KATANGIAN NG WIKA

ANG WIKA AY MASISTEMANG

BALANGKAS
 Himayin natin! 

SISTEMA
- Orihinal na mula sa wikang
ESPANYOL
- Set ng mga bagay na
magkakaugnay

mula sa:
https://www.tagaloglang.com/sistema/
#MAHUSAY!
 Himay lang…. 
BALANGKAS
Ganire oh!
- Sa ibang salita:
banghay, dayagram,
istruktura

- In English:
frame, framework, outline,
- Nangangahulugang plano
Ngayon, pagsamahin natin
yung dalawang salita
 Masistema + Balangkas
Nagreresulta sa:
Masistemang balangkas

Mangangahulugang:
Maayos
Organisado
May sinusunod na paraan ga n e rn
w
Ow pala
 ANG WIKA AY MASISTEMANG BALANGKAS

• Nakabatay sa tunog
• Maaaring magpahiwatig ng kasariang
pambabae o panlalaki
 Tanong:
ANO ANG PWEDENG GAWING
BATAYAN SA BALANGKAS NA ITO?
(WIKA)
 Balangkas ng wika
ayon kay G. Bernales

morpolohiya
ponolohiya
sintaksis
Salitang-ugat+
Tunog Panlapi+ pangungusap diskurso
Morpemang Ponema
ponema sambitla
morpema
Ang wika ay sinasalitang tunog

• Tunog na galing sa tao

• Tunog na nalilikha ng aparato ng
tao
 Ang wika ay pinipili at
sinasaayos
• Pagpili ng ating subconcious o ng
concious mismo (ng tao)

• Upang magkaroon ng
pagkakaunawaan (dahil
mayroong hindi nauunawaan)

• Hindi maaaring gamitin ang

wikang hindi nauunawaan
 Ang wika ay arbitraryo
Ayon kay Archibald A. Hill
hindi matututo ang taong walang
kaugnayan sa kanyang komunidad

• Magkakahalintulad
• Makakaugnay

• Pinagkakasunduan
• Kinasasanayan (pinag-aaralan)
 Tanong ko sa’yo:

Maaari mo bang IHALINTULAD ang

WIKA sa MATERYAL na BAGAY?
 Tulad ng:
ESPADA

- “words are mightier that

the swords”
Ang wika ay ginagamit
• Kasangkapan
• Gamit
• Instrumento
 Ang wika ay nakabatay sa
• Mga kagamitan
kultura
• Mga katawagan
• Mga Pangalan o ngalan

Tulad ng:

Niyebe - Spanish
Snow - English
Iceberg - English
 ETO PANG PETMALU!!

Masisisi mo ba ang Wika dahil sa

kakambal niyang kultura?
TARA TRAVEL TAYO!?
SAAN NA NAMAN
TAYO PUPUNTA?
 Guess?
Japan?
ITO ANG LEGIT
*HIR ONLI IN DYAPAN*
*HIR ONLI IN DYAPAN*
PETMALUNG CR NILA
 PERO!!
HUWAG KA… DAHIL SA PILIPINS MAS BIBILIB KA
TARA UWI NA TAYO FROM JAPAN
*HIR ONLI IN PILIPINS*
Estero de binondo the biggest cr
TABO-TABO LANG
 TABO
Untranslatable sa ibang wika
dahil Pilipino lamang ang
karaniwang gumagamit nito
Ang wika ay nagbabago
• Sumasabay sa takbo ng panahon
• Natutuklasan at ginagamit
• Sa makabagong teknolohiya
Barayti ng Wika
Dayalek o diyalekto
• Barayti na nalilikha ng dimensyong
heograpiko
400 + na
Diyalekto
 Wikain
Tagalog waray

Cebuano Ilonggo

Kapampangan Ilokano
Kinikilala ang dayalek hindi lang sa
“distinct” maging sa punto o tono

Maynila – aba ang ganda!

Batangas – aba, ang ganda eh!
Bataan – ka ganda ah!
Rizal – kaganda hane!
SOSYOLEK
LIPUNAN
Wika ng mga Matatanda
Wika ng mga Bata
 Haw abawt yor
“wika” in yor eyj?
 Sampol “sosyolek”:
• Wiz ko feel ang mga hombre ditech day!
• Wow pare, ang tindi ng tama ko! Heaven
• Girl, bukas nalang tayo mag-lib. Mag-malling
muna tayo ngayon
• Pare punta tayo mamaya sa mega. Me
jamming dun eh
 Wat els?

Ang sosyolek ay may okupasyonal na rehistro

tulad ng:

Hearing exhibit court

Pleading fiscal justice
Settlementappeal conplainant

Ito ang mga tinatawag na

LEGAL JARGON
 Pamilyar ka?
Ang JARGON ang tanging bokabularyo ng
isang partikular na pangkat ng gawain
 Accountancy
(accounting/business)
Account balance net income
Debit revenue asset
Credit gross income cashflow
 Nursing (medicine)
Diagnosis therapy prognosis
Symptom emergency prescription
Check-up ward x-ray
 Sa isport (larangang palakasan)

Ace fault love

Breaktpoint deuce rally
Slice advantage service
TERMINILOHIYANG
BATAY SA GAMIT
MOUSE
RACE
STRESS
NOTE
IDYOLEK
 SARILING PARAAN NG TAO, MGA
IDENTIDAD AT PAGKAKAKILALAN
SA KANILANG KATAUHAN
MIKE ENRIQUEZ
NOLI DE CASTRO
RUFFA MAE QUINTO
GLORIA MACAPAGAL ARROYO
 Iba pang barayti ng wika:
• Etnolek – wika ng pangkat etniko
• Ekolek – wika sa tahanan
• Pidgin – wika na inilalagay sa estruktura ng
ibang wika (hal: Intsik na nagtatagalog)
• Creole – wikang unang naging pidgin,
inaangkin ng particular na komunidad ng tao,
(hal: mga salitang Espanyol na kinilalang
tagalog o Filipino
ANTAS NG WIKA
 2 Antas ng wika
• Pormal
- Pambansa
- Pampanitikan
• Di Pormal
- lalawiganin
- kolokyal
- Balbal
 ANTAS NG WIKA
pormal pormal impormal impormal Impormal

pambansa pampanitikan lalawiganin kolokyal Balbal

ina Ilaw ng tahanan inang nanay Ermat

ama Haligi ng tahanan itang tatay Erpat

Baliw Nasisiraan ng bait Buang Sira ulo Me toyo

 Paghango sa wikang katutubo
• Gurang – bisaya MATANDA
• Bayot – Cebuano BINABAE/GAY
• Buang – Bisaya BALIW
• Barabara – cebuano BASTA-BASTA
• Sibat – cebuano ALIS, TO GO
 Hiram sa wikang banyaga
• Salvage – English WAY OF KILLING
• Kosa – russian KAIBIGAN
• Chicha – Sapanish PAGKAIN
 Pagbibigay bagong kahulugan
• Hiyas – gem – virginity
• Luto – cook – game fixing
• Durog – powdered – drugged
• Damo – grass – marijuana
• Toyo – soy sause, mental problem
 Pagpapaikli
• Muntinlupa – munti
• Kaputol – utol
• Amerikano – kano
• Pilipino – Pinoy
 Pagbabaligtad
• Pera – erap
• Tigas – astig
• Kalbo – bokal
• Kaliwa – wakali
• Sino ba sila – nosi ba lasi
 Paggamit ng akronim
• KSP – kulang sa pansin
• PG – patay gutom
• TL – True love
• HP – Hindi pansin
 Paghahalo ng wika
• Anong say mo?
• Bakal boy
• Ma-gets
• Binasted
• Bow nang bow
 Paggamit ng bilang
• 14344 – I love you very much
• 1432 – I love you too
• 5254 – mahal na mahal kita
• 50-50 – naghihingalo, pantay
Iba pang konseptong
pangwika
 Wikang panturo
• Nakabatay sa Polisiya, batas
• Midyum sa pagtuturo
• Nauunawaan ng mag-aaral
• Nagagamit sa tahanan
 Wikang opisyal
• Sa Pilipinas, itinakda sa konstitusyon 1987 ang
Filipino at Ingles ay bilang opisyal na wika ng bansa.
• Sek 7- ukol sa mga layunin ng komunikasyon at
pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay
Filipino at hangga’r walang itinatadhanang batas,
ingles
• Sek 8 – ipinahahayag sa Filipino at Ingles na dapat
isalin ang pangunahing wikang
panrehiyon, arabic, at kastila
Salamat nang marami!
 Sanggunian:
• Bernales, R., et.al, 2016, “Komunikasyon sa Makabagong Panahon”. Mutya
Publishing House.
• Bernales, R., et.al, 2013, Akademikong Filipino Tungo sa Epektibong
Komunikasyon”. Mutya Publishing House
• Cantillo, M. L., et.at, 2016, “Sikhay: Aklat sa Komunikasyon at Pananaliksik
sa Wika at Kulturang Pilipino” St, Bernadette Publishing House.
• De Vera, M. B., et.al, 2010, “Komunikasyon sa Akademikong Filipino”.
Books Atbp. Publishing Corporation.
• Marquez, Jr. S.T. & Garcia, F. C. 2010, “ Komunikasyon sa Akademikong
Filipino I para sa Antas Tersaryo”. Books Atbp. Publishing Corporation.