NAJWAŻNIEJSZE LEKTURY

„KAMIENIE NA
SZANIEC”
 GENEZA UTWORU

„KAMIENIE NA SZANIEC” ZOSTAŁY WYDANE W 1944 ROKU. AUTOR

POWIEŚCI, ALEKSANDER KAMIŃSKI, BYŁ CZŁONKIEM MAŁEGO
SABOTAŻU I POSTANOWIŁ UPAMIĘTNIĆ DZIAŁALNOŚĆ TRZECH
MŁODYCH ŻOŁNIERZY PODZIEMIA: JANA BYTNARA, ALEKSEGO
DAWIDOWSKIEGO I TADEUSZA ZAWADZKIEGO. ZA MATERIAŁ DO
NAPISANIA KSIĄŻKI POSŁUŻYŁY MU WSPOMNIENIA ZOŚKI O RUDYM
ORAZ RELACJE ŚWIADKÓW AKCJI POD ARSENAŁEM.
 CZAS I MIEJSCE AKCJI ORAZ ZNACZENIE
TYTUŁU

CZAS AKCJI OBEJMUJE WYDARZENIA POMIĘDZY LATEM 1939 ROKU A SIERPNIEM 1943
ROKU. FABUŁA ROZGRYWA SIĘ GŁÓWNIE W OKUPOWANEJ PRZEZ NIEMCÓW
WARSZAWIE. 

TYTUŁ KSIĄŻKI POCHODZI Z WIERSZA JULIUSZA SŁOWACKIEGO „TESTAMENT MÓJ”.

UTWÓR TEN RUDY CHCE USŁYSZEĆ W CHWILI SWOJEJ ŚMIERCI. PADAJĄ TAM SŁOWA
ZACHĘTY DO POŚWIĘCENIA DLA OJCZYZNY NAWET ZA CENĘ ŚMIERCI. CI, KTÓRZY
ODDAJĄ ŻYCIE ZA KRAJ, SĄ JAK „KAMIENIE PRZEZ BOGA RZUCANE NA SZANIEC”.
 MOTYWY ZAWARTE W UTWORZE

• MOTYW DOJRZEWANIA – POWIEŚĆ PRZEDSTAWIA DOJRZEWANIE GŁÓWNYCH

BOHATERÓW W TRUDNYCH WOJENNYCH CZASACH.
• MOTYW WOJNY I WALKI O WOLNOŚĆ – AKCJA POWIEŚCI TOCZY SIĘ W CZASIE II
WOJNY ŚWIATOWEJ I SKUPIA SIĘ NA DZIAŁALNOŚCI MAŁEGO SABOTAŻU.
• MOTYW BOHATERSTWA – DZIAŁANIE GŁÓWNYCH POSTACI MA WYMIAR
BOHATERSTWA. OFIARNIE WALCZĄ ONI Z NIEMIECKIM OKUPANTEM, A W KOŃCU
ODDAJĄ ŻYCIE ZA OJCZYZNĘ.
 PROBLEMATYKA

„KAMIENIE NA SZANIEC” TO POWIEŚĆ UPAMIĘTNIAJĄCA POKOLENIE KOLUMBÓW,

MŁODYCH LUDZI, KTÓRYCH DOJRZEWANIE PRZYPADŁO NA STRASZNY CZAS
NIEMIECKIEJ OKUPACJI. KSIĄŻKA OSADZONA W REALIACH WOJENNYCH PRZEDSTAWIA
LOSY TRZECH BOHATERÓW: ALKA, ZOŚKI I RUDEGO, KTÓRZY STAJĄ SIĘ SYMBOLEM
CAŁEJ FORMACJI SPOŁECZNEJ. SĄ TO CHŁOPCY UKSZTAŁTOWANI PRZEZ TRADYCJE
RODZINNE I PATRIOTYCZNE, A PRZEDE WSZYSTKIM PRZEZ IDEAŁY HARCERSKIE.
ZDETERMINOWANI, ODWAŻNI, POKONUJĄCY WŁASNE SŁABOŚCI MIMO SWOJEGO
MŁODEGO WIEKU POTRAFIĄ STANĄĆ NA WYSOKOŚCI ZADANIA I STAWIĆ CZOŁA
WROGOWI. ICH CZYNY URASTAJĄ DO RANGI PRAWDZIWEGO BOHATERSTWA I
STANOWIĄ WZÓR DLA LUDZI WCHODZĄCYCH W DOJRZAŁOŚĆ.
„MAŁY KSIĄŻĘ”
 GENEZA UTWORU

ANTOINE DE SAINT-EXUPERY NAPISAŁ „MAŁEGO KSIĘCIA” W

STANACH ZJEDNOCZONYCH W 1943 ROKU. W UTWORZE TYM
PISARZ WYKORZYSTAŁ WŁASNE DŁUGOLETNIE
DOŚWIADCZENIE PILOTA, A PRZEDE WSZYSTKIM JEDNĄ ZE
SWOICH PRZYGÓD, KIEDY PEWNEGO DNIA ROZBIŁ SIĘ NA
SAHARZE I CUDEM OCALAŁ DZIĘKI POMOCY BEDUINA.
 CZAS I MIEJSCE AKCJI

CZAS NARRACJI „MAŁEGO KSIĘCIA” OBEJMUJE OSIEM DNI,

PODCZAS KTÓRYCH NARRATOR PRZEBYWAJĄCY NA SAHARZE
ZAPRZYJAŹNIA SIĘ Z MAŁYM KSIĘCIEM. CZAS AKCJI JEST
NATOMIAST DŁUŻSZY – OBEJMUJE BOWIEM HISTORIĘ ŻYCIA
KSIĘCIA NA JEGO PLANECIE, ROCZNĄ PODRÓŻ W KOSMOSIE I
POBYT NA ZIEMI.
 MOTYWY W UTWORZE

• MOTYW PRZYJAŹNI – MAŁY KSIĄŻĘ PRZEBYWAJĄC NA ZIEMIĘ, DOWIADUJE SIĘ CZYM JEST PRZYJAŹŃ.
UCZY GO TEGO LIS, KTÓRY WYJAWIA BOHATEROWI SEKRETY DOTYCZĄCE MIĘDZYLUDZKICH RELACJI.
• MOTYW MIŁOŚCI – MAŁY KSIĄŻĘ DZIĘKI SWOJEJ PODRÓŻY NA ZIEMIĘ DOWIADUJE SIĘ, CZYM JEST
MIŁOŚĆ I UŚWIADAMIA SOBIE UCZUCIE, JAKIM DARZY PIĘKNĄ RÓŻĘ ZE SWOJEJ PLANETY. DLA MIŁOŚCI
KSIĄŻĘ DECYDUJE SIĘ UMRZEĆ, PONIEWAŻ WIERZY, ŻE W TEN SPOSÓB POŁĄCZY SIĘ Z UKOCHANĄ.
• MOTYW WĘDRÓWKI – MAŁY KSIĄŻĘ ODBYWA MIĘDZYPLANETARNĄ PODRÓŻ, PODCZAS KTÓREJ UCZY
SIĘ, CZYM JEST MIŁOŚĆ, PRZYJAŹŃ I ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA DRUGĄ ISTOTĘ.
• MOTYW DOJRZEWANIA – MAŁY KSIĄŻĘ DOJRZEWA PODCZAS PODRÓŻY NA ZIEMIĘ. Z CHŁOPCA, KTÓRY
NIE ROZUMIE DĄSÓW RÓŻY I LEKKOMYŚLNIE JĄ OPUSZCZA, PRZEISTACZA SIĘ MENTALNIE W
ODPOWIEDZIALNEGO CZŁOWIEKA.
 PROBLEMATYKA
„MAŁY KSIĄŻĘ” TO ALEGORYCZNA OPOWIEŚĆ O TYM, CO W ŻYCIU
NAJWAŻNIEJSZE, A WIĘC O MIŁOŚCI, PRZYJAŹNI I MIĘDZYLUDZKICH
RELACJACH. GŁÓWNY BOHATER MUSI UDAĆ SIĘ W DŁUGĄ I DALEKĄ
PODRÓŻ, BY ZROZUMIEĆ, ŻE TO, CO NAJCENNIEJSZE ZNAJDUJE SIĘ
ZAWSZE TUŻ OBOK I ŻE DOPIERO UTRATA UKOCHANYCH OSÓB
UŚWIADAMIA NAM ICH BEZCENNOŚĆ. PONADTO „MAŁY KSIĄŻĘ”
DEMASKUJE ZWODNICZOŚĆ RZECZY I WARTOŚCI, KTÓRYM ZWYKLE
HOŁDUJĄ LUDZIE: POKAZUJE, ŻE PIENIĄDZE, PYCHA CZY PRAGNIENIE
WŁADZY IZOLUJĄ CZŁOWIEKA OD INNYCH I CZYNIĄ Z NIEGO SAMOTNĄ
ISTOTĘ PRZEBYWAJĄCĄ NIEJAKO NA ODRĘBNEJ PLANECIE.
„LATARNIK"
 GENEZA, CZAS I MIEJSCE AKCJI

AKCJA NOWELI MA MIEJSCE NA WYSPIE KOŁO PANAMY, A JEJ CZAS TO KONIEC WIEKU
XIX NA CO WSKAZYWAĆ MOGŁABY HISTORIA OPOWIEDZIANA PRZEZ LATARNIKA,
DOTYCZĄCA JEGO UDZIAŁU W RÓŻNYCH KONFLIKTACH ZBROJNYCH.
NOWELA OPARTA JEST NA AUTENTYCZNEJ HISTORII, OSOBY, KTÓRA POCHODZIŁA Z
POLSKI I OBJĘŁA TĘ SAMĄ POSADĘ, KTÓRA ZOSTAŁA UKAZANA W UTWORZE. W
SKUTEK ZACZYTANIA, A CO ZA TYM IDZIE NIEUWAGI, DOSZŁO DO WYPADKU STATKU.
HISTORIA ZOSTAŁA PRZEZ AUTORA NIECO ZMIENIONA ORAZ WZBOGACONA MIĘDZY
INNYMI O WĄTKI PATRIOTYCZNE.
 PROBLEMATYKA

„LATARNIK” TO NOWELA, KTÓRA PORUSZA PROBLEMATYKĘ TĘSKNOTY NA EMIGRACJI.

MIŁOŚĆ DO KRAJU ZDAJE SIĘ BYĆ SIŁĄ TAK WIELKĄ, ŻE PROWADZI DO ZAPOMNIENIA I
POWAŻNEGO ZANIEDBANIA, KTÓRE MOGŁO MIEĆ BARDZO NIEPOZYTYWNE SKUTKI.
TO TYLKO JEDEN Z PRZEKAZÓW ZAWARTYCH W LATARNIKU. WAŻNYM JEST TAKŻE
SAM PROBLEM ODPOWIEDZIALNOŚCI, ALE I SAMOTNOŚCI. ISTOTNYM JEST UKAZANIE
ZJAWISKA FATUM ORAZ BEZDOMNOŚCI, TUŁACZKI, KTÓRA STAJE SIĘ UDZIAŁEM
GŁÓWNEGO BOHATERA. NIE MA ON MOŻLIWOŚCI ZNALEZIENIA MIEJSCA IDEALNIE
DLA SIEBIE. BEZUSTANNIE POSZUKUJE, LICZĄC NA TO, ŻE TRAFI DO DESTYNACJI, W
KTÓREJ ZAZNA SPOKOJU ORAZ STABILIZACJI. WAŻNĄ DLA PRACUJĄCEGO W LATARNI
JEST MOŻLIWOŚĆ KONTEMPLACJI, KTÓRĄ DAJE MU PRZYRODA.
 DZIĘKUJEMY ZA
OBEJRZENIE
PREZENTACJE WYKONAŁA WERONIKA DOROSZKO GABRIELA
NOWAK I JULIA SZOMKO