Malzeme bilimi

Malzeme bilimi nedir?

Malzeme bilimi temel olarak malzemelerin yapı

ve özelliklerini inceler.
İşlevsel açıdan bakıldığında malzeme bilimcisinin
görevi yeni malzemelerin üretilmesi veya
sentezlenmesi iken malzeme mühendisinin görevi
mevcut malzemeleri kullanarak yeni ürünlerin ve
sistemlerin oluşturulması ve/veya malzemelerin
işlemden geçirilmesi için yeni tekniklerin
geliştirilmesidir
 YAPI TERİMİ

Kısaca bir malzemenin yapısı içinde bulunan

bileşenlerin (öğelerin) özellikleri ile ilişkilidir.
Atom-altı yapı: her bir atomun elektronları ve
elektronların çekirdekleri ile etkileşimlerini kapsar.
Atomsal mertebede yapı: atomların ya da
moleküllerin oluşturdukları düzeni içerir.
 YAPI TERİMİ

Çok sayıda atomun bir araya gelmesiyle oluşan

yapılar ise bir tür mikroskop ile doğrudan
gözlemlenebildiği için mikroyapı olarak
adlandırılırken çıplak gözle görülebilen yapısal
öğeler ise makroyapı olarak adlandırılır.
Sentezleme doğal olarak oluşan veya kimyasal
malzemelerle oluşan prosestir.

Proses etme, imal etme, üretmek malzemelerin

şekilden şekile değiştirerek yararlı bileşenler haline
gelmesi veya özelliklerinin değiştirilmesi gibi bir çok
değişik yolla tanımlanabilir.
 Özellikleri

Mekanik özellikler:
Uygulanan yüke karşı malzemenin verdiği cevap
olarak bilinir.
Fiziksel özellikler:
Elektriksel, manyetik, optik, elastik ve kimyasal
davranışlarını gösterir.
 MALZEMELERİN SINIFLANDIRILMASI
Mühendislik malzemeleri geleneksel olarak

 Metaller,
 Seramikler (camlar),
 Polimerler ,
 Kompozitler
 Yarı iletkenler

Bu sınıflandırma esas olarak kimyasal bileşime ve atom

yapısına göre yapılır ve malzemelerin çoğu bu 4 farklı
gruptan birine dahildir.
 Metaller

Mühendislikte kullanılan malzemelerin önemli bir

kısmı metaller ve bu metallerin alaşımlardır.
Metallerin karakteristik özelliklerini aşağıdaki
başlıklar altında topalamak mümkündür:
Kristal yapıdadırlar.
Dayanımları yüksektir.
Kolay şekillendirilebilirler.
Toklukları yüksektir, yani kırılgan değillerdir.
Basma dayanımları, çekme dayanımllarına yaklaşık
eşittir.
Yüksek elektrik ve ısı iletkenleri vardır.
Şeffaf değillerdir, anck parlak görünüşe sahiptirler.

Metaller büyük bir ailedir ve birçok mühendislik

alaşımlarının esasını oluştururlar ve genellikle iki
grup olarak ele alınırlar:
Demir Esaslı Metal ve Alaşımları
(dökme demir ve çelikler)
Demir Dışı Metal ve Alaşımları
(alüminyum, magnezyum, bakır, titanyum, nikel,
çinko ve alaşımları)
 Seramikler ve Camlar

Seramikler, metal + metal olmayan bir elementten (C,

N,O veya S) oluşmaktadır.
Örneğin; aluminyum bir metaldir ancak bunun oksidi
olan Al2O3 seramiktir. Burada alüminyumun kolay
şekillendirilebilir bir malzeme olmasına karşın, oksidi
kırılgandır ve kolay şekillendirilmez.
Seramik malzemeler alanında bu malzemelerin
gevrekliklerinin giderilmesine ve kırılma tokluklarının
arttırılmasına yönelik çalışmalar yapılmakta ve kırılgan
olmayan mühendislik seramiklerin geliştirilmesi
alanında başarılı sonuçlar alınmaktadır.
Camların karakteristik özelliikleri:
Dayanımları yüksektir, ancak gevrek ve
kırılgandırlar.
Çekme dayanımları düşük, basma dayanımları
yüksektir.
Kimyasal tarafsızlık (inert) gibi önemli
özellikleri vardır.
Saydam türleri vardır.
Seramiklerden farkı olarak yüksek sıcaklıkta
yumuşatılarak veya eritilerek
şekillendirilebilirler.
 Polimerler-plastik malzemeler

Günlük yaşamımızda ucuz ve kullanışlı birçok plastik

malzeme (polimer) ile karşılaşırız.
Polimerler genellikle petrol türevi ürünlerden elde
edilen malzemelerdir. Yapılarında genelde
C,H,O,N,S bulunur.

Bu gruba giren malzemelerin yapısı, merlerin

birleşerek uzun bir zincir oluşturması (polimer) ve
bu uzun zincirler birbirlerine zayıf ikincil bağlar ,
veya güçlü çapraz bağlar ile birleşmesi ile oluşur.
Polimerlerin karakteristik özellikleri:
Plastiklerin sünek, hafif ve ucuz
malzemelerdir.
Yapılarındaki bağların karakteri nedeniyle
dayanımları düşüktür.
İkincil bağlar içeren türleri kolay
şekillendirilebilirler, düşük sıcaklıkta
yumuşarlar ve erirler.
Elektriksel olarak yalıtkandırlar.
 Kompozitler

İki veya daha çok malzemenin makro düzeyde yan

yana getirilmesi ile, bu malzemelerin üstün
özelliklerini aynı malzemede toplayan veya yepyeni
bir özellik ortay çıkaran malzemeler oluşturulabilir
ve bu malzemeler kompozit olarak adlandırılır.
Aynı gruba giren iki malzeme, örneğin iki farklı
metal de bir araya getirilerek kompozit
oluşturabilir,nitekim metal saçlar yüzeylerine başka
bir metal tabaka giydirilerek(kaplanarak) karşı
korunurlar.
 Yarıiletkenler

Yarı iletken malzemeler ne iyi bir iletken, ne de tam

bir yalıtkandır.
Elektronikte kullanılan çok önemli malzemelerdir;
çipler, işlemciler, transistörler gibi elemanların
üretiminde kullanılır.
Silisyum ve germanyum en yaygın kullanılan yarı
iletkenlerdir.