NORMIRANJE PRIVLAČENJA DRVETA SKIDEROM LKT 81T

OBJEKAT ISTRAŽIVANJA

Odjel 18 se nalazi u sastavu gazdinske jedinice „Manjača“, koja pripada Šumskom gazdinstvu „Banja Luka“ i rasprostire se na sjeverozapadnim
padinama Manjače. Unutar odjela nema privatnih enklava i poluenklava. Površina odjela iznosi 53,76 hektara i obuhvata sljedeće gazdinske klase: odsjek
“01“- visoke šume bukve, odsjeka “02“ - šume bukve i jele sa smrčom (u ovom odsjeku nalaze se 4 skupine - S1,S2,S3,S4 koje predstavljaju prirodne
mlade sastojine jele sa ponekom smrčom), odsjek“03“- šumska kultura smrče na zapadnim ekspozicijama sa nadmorskom visinom do 1000 metara. Nagib
terena se kreće od 15° do 30°, pretežno 15°.

Odsjek Šifra Površina 1. Razvojni stadijum Dozrijevajuće i srednjedobne sastojine bukve,

gazdinske (ha) osvjetljavanje podmlatka
klase 1. Uzgojni i privredni oblik Sastojine sjemenog porijekla, visoke
1. Vrsta drveća i omjer smjese Bukva 0,91; Jela; OL 0,04
1. Sastav i tip mješovitosti Čiste sastojine bukve sa stablimičnim učešćem
A 1121 29,57 jele i ostalih lišćara
1. Oblik ili forma Složena
B 1209 21,05
1. Sklop Nepotpun sklop 0,5-0,6
C 3101 3,14 1. Starost Apsolutno raznodobna
1. Obrast Vrlo dobar obrast (0,8-0,9)
Ukupno - 53,76 1. Bonitet Četinari II, Lišćari III/ IV
1. Kvalitet i dobrota 1. razred dobrote
1. Zdravstveno stanje Dobro
1. Podmladak Srednje gust
1. Tekući zapreminski prirast (m3/ha) Odsjek „a“: 9,29; odsjek „b“: 11,04
Opis sredstva rada
U radu je vršena analiza primicanja i privlačenja pomoću specijalnog (zglobnog) šumskog traktora „LKT 81 T“. Traktor pogona na obe osovine,
opremljen je vitlom, prednjom i zadnjom (dozerskom) daskom i lancima na točkovima zadnje osovine.
Tehničke karakteristike traktora:

dužina x širina x visina: 5 600 x 2 260 x 2 990 mm;

motor :
- tip: Martin diesel;
- vrsta: dizel sa turbopunjačem;
- snaga: 74 kW (kS);
- nominalni broj: 2 200 o/min;
- kapacitet rezervoara: 70 litara;
mjenjač: mehanički, 5 stepeni naprijed, 1 nazad;
reduktor: mehanički, 2 režima: put – teren;
vitlo:
- vrsta: dvodobošno, sa slobodnim kretanjem sajle;
- vučna sila: 8 tona na jedan doboš;
- brzina vitlanja: do 1 m/s;
- sajla: dužina 60 m, presjek 14 mm;

upravljanje: zglobno, hidraulično;

kabina: sigurnosna, sa sigurnosnim staklima i rešetkama;
odrivne daske: podizne, upravljanje elektrohidraulično;
pneumatici: šumska izvedba 18,4 – 30;
težina: 7 145 kg;
raspored težine: prednja osovina 61,5%, zadnja 38,5%.
Plan snimanja
Obim, dinamika i sadržaj snimanja

Kreiranje snimačkog lista

REZULTATI ISTRAŽIVANJA

Karakteristike snimljenog uzorka

- broj snimljenih tura: 28;
- broj komada u turi: od 7 do 9; prosječno  8;
- prosječna zapremina komada: 0,58 m3;
- prosječna zapremina ture: 4,38 m3;
- prosječno trajanje ture: 29 minuta;
- dužina distance privlačenja: 208 – 493 m; prosječno 362 m;
- nagib terena: 15° - 30°; prosječno 15°.

Struktura radnog vremena

Osnovno radno vrijeme (ORV) Opšte radno vrijeme (OV)
Trajanje operacije Trajanje operacije
Operacija / oznaka Minuta % od Operacija Minuta % od
ORV OV
Prazna vožnja/Y1 209:25 26,17 Zastoji zbog tereta 9:55 95,94
Vožnja na prik. tereta / 25:48 3,22 Zastoji zbog puta 0:25 4,06
Y2
Izvlačenje užeta vitla / Y3 56:18 7,03      
Vezivanje komada / Y4 68:00 8,50      
Primicanje vitlom / Y5 46:59 5,87      
Vezivanje cjel. tovara / Y6 66:48 8,35      
Puna vožnja / Y7 237:21 29,66      
Odvezivanje tereta / Y8 41:21 5,17      
Meglanje / Y9 48:16 6,03      
Ukupno 800:16 100 Ukupno 10:20 100
Analiza trajanja pojedinih radnih operacija od uticajnih faktora

Vrijeme prazne vožnje u zavisnosti od distance

Funkcija izravnanja Y1 = 7,7985-0,0345x+8,6307E-5x^2
Koeficijent determinacije R2 = 0,93
Koeficijent korelacije R = 0,96
Standardna greška procjene St =+/- 0,63696 min/turi
Vrijeme prikupljanja tereta u zavisnosti od distance

Funkcija izravnanja Y2 = 0,3951+0,0281x

Koeficijent determinacije R2 = 0,13
Koeficijent korelacije R = 0,37
Standardna greška procjene St =+/- 0,39799 min/turi
Vrijeme izvlačenja užeta u zavisnosti od distance izvlačenja

Funkcija izravnanja Y 3= 0,0193+0,0099x

Koeficijent determinacije R2 = 0,90
Koeficijent korelacije R = 0,94
Standardna greška procjene St = +/-0,02474 min/izvlačenju
Vrijeme primicanja tereta u zavisnosti od distance primicanja

Funkcija izravnanja Y5 = 0,0075+0,0089x

Koeficijent determinacije R2 = 0,81
Koeficijent korelacije R = 0,90
Standardna greška procjene St = +/-0,03230 min/primicanju
Vrijeme pune vožnje u zavisnosti od distance i zapremine

Funkcija izravnanja Y7=6,7535+0,0183x-0,5038y+7,2294E-5xx-0,0011xy+0,1051yy

Koeficijent determinacije R2 = 0,57
Koeficijent korelacije R = 0,76
Standardna greška procjene St = +/-2,2214 min/turi
Vrijeme odvezivanja tereta u zavisnosti od zapremine tereta

Funkcija izravnanja Y8 =
Koeficijent determinacije R2 = 0,00001
Koeficijent korelacije R = 0,003
Standardna greška procjene St = +/-0,43744 min/turi

Vrijeme meglanja tereta u zavisnosti od zapremine tereta

Funkcija izravnanja Y9 =
Koeficijent determinacije R2 = 0,11
Koeficijent korelacije R = 0,32
Standardna greška procjene St = +/-0,2382 min/turi
 NORMA VREMENA I UČINAK

OV Srednja distanca Srednja distanca Srednja zapremina tereta (m3)

Nv = (Y1 + Y2 + Y3 + Y 4 + Y5 + Y 6 + Y7 + Y 8 +Y 9) · (1 + ); (1)
100 privlačenja (m) primicanja (m) 2 3 4 5 6
gdje su: min/RC
Nv - trajanje radnog ciklusa (min/RC), 10 18,46 18,48 18,71 19,16 19,82
Y1, Y2, ...Y7 - vrijednosti trajanja pojedinačnih radnih operacija, 200 20 18,94 18,96 19,19 19,64 20,29
30 19,40 19,42 19,66 20,10 20,76
OV - opšte vrijeme = 1,27% od ORV 40 19,88 19,90 20,13 20,58 21,24
Za izračunavanje vrijednosti svake od zavisno promjenljivih Yi korištene su sljedeće 10 20,93 20,95 21,19 21,63 22,29
300 20 21,41 21,43 21,66 22,11 22,77
nezavisno promjenljive:
30 21,87 21,89 22,13 22,57 23,23
X1 - distanca privlačenja 40 22,35 22,37 22,60 23,05 23,71
X2 - distanca prikupljanja tereta 10 26,24 26,62 26,86 27,30 27,96
400 20 27,08 27,10 27,33 27,78 28,44
X3 - distanca izvlačenja užeta 30 27,55 27,57 27,80 28,24 28,90
X4 - zapremina tereta 40 28,02 28,04 28,27 28,72 29,38
10 35,83 35,50 35,73 36,18 36,83
X5 - broj komada u turi
500 20 35,95 35,97 36,20 36,66 37,31
X6 - zapremina srednjeg komada u turi 30 36,42 36,44 36,67 37,13 37,77
40 36,89 36,94 37,15 37,60 38,25
X7 - distanca primicanja vitlom
10 47,59 47,61 47,84 48,29 48,94
X8 - odvezivanje tereta 600 20 48,06 48,08 48,32 48,76 49,42
30 48,53 48,55 48,78 49,23 49,89
X9 - meglanje tereta
40 49,00 49,02 49,26 49,70 50,36
Budući da pri analiziranju zavisno promjenljivih Y4, Y6, Y8 i Y9 tj. radnih operacija: vezivanje
komada, vezivanje cjelokupnog tovara, odvezivanja tereta i meglanja, nije utvrđena korelaciona
zavisnost od nezavisno promjenljivih veličina, njihove vrijednosti su aproksimirane prosječnim
vrijednostima izračunatim po formuli:

Y1n
Y  [min/turi]; gdje je n = 28 (tura).
n
Obračun učinka

Učinak je obračunat za osmočasovni radni dan sa zakonski zagarantovanom pauzom od 30

min prema formuli (3).

(3)

gdje je:
Srednja distanca Srednja distanca Srednja zapremina tereta (m 3)
Nu – učinak (m3/RD) privlačenja (m) primicanja (m) 2 3 4 5 6
Vrc – zapremina ture (m3) min/RD
Nv – norma vremena (min/RC) 10 48,75 73,05 96,21 117,43 136,23
200 20 47,52 71,20 93,80 114,56 133,07
30 46,39 69,52 91,56 111,94 130,06
40 45,27 67,84 89,42 109,60 127,12
10 43,00 64,44 84,95 104,02 121,13
300 20 42,04 63,00 83,10 101,76 118,58
30 41,15 61,67 81,34 99,69 116,23
40 40,27 60,35 79,65 97,61 113,88
10 34,30 50,71 67,01 82,42 96,57
400 20 33,23 49,82 65,86 80,99 94,94
30 32,67 48,97 64,75 79,67 93,43
40 32,12 48,15 63,67 78,34 91,90
10 25,37 28,03 50,38 62,19 73,31
500 20 25,03 37,53 49,72 61,37 72,37
30 24,71 37,05 49,09 60,60 71,49
40 24,40 36,55 48,45 59,84 70,59
10 18,91 28,36 37,63 46,59 55,17
600 20 18,73 28,08 37,25 46,14 54,63
30 18,55 27,81 36,90 45,70 54,12
40 18,37 27,54 36,54 45,27 53,61