Nhoùm thöïc hieän:

Leâ Quoác Cöông

Huyønh Taán Ñaït
Leâ Ñình Laäp
Töø Duy Linh
 TOÅNG QUAN
1. Giôùi thieäu
2. Nguyeân lyù quang phoå Raman
3. Thieát bò phoå
4. AÛnh höôûng ñieàu kieän maãu vaät
5. Quy trình xöû lyù
6. Quaù trình phaân tích
7. ÖÙng duïng quang phoå Raman vaøo laâm
saøng
8. Trieån voïng trong töông lai
 Giôùi thieäu
-Khi aùnh saùng taùc duïng vôùi moâ coù theå cung
caáp thoâng tin veà beänh lyù vaø sinh lyù.
-AÙnh saùng taùc duïng vôùi moâ coù theå sinh ra 4
loaïi quang phoå sau:
.Quang phoå haáp thuï
.Quang phoå huyønh quang
.Quang phoå phaùt
xaï Raman
.Quang phoå
• -Trong baøi naøy ta seõ tìm hieåu phoå Raman qua
khaùi nieäm thieát bò söû duïng vaø caùc öùùng
duïng trong y sinh.
Nguyeân lyù quang phoå Raman
• -Taùn xaï Rayleigh
• -Taùn xaï Raman Stokes
• -Taùn xaï Raman Anti-Stokes
Nguyeân lyù quang phoå Raman
• -Xeùt phaân töû Glucose
Nguyeân lyù quang phoå Raman
-Caùc phöông phaùp Raman:

.Quang phoå Raman taùn xaï hoàng ngoaïi gaàn (NIR)

.Quang phoå Raman duøng pheùp bieán ñoåi Fourier (FT)

.Quang phoå Raman baèng caùch taêng beà maët (SERS)

.Quang phoå Raman coäng höôûng UV (UVRR)

 Thieát bò phoå
• -Nguoàn saùng
.Laser ion Argon .ND: Laser YAG

.Titanium: Laser Sapphire

.Diode laser
Thieát bò phoå
-Duïng cuï doø vaø maùy quang phoå

.CCD camera

.CCD duøng cho NIR

.CCD bò hieäu öùng chuaån

Thieát bò phoå
-Duïng cuï doø vaø maùy quang phoå
Thieát bò phoå
-Thieát bò phaân tích vaø
thu nhaän tín hieäu

Ñaàu doø sôïi quang

AÛnh höôûng ñieàu kieän maãu vaät
-Löïa choïn kieåu moâ

group SH
Below
Disulfide
bridge SS
AÛnh höôûng ñieàu kieän maãu vaät
-Chaån ñoaùn töø beân ngoaøi (in vivo)
.Muïc ñích cuûa nhöõng nhaø nghieân cöùu laø ñöa kyõ thuaät
in vivo vaøo öùng duïng laâm saøng
.Thieát bò doø phaûi voâ truøng vaø ñöôïc thieát keá sao cho
khoâng bò aûnh höôûng bôûi nhöõng traïng thaùi Lyù-Hoùa
.Söû duïng kyõ thuaät laser phaûi tuaân thuû theo nhöõng tieâu
chuaån an toaøn nhaát ñònh cuûa ANSI
.Caàn löôøng tröôùc nhöõng nguyeân nhaân gaây thay ñoåi
khi duøng phöông phaùp phoå Raman in vivo cho beänh
nhaân. Bao goàm: aûnh höôûng beân ngoaøi, nguyeân nhaân
chuû quan, aûnh höôûng bôûi aùp löïc vaø hieän töôïng
nhieãu.
Quy trình xöû lyù
-Bao goàm: ñònh côõ, noise smoothing, loaïi boû tính
huyønh quang vaø binning.
-Nhöõng bieän phaùp giaûi quyeát khaùc coù theå ñöôïc aùp duïng tuøy
thuoäc vaøo yeâu caàu cuûa nhöõng duïng cuï phaân tích vaø söï thay
ñoåi cuûa döõ lieäu.

-Xaùc ñònh kích thöôùc:

-Ñònh côõ thieát bò ño vaø döõ lieäu laø phaàn quan troïng
trong vieäc xöû lyù ngay sau khi laáy ñöôïc döõ lieäu.
-Quang phoå cuûa ñeøn neon laø kieåu tieâu bieåu ñeå ñònh
côõ truïc ngang.
SPECTRUM
Hearts light
love neon NEON
spectrum LAMP
Quy trình xöû lyù
-Xaùc ñònh kích thöôùc: Naphthalene

-Quang phoå taùn xaï Raman maïnh nhö:

baêng phieán Naphthalene, Rhodamine 6G

-Quang phoå taùn xaï Raman yeáu nhö

Methylene blue
Static image of methylene blue
-Moät thö vieän phoå Raman veà moâ ñaõ ñöôïc taïo ra ñeå
nghieân cöùu nhöõng lieân keát cheùo trong söï töông quan
vaø caáu taïo hoùa hoïc ôû beänh lyù moâ cuõng nhö laø ñeå
cuûng coá vaø tieâu chuaån hoùa caùch duøng cuûa Quang
phoå hoïc Raman ñoái vôùi vieäc chaån ñoaùn beänh veà
Loaïi boû tính huyønh quang
-Ñeå trích ñöôïc tín hieäu Raman töø phoå töï nhieân, ta
phaûi xöû lyù quang phoå ñeå loaïi boû tính huyønh quang.
-Phöông phaùp hardware nhö: thay ñoåi böôùc soùng, time-gating coù
theå toái thieåu hoùa söï nhieãu do tính huyønh quang gaây ra trong
phoå Raman, nhöng ñoøi hoûi söï caûi bieán heä thoáng.
-Phöông phaùp toaùn hoïc (software) laø quy taéc tieâu chuaån cho vieäc khöû
tính huyønh quang vì khoâng caàn caûi bieán heä thoáng. Goàm: pheùp laáy vi
phaân caáp 1 vaø caáp 2; phöông phaùp loïc mieàn taàn soá; pheùp bieán ñoåi
soùng caàu thöù caáp; phöông phaùp ñieàu chænh ña thöùc baèng tay.
-Moät phöông phaùp
ñôn giaûn, chính
xaùc, vaø tinh teá
hôn ñeå loaïi bôùt
tính huyønh quang
laø ñieàu chænh phoå
chöùa caû Raman
vaø huyønh quang.
FIGURE 30.7 Processing
Raman spectra of rhodamine 6G for fluorescence removal using a manual fifth order polynomial fit.
Loaïi boû tính huyønh quang
-Phöông phaùp ñieàu chænh ñöôøng cong ña thöùc duy trì nhöõng
thuaän lôïi cuûa vieäc ñieàu chænh baèng tay maø khoâng caàn söï
can thieäp cuûa ngöôøi söû duïng.
Hình 30.8 cho thaáy quang phoå
Raman cuûa rhodamine 6G,
toát nhö phoå Raman ñöôïc xöû lí
baèng pheùp laáy vi phaân, FFT
nhöõng kó thuaät loaïi tröø huyønh
quang töï ñoäng khi tröïc tieáp
so saùnh nhöõng phöông phaùp vôùi nhau. Ñaëc bieät khi so saùnh vôùi
nhöõng phöông phaùp khaùc trong hình, cho thaáy hieäu quaû cuûa
phöông phaùp ña thöùc töï ñoäng khi laáy ra ñöôøng huyønh quang
maáp moâ trong khi giöõ laïi nhöõng ñaëc tröng Raman cuûa rhodamine.
Quaù trình phaân tích
-Chaån ñoaùn töï ñoäng
-Daûi Raman cuûa nhöõng moâ khaùc nhau coù cöôøng ñoä vaø hình
daïng khaùc nhau.
-Phaân tích kinh nghieäm: döïa treân söï quan saùt cöôøng ñoä vaø tæ
leä cöôøng ñoä hoaëc soá löôïng vaø vò trí cuûa ñænh.
-Hai haïn cheá cuûa phöông phaùp naøy laø: coù nhieàu soá soùng
xung quanh vuøng ñænh vaø vuøng loûm trong moâ quan saùt -> keát
quaû sai leäch. Chuaån ñoaùn theo kinh nghieäm khoâng vöôït quaù
moâ
-Söï quan saùt.
thaønh coâng cuûa phaân tích phoå trong chuaån ñoaùn beänh:
phaân tích thaønh phaàn chính(PCA), phaân tích ñaùm theo thöù
töï(HCA), phaân tích ñöôøng ñaëc tröng(LDA)
-Taùch thaønh
phaàn
-Chaån ñoaùn beänh baèng ño löôøng phoå Raman töø moâ sinh hoïc.
-Maùy phoå Raman: taùch moâ -> maùy queùt qua moâ -> hình aûnh
ÖÙng duïng quang phoå Raman
vaøo chaån ñoaùn laâm saøng
-Chaån ñoaùn töø beân ngoaøi laø caàn thieát ñeå thaáy ñöôïc khaû naêng
cuûa phoå Raman trong chaån ñoaùn laâm saøng.

-Ñaëc tröng phoå Raman cuûa caùc phaàn töû sinh

hoïc nhö: axit nucleic, protein, lipit duøng ñeå chaån
ñoaùn tính chaát beänh lyù.

-Tieàm naêng cuûa quang phoå khaû kieán trong

chaån ñoaùn ôû moät soá cô quan: ngöïc, thöïc quaûn,
coå töû cung.
ÖÙng duïng quang phoå Raman
vaøo chaån ñoaùn laâm saøng
-Ung thö vuù
-Laø loaïi ung thö phoå bieán ôû phuï nöõ, gaây töû vong cao
-Nguyeân18%.
khoaûng nhaân: do moâ aùc tính ôû vuøng ngöïc.
-Alfano duøng FT-Raman caét lôùp moâ ôû vuøng ngöïc ñeå quan saùt
vaø thaáy nhöõng moâ khaùc nhau( moâ bình thöôøng, moâ laønh tính,
aùc tính..) -> nhöõng daõy soùng khaùc nhau.
-Redd chaån ñoaùn baèng
caùch quan saùt ñænh cuûa
caùc chaát: carotenoids,
myolobin, lipit ñöôïc laáy töø
moâ caàn chaån ñoaùn.
-McCreery söû duïng phoå
NIR Raman so saùnh tyû leä
veà cöôøng ñoä caùc peak
cuûa caùc moâ.
ÖÙng duïng quang phoå Raman
vaøo chaån ñoaùn laâm saøng
*Ung thö coå töû cung
-Caáu taïo bôûi 2 lôùp bieåu moâ: lôùp bieåu moâ hình vaûy vaø bieåu moâ hình caàu.

-Nguyeân nhaân: do lôùp tieáp xuùc giöõa 2 lôùp bieåu moâ hay coøn goïi laø moái noái
squamo-columnar.

-Phöông phaùp chaån ñoaùn:

.Xeùt nghieäm baèng Papanicolaou (Pap)
.Duøng phoå FT-Raman ñeå phaùt hieän ung thö
.Duøng phoå Raman döïa vaøo phöông phaùp in vivo & in vitro ñeå
phaùt hieän tieàn ung thö.
.Duøng phoå NIR-Raman ñeå chaån ñoaùn moâ coå töû cung döïa vaøo
phöông phaùp in vivo
ÖÙng duïng quang phoå Raman
vaøo chaån ñoaùn laâm saøng
ÖÙng duïng quang phoå Raman
vaøo chaån ñoaùn laâm saøng
*Ung thö da
-Caáu taïo goàm 2 phaàn chính: lôùp bieåu bì vaø lôùp da naèm döôùi lôùp bieåu bì.

-Nguyeân nhaân: do tia cöïc tím vaø caùc taùc nhaân hoùa lyù khaùc.

-Coù 2 loaïi ung thö da thöôøng gaëp:

.Ung thö laønh tính (nonmelanoma): goàm basal cell carcinoma (BCC) chieám 75% vaø squamos cell carcinoma (SCC) chieám 20%
.Ung thö aùc tính (malignant melanoma) chieám 4%: tæ leä töû vong laø 77%
ÖÙng duïng quang phoå Raman
vaøo chaån ñoaùn laâm saøng
*Caùc phöông phaùp chaån ñoaùn
-Xeùt nghieâm vuøng da bò toån thöông töø sinh thieát.
-Duøng phoå quang hoïc döa treân söï phaùt xaï huyønh quang.
-Duøng phoå FT-Raman ñeå xaùc ñònh ñaëc ñieåm cuûa da.
-Duøng phoå Raman hoäi tuï ñieåm döïa vaøo phöông phaùp in vivo.
-Duøng phoå Raman döïa vaøo phöông phaùp in vitro ñeå phaân bieät
BCC.
Thank you
for
listening