You are on page 1of 52

MVGFC

MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9


Bago tayo dumako
sa ating aralin ay
magkakaroon tayo
sa isang panlinang
na gawain.
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9
MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC

T-CHART
Panuto: Suriin ang mga produktong nakalista sa
hanay A at B sa T-chart. Ihambing ang
dalawang hanay at sagutan ang mga
pamprosesong tanong. Gawin ito sa inyong
notebook.

MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9
MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC

T-CHART
HANAY A HANAY B
Bigas Gasoline
Isda Ginto
Gulay Nickel
Bawang
Tanso

MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9
MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC

Gabay na Tanong:
1. Ano ang iyong napuna sa mga
magkakasamang produkto sa hanay A at hanay
B?
2.Ano sa palagay mo ang dahilan kung bakit
magkakasama ang mga produkto sa iisang
hanay? Ipaliwanag.
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9
ARALIN 2:
ANG KAKAPUSAN AT
KAKULANGAN
Inihanda ni:
MARJORIE PADOLINA

MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9
MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC MVGFC

Bakit maituturing na isang


suliraning panlipunan ang
kakapusan? Ipaliwanag ang
sagot gamit ang 3
pangungusap.
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9
Pagkakaiba ng
Kakulangan
at Kakapusan
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

Ang kakapusan ay umiiral dahil


limitado ang pinagkukunang-
yaman at walang katapusang
pangangailangan at kagustuhan ng
tao.
9
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

Katulad ng kakapusan sa supply ng:

NON-RENEWABLE
NICKEL CHROMITE
RESOURCES

10
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

Dahil ang mga resources na ito ay


limitado lamang, tiyak na
magkakaroon ng kapos na supply
upang tugunan ang
pangangailangan ng bawat isang
tao.
11
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

Ang kakapusan sa mga nabanggit na


halimbawa ay itinakda ng kalikasan.
Ang kondisyong ito ay nagtakda ng
limitasyon sa lahat at naging isang
pangunahing suliraning pang-
ekonomiya.
12
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

Ang kakulangan o shortage ay


nagaganap kung may
pansamantalang pagkukulang sa
supply ng isang produkto kagaya
13
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

Katulad ng kakulangan sa supply ng:

Bigas Mga posibleng dahilan


dahilan: bagyo, peste, El
Niño, at iba pang
kalamidad.

14
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

Inaasahan na babalik sa normal ang


supply ng bigas sa sandaling
bumuti ang panahon at magkaroon
ng saganang ani ng palay.
15
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

Ang kakulangan ay pansamantala


sapagkat may magagawa pa ang
tao upang masolusyunan ito.

16
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

Halimba:
Ang Pilipinas ay mag-aangkat ng
bigas sa karatig-bansa upang
pansamantalang ipangtustos sa
pangangailangan ng mga tao
17
Bago tayo dumako
sa ating aralin ay
magkakaroon tayo
sa isang panlinang
na gawain.
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

19
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

20
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

TALAKAYIN NATIN

1. Ano ang ipinapahayag ng panoorin?


2. Nakatagpo ka na ba ng sitwasyon kung saan
ikaw ay nakaranas ng kakulangan? Kakapusan?
Ilarawan ang iyong karanasan.
3. Paano mo tinugunan ang suliraning ito?
21
Sa tingin mo ano ang
pangunahing dahilan ng
pagkakaroon ng kakulangan?

MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

Ano ang:

KARTEL HOARDING
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

KARTEL
- Pormal na organisasyon ng mga
prodyuser at manupakturer na
nagkakasundong manipulahin ang
presyo, pagtitinda at produksyon
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

HOARDING
- pagtatago ng nga suplay na ginagawa
ng mga kasapin ng kartel na nagiging
dahilan ng pagkukulang ng produkto at
ang pagtaas ng presyo nito.
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9
Ano ang pangunahing
suliranin ng isang Bansa?

MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

Ang kakapusan ang pangunahing


dahilan ng pagkakaroon ng
suliraning pang-ekonomiya.
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

Dahil sa kakapusan, nararapat na


pag-isipan mabuti ng isang bansa
kung anong uri ng produkto at
serbisyo ang dapat gawin at gaano
karami ang gagawin.
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

PRODUKSIYON DISTRIBUSYON
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

Ang bawat tao at bansa ay may


mga layuning pangkabuhayan
na nais makamit.
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

K
PRODUKSYON A DISTRIBUSYON
Ano ang gagawin? K
A Para kanino ang
Paano ito gagawin?
P gagawin?
Gaano karami ang U
gagawin?
S Paano ipapamahagi
Magkano ang A ang proodukto
gagastusin?
N
Mga Palatandaan
ng Kakapusan
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

YAMANG TAO
Habay ng buhay sapagkat
habang malakas at bata ang tao
ay marami siyang maaring
gawin.
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

YAMANG LIKAS

Hindi wastong paggamit nito


sapagkat ito ay limitadong
pinagkukunan laman.
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

YAMANG KAPITAL

Kawalan ng teknolohiya o
kaalaman na kailangan sa
pagtaas ng productivity.
PAGPILI AT
PAGDEDESISYON
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

Ang trade-off ay ang pagpili o


pagsasakripisyo ng isang bagay
kapalit ng ibang bagay.
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

Mahalaga ang trade- off, sapagkat


sa pamamagitan nito ay maaaring
masuri ang mga pagpipilian sa
pagbuo ng pinakamainam na pasya.
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

Ang opportunity cost ay


tumutukoy sa halaga ng bagay o
nang best alternative na handang
ipagpalit sa bawat paggawa ng
desisyon.
Mga Paraan upang malabanan
ang suliraning dulot ng
kakapusan

MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

1. Kailangang mabatid ng
pamahalaan ang mahahalagang
produkto at serbisyo na dapat
bigyang pansin.
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

HALIMBAWA:
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

2. Tamang proseso sa paglikha ng


mga pangunahing produkto.
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

HALIMBAWA:
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

3. Ang bilang ng produktong


gagawin ay nakabatay sa kayang
ibigay na yaman ng bansa at bilang
ng mga mamamayan na
makikinabang sa produkto.
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

HALIMBAWA:
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

4. Kailangan isa-alang alang na


ang lilikhaing produkto ay
magagamit at mapapakinabangan
ng mamamayan.
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

sa ganitong paraan magiging


epektibo ang pamamahagi ng mga
produkto.
MVGFC
MANUEL V. GALLEGO FOUNDATION COLLEGES ARALING PANLIPUNAN 9

HALIMBAWA:

You might also like