You are on page 1of 41

MGA TEORYA

NG PAGSASALINANG PAG-AL AM SA MGA TEORYA NG PAGSASALIN

SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

PHOTO BY RAPPLER PHILIPPINES


AWTLAYN NG Mga teorya ng pagsasalin

PRESENTASYON
ni:
 Freidrich Scleiermacher
 Walter Benjamin
BIBIGYANG DIIN  Rudolf Pannwitz
 Ezra Pound
 Roman Jakobson
 Andre Lefevere
 Etienne Dolet
 Susan Bassnett
 Newmark
 George Steiner
 Mildred Larson
SEPTEMBER 2021 | BatStateU- San Juan Campus  Williamowitz
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG TEORYA NG PAGSASALIN AYON KAY


PUNTO FRIEDRICH SCHLEIERMACHER
MGA TEORYA NG
PAGSASALIN
Ang pagsasalin ay may
layuning maging kasangkapan
sa pagpapayabong,
pagpapayaman ng panitikan at
pagpapayaman ng bansa.
May dalawang paraan ng
pagsasalin ayon kay Friedrich
Schleiermacher (1813)
MAHALANG
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

1. Maaring pabayaang
manahimik ng taga salin ang
PUNTO
MGA TEORYA NG
awtor, hanggang posible at PAGSASALIN
pakilusin ang mambabasa
tungo sa kanya o;

2. Maaaring pabayaang
manahimik ng taga salin ang
mambabasa hanggang posible
at pakilusin ang awtor tungo sa
kanya.
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG TEORYA NG PAGSASALIN AYON KAY


PUNTO WALTER BENJAMIN
MGA TEORYA NG
PAGSASALIN
Nagsisimula ang pagsasalin sa
orihinal na teksto na nasusulat
sa isang partikular na
lengguwahe na isasalin sa isa
pang lengguwahe, at ang salin
ay hindi kailangang maging
katulad ng orihinal kundi isang
kritikal na pagbasa nito.
MAHALANG
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

Ang tungkulin ng isang tagasalin ayon


kay Walter Benjamin ay ang pagpapanatili
PUNTO
MGA TEORYA NG
ng katangian ng orihinal na teksto PAGSASALIN
pagkatapos nitong isalin sa panibagong
wika. At ang isang tagasalin ay hindi
lamang maihatid sa mga mambabasa ang
mismong tekstong pinagmulan ngunit siya
ang magiging katumbas ng may-akda ng
orihinal sa wikang isinalin. Ayon rin kay
Benjamin, ang tungkulin ng tagasalin ay
ang maipahayag nang malinis ang nais
ipahayag ng orihinal na teksto sa
panibagong wika.
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG TEORYA NG PAGSASALIN AYON KAY


PUNTO RUDOLF PANNWITZ
MGA TEORYA NG
PAGSASALIN
Isang manunulat na Aleman,
makata at pilosopo. Ang
kanyang pag-iisip ay nagsasama
ng pilosopiya ng kalikasan,
Nietzsche, isang pagsalungat sa
nilishismo at pan-European
internasyonalismo.
MAHALANG
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

 Sa kanyang pagkritika sa mga PUNTO


salin sa Aleman, ito ay tunog- MGA TEORYA NG
PAGSASALIN
Aleman sa halip na tunog-
dayuhan.
 Ayon sa kanya, dapat maging
tunog-dayuhan ang salin
sapagkat ang TL ay
sumasailalim ng
transpormasyon dahil sa
impluwensya ng SL.
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG TEORYA NG PAGSASALIN AYON KAY


PUNTO EZRA POUND
MGA TEORYA NG
PAGSASALIN Isang Amerikanong nangibang
bayang makata, manunuri, at
intelektuwal, na naging isang
pangunahing tao sa kilusang
Modernista noong unang hati ng ika-
20 daang taon. Malawakang itinuturing
siya bilang ang makatang may
kagagawan ng pagbibigay kahulugan
at pagtataguyod sa isang makabagong
estetiko sa panulaan.
MAHALANG
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

Nagsimula ang kanyang malaking ambag sa


panulaan sa pamamagitan ng kanyang
PUNTO
pagtataguyod ng Imahismo, isang kilusan sa MGA TEORYA NG
panulaang humango ng teknika mula sa PAGSASALIN
klasikong panulaang Intsik at Hapones, na
nagbibigay ng diin sa kalinawan, katumpakan, at
ekonomiya o pagkamatipid sa wika, at
pagtatanggal ng nakaugaliang rima o tugmaan at
metro, upang ayon sa mismong mga pananalita
ni Pound - "makalikha sa loob ng pagkakasunud-
sunod ng pariralang matugtugin, hindi na sa
pagkakasunud sunod ng metronoma." Tumuon
ang kanyang sumunod na panghuling mga gawa,
sa loob ng limampung mga taon, sa kanyang The
Cantos, isang ensiklopedikong epikong tula.
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG TEORYA NG PAGSASALIN AYON KAY


PUNTO ROMAN JAKOBSON
MGA TEORYA NG
PAGSASALIN Mayroong anim na paraan ng
pagbabahagi ng wika. Ang unang
paraan ay ang pagpapahayag ng
damdamin:
 EMOTIVE
 CONATIVE
 PHATIC
 REFERENTIAL
 METALINGUAL
 POETIC
MAHALANG
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

Teorya ng Pagsasalin ayon kay Roman


Jakobson
PUNTO
MGA TEORYA NG
  PAGSASALIN
• Ang INTRALINGGUWAL NA
PAGSASALIN o pagpapalit salitan ay
isang interpretasyon ng mga
pasalitang tanda gamit ang ibang
tanda sa isang wika
• Ang INTERLINGGUWAL NA
PAGSASALIN o pagsasalinmismo ay
isang interpretasyon ng mga
pasalitang tanda gamit ang ibang
wika
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG
PUNTO
MGA TEORYA NG • Ang INTERSEMIYOTIKONG
PAGSASALIN
PAGSASALIN o pagpalit-anyo
ay isang interpretasyon ng
mga pasalitang tanda gamit
ang mga tanda ng mga
Sistema ng di-pasalitang
tanda
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG TEORYA NG PAGSASALIN AYON KAY


PUNTO ANDRE LEFEVERE
MGA TEORYA NG
PAGSASALIN André Lefevere ang nagpanukala noong
1978 na gamitin ang “Translation Studies”
(Mga Aralin sa Pagsasalin) bilang pangalan
sa disiplinang nauukol sa mga suliraning
ibinubunga ng produksiyon at paglalarawan
ng mga pagsasalin. Isang deklarasyon ng
awtonomiya ang pagbibinyag na ito upang
hindi ituring na hamak na sangay lamang
ng mga aralin sa komparatibong literatura
o ng lingguwistika ang pagsasalin at ang
mga pag-aaral hinggil dito (Bassnett 14).
MAHALANG
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

PUNTO
André Lefevere (1992) na MGA TEORYA NG
illocutionary power nang ipahayag PAGSASALIN
niyang Ideally, they (ang mga
tagasalin) should be able to convey
both the semantic information content
of the source text and its illocutionary
power. Gayunman sa praktika, wika rin
niya,nagagampanang kasiya-siya ng
mga tagasalin ang una ngunit malimit
na hindi ang ikalawa.
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG
PUNTO Dahil sa kaniya ring panuntunan na
MGA TEORYA NG higit na isaisip ng mga tagasalin ang
PAGSASALIN
tungkuling maidulot sa kanilang
madlang mambabasá ang orihinal,
ipinapayo ni Lefevere ang laging
pagpapahalaga sa unang binanggit
niyang tungkulin, sa pagdudulot ng
%nilalamang semantikong
impormasyon sukdulang isakripisyo
ang pagsasalin sa mga malikhaing
ekspresyon.
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG TEORYA NG PAGSASALIN AYON KAY


PUNTO ETIENNE DOLET
MGA TEORYA NG
PAGSASALIN  Isang French humanist, unang
manunulat na bumuo ng teorya
ng pagsasalin.
 Naniniwala siya na kailangang
maunawaan ng tagasalin ang
kahulugan ng irihinal na awtor
bagamat may Kalayaan ang
tagasalin na linawin ang mga
bahaging Malabo.
MAHALANG
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

PUNTO
 Sinabi rin niya na iwasan ng MGA TEORYA NG
PAGSASALIN
tagasalin ang sa;ita-saltang
tumbasan.

 Nahatulan ng kamatayan
dahil sa maling pagsasalin ng
isang diyalogo ni plato.
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG TEORYA NG PAGSASALIN AYON KAY


PUNTO SUSAN BASSNETT
MGA TEORYA NG
PAGSASALIN  Mga teorya sa pampanitikan ang
pokus ng aklat
 Mahalaga ang mga saliksik at
kritisismo ng salin
 Ipinahayag din ng aklat ang
paniniwala ng marami nang panahon
iyon tungkol sa awtonomiya ng
tekstong salin, na tekstong salin ay
may sariling buhay, isang malayang
anyo ng pagsulat na naiiba sa
pinaghanguang teksto.
MAHALANG
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

PUNTO
 Binigyang diin din ang MGA TEORYA NG
PAGSASALIN
pagsasalin ay proseso hidi
lamang prdukto, itoy isang
hakbang hakbang na Gawain
kayat hindi lamang ang tapos
nang salin ang dapat pag-
aralan kundi pati proseso
kung paano isinasagawa ang
salin.
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG TEORYA NG PAGSASALIN AYON KAY


PUNTO NEWMARK
MGA TEORYA NG
PAGSASALIN
Ayon kay Newmark (1988),
"ang pagsasaling-wika ay
pagbibigay kahulugan ng
isang text sa ibang wika sa
paraang ninanais ng may-
akda."   
MAHALANG
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

Ang layon ng pagsasalin ay suriin ang


lahat ng paraang posibleng pagpilian at
PUNTO
MGA TEORYA NG
pagkatapos ay gumawa ng pagpapasya.
PAGSASALIN
Ang unang tungkulin ng nagsasalin ay
alamin at tukuyin ang kahulugan ng
isang suliranin sa pagsasalin; pangalawa
ay ilahad ang lahat ng mga factors na
dapat isaalang-alang sa paglutas sa
suliranin; pangatlo ay itala ang lahat ng
posibleng pamamaraan; at huli ay
pagpasyahan ang pinakanararapat na
paraan. Kaugnay nito, si Newmark (1988)
ay naglahad ng mga elemento ng
pagsasalin:   
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG
PUNTO 1. Ang pagbibigay- diin sa mga
mambabasa at kaayusan (setting).
MGA TEORYA NG
PAGSASALIN Dapat maging natural ang dating ng
salin upang madaling maunawaan at
makapag- iwan ng kakintalan sa
mambabasa.
2. Pagpapalawak ng paksa nang higit
pa sa panrelihyon, panpanitikan,
pang- agham at teknikal,
kasalukuyang kaganapan, publisidad,
propagando o anumang paksa ng
panitikan. 
MAHALANG
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

3. Pagdaragdag sa mga text na sinasalin


mula sa mga libro (kasama ang mga dula
PUNTO
MGA TEORYA NG
at tula) hanggang sa mga artikulo,
PAGSASALIN
kasulatan, kontrata, tratado, batas,
panuto, patalastas, liham, ulat, mga form
sa kalakalan, atbp. 
4. Istandardisasyon mg mga katawagan.
5.  Pagbuo ng mga pangkat ng tagasalin
at tagarebisa. Ang pagsasalin ay dapat
gawin ng grupo hindi lamng ng isang tao
upang makuha ang pananaw ng
nakararami at hanggat maari ay
magtalaga ng ibang tao na magrerebisa
sa mga sinalin. 
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG
PUNTO 6. Magiging malinaw lamang ang dating
(impact) lingwistika, sosyolingwistika, at
MGA TEORYA NG
PAGSASALIN teorya ng pagsasalin kung ang mga
tagapagsalin ay sasanayin sa mga
politeknik at unibersidad. 

7. Ang pagsasalin ngayon ay ginagamit


upang makapagpalaganap ng kaalaman
para lumikha ng unawaan sa pagitan
grupo at mga bansa, gayundin ang
paglaganap ng kultura.   
MAHALANG
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

PUNTO
MGA TEORYA NG
PAGSASALIN
Sa kabuuan, sinasabi ni
Newmark na ang pagsasalin ay
isang bagong disiplina, isang
bagong profesyon, isang lumang
pakikihamok na nakatalaga sa
iba't ibang layunin.   
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG TEORYA NG PAGSASALIN AYON KAY


PUNTO GEORGE STEINER
MGA TEORYA NG
PAGSASALIN
Ang “After Babel” ay isang
komprehensibong pag-aaral ni George
Steiner ng paksa ng wika at
pagsasalin. Parehong ito ay isang
kontrobersyal at pangwakas na akda
na sumasaklaw sa maraming bagong
batayan at nanatiling pinaka masusing
libro sa paksang ito mula nang
mailathala ito.
MAHALANG
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

Ang direktor na si Peter Bush ng


PUNTO
MGA TEORYA NG
British Center for Literary PAGSASALIN
Translation sa University of East
Anglia ay inilarawan ang libro
bilang isang "gawaing pangunguna
kung saan ipinahayag ang lahat ng
komunikasyon bilang isang uri ng
pagsasalin, at kung paano ang
sentral na pagsasalin sa mga
ugnayan sa pagitan ng mga
kultura."
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG
PUNTO Si Daniel Hahn sa
MGA TEORYA NG
PAGSASALIN ContemporaryWriters.com ay
nagsulat na "Ito ay pambihira sa
paggawa ng isang tunay na
kontribusyon sa mga pag-aaral ng
pagsasalin, habang nananatiling
medyo may kakayahan at mai-
access sa mga tao na hindi pa
nabigyan ng pangalawang pag-iisip
ang bagay."
 
MAHALANG
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

Ang After Babel ay inangkop para sa


telebisyon noong 1977 bilang The
PUNTO
MGA TEORYA NG
Tongues of Men, at naging inspirasyon PAGSASALIN
sa likod ng paglikha noong 1983 ng
English avant-rock group na News
mula sa Babel. Matapos ang
inspirasyon ni Babel ay gawa din ng
psychiatrist ng kultura na si Vincenzo
Di Nicola sa intercultural na
komunikasyon at kulturang pamilyar
na terapiya, na gumagamit ng "lampas
sa Babel" bilang isang talinghaga.
 
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG TEORYA NG PAGSASALIN AYON KAY


PUNTO MILDRED LARSON
MGA TEORYA NG
PAGSASALIN  Si Millie ay ipinanganak malapit sa St.
Lawrence, SD, noong Marso 29, 1925
bilang pangatlong anak nina John at
Alma Larson. Noong 1935 ang pamilya
ay lumipat sa Solway, MN.
 Mula 1952-75 ang pangunahing
responsibilidad niya ay para sa
gawaing pangwika, pagbasa at
pagsasaling-wika sa mga mamamayan
ng Aguaruna ng hilagang Peru.
Nakipagtulungan siya sa isang pangkat
ng miyembro ng WBT.
MAHALANG
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

 Sa panahong iyon nakapag-aral PUNTO


sila ng wika, nagtatag ng isang MGA TEORYA NG
mabisang programa sa Bilingual PAGSASALIN
Education, at isinalin ang Bagong
Tipan at iba pang mga materyal
sa wikang Aguaruna.
 Mula 1975-1979 siya ay naging
tagapag-ugnay ng akademiko
para sa Lugar ng Amerika Latin
at nagsilbi bilang isang
consultant sa pagsasalin.
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG
PUNTO  Ang pagsasaling ay muling
MGA TEORYA NG paglalahad satumanggap na
PAGSASALIN
wika ng tekstong
naghahatidng mensaheng
katulad ng sa simulaang
wikangunit gumagamit ng
piling mga
tuntuningpanggramatika at
mga salita ng tumatanggapna
wika.
MAHALANG
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

Binibigyang pansin ng teorya ni


Larson ang ibig sabihin o ang
PUNTO
MGA TEORYA NG
konteksto na napaloob sa diyalogo at PAGSASALIN
ito ang siyang isinasalin, hindi ang mga
salita lamang. Tinitignan ditto ang
tekstong isinasalin, hinahanap ang ibig
sabihin at gagamitin ito na siyang
ilalahad sa iba mang lenggwahe ngunit
ang diwa ay buo pa rin. Importante
ditto ang impak ng salita kung kaya’t
magbago man ang istraktura, ang
pagpapanatili ng impak ang pinaka-
tampok na aktangian nito.
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG TEORYA NG PAGSASALIN AYON KAY


PUNTO WILLIAMOWITZ
MGA TEORYA NG
PAGSASALIN  Wilamowitz, isang kilalang teorista at
praktisyuner sa pagsasaling-wika. nang
sabihin niya na ang pagsasaling-wika ay
tulad ng paglilipat ng kaluluwa ng isang
nilalang sa katawan ng isang patay.
 Mangyari pa, ang ganitong pahayag ay
isang simile o hyperbole isang
eksaheradong paraan ng pagsasabi na
hindi biru-birong gawain ang pagsasaling-
wika. Katunayan, nagkakaisa ang mga
awtoridad sa Iarangang ito na walang
perpektong salin.
MAHALANG
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

Kung may sampung tagapagsalin at


bibigyan sila ng isang pyesa ng
PUNTO
MGA TEORYA NG
literatura upang isalin. halimbawa ay PAGSASALIN
isang tula, mapapatunayang ang
resulta ay sampu ring iba't ibang estilo
ng salin-nagkakaiba-iba sa mga
salitang ginamit, sa paraan ng
pagsasabi ng isang kaisipan, sa
balangkas ng mga taludtod at
pangungusap, at iba pa, bukod sa
pangyayaring sa bawat salin ay tiyak
na may nabawas. nabago. o nadagdag
na diwa.
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

MAHALANG
PUNTO At dahil sa ganitong katotohanan,
patuloy ang mga teorista at praktisyuner
MGA TEORYA NG sa pagsasaling-wika sa pagtuklas at
PAGSASALIN
pagpapabuti ng mga simulaing
makababawas kundi man Iubusang
makalulutas sa halos waIang kalutasang
mga problema sa pagsasaling-wika.
Subalit nakalulungkot isipin na habang
dumarami ang natutuklasang mga
simulain sa pagsasaling-wika, lalo
namang umiigting ang pagtatalu-talo ng
nasabing mga eksperto tungkol sa ganito
at ganoong simulain.
MGA TEORYA
NG PAGSASALINANG PAG-AL AM SA MGA TEORYA NG PAGSASALIN

SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

PHOTO BY RAPPLER PHILIPPINES


MGA TEORYA
NG PAGSASALIN
ANG PAG-ALAM SA MGA TEORYA NG PAGSASALIN

MGA TAGA PAG-ULAT:


ESCALANTE KC D.
ESCARO, AIRA MARIE D.
GABIA MAY S.
GARCIA, ANGEL ANNE B.
GONZALVO CHRISTAL D.
BADILLO SAMUEL J.
ILAO JOVELYN R.
SEPTEMBER 2021| BatStateU- San Juan Campus

You might also like