Katarakt ve Cerrahisi

DR. ÖĞR. ÜYESİ M. ERKAN DOĞAN

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ GÖZ HASTALIKLARI A.D
2020
Tarihçe

Eski Romalılar ve Yunanlar gözün görme yeteneğinden sorumlu parçasının lens

olduğuna inanırlardı ve henüz o zamanlar retinanın önemi anlaşılmamıştı.
Lensi gözün merkezinde ve beyinden gelen görsel ruhlarla ışığı birleştirerek görmeyi
sağlayan bir yapı olarak kabul etmişlerdi.
(Gorin G. History of Ophtalmology. Wilmington: Publish or Perish, Inc; 1982)
Tarihçe

 Celcus milattan önce lensi gözün merkezinde çizmiştir.

 Bu bakış açısı Vesalius’un 1500’lü yıllardaki çizimlerine kadar devam etmiş
ancak Fabricius tarafından 1600 yılında lensin doğru pozisyonu çizimlerle tespit
edilmiştir.
 O yıllarda Felix Platter de gözün görmesinden sorumlu esas tabakanın retina
olduğunu ilan etmiştir.
(Ophthalmic Publishing Company. Feigenbaum A. Early history of cataract and the ancient
apoeration for cataract. Am J Ophtalmol. 1960;49;307)
(American Academy of ophtalmology: Lens and Cataract: Published 2008-2009)
Lens Anatomisi
 Embriyolojik olarak yüzey ektoderminden köken alır

 İrisin arkasında, vitreusun önünde

 zonüler lifler aracılığıyla silier kaslara tutunur

 Asimetrik, bikonveks sfer yapısında (arka yüzey daha konveks)(ince kenarlı bir
mercek)

 Nükleus, kortex ve kapsül olarak 3 anatomik yapıdan oluşur

 Lens damar içermeyen saydam bir doku olduğu için sadece çevresindeki
sıvılardan beslenir ve metabolik atıklarını da bu sıvılara verir.
Lens fizyolojisi

 Gözün ışık kırma gücüne sahip anatomik yapıları kornea ve lenstir

 Kornea kırma indeksi 1.37

kırma gücü 43 diyoptri
 Lens kırma indeksi 1.41 Gözün toplam kırıcılığı 63 D
kırma gücü 20 diyoptri
Lens fizyolojisi
 Yaşlanma ile birlikte lensin proteinlerinin
denaturasyonu sonucu esnekliğini kaybetmesi
ve akomodasyon yeteneğinin azalmasıyla: Presbiyopi

Akomodasyon refleksi: (okülomotor sinir ve taşıdığı parasempatik lifler aracılığı ile)

1. Silier kaslar kasılır zonüllerin gevşer lens kalınlığı artar kırıcılığı artar
2. Sfinkter pupilla kasları kasılır Myozis (pupilla daralır)
3. Medial rektus kasları kasılır Konverjans oluşur ( gözlerin içe dönmesi )

 Bir süre sonra koyulaşır ve şeffaflığını kaybetmeye başlar: Katarakt

Katarakt

 Lensin saydamlılığını kaybetmesi

(Perde inmesi, aksu, akbasma)

 Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre tüm

dünyada körlüğün en sık nedeni
katarakttır.
Katarakt semptomları

 Görme keskinliğinde azalma

 Kontrast duyarlılığında azalma
 Refraktif değişimler: myopi, astigmatizma
 Mono-oküler diplopi
 Glare (gece ışık yansımaları)
 Renk ayırmada zayıflık
Katarakt sınıflandırması
Etyolijiye göre
Anatomik lokalizasyonuna göre
a) Senil (yaşa bağlı) katarakt (oksidatif stres, güneş ışığı,
beslenme (Riboflavin (Vit B2), Vit C, Vit E, karotenoidler)
a) Kortikal katarakt
b) Konjenital katarakt ( kalıtsal, sistemik, nedeni bilinmeyen)
b) Nükleer katarakt
c) Gelişimsel / jüvenil katarakt ( 1 yaş sonrası)
c) Ön / Arka Subkapsüler katarakt d) Travmatik katarakt ( penetran veya künt travma, elektrik
d) Mix çarpması, iyonize veya kızılötesi radyasyon)

e) Diğer (polar, yılbaşı ağacı) e) Metabolik katarakt (DM, Myotoik distrofi, atopik dermatit,
nerofibromatosis tip 2, Galaktozemi, Wilson, hipokalsemi)
f) Sekonder (komplike) katarakt (kronik ön üveit, yüksek
miyopi, açı kapanması glokomu, herediter fundus distrofileri)
g) İlaca bağlı katarakt (Kortikosteroidler, Fenotiyazin,
Amiodaron vb)
 Günümüzde kataraktın tek tedavisi cerrahidir.

 Cerrahi zamanlama hastaya göre değişebilir.

Katarakt Ameliyatının Tarihçesi

 Yüzyıllar boyunca korneoskleral bileşkenin gerisinden ince bir iğne ile göze
girilerek lens göz içine itilerek düşürülmekteydi.

ışık
Katarakt Ameliyatının Tarihçesi
Katarakt Ameliyatının Tarihçesi

 Bilhassa ileri kataraktlarda işlemden hemen sonra hastanın ayağa kalkıp kısıtlı bir
görmeyle de olsa yürümeye başlaması o dönem için mucizevi bir durumdu.
 19. yüzyılda korneaskleradan kesi açılarak
tüm lensin dışarı alınması.

IŞIK
 Sonraki yıllarda tüm lens yerine lensin kapsülünün korunarak yerinde bırakılması
yöntemi.
Katarakt cerrahisindeki kilometre taşlarından biri de 1949 yılında ilk defa uygulanan göz içi lens
implantasyonudur. O tarihe kadar katarakt ekstraksiyonu sonrası hastalar lenssiz bırakılıyor ve gözlükle
görme keskinliğinde artış sağlanmaya çalışılıyordu.
Katarakt Ameliyatının Tarihçesi

 İngiliz göz hekimi olan Harold Ridley 1949 yılında İkinci Dünya Savaşı sırasında
gözü yaralanan pilotları incelerken uçakların ön camını oluşturan
Polimetilenmetakrilat (PMMA) maddesinin göz içinde iyi tolere edildiğini
gözlemledi ve 45 yaşında bir kadına bir göz içi mercek implantasyonu
uyguladıktan sonra sonuçlarını yayınladı.
Günümüzde Katarakt Cerrahisi

 Katarakt cerrahisi: Fakoemulsifikasyon yöntemi ile

 Korneaskleral bileşkeden küçük bir kesi ile göz içine girilmesi
 Lensin ultrason enerjisiyle (fako) emülsifiye (ezilerek, ufalanarak) edilerek gözden
uzaklaştırılması
 Göz içine intraoküler lens yerleştirilmesi
Fakoemulsifikasyon ile katarakt cerrahisi 1
Fakoemulsifikasyon ile katarakt cerrahisi 2
Katarakt Cerrahisinde Takip ve Tedavi

 Katarakt cerrahisindeki yenilikler nedeniyle postoperatif dönemde hızlı bir görsel

rehabilitasyon sağlamak mümkündür. Sıklıkla hastaların gözlerine bir tek sütür
dahi koyulmadan işlem tamamlanır.
 Hastalar çoğunlukla operasyonun ardından taburcu edilirler ve evde gözlerine
yapmaları gereken antibiyotikli, steroidli damlalar tarif edilir.
 Postoperatif olarak tercihen 1. gün, 1. hafta ve 1. ayda kontrolleri yapılır.
 Eskiden göz içine yerleştirilen mercekler hastaların yalnızca uzak görmesini
düzeltiyordu ve yakını görmek için gözlük desteği gerekiyordu ancak günümüzde
gelişen intraoküler lens teknolojisi sayesinde artık uygun hastalarda uzak-orta ve
yakın görüşte mükemmele yakın bir sonuç almak mümkün.
A B