Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach

Witamina A (retinol, akseroftol, axerol)- witamina przeciwinfekcyjna i wzrostowa

To alkohol diterpenowy rozpuszczalny- olej rozpuszczalny w:
- Etanolu
- Eterze naftowym
- Tłuszczach
- Podatna na działanie światła i utlenianie

Działanie:
- Wpływa na wzrost i ogólny rozwój organizmu
- Wpływa na tworzenie kości
- Produkcję hormonów
- Chroni przed nowotworami i chorobami serca
- warunkuje prawidłowy rozwój i funkcjonowanie komórek skóry i błony śluzowej
narządów
wewnętrznych
- Wpływa korzystnie na regenerację skóry oraz proces rogowacenia naskórka
- Podwyższa barierę ochronną skóry
- Jest odpowiedzialna za proces widzenia

Awitaminoza:
- Nadmierne rogowacenie i złuszczanie nabłonka
- Przesuszanie i marszczenie się skóry
- Łupież
- Upośledzenie czynności siatkówki
- Zmniejszenie odporności na zakażenie
- Zahamowanie wzrostu

Zapotrzebowanie:
Dzieci 0-3lat 2000j.m.
Od4-6lat 2500j.m.
7-10 lat 3500j.m.
11-18 lat 4000j.m.
Dorosły: mężczyzna 5000j.m.
Kobieta4000j.m.
Dawka terapeutyczna 5000-100000 j.m.
Występowanie: - retinol(jaja, masło, sery, wątroba, tran)
- beta karoten (prowitamina A)- warzywa: marchew, dynia, szpinak; pokrzywa

Kwas retynowy(tretionina)- ma właściwości keratolityczne

Zastosowanie:
- W leczeniu zaburzeń dermatologicznych
- Regeneracja i ochrona skóry
Witamina D (ergokalcyferol- wit D2)
(cholekalcyferol – wita D3)

Działanie:
- Zapobiega krzywicy
- Odwapnieniu kości i zębów- uczestniczy w przyswajaniu wapnia i fosforu,
- zwiększa napięcie naskórka,
- przyspiesza regenerację ran

Awitaminoza:
- Prowadzi do krzywicy
- paradontozy
- Kruchości paznokci
- wypadania włosów
(okres letni)

Zapotrzebowanie:
Dzieci 0-18lat 400j.m.
Dorośli 300j.m.
Ponad 50 lat 400j.m.
Dozy terapeutyczne400-100000j.m.
(1j.m.= 0,025mikrograma czystej witaminy D2)

Występowanie:
Tran, wątroba, ryby, żółtka jaj, mleko, sery
(Olej wątłuszowy- Oleum Jecoris Aselli)
Zastosowanie:
- przeciwko łysieniu
- paradontozie

- Łamliwości paznokci
- łojotokowi
Witamina E (witamina płodności)
(w formie tokoferoli i tokotrienoli)
oleiste ciecze rozpuszczalne w tłuszczach i rozpuszczalnikach niepolarnych,
nierozpuszczalne w wodzie
- Nie ulegają zmydlaniu
- Są odporne na działanie kwasów, ługów, wyższej temperatury
- Najbardziej aktywny jest alfa- tokoferol, którego przyswajalność wynosi 100%

Działanie:
- utleniająco- redukujące, wywiera wpływ na podwzgórze i przedni płat przysadki
- Pełni rolę zabezpieczająca hormony, enzymy, nienasycone lipidy, witaminy przed
tworzeniem nadtlenków (destabilizują pracę membran komórkowych, prowadząc
do nadmiernej utraty wody przez naskórek
- Poprawia ukrwienie skóry
- Wzmacnia tkankę łączną
- wpływa na oddychanie wewnątrz ustrojowe
- wspomaga leczenie łojotokowego zapalenia skóry, trądziku

- Pobudza produkcję substancji przeciwzakrzepowych zmniejszając ryzyko rozwoju

schorzeń naczyń krwionośnych
- Chroni gruczoły wydzielania wewnętrznego(jako przeciwutleniacz): przysadkę
mózgową, grasicę, korę nadnerczy,
- Współdziała z witaminami A, C i karotenoidami, zmniejszając ryzyko rozwoju
chorób nowotworowych
- Zapobiega niedokrwistości makrocytarnej u dzieci
Awitaminoza:
- zaburzenia funkcjonowania i osłabienie mięśni szkieletowych
- rogowacenie i wczesne starzenie się skóry
- gorsze gojenie się ran
- Zaburzenia neurologiczne
- Osłabienie zdolności koncentracji
- Stanu rozdrażnienia
- Niedokrwistość u niemowląt i dzieci
- Pogorszenie wzroku
- Zwiększone ryzyko chorób sercowo- naczyniowych
- Zaburzenia czynności płciowych (u kobiet skłonność do poronień)

Zapotrzebowanie:
- Dzieci 0-1lat 3-4mg
- 1-10lat 5-7mg
11-18lat 8-10mg
dorośli 15-30mg

- Dozy terapeutyczne 200-2000mg

Występowanie:
- Olej z kiełków pszenicy, całe ziarna zbóż, zielone świeże warzywa, zielone
warzywa liściaste

Zastosowanie: w preparatach do skóry starzejącej się

Kremy odżywcze, regenerujące
Witamina K- (witamina K1-fitochinon, K2- menachinon), K3- syntetyczna
witamina menadion

Wit. K1
- Jasnożółta, oleista ciecz
- Rozp w tłuszczach, rozpuszczalnikach hydrofobowych
- Wrażliwa na działanie zasad, światła(promieniowanie UV)
- Rozkłada się w temp. większej niż 100C
K2to jasnożółta substancja o właściwościach fizycznych podobnych do witaminy K1.

Działanie:
-stymuluje produkcję aktywatora krzepnięcia protrombiny (w wątrobie)
- Uczestniczy w formowaniu tkanki kostnej
- Wpływa na przemiany metaboliczne kwasów nukleinowych
- wykazuje właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze

- Działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo

Awitaminoza:
- Obniżony poziom protrombiny we krwi
- Wydłużony czas krzepnięcia krwi
- Skaza krwotoczna noworodków (krwotoki z przewodu pokarmowego)
Zapotrzebowanie:
Dzieci 0-1lat 20 mikrogramów
1-10lat 15-60 mikrogramów
11-18lat50-100 mikrogramów
- Dorośli 100mikrogramów
dozy terapeutyczne 100mikrogramów- 10mg

Występowanie: warzywa(jarmuż, szpinak, sałata),jaja, mleko

K1(liście pokrzywy, Urtica dioica, szpinak Spinacia oleracea, lucerna(Medicago
sativa)

Zastosowanie:
W preparatach dla skóry z problemami naczynkowymi- zapobiegają krwawieniom z
pękniętych naczynek, ułatwia wchłanianie wylewów podskórnych.

Antagonista witaminy jest dikumarol.

Lucerna siewna
Lucerna roślinna
Witamina F, NNKT (niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe)
mieszanina kwasów linolowego, alfa i gamma linolenowego, arachidonowego

Działanie:
- Prekursor w syntezie prostaglandyn będących regulatorami reakcji
enzymatycznych
- Element strukturalny lipidów komórkowych.
Awitaminoza:
- Wypryski skórne
- Zaburzenia procesu keratynizacji naskórka
- Nadmierne złuszczanie i zmniejszenie przepuszczalności warstwy rogowej
- Skóra szorstka, blada
- Paznokcie i włosy łamliwe
Występowanie: oleje roślinne(oliwkowy, lniany, słonecznikowy)
bogate źródło kwasu gamma linolenowego jest wiesiołek lekarski, ogórecznik
lekarski, czarna porzeczka)
Ogórecznik lekarski
Zapotrzebowanie:
500-1000j.m.na jeden gram preparatu leczniczego, kosmetycznego

Zastosowanie:
W preparatach dermatologicznych regulujących czynności gruczołów skóry, płyny
do włosów