Ang gagampan ng pagkilos ng tiyak na pag-
uugali, gawi, katangian, paniniwala, prinsipyo at iba pa.
Tagpuan - Panahon at pook ng makatotohanang
pinangyarihan ng isang dula.
Suliranin - Kung walang suliranin, walang iskrip na
mabubuo at walang pag- uusapan. Ito’y maaaring matagpuan sa simula o kalagitnaan ng dula. Saglit na kasiglahan - Saglit na pagkalimot o pagtakas ng mga tauhan sa katotohanang nararanasan.
Tunggalian - Tumutukoy sa magkasalungat na
prinsipyo, paniniwala, pag-uugali at iba pa na nagsasalpukan sa isip, salita at sa kilos na maaaring tao laban sa sarili, tao laban sa tao, at tao laban sa kapaligiran.
Kasukdulan - Dito masusukat ang hangganan ng
katatagan ng tauhan. Kakalasan - Dahan-dahang pagpili sa kalutasan na sasagot sa tunggaliang bunga ng suliranin.
Kalutasan - Tinutuldukan sa bahaging ito
ang suliranin o pagsasakatuparan ng isang pagpapasya. Basahin ang Munting Pagsinta Mula sa pelikulang Mongol: The Rise of Genghis Khan ni Sergei Bordrov Hinalaw ni Mary Grace A. Tabora MUNTING PAGSINTA _ DULA MULA M ONGOLIA _ Filipino Lessons and Tutori als.mp4 Mga Gawain Gawain 1.1: Isulat sa patlang kung sino ang nagwika ng mga pahayag at isulat ang titik na nagpapahiwatig ng damdamin. 1. Aaaaay may magnanakaw! A. pagkatakot B. pagkatuwa C.pagkagalit D. pagkamangha 2. “Itay ako’y masyado pang bata para sa bagay na iyan.” A. Pagkatuwa B. pagkabigla C. paghihimutok D. pagkalungkot 3. “ Kung iyan po ang sa tingin ninyo’y tama.” A. pagtanggi B. pagsang-ayon C. pag-aalala D. pagtitiwala 4. “Hindi ko alam. Tingnan natin kung ano ang mangyayari. Mas mabuting may gawin akong paraan kaysa sa wala.” A. pagtitiwala B. pagbabakasakali C. pagtataya D. pag-aalala 5 “Anong mayroon sa akin, bakit ako ang pinili mo? A. pagtataka B. pagkagulat C. pag-iinarte D. pagdududa Gawain 1.2: Pagsusuri sa Dula Suriin ang dula sa pamamagitan ng pagsagot sa mga tanong.
1. Makatotohanan ba ang nilikhang mga tauhan
ng manunulat ng iskrip ng dula? Patunayan. 2. Naaayon ba ang tanghalan/tagpuan ayon sa mga pangyayari sa akda? 3. Naangkop ba ang mga dayalogo sa iskrip ayon sa edad ng mga tauhan? Pangatwiranan. Gawain 1.2: Pagsusuri sa Dula Suriin ang dula sa pamamagitan ng pagsagot sa mga tanong.
4.Makatarungan ba na panghimasukan ng magulang kung
sino ang dapat ibigin ng kanyang anak? Bakit? 5. Nararanasan ba sa kasalukuyang panahon ang pangyayari sa pangunahing tauhan? Patunayan. 6. Paano masasabi na epektibo ang isang dula na iyong nabasa o napanood? Ipaliwanag. 7. Ibigay ang posibleng mangyari kung walang direktor sa isang dula? Pangatwiranan. Gawain 1.3: Piliin kung katanggap-tanggap ( K ) o di-katanggap-tanggap ( DK )ang mga sumusunod na pangyayari. Lagyan ng ( / ) ang napili sa kolum.
K DK 1.Pagpili ng taong pakakasalan ayon sa sariling kagustuhan
2.Pagsang-ayon sa pagtatapat ng pag-ibig sa taong di pa
lubusang kilala
3.Pagtupad ng pangako sa kasintahan
4.Pambayad-utang ang anak sa atraso ng mga magulang 5.Pagtitiwala at pagsunod sa sinasabi ng magulang Tandaan Matapos mong basahin ang dula, dapat mong tandaan ang mga karagdagang impormasyon.
Ang dula ay lubos nating mauunawaan
ang mensahe kung ito ay naisakilos nang makatotohanan at naiparating ang damdaming nais iparanas sa mga manonood. Ito ay binubuo ng ilang yugto na maraming tagpo. Ang tagpo ay tumutukoy sa paglabas-masok ng mga tauhan sa tanghalan. Ang dula ay may sangkap din tulad ng maikling kwento na binubuo ng a.Simula; sa bahaging ito ipinakikita ang tagpuan, ipinakikilala ang tauhan, at inilalahad ang suliranin. b.Gitna; mararamdaman ang saglit na kasiglahan, tunggalian at kasukdulan. c.Wakas; ipakikita ang kakalasan at ang kalutasan Si Severino Reyes ang ‘Ama ng Sarswelang Tagalog’ na nagpasimula ng modernong pagsulat ng dula. Ang mga kumpas at galaw sa tanghalan ay malabis sa katotohanan upang maipaabot sa mga manonood ang mensahe. Pag alam sa mga Natutuhan Sa lalong higit na pagpapalalim ng iyong kaalaman, nais kong panoorin mo ang isang dula sa Youtube na pinamagatang Moses,Moses ni Rogelio G. Sicat sa link na ito https://www.youtube.com/watch?v=5zJVdp4h Yqs&t=279s .
Suriin ang pagkakabuo ng dula ayon sa mga
sumusunod. Sundin ang pormat. SIMULA TAUHAN TAGPUAN SULIRANIN GITNA SAGLIT NA KASIGLAHAN TUNGGALIAN KASUKDULAN WAKAS KAKALASAN KALUTASAN Rubriks saPagwawasto: Bibigyan ka ng sumusunod na puntos: Nakitaan ng kalinisan at kalinawan 8 - Nasunod ang apat na pamantayan ang sulat-amay. Naisaayos ang pagkakahanay ng 6 - Kinakitaan ng tatlong pamantayan pangungusap Naipaliwanag nang malinaw ang 4 - Dalawang pamantayan ang nasunod hinihingi ng bawat bilang Naunawaang mabuti ang mensaheng 2 - Isa lamang ang nasunod nais ipabatid Pangwakas na Pagsusulit (Huwag na po sagutan) Pagninilay Output#6 Output #6 Basahin ang sitwasyong ibinigay at saguting nang mahusay ang tanong.
Halimbawang sabihin ng iyong mga
magulang na kailangan mo nang magpakasal sa isang taong mayaman na may edad na kakilala niya upang kayo ay makaahon sa kahirapan at makapagpatuloy sa pag-aaral ang iyong mga kapatid, ano ang iyong gagawin? Pangatwiranan. Maraming Salamat po !