MALIGAYANG

PAGDATING!
(SA ATING BIRTWAL NA SILID)
PANALANGIN
Kamusta?
PAGBABALI
K TANAW
 GAWAIN1
Catch the Word (Filipino Edition)
Panuto: : May ipapakita akong mga larawan sa inyo.
Pagsama-samahin ninyo ang mga larawan at may
mabubuo kayong salita.
 1.

+ + =

GAYUMA
 2.

+ + =

SIQUIJOR
 3.

+ + =

PINTADOS
 4.

+ =

VISAYAS
 5.

+ =

MAHIKA
 6.

- + =

AKLAN
 7.

+ =

ESPIRITU
MAGALING!
VISAY
AS
LAYUNIN:
Sa katapusan ng aralin, ang mga mag-aaral
ay inaasahang:
1.nauunawaan ang kaligirang kasaysayan
at impormasyon hinggil sa ilang isla ng
Visayas.
2. nahihinuha ang mga kaugalian at mga
paniniwala hinggil sa ilang pangkat sa
isla ng Visayas.
Tayo na at maglakbay

VISAY
sa . . .

AS
 ANG ISLA NG SIQUIJOR:
Kaligirang kasaysayan at Ilang
Impormasyon
Nadiskubre ni Esteban Rodriguez noong
1565.

1854- 1892- Pamamahala ng Bohol.

1892- Naging probinsya ng Negros Occidental

Setyembre 17, 1972- Naging ganap na

Probinsya.
6 NA ISLA NG
• Enrique
SIQUIJOR
Villanueva
• Larena
• Maria
• Lazi
• Siquijor
BAYAN NG ENRIQUE
VILLANUEVA
14 Baranggay
3, 125 hektarya
Kapistahan ay sa Hulyo 16
Patron: Our Lady of Mt. Carmel.
BAYAN NG LARENA
23 Baranggay
5,026 hektarya
SENTRO NG KOMERSYO
Kapistahan: Ika-13 ng Mayo
Patron: Saint Vincente de Ferrer
BAYAN NG MARIA
22 Baranggay
5,135 hektarya
SALAGDOONG Beach
Kapistahan: Ika-24 ng
Mayo
Patron: Our Lady of Divine
BAYAN NG LAZI 18 Baranggay
6,362 hektarya
Pantalan na dinadaungan ng
mga barko mula sa Cebu,
Bohol, Negros Oriental at
mga galing Mindanao.
Kapistahan: Ika-16 ng
Mayo
BAYAN NG SIQUIJOR
42 Baranggay
6,408 hektarya
Kapistahan: Ika-4 ng
Oktubre
Patron: St. Francis de
Assissi
BAYAN NG SAN JUAN
11, 371 Naninirahan
Kapistahan: Ika-21 ng
Oktubre
Patron: Saint Aurelius
Agustin of Hippo
 Masisipag Mapagkakatiwala

UGALI AT Mababait an
Maypagmamalas
Matulungin
HANAPBU akit sa kapwa

HAY NG
MGA Pagsasaka Pangingisda

SIQUIJODN
ON
MGA
PANINIW
ALA AT
KAUGALI
AN Ang pagsangguni sa mga mananambal o sa
tinatawag na ALBULARYO ay isa sa mga
paniniwala at kaugaliang patuloy na
ginagawa nila magpahanggang ngayon.
 PANGANGANAK
(Para hindi mahirapan ang nanganganak at
ipinapanganak nito.)

“Kung malapit na ang panganganak,

isinturon sa may puson ang habak na
galing sa “kupo” o sa unggoy para hindi
mahirapan sa pangangak.”
 KAMATAYA
N
1. Kung may namatay ay dadasalan ito
ng siyam na araw at apatnapung araw ang
pagrorosaryo.
2. Bawal magwalis ang namatayan kung
may nakaburol.
3. Ipinagbabawal ang paliligo at
paglalaba sa loob ng bahay.
 KAMATAYAN
4. Babasagan ng baso ang ilalim ng
ataul para wala nang susunod na
mamamatay.
5. Hindi dapat na tinutulugan ang
patay dahil hindi maganda sa pag-
alala sa kanya.
 KAMATAYAN
6. Hindi maaaring kumanta, manood ng
telebisyon
at makinig sa radyo.
7. Kapag may patay sa bahay, huwag
maglinis ng
bahay. Hintayin na lang ang ikatLong
 PAGLILIBING
1. Daraan sa ilalim ng ataul ang lahat ng miyembro ng
namatayan upang hindi sunod-sunod ang mamamatay
sa pamilya.
2. Ang mga natunaw na kandila sa simula ng lamay
hanggang sa katapusan ay ipasok sa nitso upang
malayo sa kamatayan ang pamilya ng namatay.
3. Kung titirhan ang libingan nang walang pahintulot,
magkakasakit ang titira.
 PAG-IWAS SA
PAGBUBUNTIS
Nagagawa ito kapag isinisinturon ang
buyo malapit sa puson para hindi mabuo
ang bata. Kilala ang buyo sa Ingles bilang
betel leaf pepper at ikmo naman sa
Tagalog.
 PAG-AALAGA AT
PAGDIDISIPLINA SA ANAK
1. Kailangang ilagay sa pintuan ang
pusod ng bata upang lumaki siyang
hindi mahiyain.
2. Huwag pigain ang lampin sa unang
laba para ang bata ay hindi lumaking
 MGA BATAS AT
TRADISYON SA
PANGGAGAMOT
Ang mga grupo ng mananambal o albularyo sa
Isla ng Siquijor ay may kabuuang bilang na
mahigit sa 1,000 miyembro, ngunit 110 lamang
sa kanila ang naniniwala sa Diyos.
1. Pagsisimba tuwing Martes at Biyernes.
2. Hindi pagkain ng karne kundi purong
gulay lamang.
 Ginagawa ng mga manggagamot tuwing
silang nanggagamot. (Maxima Supol at Conchita Sayre)
1. Hindi nanggagamot sa ibang lugar sapagkat
paparusahan ng sukod.
2. Ang librito (booklet) ay hindi ipinapakita sa
ibang tao at walang ibang makakabasa kundi
ang manggagamot lamang.
3. Hindi dinadala sa loob ng simbahan ang
lumay dahil nawawalan ito ng kapangyarihan.
 MGA GAMOT AT PANINIWALA
SA SAKIT
Mas mainam pa rin para sa kanila ang mga
inireresetang halamang mga gamot ng mga
albularyo (mananambal) dahil sa kabisaan
at kapuruhan (natural at walang halong
kemikal) ng mga ito.
PAMAHIIN
1. Pag hindi pa kasal, hindi dapat na pumunta sa malalayong
lugar ang ikakasal dahil may mangyayaring masama. Kailangan
maghintay ng tatlong araw bago umalis.
2. Pagkagaling sa simbahan, patuluyin ang bagong kasal,
suklayan at painumin ng bulaklak ng dapo o orkids na kulay
puti.
3. Pagkatapos ng kasal, kailangan na matulog sa bahay ng
babae ang bagong kasal para maayos ang kanilang buhay mag-
asawa.
PAMAHIIN
4. Maghanda ng tubig sa baso at ilagay sa pintuan
o bintana upang mamalayang may magnanakaw na
papasok sa bahay.
5. Sa pagpapatayo ng bahay, tiyakin na nasa
tamang buwan at tamang petsa. Lagyan ng agnos
ang bahay, kung walang agnos ay pera ang ilalagay
sa ilalim o haligi ng bahay.
PANINIWALA SA PAGTATANIM AT
PAGHAHANAPBUHAYAyon kay Generosa Balos

1. Kung magtatanim ng saging dapat bilog ang buwan, magsumbrero

ng malaki, magpakabusog, kumain ng marami at huwag tumingala
para magkabunga ng malaki at hindi matayog ang bunga nito.
2. Mula sa punong mais kumuha ng tatlong bunga. Manalangin para
ang ani ay matagumpay. Sa panalangin, kinakailangan na mula sa
puso upang hindi magalit ang mga diwata at para mabigyan ng
masaganang ani.
PANINIWALA SA PAGTATANIM AT
PAGHAHANAPBUHAYAyon kay Generosa Balos

3. Sa pagtatanim ng mais, magluto ng mais na

nalalakipan ng tabako, tuba at tubig dahil may pausok na
gagawin. Maggiling din ng mais para gawing pintos.
Magpintos ka ng dalawa. Manalangin, pagkatapos ay
ilagay sa baul ang mga pintos.
4. Sa pagtatanim ng kamote, ginagamit ang mga tuhod at
kamay. Gumapang habang nagtatanim at sabayan ng
pagdarasal upang sinlaki ng tuhod ang magiging bunga
nito.
MGA PANINIWALA SA ASWANG
AT MAHIKA
 MAHIKA
Ayon sa Grolier Dictionary, isa itong sining na
pinaniniwalaang nakakokontrol at nakakamanipula ng
mga lihim na pwersa ng kalikasan sa pamamagitan ng
mga ritwal at mahiwagang paraan.
ASWANG
Ang mga nakakatakot at di-pangkaraniwang nilalang ay
nakaugat sa ating paniniwala.
1. Ang aswang ay tao lamang ngunit may kapangyarihan.
2. Mahal na araw kung sila ay nagsisilabasan dahil wala si
ESPIRITU O ANITO
Narito ang ilang halimbawa na nagpapaliwanag sa
paniniwala ng mga albularyo kaugnay sa mg
espiritu o anito:
1. Kung may malapit nang mamatay, lalo na
kung naghihingalo, diyan magsisilabaan ang
LUMAY (Gayuma)
Ayon kay Sopio Sumalpong, ang mga kasunod ay paniniwala ng
mga Siquijodnon sa panggagayuma sa panliligaw:

1. Kung manlulumay ang lalaki sa babae, manlulumay din ang

babae sa lalaki.
2. Mababango ang mga lumay. Kung manlulumay sa babae, ang
mga pinaghalong sangkap nito ay iba’t ibang uri ng bulaklak, ugat
ng kahoy, lalo na ang matinik.
LUMAY (Gayuma)
3. Ang mga lumay ay kinukuha sa punongkahoy na
kakikitaan ng alitaptap. Dahil may nagmamay-aring
espiritu, ito’y espesyal kaya kaunti lamang ang kinuku
hang bahagi ng puno.
4. Kumuha ng panyo at lagyan ang bawat gilid nito ng
lumay at tiklupin. Ipalo ito ng tatlong beses sa lalaki na
hindi niya namamalayan para medaling mapaibig.
5. Ang pinakatamang ihalo sa lumay ay ang lawig-
NEGOSYO AT LUMAY
Ayon sa mga impormante, kung may negosyo,
para dumami ang iyong suki, ilagay ang
lumay sa iyong pitaka.
Eksaminasyon (Board Exam)
at Lumay
Naniniwala ang mga Siquijodnon na
kung kukuha ng eksam, ilagay lang sa
panyo o bulsa ang lumay para hindi
makalimutan ang pinag-aralan.
 Kapangyarihan (Gahum)
Anting-anting
1. Ang gahum (power) ay mutya galling sa San
Antonio at lagi itong hinuhugasan.
2. Librong maliit ang gahum na nakasulat sa Latin.
Maliit ito at kahit mga bata ay hindi makakabasa
kundi ang albularyo lamang at maliwanag ito.
3. Ang kapangyarihan ay sa paraang tawal (ritwal) na
Latin at orasyon.
 SULYAP SA
KASAYSAYAN
AT
KALINANGAN
NG CEBU
NI EVELYN VALENCIA GABANSOS
ANG CEBU
Sa Kabisayaan matatagpuan ang
Cebu na ang umiiral na wika ay
Sebwano na kahawig ng wikang
ginagamit ng mga karatig-pook nito
• tulad ng Bohol,ng
Saling-angkan Negros,
MalaySiquijor
na atbp.
naninirahan sa Pilipinas bago
dumating ang mga Kastila
Sa kanila nakita ang unang
lakas na pagtatanggol ng
kanilang karapatan laban sa
panlulupig
• Bantog nangbayaning
mga dayuhan
si
Lapu-lapu.
DALAMPASIGA
N NG CEBU
UNANG MISA - Abril
14, 1521
1565- pook sa
dalampasigan ng Cebu
Ciudad Del
Santisimo
Nombre de
Jesus
MGA KAUGALIAN NA SINUSUNOD NG MGA
CEBUANO SA PAG-AASAWA

1.
MONOGAM
2. ANG ILIGAL NA
3.
YA Ang tinatawag na Bugay: ito ay katumbas sa
PAGHIHIWALAY.
4. Ang pagbibigay- tinatawag na dowry.
handog:
Ang mga dalaga’t binata sa pook na ito ay nararapat na dumaan muna sa mga
sumusunod bago magpakasal:
1. Ang pag-ila-ila 4. Ang pamalaye
2. Ang pangulitawo 5. Ang pagrehistro

3. Ang panagtrato 6. Ang kasal

MGA PANINIWALA TUNGKOL SA BAGONG
KASAL
1. Ang ikakasal ay kailangang tumigil sa bahay at hindi paalis-alis
habang ang araw ng kasal ay hinihintay.
2. Hindi pwedeng isukat o isuot ng nobya ang kanyang damit pangkasal
hanggang hindi pa sumasapit ang takdang oras ng kasal.
3. Pagkatapos ng kasal at habang papaalis na sa simbahan ang ikinasal,
kailangang tiyakin ng bawat isa na siya ang unang makayakap sa unang
baytang ng hagdan at unang makahakbang paalis sa altar, kailangang
mauna ang isa sa kanila
MGA PANINIWALA TUNGKOL SA
BAGONG KASAL
4. Ang bigas, asin at asukal ang siyang mga bagay na
kailangan na mauna sa kanilang bahay bago dumating ang
ikinasal.
5. Bago umakyat ang bagong kasal sa kanilang bahay,
kailangang painumin ng isang basong tubig sa iisang baso
ang bagong kasal upang sila’y laging magkakaunawaan sa
hirap man o sa ginhawa sila ay laging magkakapiling.
6. Ang suklay ay kailangang isuklay sa buhok ng bagong
kasal nang makailang ulit upang ito’y magkaroon din ng
MGA PANINIWALA TUNGKOL SA BAGONG
KASAL

7. Sasabuyan ng bigas o palay ang bagong kasal

paglabas ng simbahan upang maging masagana at
maligaya ang kanilang pagsasama habang buhay.
8. Ang pagkabasag ng baso o pinggan habang dinaraos
ang handaan sa kasal ay nagtataboy ng kamalasan sa
buhay mag-asawa.
9. Matapos ang kasal, ang mga ikinasal ay kailangang
hindi muna umalis ng bahay nang sa ganon ay maging
maligaya ang kanilang pagsasama at hindi na sila
 8.3. ANG
SINING AT
KULTURA
NG AKLAN
NI FLORIDA VILLANUEVA
ATI-ATIHAN
Isang napakasayang
pagdiriwang na pinagkakapuri
ng mga Aklanon bilang bahagi
ng kanilang kultura
Taon-Taon: Enero
Bayan:
Kalibo, Ibajay, Batan, Makatao
at Altayas.
ATI-ATIHAN
Sila ay masayang
umiindak at pasayaw-
sayaw habang sila ay
sumisigaw ng
“Viva kay Senyor Santo
Niῇo,” o kaya ay
“Hala bira, puwera
pasma.”
PRUSISYON -
pinakamahalagang
bahagi ng pagdiriwang.
Ati-Ati - “gaya ng mga
ati,” ang maiitim na mga
unang tao ng Panay.
 Kailan Nagsimula ang Ati-Atihan?
Maraming bersyon ang pinagmulang kasaysayan ng
pagdiriwang ng Ati-Atihan. Ang mga ito ay mababasa sa
ulat na sinulat ni Roman de la Cruz, 1963 sa (TheAklan
Report).
• Iba't-ibang tribu ng Ati na ipinagdiriwang ang kanilang
pagkakasundo.
• Tungkol sa kampana ng Madianos na natanggap ng kura
paroko galling sa isang napakagandang babae sa tabing dagat.
• Milagro sa isang mangingisda na pumapalaot upang maghuli
ng isda.
• Pagdiriwang dahil sa pagkabili ng mga datung taga-Borneo sa
 MAIKLING KASAYSAYAN NG AKLAN
Noong ika-13 siglo nang
dumating ang isang
pangkat ng mga sultan na
galling sa Borneo.
Ang pinakahuling datu na
namuno sa Capiz ay si
Dinagandan na kung saan
Binili nila ang Panay sa pamamagitan iniurong niya ang kanyang
ng isang gintong salakot at isang pamahalaan sa Aklan sa
gintong kuwintas.
 PISTA NG PINTADOS
Noong 1668, dumating
ang mga Espanyol sa
Visayas at natagpuan
nila ang mga babae’t
lalaki na puno na tatu
(tattoo) ang mga
katawan
Gamit ng mga pintados
ang matalas na bakal na
pinaiinitan muna sa
apoy bago gawin ang
pagtatatu
Noong 1986,
itinayo ang
Pintados
Foundation, Inc.
Sinimulan nilang
mag-organisa ng
mga aktibidad para
sa Pista ng lungsod
na parangal kay
Seῇior Santo Niῇo.
 HUNYO 29, 1987

Pista ng Pintados – Kasadyaan, na binansagang “Festival of

Festivals.”

Pista ng Pintados-
Kasadyaan
Ipinapakita ng Pista ng Pintados ang mayamang
kultura ng Leyte at Samar sa pamamagitan ng
pagsama-sama ng mga katutubong sayaw at
musika.
Noong 1999 lamang ito opisyal na itinakda sa
araw ng Hunyo 29, ang Pista ni Seῇor Santo Niῇo
de Leyte.
KASADYAAN - "KATUWAAN at
KASIYAHAN"
Ang pangalang pintados ay mula sa mga
katutubong mandirigmang puno ng tatu ang mga
katawan.
Simbolo: Tapang, Ganda at Estado sa buhay.
Dahil hindi pa masyadong maingat ang
pagtatatu noon, ang proseso ay masakit at
maaaring magdulot ng impeksyon. Kaya
naman ang sino mang humarap sa panganib
ng pagtatatu at nabuhay ay itinuturing na
malakas at matapang. Pero bago pa man
matatuan, kailangan muna niyang maging
matagumpay sa ilang mga labanan.
WAKAS
...
Mayroon po ba kayong mga
katanungan?
PANGKATANG GAWAIN
It’s More fun in the Philippines.
Panuto: Ipagpalagay natin na Kayo ay isang
tour guide/ tagapaghikayat ng turismo sa isang
naturang lugar. Bilang mga turistang dayuhan,
Nais naming makahanap ng lugar bakasyonan
dito sa Pilipinas. Para makumbinsi niyo kami
ay maaari kayong gumawa ng isang patalastas
patungkol sa lugar na inyong napili gamitin
yung mga impormasyong inilahad sa araling
PAMANTAYAN NG PUNTOS
PUNTOS
NILALAMAN
(Malinaw at may kaangkopan ang tema
sa paghihikayat ng turismo.)
10
Gramatika
(Gumamit ng wastong wika sa Filipino.) 5
Orihinalidad
(Orihinal yung konsepto at yung tagline
na ginamit.)
5
Organisasyon
(May kaayusan ang ginawang
patalastas.)
10
KABUUAN 3O
Doon lamang po nagtatapos
ang ating paksa,
Sa susunod muli
PAALAM!

PAGKUHA NG LARAWAN