Welcome to

Araling Panlipunan 9
PRODUKSYON
⚫Paglikha ng kalakal o serbisyo na
tumutugon sa mga pangangailangan at
kagustuhan ng tao.
PRODUKSYON
⚫Proseso kung saan pinagsasama ang mga
salik ng produksyon (input) upang mabuo ang
isang produkto (output).
PRODUKSYON
SALIK NG PRODUKSYON

1. lupa
2. paggawa
3. kapital
4. entreprenyur
1. LUPA
❑Lahat ng bagay na may pakinabang sa tao na mula sa
kalikasan.
❑Pinakagamit sa lahat ng uri ng pinagkukunang-yaman.
Lupa

● Ito ay maaring gamitin sa iba’t ibang

pamamaraan tulad ng
○ patayuan ng mga impraestuktura tulad ng bahay, gusali, tulay,
planta, pabrika, mga tanggapan, pagawaan, paaralan, at iba pa.

Upa/Renta
● Ito ang tawag sa bayad sa lupa.
2. PAGGAWA (LABOR)
⚫ Tumutukoy sa mga taong nag-uukol ng lakas na
pisikal at mental sa paglikha ng mga kalakal o
paglilingkod
Mga Uri ng Lakas-Paggawa

I am a
Professional
Mga Uri ng Lakas-Paggawa

⚫ B. Manggagawa

Skilled Semi- Unskilled

skilled
Mga Uri ng Lakas-Paggawa

⚫ B. Manggagawa
Mga Uri ng Lakas-Paggawa

⚫ B. Manggagawa

⯍ Semi-skilled
– ang kasanayan, kaalaman at karanasan ay higit na
mababa kaysa sanay na manggagawa (skilled
workers)
Mga Uri ng Lakas-Paggawa

⚫ B. Manggagawa

⯍ Unskilled
– mga taong walang kaalaman, kasanayan at karanasan
Sahod/Sweldo

● Ito ang tawag sa bayad sa paggawa.

Mga Uri ng Sahod

1. Komisyon
● Ito ang tawag sa bayad na ibinigay sa mga ahente. Ito ang
kabuuang bahagdan na nakukuha nila mula sa pagbenta ng
mga produkto.
 Mga Uri ng Sahod

2. Bonus
● Ito ang ibinibigay sa mga tagapamahala at kawaning
tumulong sa kompanya na kumita nang malaki.
 Mga Uri ng Sahod

2. Tip
● Ito ang ibinibigay sa mga manggawang nagbibigay ng
magandang serbisyo sa kanilang mga kostumer o mamimili.
 Mga Uri ng Sahod

3. Royalty
● Ito ang bahagdan ng kita na ibinabayad sa mga manunulat ng
aklat, kompositor, at imbentor dahil sa kanilang mga likha na
tinatangkilik ng mga tao.
 Mga Uri ng Sahod

4. Fee
● Ito ang tawag sa bayad sa mga propesyonal na tinatawag na
professional fee at sa mga artista na tinatawag na talent fee.
Kalagayan sa Paggawa
⚫Pansamantala o Seasonal
● Ang mga manggagawa sa kalagayang ay may iba’t
ibang kalagayan sa kanilang mga
pinagtatrabahuhan.
● Mahalagang malaman ang iyong kalagayan sa
paggawa upang mapangalagaan ang iyong
karapatan at maipaglaban ang sarili sa mga
mapang-abuso sa mga pinapasukan.
Kalagayan sa Paggawa
⚫Kontraktwal
● Ang mga manggagawa ay may tiyak na panahon o
kontrata ng kaniyang paninibihan sa kompanya.
● Pagkatapos ng kaniyang kontrata, maari lamang
siyang magpatuloy kung siya ay muling pipirma ng
bagong kontrata.
Kalagayan sa Paggawa
⚫Kaswal
● Ang isang manggagawa ay matagal ng
naninilbihan sa isang kompanya ngunit hindi pa rin
permanente o palagian.
Kalagayan sa Paggawa
⚫Regular o Permanente
● Ang isang manggagawa ay palagian na sa
kaniyang trabaho. Nakatatanggap na isya ng iba’t
ibang benepisyo mula sa kompanya.
3. KAPITAL
⚫Mga bagay na gawa ng tao na ginagamit
sa paglikha ng mga kalakal at paglilingkod.
 Uri ng Kapital ayon sa Pagpapalit Anyo

⚫A. Circulating Capital

– kapital na mabilis maubos.
⚫ B. Fixed Capital
(halimbawa: gusali, makinarya,
sasakyan).
4. ENTREPRENYUR
⚫Tumutukoy sa mga taong namamahala sa ibang
salik ng produksyon (lupa,paggawa at kapital)
upang makalikha ng kalakal o serbisyo.
-Tinatawag din sila bilang mga negosyante.
MGA ANTAS NG PRODUKSYON

▪ Primary stage

▪ Secondary Stage

▪ Final Stage
Mga Antas ng Produksyon

▪ Primary stage
– pagkalap ng mga hilaw na sangkap
(raw materials)
Mga Antas ng Produksyon
▪ Secondary Stage
– pagproproseso ng hilaw na sangkap
(refining process)
Mga Antas ng Produksyon

▪ Final Stage
– pagsasa-ayos ng mga tapos na produkto
(packaging, labeling and distribution) para
mapakinabangan ng tao.
 Kodigo sa Paggawa
(Labor Code)
● Ito ang kalipunan ng lahat ng mga batas-
panlipunan at pang manggagawa sa bansa.
 Mga batas para sa mga Manggagawa

1.Pangangalaga sa paggawa.
2.Pag-empleyo sa lahat.
3.Makatarungang pag-eempleyo nang hindi
kumikiling sa kasarian, lahi, o
pananampalataya.
4.Pagkilala sa karapatan ng mga manggagawa
tulad ng karapatan para sa sama-samang
pagkakasundo.
5.Kasiguruhan sa trabaho sa isang makataong
kapaligiran.
 Mga batas para sa mga Manggagawa

6. Pagpapahusay ng kalagayan ng mga kasama o

manggagawa.
7. Kalusugan, kaligtasan, at pagpapagamot.
8. Kalagayan sa pamamasukan.
9. Pagwawakas ng kompanya sa empleyo.
10. Mga katangian ng isang tao bago pa man
tanggapin sa trabaho.
11. Mga kondisyon sa paggawa tulad ng haba ng;
● oras sa pagtatrabaho
● oras ng pahinga.
● pag-empleyo sa babae, kabataan, at katulong sa bahay