Professional Documents
Culture Documents
เวอร์ชั่นทดลองทำ ธรณีวิทยาพม่า
เวอร์ชั่นทดลองทำ ธรณีวิทยาพม่า
เวอร์ชน ิ ยา
พม่า
ปรับปรุงตรงไหนก็ได ้นะ รกหน่อยก็ขออภัย
ข้ อมูลทางภูมิศาสตร์ คร่าว ๆ เกี่ยวกับสหภาพเมียนมาร์
• สามารถแบ่งลักษณะพื ้นที่คร่าว ๆ ออกเป็ น 5 พื ้นที่ ได้ แก่
• 1. ชายฝั่ งทางตะวันตก
• 2. เทือกเขาสูงทางเหนือและทางตะวันตก
• ระดับความสูงประมาณ 450 ถึง 3,650 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง เป็ นเทือกเขาอาระกันโยมา และเทือกเขานากะ ทัง้ 2 เทือกเขานันได้
้ รับอิทธอพลจากรอยเทือกเขานันได้
้ รับอิทธิพลจากรอยเลื่อนย้ อนมุมต่ำ (Thrust
fault)
• 3. ที่ราบภาคกลาง
• 4. ที่ราบสูงฉาน
• อยู่ทางตะวันออกของประเทศ อยู่ในเขตรัฐฉาน, รัฐกะยา และบางส่วนของรัฐกะยิน มีระดับความสูงระหว่าง 450 ถึง 3,650 เมตรจากระดับน้ำทะเล (ระดับความสูงเฉลี่ย 900 เมตรจากระดับน้ำปานกลาง มีแม่น้ำสาละวิน
• 5. พื ้นที่ทางภาคใต้
• ครอบคลุมพื ้นที่บริ เวณแม่น้ำเมยจนถึงแหลมวิคตอเรี ย เป็ นแนวเทือกเขาตะนาวศรี ระดับความสูงระหว่าง 0 ถึง 3,650 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง ชายฝั่ งเว้ าแหว่งและมีเกาะแก่งมากมาย มีแม่น้ำเมย , แม่น้ำตะนาวศรี
แผนทีภ
่ ม
ู ป
ิ ระเทศ
ของประเทศพม่า แผนทีก่ ารแบ่งเขตทาง
ธรณีวท
ิ ยาของ
ประเทศพม่า
• กลุม่ รอยเลื่อนแม่สะเรี ยง-แม่ปิง-ด่านเจดีย์สามองค์ (Mae Sariang-Mae Ping-Three Pagoda Fault Zone) วางตัวทางด้ านตะวันตกของ
ประเทศไทย วางตัวในแนวตะวันตกเฉียงเหนือ-ตะวันออกเฉียงใต้ จากข้ อมูลแผ่นดินไหวพบว่ามีขนาด เล็กและเกิดเป็ นกระจุกในเขตประเทศพม่า
แผนทีเ่ ขตแนวรอย
แผนทีก ่ ารแบ่งเขต แผนทีเ่ ขตแนวรอย
เลือ ่ ำค ัญใน
่ นทีส
ภูมป
ิ ระเทศของ เลือ ่ ำค ัญใน
่ นทีส
ประเทศพม่า
ประเทศพม่า ประเทศพม่า
หินในยุคไซลูเรียน
กลุม่ หินมิบายาตัง (Mibayataung Group) เป็ นชันหิ
้ นที่พบฟอสซิล Orthoceras, Graptolites, Tentaculites เป็ นชันหิ ้ น เป็ นคำเรี ยกรวม ๆ ของชันหิ
้ นที่ยงั จัดจำแนกชื่อไม่ได้
ซึง่ อยูร่ ะหว่าง กลุม่ หินพินยาดา (Pindaya Group) และ หินปูนที่ราบสูง (Plateau Limestone) โดยสามารถจัดจำแนกได้ เป็ น into หมวดหินลินเว (Linwe Formation), หมวดหินวา
เบีย (Wabya Formation) และหมูห่ ินต่างกะนินจิ (Taungrningyi Member)
หมวดหินนยองเบาะ (Nyaungbaw Formation) อาจสามารถระบุได้ วา
่ อยูใ่ นยุคไซลูเรี ยนจากหลักฐานการพบไมโครฟอสซิล ชันหิ
้ นหนาระดับปานกลางถึงหนา หินสีชมพู,
ม่วง, น้ำตาลแดง, หรื อเป็ นหินปูน
ออกโคลน และแทรกสลับกับหินดินดานเนื ้อปูน โดยพบหลักฐานของฟอสซิลแกรปโตไลต์ในยุคไซลูเรี ยนตอนต้ นและสามารถพบได้ ในหมวดหินลินเว (Linwe Formation) ทางตอนใต้ ของรัฐฉาน
หินในยุคดีโวเนียน
หมวดหินซิบิงยี (Zebingyi Formation) ประกอบด้ วยหินปูนชันขาวปน
้ สีเทาในช่วงล่าง ถูกวางทับด้ วยหินปูน / หินดินดานสีดํา และหินปูนชันบางสี
้ ขาวในช่วงบน ๆ บางส่วนมีซากแกรบไตไลต์ เซบฟาโล
ปอด (ออโทเซอรัส และไทรโลไบต์) พบมากบริ เวณขอบที่ราบสูงและแถบรอย เลื่อนสะเกียงทางตะวันออก ของเมืองมัณฑะเลย์ Pascoe (1959) กําหนดอายุหินชุดนี ้ให้ เป็ นดีโวเนียนตอนล่าง อาจประมาณอายุได้
ในช่วงยุคดีโวเนียบตอนต้ นถึงตอนกลางโดยมีกลุม่ สิ่งมีชีวิตที่หลากหลายเช่นพวกไทรโลไบต์ , เซฟาโลพอด และพวกเทตาคูไลต์ เป็ นต้ น โดยแบ่งออกเป็ น 3 ชันย่
้ ยอ คือ ชันล่
้ างเป็ นชันหิ
้ นระดับ
ความหนาบางถึงปานกลางของหินโคลนเนื ้อปูนแทรกสลับกับหินดินดานเนื ้อปูนและหินทรายแป้ง โดยมีสีออ่ น พบฟอสซิลของเทตาคูไลต์ , ชันกลางเป็
้ นชันหิ
้ นระดับความหนาบางถึงปานกลาง เป็ น
หินปูนสีขาวถึงเทาอ่อน บางส่วนกลายสภาพเป็ นเนื ้อโดโลไมต์และแทรกสลับด้ วยเนื ้อทรายแป้ง, ชันบนเป็
้ นหินทราย ระดับความหนาบางถึงปานกลาง ขนาดตะกอนละเอียดถึงปานกลาง เม็ด
ตะกอนสีชมพูถงึ ออกแดง เป็ นหินทรายเนื ้อควอตซ์ โดยด้ านล่างหมวดหินสัมผัสกับหมวดหินนยองเบาะ (Nyaungbaw Formation) ลักษณะเปลี่ยนแปลงอย่างค่อยเป็ นค่อยไป และด้ าน
บนสัมผัสกับหินปูนที่ราบสูงเป็ นรอยชันไม่
้ ตอ่ เนื่อง โดย หมวดหินซิบิงยี (Zebingyi Formation) สามารถเทียบเคียงได้ กบั ช่วงบนของหมวดหินวอเบีย (Wabya Formation) ในรัฐ
ฉานใต้ (Myint Lwin Thein, 1973)
หินในยุคคาร์ บอนิเฟอรั สและเพอร์ เมียน
พบอยูม่ ากทางบริ เวณตอนใต้ ของพม่าแถบเทือกเขาหินซะลิม ซึง่ ส่วนใหญ่เป็ นหินตะกอนเนื ้อเม็ด แบ่งออกเป็ น 4 หมวดหิน คือ กลุม่ หินเล็บยิน (Lebying Group) , กลุม่ หิน
ตวงนิโอ (Taungnyo Series) , กลุม่ หินเมอร์ กยุ (Mergui Series) และกลุม่ มอซิ (Mawchi Series) และทังหมดนี ้ ้วางตัวอยูข่ ้ างใต้ หินปูนที่เรี ยกกลุม่ หินมะละแหม่ง
(Moulmein Limestone) โดยเป็ นตะกอนที่สะสมตัวในน้ำลึก
กลุม่ หินตวงนิโอ (Taungnyo Series) ประกอบด้ วยหินทราย, หินควอตซ์ไซต์, หินดินดาน, หินทรายเนื ้อปูน, หินทรายสกปรก และอาจมีหินปูนบ้ าง มีซากหอยแกสโตปอด, ไบโอ
ซัว, ปะการัง, ออสทาคอด
กลุม่ หินเมอร์ กยุ (Mergui Series) ประกอบด้ วยหินเนื ้อดิน (Argillaceous) มีหินปูนและหินทราย แทรกสลับอยูห่ นาหลายเมตร ซึง่ บางส่วนถูกแปรสภาพเป็ นหินควอร์ ด
ไซต์ ชันถั
้ ดมาคือ หินทราย สกปรกสีเทาเข้ ม สลับกับหินกรวดเหลี่ยมเนื ้อละเอียด ถัดขึ ้นมาเป็ นชันหิ
้ นกรวดมนสลับกับหินทรายสกปรก มีก้อนแกรนิตอยูใ่ นเนื ้อหิน คาดว่ามีอายุอยูใ่ นยุค
คาร์บอนิเฟอรัส เป็ นหินทรายแป้ง, หินดินดาน Diamictites
กลุม่ หินมอชิ (Mawchi Series) ประกอบด้ วย หินโคลน, หินทรายแป้ง, หินควอรต์ไซต์, หินปูนเนื ้อทราย, หินปูน, หินกรวดและหินทราย ซึง่ เม็ดกรวดส่วนใหญ่เป็ นหินปูน
ภาพแสดงหิน Diamictitie ของกลุม
่ หินเม
อร์กย
ุ
แผนทีแ
่ สดงการกระจายตัวของ Slate belt
(Mergui Group and Taungyo Group) ในทาง
ตอนใต ้ของประเทศพม่า
ภาพจาก Mitchell, A. (2018). The Mergui Group and
Equivalents in the Slate Belt, Phayaungtaung and the
Gaoligong Range (Northeastern Myanmar). Geological Belts,
Plate Boundaries, and Mineral Deposits in Myanmar, 97–
126.
กลุม่ หินเมอร์ กยุ เป็ นกลุม่ หินหลักของแถบ Slate belt ซึง่ จะถอดยาวลงมาตังแต่
้ ประเทศจีนลงมาถึงประเทศอินโดนีเซีย โดย
ลักษณะทางธรณีวิทยาเป็ นหินตะกอนซึง่ เป็ นหินโคลนหรื อหินเนื ้อโคลนเป็ นหลักอาจพบหิน Mica schists ปะปน หรื อว่าชัน้
หินทรายบางแทรก หรื อชันหิ ้ นควอตซ์ไซต์ รวมทังหิ
้ นกรวดมนเล็กน้ อย, หินปูน แต่โดยหลักหินที่พบเป็ น Pebbly
mudstone หรื อมีอีกชื่อเรี ยกว่า Pebbly wacke หรื อ Diamictite ซึง่ ตะกอนไม่คดั ขนาดมีการปะปนของหิน
แกรนิต ,หินควอรต์ไซต์ ,สายแร่ควอตซ์ ,หินชีสต์ ,หินอ่อน ปะปนอยูใ่ นเนื ้อหิน
ั้ นไทยได้
สามารถเทียบเคียงก ับชนหิ
ส่ วนหินอายุเพอร์ เมียนของภาคตะวันออกของพม่ า แบ่งออกเป็ น 2 ชุดหิน คือ
ชุดหินปูนทิซิพิน (Thisipin Formation) ซึง่ ประกอบด้ วยหินปูนชันหนามากมี ้ ซากหอยแบรคิโอพอด และปะการัง
ชันถั
้ ดมา เป็ นหินปูนเนื ้อเชิร์ต และชันบนเป็
้ นหินปูนชันบาง
้ บางช่วงมีการวางชันเฉี ้ ยงระดับจากซาก ปะการังและฟอแรมมินิเฟ
อร่า (จําพวก Psendoschwagerina) ทําให้ เชื่อว่าเป็ นอายุเพอร์ เมียนตอน ปลาย ที่สะสมตัวในทะเลตื ้น ลักษณะโดย
หลักนันประกอบไปด้
้ วย 5 Lithofacies ซึง่ Lithofacies ที่ 1 นันเป็ ้ นชันหิ
้ นกรวดมนสีน้ำตาลเทาไม่เป็ นชัน้
Lithofacies ที่ 2 นันเป็ ้ นชันหิ้ นบาง สีเหลืองน้ำตาล และสีเทาเนื ้อโคลน เป็ นหินปูนแบบ Floatstone, Packstone,
และหินดินดานเนื ้อปูนปนทรายแป้ง พบพวกฟิ วซูลนิ ิด, แบรคิโอพูด ซึง่ มีอายุอยูใ่ นช่วงยุคเพอร์ เมียนตอนต้ น และบางส่วนก็กลาย
สภาพเป็ นโดโลไมต์ ส่วน Lithofacies ที่ 3 นันเป็ ้ นชันหิ
้ นหนาเทาของ Wackestone, Floatstone Lithofacies
ที่ 4 เป็ นชันหิ
้ นหนาสีเทาของ Packstone, Grainstone Lithofacies ที่ 5 เป็ นชันหิ ้ นหนาแต่ไม่แสดงชันสี
้ เทาเข้ มเนื ้อ
ปนเชิร์ตของหิน Wackestone, Floatstone
หมวดหินปูนทิซิพิน (Thisipin Formation) มีความโดดเด่นเรื่ องฟอสซิลจำพวกฟิ วซูลนิ ิด, ไบรโอซัว, ปะการัง, แบรคิ
โอพอด ซึง่ มีอายุตงแต่
ั ้ เพอร์ เมียนตอนต้ นถึงเพอร์ เมียนตอนปลาย
• หินปูนอีกชุดทีอ ่ นกว่าเรียกว่าหมวดหินปูนบางยี (Nwabangyi Formation) ซงึ่ ถูกกลาย
่ อ
สภาพให ้เป็ นโดโลไมต์ (dolomitized) ประกอบด ้วยหินปูนชน ั ้ บาง ๆ มีซากฟอแรมินเิ ฟ
อร่า ชนิด Shanita amosi และหอยแกสโตปอด ชน ั ้ ถัดขึน ้ มาเป็ นหินปูนนาลึ ้ํ กสเี ทาเข ้มจัด
ทําพวก (micrite) และชน ั ้ บนเป็ นพวกหินปูนกรวดเหลีย ่ ม และแทรกกลางชน ั ้ ด ้วยหินปูน
้ ละเอียดสเี ทา ซงึ่ แสดงอายุเพอร์เมียนตอนปลาย
เนือ
หมวดหินปูนบางยี (Nwabangyi Formation) ลักษณะโดยหลักนัน ้ ประกอบไปด ้วย 4
Lithofacies ซงึ่ Lithofacies ที่ 1 เป็ นหินกรวดมนสเี ทา และมีหน ิ ปูน Packstone-Wackestone
สเี ทา Lithofacies ที่ 2 เป็ นหินโดโลไมต์สข ี าวทีไ่ ม่แสดงชน ั ้ ชด
ั เจนและมีหน ิ ปูน
Wackestone Lithofacies ที่ 3 เป็ นหินโดโลไมต์ชน ั ้ บางสเี ทาและหินปูน Wackestone-
Floatstone พบฟอสซล ิ เล็กน ้อยของฟอแรมินเิ ฟอร่า, แกรสโตพอด, ปะการัง Lithofacies ที่
ั ้ บางสเี ทาของ Dolomitic packstone-grainstone Lithofacies และวางตัวต่อเนือ
4 เป็ น ชน ่ ง
กับหมวดหินปูนนาเท็ก (Natteik Limestone Formation) ยุคไทรแอสซก ิ ตอนต ้น
• ชุดหินมะตะบัน (Mataban Bed) พบซากฟอสซล ิ ทีย ่ งั ระบุชนิดไม่ได ้เด่นชด ั เป็ น
หินดินดานสลับกับหินทราย และพบซากหอยแบรดิโอปอด จําพวกสไปริเฟอร์ (Spirifer)
และมาร์ตน ิ า (Martina) ซงึ่ อาจแสดงว่าหินมีความต่อเนือ ่ งจากยุคเพอร์เมียนจนถึงยุค
ไทรแอสสก ิ
โดยหินดังกล่าวนันจะมี
้ ลกั ษณะเป็ นชันรอยต่
้ อแบบไม่ตอ่ เนื่อง โดยจะอยูท่ บั หมวดหินลินเว (Linwe Formation) ยุคไซลูเรี ยน หมวดหินนานอัน (Nan-on Formation)
ยุคดีโวเนียนตอนปลาย หมวดหินวุนเบ (Wunbye Formation) ยุคดีโวเนียนตอนกลาง (Amos 1975; Garson et al. 1976; Zaw Win 1992, 2004) โดย
ลักษณะหลัก ๆ นันสามารถแบ่
้ งออกได้ เป็ น 3 อย่าง คือ 1. หน่วยหินโดโลไมต์ (ช่วงยุคเพอร์ เมียนตอนกลางถึงยุคไทรแอสซิกตอนต้ น) 2. หน่วยหินปูนปนเชิร์ต (ช่วงยุคไทรแอสตอนต้ นถึง
ตอนกลาง) 3. หน่วยหินปูนปะการัง (ช่วงยุคไทรแอสซิกตอนกลางถึงปลาย)
หน่วยหินโดโลไมต์ประกอบด้ วยชันหิ
้ นโดโลไมต์หนาฟอสซิลพวกปะการัง, แบรคิโอพอด และฟอแรมินิเฟอร่ายุคเพอร์ เมียนเป็ นจำนวนหลายชันหิ
้ น ชันหิ
้ นปูนปนเชิร์ตที่เป็ นเนื ้อชัดเจน
พบฟอสซิลแอมโมไนต์ ส่วนชันหิ
้ นปูนปะการังนันเป็
้ นปะการัง, ฟองน้ำ และหินปูนสาหร่าย โดยประกอบไปด้ วย 3 หมวดหินย่อย (เรี ยงลำดับจากหมวดหินล่างไปบน) หมวดหินปูนทิพีซีน
(Thitsipin Limestone), หมวดหินโดโลไมต์นวาบังยี (Nwabangyi Dolomite) และหมวดหินนาตเต็ก (Natteik formations) มีชื่อเรี ยกโดยรวมว่า กลุม่ หินโดโลไมต์
ที่ราบสูงฉาน (Shan Dolomite Group) สภาพแวดล้ อมเป็ นแบบมหาสมุทรตื ้น ตัวอย่างฟอสซิลที่พบได้ มาก คือ ปะการังยุคเพอร์ เมียนตอนกลาง (ส่วนมากเป็ นจำพวก
waagenophyllids),แบรคิโอพอด, ฟอแรมินิเฟอร่า (schwagerinid fusulines) โดยเฉพาะหมวดหินปูนทิพีซิน(Thitsipin Formation)
หินปูนเพอร์ เมียน ไทรแอสซิกของประเทศพม่ า แผนภาพหมวดหินทีส ่ ำค ัญของ
หินปูนในประเทศพม่า
ภาพแสดงการกระจา
ยต ัวของหินปูนเพอร์
เมียน ไทรแอสซก ิ
ของประเทศพม่า
แผนภาพจาก Racey, Andrew. (2009). Mesozoic red bed sequences from SE Asia
and the significance of the Khorat Group of NE Thailand. Geological Society,
London, Special Publications. 315. 41-67.
หินในมหายุคซโี นโซอิค
หมวดหิน
จอกต ัน
หมวดหินนา
ซานบอ
หมวดหิน
มายุ
หมวดหินยี่
ซอ
หมวดหินลอง
บริ เวณ Central Basins ของประเทศพม่านันเป็
้ นบริ เวณที่การสะสมของหินตะกอนเป็ นชันหนาตั
้ งแต่
้ ยคุ ครี เทเชียสตอนปลายจนถึงปั จจุบนั โดยหน่วยหินตะกอนที่ส ำคัญนัน้ คือ
หมวดหินปูนปองชอง (Paung Chaung Limestone) ในยุคครี เทเชียสตอนต้ น, หมวดหินกะบอ (Kabaw Formation) ในยุคครี เทเชียสตอนปลาย, หินกรวดมนปองกี
(Paunggyi Conglomerates) ในสมัย Paleocene หินดินดานลองชี (Laungshe Shale) หินทรายทิลิน (Tilin Sandstone) ตะกอนโคลนทะเบยิน (Tabyin Clay)
หินทรายพอนดอง (Pondaung Sandstones) และหมวดหินยอว (Yaw Formation) สมัย Eocene และกลุม่ หินเพกู (Pegu Group) สมัย Oligocene ถึงสมัย
Miocene โดยมีความหนารวมกันมากกว่า 15000 เมตรในเขตแอ่งตะกอนมินบู (Minbu Salin Basin) (Tainsh 1950)
เป็ นลำดับของชันหิ
้ นทรายความหนาระดับบางถึงปานกลางและหินโคลน หินเนื ้อ Pebbly และหินทรายเนื ้อควอตซ์ ยุคเพอร์ เมียนตอนต้ น (Chaodumrong, 2010) ความหนา 1760
เมตร เกิดในสภาพแวดล้ อมทะเลตื ้นถึงเขตทะเลลึกรูปแบบการเกิดเกี่ยวข้ องกับธารน้ำแข็ง
หมวดหินเขาดิน (Khao Din formation)
หินดินดานสีน้ำตาลถึงน้ำตาลแดงแทรกสลับกับหินทรายเนื ้อทัฟฟ์, หินทรายอาร์ โคส, หินโคลน, หินทรายเกรย์แวค Kosuwan and Nakapadungrat (1992) ยุคไซลูเรี ยน
ถึงยุคคาร์ บอนิเฟอรัส เกิดในสภาพแวดล้ อมทะเล พบฟอสซิลของ Posidonomya sp., Thaiaspis sethaputi และ spiriferid.
หมวดหินควนทัง (Kuan Tung Formation)
ภาพขยาย 2
วิธอ
ี า่ นออกเสย ี ง
กลุม่ หินนองกังยี (Naungkangyi
group)
กลุม ่ หินเวย์ตอ
๋ ง (Ngwetaung
group)
• หมวดหินป่ าแก่ (Pa Kae Formation)
ส่วนล่างสุดความหนา 34 เมตร เป็ นหินปูนสีแดง ไม่เป็ นชันชั
้ ดเจนและเป็ นชันบางมาก
้ เป็ นชันโคลนสี
้ แดงและพบเศษซากไครนอยด์จ ำนวนมาก พบเศษสโตรมาโตรไลต์ ส่วนบนหนา
32 เมตร โดยหลักเป็ น Nodular limestone ยุคออร์ โดวิเชียนตอนปลาย ถูกปิ ดทับอย่างต่อเนื่องด้ วยหมวดหินวังตง (Wang Tong Formation) Wongwanich and
others (1990)
• หมวดหินวังตง (Wang Tong Formation)
หินดินดานสีดำ พบฟอสซิลแกรปโตไลต์ในส่วนล่าง ถัดขึ ้นมาชันบนเป็
้ นหินทรายแป้งสีเทาเข้ มและหินดินดานซึง่ พบฟอสซิลแกรปโตไลต์เช่นกัน และแทรกสลับด้ วยหินเชิร์ตในส่วนบน
ยุคออร์ โดวิเชียนตอนปลายถึงยุคไซรูเลียนตอนต้ น ความหนา 50-110 m สภาพแวดล้ อมในทะเลลึก Wongwanich and others (1990)
สามารถแบ่งกลุม่ ย่อยได้ เป็ น โดย (Chaodumrong and others (2004, 2007)) ได้ ทำการแบ่งกลุม่ ย่อย
ออกเป็ น 5 หมวดหิน คือ Thung Nang Ling (หมวดหินทุง่ นางลิง) , Khao Muang Khrut Sandstone
(หมวดหินทรายเขาเมืองครุฑ), Phap Pha (หมวดหินพับผ้ า), Phanom Wang (หมวดหินพนมวัง), and Um
Luk Formations (หมวดหินอุ้มลูก)
เทียบเคียงระหว่างหมวดหินประเทศไทยและหมวดหินประเทศพม่าใน
ิ
ยุคเพอร์เมียนและยุคจูแรสซก
หมวดหินปูนห้วย
หินฝน
หินปูนคาเมาคาลอ หมวดหินปูนพระกลุม
่ หิน
หมวดหิน ราชบุร ี
วอ
ี ะลอ
โดโลไมต์ชช ตารางจาก Stokes, R. B.
(1988). Correlation of the Permian
“Phawa Limestone” of Thailand with
the “Kamawkala Limestone” of Burma.
Journal of Southeast Asian Earth
Sciences, 2(1), 35–39.
• หมวดหินปูนพระวอ (Phra Woh Limestone)
ส่วนล่างเป็ นหินโดโลไมต์เนื ้อหยาบและหนา Massice ที่มีหินทรายเนื ้อควอตซ์แทรกเล็กน้ อย ส่วนบน 150 เมตรนันเป็
้ นหินปูนเนื ้อโดโลไมต์และหินเชิร์ด Bunopas (1981) ยุค
เพอร์ เมียนตอนกลางถึงตอนปลาย ความหนา 650 เมตร สภาพแวดล้ อมสะสมตัวในเขตของไหล่ทวีป เทียบเคียงได้ กบั หินปูนคาเมาคาลอ (Kamawkala Limestone) ในประเทศพม่า
(Stokes, 1988)
ภาพจาก Myanmar
Gold Geology Report
Collection by Myo
Aung Ex-Exploration
Geologist
จาก Michael P. Searle, Laurence J. Robb, Nicholas J. Gardiner,
2016. "Tectonic Processes and Metallogeny along the
Tethyan Mountain Ranges of the Middle East and South Asia
(Oman, Himalaya, Karakoram, Tibet, Myanmar, Thailand,
Malaysia)", Tectonics and Metallogeny of the Tethyan
Orogenic Belt,
ี
สมัยอีโอซน ที่ ภูเขาเมพอลอ (Mawpalaw Taung) ใกล้ เมือง
ตานพยูซะยะ (Thanbyuzayat) ซึง่ ตังอยู ้ ท่ างใต้ ของ
เมืองมะละแหม่ง (Moulmein) ได้ มีการรายงานโดย
สมัยอีโอซนี
Mi Paik and Khin Zaw (2014) ว่าจากการ
สมัยอีโอซน ี ตรวจสอบโดยใช้ วิธีไอโซโทปเซอร์ คอน ยูเรเนียม-ตะกัว่ ได้
อายุของหินเพกมาไทต์ที่มีแร่ดีบกุ อยูท่ ี่ประมาณ 106.8
สมัยอีโอซน ี -พาลีโอซน ี
± 1.8 ล้ านปี ซึง่ มีความเกี่ยวข้ องกับหินมัสโคไวต์-
สมัยพาลิโอซน ี ไบโอไทต์แกรนิตไทป์ S ที่เป็ นแหล่งของกราเน็ต และเป็ น
หลักฐานดีบกุ ที่เก่าที่สดุ ในเขต Slate belt
สมัยพาลิโอซน ี ตารางจาก Mitchell, A.
(2018). Granites, Minor
สมัยพาลิโอซน ี Intrusions, and
Mineralization in the
Slate Belt, Phayaungtaung,
สมัยพาลิโอซน ี
and Gaoligong Range.
Geological Belts, Plate
ี -พาลีโอซน
สมัยอีโอซน ี Boundaries, and Mineral
ี สตอน
ยุคครีเทเชย
ปลาย
ยุคครีเทเชยี สตอน
ปลาย
ยุคครีเทเชย ี สตอน
ปลาย
ี สตอน
ยุคครีเทเชย
ปลาย ภาพจาก Mitchell, A.
ยุคครีเทเชยี สตอน (2018). Granites,
ปลาย Minor Intrusions, and
ยุคครีเทเชย ี สตอนต ้น Mineralization in the
Slate Belt,
ี สตอนต ้น
ยุคครีเทเชย Phayaungtaung, and
Gaoligong Range.
ี สตอนต ้น
ยุคครีเทเชย Geological Belts,
Plate Boundaries, and
ิ ตอนปลาย
ยุคจูแรสซก Mineral Deposits in
Myanmar, 155–199.
ตำแหน่งเมือง ตำแหน่งเมือง Kyaikto (ไช
Dawei (ทะวาย) โถว)
ตำแหน่งเมือง
ตำแหน่ งเมือง Mawchi (เมชิ) Padatchaung (พะดัด
ชอง)
ตำแหน่งเมืองในตาราง
หน ้าทีผ
่ า่ นมา
Belt
(2020). The genesis of Eocene granite‐related Lailishan tin deposit in western Yunnan,
China: Constraints from geochronology, geochemistry, and S–Pb–H–O isotopes.
Geological Journal.
ี สตอนต ้น
ยุคครีเทเชย
ี
สมัยอีโอซน
ี
สมัยอีโอซน
บริ เวณเมืองเถิงซง (Tengchong)-เมืองเหลียงเห่อ (Lianghe) เป็ นบริ เวณที่มีหินแกรนิตในสมัยเทอร์ เชียรี่ ตอนต้ น, หินแกรนิตยุคครี เทเชียสตอนต้ นและตอนปลาย, หินแกรโนไดออ
ไรต์และหินไบโอไทต์แกรนิต ซึง่ ส่วนมากขนาดผลึกปานกลาง โดยมีการตกผลึกของดีบกุ ที่เทเหยาชาน (Tieyaoshan) และที่สีปานชื่อ (Qipanshi) หินแกรนิตยุคครี เทเชียสตอน
ปลายแบ่งออกเป็ น 2 หน่วยหลัก คือที่เซี่ยวหลงเห่ (Xiaolonghe) และหยุงเฟิ นชาน (Yunfengshan) จากการตรวจสอบอายุด้วยวิธีไอโซโทปของเซอคอน ยูเรเนียม-ตะกัว่ ได้
อายุอยูท่ ี่ 67.8±1.4 ล้ านปี และ 76.0± 1.0 ล้ านปี (อยูใ่ นยุคครี เทเชียสตอนปลาย) (Xu et al. 2011). และจากการตรวจสอบอายุที่ ซิ่งสี (Xinqi) ไล่ลี่ย์ชาน
(Lailishan) และไบหัวน่อ (Baihuanao) ด้ วยวิธีเดียวกันได้ อายุตงแต่ ั ้ 52.1±0.8 ถึง 56.3±1.1 Ma (Xu et al. 2011) (อยูใ่ นสมัยอีโอซีน)
ตำแหน่ งภูเขา Lailishan
ตำแหน่งภูเขา Tleyaoshan (เทเหยา
ชาน )
ข้ อมูลหิน Eastern Granitoid Belt
วัดอายุได้ อยูใ่ นช่วง 207 ถึง 216 ล้ านปี (รอยต่อยุคไทรแอสซิกกับยุคเพอร์ เมียน) ที่หินแกรนิตเคียงตง (Kyaing Tong granites) ส่วนหินแกรนิตทาชีเล็ก (Tachileik
granites) มีอายุอยูใ่ นช่วง 246 ถึง 250 ล้ านปี (ยุคเพอร์ เมียน) เป็ นหิน Biotite monzogranites และหิน Granodiorites โดยทังสองเป็ ้ นหินแกรนิตชนิด I ไทป์ เกิดขึ ้น
พร้ อมกระบวนการ continental arc ช่วงยุคเพอร์ เมียน และกระบวนการ syn-collisional magmatism ในช่วงยุคไทรแอสซิกตอนต้ น โดยทังสองแทรกดั ้ นผ่านหินฐานซึง่ เป็ นหิน
ในยุคพรี แคมเบียน และตะกอนในมหายุคพาลีโอโซอิก (MGS, 2014)
• หินแกรนิตเคียงตง (Kyaing Tong granites) เป็ นหิน Biotite monzogranite มี Medium , Fine Texture พวกแร่รอง แมกนีไทต์ เซอร์ คอน อะพาไทต์ หินมอนโซ
ไนต์ ซีโนไทม์
• หินแกรนิตทาชีเล็ก (Tachileik granites) เป็ นหินแกรโนไดโอไลต์มี Medium , Fine Texture พวกแร่รอง แมกนีไทต์ เซอร์ คอน อะพาไทต์ หินมอนโซไนต์ ซีโนไทม์ และก็มีหิน
Biotite monzogranite มี Fine texture แร่รอง แมกนีไทต์ เซอร์ คอน อพาไทต์
• หินแกรนิตอยด์ทวังเพ็ง (Tawngpeng Granitoid) (La Touche, 1913) ในพื ้นที่รัฐฉานเหนือเป็ นบริ เวณที่มีการแทรกดันของหินอัคนีที่ใหญ่มาก โดยแทรกดันผ่านกลุม่ หินช่วง
มะยี (Chaung Magyi Group) ซึง่ มีอายุมหายุคพรี แคมเบียน โดยหินแกรนิตอยด์ทวังเพ็ง (Tawngpeng Granitoid) ประกอบด้ วยแร่ควอตซ์, แพลจิโอเคลส, ออร์ โทเคลส,
ไมโครไคลน์, มัสโคไวต์, ไบโอไทต์ มีเนื ้อหินที่หยาบ เนื ้อหินแบบ Porphyritic texture โดย Phenocrysts อาจใหญ่ถงึ 3 เซนติเมตร และพบแร่สฟี น, อพาไทต์ และเซอร์ คอน
เป็ นแร่รอง
ข้อมูล Western Granitoid Belt
มีหนิ แกรนิตอยด์ทแ ี่ ทรกดันตัวหลายขนาดซงึ่ เป็ นหินภูเขาไฟทีม ี ายุน ้อย (ซงึ่ โดย
่ อ
หลักเป็ น Central Volcanic Arc ของประเทศพม่า) โดยเป็ นแนวตัง้ แต่เมืองตวงต๋อง
ลอง (Taungthonlon) ไปจนถึงเมืองวันโท (Wuntho) และเมืองซาเลจิ (Salingyi) และ
บริเวณโพพา (Popa) หินแกรนิตซาเลจิ (Salingyi Granite) มีสเี ทาถึงสช ี มพู มีเนือ้ หิน
ขนาดปานกลาง มีแร่หลักคือแร่ควอตซ,์ ออร์โทเคลส, ไบโอไทต์ และฮอร์นเบลนด์
เล็กน ้อย พืน
้ ทีส
่ งู ซาเลจิ (Salingyi Uplands) เป็ นพืน้ ทีท
่ ม
ี่ ที งั ้ หินอัคนีและหินแปร
ปะปนกันอย่างซบ ั ซอนแทบทั
้ ง้ หมดนัน
้ มีอายุยคุ เทอร์เชย ี รี่
ี ส
ยุคครีเทเชย
ตอนต้น
สม ัยไมโอ
ี
ซน
ตัวอย่างรหัส SC034 เป็ นพนังแทรกดัน ใกล้ เมือง(ซาเบตวง) Sabetaung โดยอยูใ่ กล้
เคียงกับเหมืองทองแดงทางตะวันของแม่น้ำชิน-ดวีน (Chindwin River) โดยประกอบ
ด้ วยหินแอนดีไซต์ และหิน Dacitic porphyry ที่แทรกดันผ่านหินทรายสมัยไมโอซีนตอน
ต้ น, หินโคลน และกรวยหินกรวดเหลี่ยมซึง่ เกิดจากการระเบิดของภูเขาไฟ (Kyaw Win
and Kirwin, 1998; Mitchell et al., 2011) และจากการตรวจสอบอายุโดยใช้
ไอโซโทปเซอร์ คอน ยูเรเนียม-ตะกัว่ พบว่าอายุ 13.6 ± 0.1 ล้ านปี (สมัยไมโอซีน)
เป็ นแหล่งเหมืองดีบกุ และทังสเตนใน Western Granite Province ของประเทศพม่า โดยลักษณะของหินแกรนิตที่พบนันเป็ ้ นหินแกรนิตที่มีแร่ไบโอไทต์ , มัสโคไวต์, ทัวร์ มารี น
และอาจพบการ์ เน็ตบ้ าง มีสายแร่เพ็กมาไทต์ที่มีมสั โคไวต์, เฟลด์สปาร์ , ควอตซ์, ทัวร์ มารี น และลักษณะเนื ้อหินนันมั
้ กจะไม่เป็ นเนื ้อเดียงกัน คือเป็ น Granite porphyries หรื อว่า
Porphyritic microgranites พบลักษณะ Foliated granites (หินแกรนิตคดโค้ ง) ในเขต Slate belt ในเขตตะนาวศรี (Taninthari) ที่ชายฝั่ งไกคามี (Kyaikkami),
ทะวาย (Dawei) และ เมืองเมอร์ กยุ (Mergui) และเมื่อหินแกรนิตแทรกดัน Slate belt เช่นที่หินแกรนิตพวงลอ (Paungdaw granite) จะทำให้ เกิดการแปรสภาพเป็ น
Sericite schist และ phyllitic mudstones
• I-TYPE AND MAGNETITE-SERIES GRANITES
เป็ นหินไดโอไรต์ พบกระจัดกระจายส่วนมากทางตะวันตกของ Slate belt Cobbing et al. (1992) ได้ รายงานว่า พบลักษณะของหินแกรนิตไทป์ I มากกว่าไทป์ S ในบริ เวณ
Western Granite Province ตัวอย่างเช่น หมวดหินจ๊ ากซุตวง (Kyauksu Taung Formation) ซึง่ เป็ นส่วนหนึง่ ของกลุม่ หินเมอร์ กยุ (Mergui Group) ที่เป็ นหิน
Diamictites ถูกแทรกดันโดยหินแกรโนไดออไรต์เยบุกซอน (Yebokson granodiorite) ทำให้ เกิดเป็ น Hornfels aureole Cobbing et al. (1992) และอีกตัวอย่าง
คือ หิน Hornblende granites และหิน from the ชายฝั่ งไกคามี (Kyaikkami (Amherst) coast) (Nyunt Htay et al. (1980, unpublished)), หิน
hornblende-biotite granites ในชายฝั่ งที่เมืองทวาย (Dawei)
• HORNFELS AUREOLES
• GRANITES AND TIN MINERALIZATION IN THE GAOLIGONG RANGE MYANMAR AND THE TENGCHONG REGION OF
YUNNAN
กลุม่ หินเมอร์ กยุ (Mergui Group) ซึง่ โดยหลักเป็ นหิน Diamictite อยูท่ างตะวันตกของเทือกเขาเกาลีกง (Gaoligong Range) โดยถอดยาวเข้ าไปในจีนผ่านแผ่นเถิงชง
(Tengchong block) in เขตยุนนาน (Yunnan) Wang et al. (2014). พบการแทรกดันหินแกรนิตยุคครี เทเชียสตอนปลายถึงสมัยอีโอซีนตอนต้ นแทรกดันผ่านชันหิ ้ นเดิม และ
เป็ นแหล่งแร่ดีบกุ ที่สำคัญของประเทศจีน ส่วนหินแกรนิตเคียงตง (Kyaing Tong granites) ส่วนหินแกรนิตทาชีเล็ก (Tachileik granites) มีเป็ นหิน Biotite
monzogranites และหิน Granodiorites โดยทังสองเป็ ้ นหินแกรนิตชนิด I ไทป์
ตำแหน่งเมือง Mawchi
ตำแหน่งจังหวัด (เมช)ิ ตำแหน่งเมือง Padat ตำแหน่งเหมือง
Tanintharyi (ตะนาวศรี) Myaung (พะดัดเมือง) Hermyingyi mine (เหมือง
ตำแหน่งเมือง เฮอร์ มิงยี่)
Nyaunggyat (นองก๊ าด)
ตำแหน่งเหมือง Taungphila
mine (เหมืองทังพิลา่ )
ตำแหน่งเขตป่ า ตำแหน่งเมือง Kyaing Tong (เกียงตง)
ตำแหน่งเมือง Tachileik (ทา
สงวน Yebokson (เย
ชิเล็ก)
บุกซอน)
ภาพแสดงชว่ งเวลาตาม
ธรณีกาลทีเ่ กิด
ปรากฏการณ์ทาง
ธรณี วท
ภาพจากิ ยาในประเทศพม่ า
A Preliminary Synthesis of
the Geological Evolution of Burma
with Refernce to the Tectonic
Development of Southeast Asia
Geol. Soc. Malaysia Bulletin 6,July
1973;pp. 87-116 โดย Maung Thein
ตัวอย่างภูเขาไฟในประเทศพม่า เช่น Mount Loimye (ภูเขาไฟลอยเมีย) เป็ นกรวยภูเขาไฟสลับชัน้ ลักษณะวางตัวอยูบ่ น
ฐานหินแกบโบรและฐานหินตะกอนซึง่ เป็ นหินปูน ลำดับหินภูเขาไฟเป็ นหินทัฟฟ์สีเขียวแก่ ตะกอนถูกพนังหินแกบโบรแทรกดัน และ
ถูกปกคลุมด้ วยหินแอนดีไซต์, หินบะซอลต์ และหินทัฟฟ์ รวมทังขี ้ ้เถ้ าภูเขาไฟ, agglomerate (หินกรวดเหลี่ยมภูเขาไฟ) บาง
ที่ก็พบ Pillow lavas เป็ นชันความหนากว่
้ าร้ อยเมตร ซึง่ มีอย่างต่ำ 5 รอบการไหลของลาวา พบหินกรวดเหลี่ยมภูเขาไฟ แม้ วา่
ปั จจุบนั จะไม่มีภมู ิประเทศที่เป็ นกรวยภูเขาไฟสลับชันให้
้ เห็นอย่างชัดเจนแล้ ว
ที่ราบสูงวันโท (Wuntho Massif) มีจดุ สูงสุด คือ ภูเขาเมียงตอง (Mt. Maingthon) ระดับความสูงอยูท่ ี่ 1672
m.
จากการประมาณอายุของ Mawgyi (มอวยี) Andesitic Intrusions ได้ 70.7±4.2 ล้ านปี (ยุคครี เทเชียสตอน
ปลาย)
และเป็ นแหล่งที่เกี่ยวข้ องกับการสะสมตัวของเหมืองทองคำและทองแดงแบบ Porphyry
ภาพแสดงการแบ่งบริเวณ
ต่าง ๆ ในประเทศพม่าตาม
ภาพแสดงอายุของหินแกรนิต ล ักษณะทางธรณีวทิ ยา
ในบริเวณต่าง ๆ ของประเทศ
พม่า
ภาพจาก Myanmar
Gold Geology Report
Collection by Myo
Aung Ex-Exploration
Geologist
แผนทีแ่ สดงความสมั พันธ์ระหว่างชนิด
ของเหมืองแร่กบ
ั แนวหิน Granitoid หลัก
ของประเทศพม่า ภาพจาก Myanmar
Gold Geology Report Collection by
Myo Aung Ex-Exploration Geologist
ี่ ำคัญของ
ภาพแหล่งแร่ทส
ประเทศพม่า
ภาพจาก Myanmar
Gold Geology Report
Collection by Myo
Aung Ex-Exploration
Geologist
แหล่งปิ โตรเลียมใน
ประเทศพม่า
ภาพจากhttps://www.bangkokpost.com/
business/356692/drilling-for-details
ตารางแสดงคุณสมบัตช ั ้ หินทีเ่ ป็ นแหล่งกักเก็บปิ โตรเลียม
ิ น
่ ำคัญของประเทศพม่า
ทีส
ตารางจาก Ridd, M. F., & Racey, A. (2015). Chapter 4 Onshore petroleum geology of
Myanmar: Central Burma Depression. Geological Society, London, Memoirs, 45(1), 21–50.
สรุปธรณีวท
ิ ยาประเทศพม่าแบบคร่าว ๆ
ั้ นในบริเวณทีส
ภาพชนหิ ่ ำค ัญคร่าว ๆ
ภาพแสดงตำแหน่งของ Sinoburman
Highland, Central Burma Basin ภาพ
จากhttps://www.geoexpro.com/articl
es/2019/03/the-geology-and-
hydrocarbon-potential-of-myanmar
ภาพแสดงวิว ัฒนาการของแผนเปลือกโลก
ประเทศพม่า ในการเกิด Ophiolite ซงึ่ พบหล ักฐาน
การสะสมต ัวทางภาคเหนือของประเทศพม่า
ภาพแสดงวิว ัฒนาการของแผนเปลือกโลก
ประเทศพม่า ในการเกิด Ophiolite ซงึ่ พบหล ัก
ฐานการสะสมต ัวทางภาคเหนือของประเทศ
พม่า
ภาพจาก N Ovung, T., Ghosh,
B., & Ray, J.
(2020). Petrogenesis of
neo-Tethyan ophiolites
from the Indo-Myanmar
ranges: a review.
International Geology
Review, 1–13.
ภาพจาก Acharyya,
S. K.
(2015). Indo-
Burma Range: a
belt of
accreted
microcontinent
s, ophiolites
and Mesozoic–
Paleogene
flyschoid
sediments.
International
Journal of
Earth
Sciences,
104(5), 1235–
1251.
ภาพหน้าต ัดหินในบริเวณประมาณละติจด ู ที่ 21 องศาเหนือของประเทศพม่า ภาพจาก Myanmar Gold Geology Report
Collection by Myo Aung Ex-Exploration Geologist
ภาพโมเดลอธิบายปรากฏการณ์ทางธรณีวท
ิ ยาทีเ่ กิดขึน
้ ในพืน
้ ที่ Central Basin ของประเทศพม่า ภาพจาก Naing Maw
Than, Kyi Khin, & Myint Thein. (2017). Chapter 7 Cretaceous geology of Myanmar and
Cenozoic geology in the Central Myanmar Basin. Geological Society, London, Memoirs,
48(1), 143–167.
สรุปธรณีวท
ิ ยาประเทศไทยแบบคร่าว
ภาพแผนทีท
่ างธรณีวท
ิ ยาของ
ประเทศไทย
• Sukhothai Group (กลุม่ หินสุโขทัย) เป็ นคำเรี ยกของ Thung Saliam Group (กลุม่ หินทุง่ เสลี่ยม) ลำดับชัน้
หินของหินทัฟฟ์, หินปูน, หินอ่อน และหินเชิร์ต อายุยคุ ไซลูเรี ยนถึงยุคดีโวเนียน Bunopas (1981, 1982)
ั้ นในพืน
ชนหิ ้ ทีร่ าบสูงโคราชของประเทศไทย
ภาพจาก PALEOZOIC
SUCCESSION IN
THAILAND WORKSHOP
ON STRATIGRAPHIC
CORRELATION OF
THAILAND AND
MALAYSIA Haad Yai,
Thailand 8-10
September, 1983 Sangad
Bunopas
์ บ
• Thabsila gneiss (หินไนสท ิ า)
ั ศล
หินแปรซับซ้ อนมหายุคพรี แคมเบียน เป็ นหินออเกนไนส์ ,หินแกรนิตไนส์, หินไบโอไทต์ ไมโคลไคลน์ ไนส์, หินควอตซ์เฟลด์สปาร์ ไนส์, หินไบโอไทต์ชีสต์, หินควอตซ์ไซต์, หินแคลก์ซิลิเกตและหิน
อ่อน Bunopas (1980a)
• Than, Naing & Khin, Kyi & Thein, Myint. (2017). Chapter 7 Cretaceous geology of Myanmar and Cenozoic geology in the Central Myanmar Basin. Geological Society, London, Memoirs. 48. 143-167.
• Verencar, A., Saha, A., Ganguly, S., & Manikyamba, C. (2020). Tectono-magmatic evolution of Tethyan oceanic lithosphere in supra subduction zone forearc regime: Geochemical fingerprints from crust-mantle
sections of Naga Hills Ophiolite. Geoscience Frontiers.
• Wang, Weiqing & Dong, Guochen & Zhuanrong, Sun & Dong, Pengsheng & Pan, Yanning & Yanick, & Ketchaya, Yanick & Lemdjou, Yanick Brice & Geng, Jianzhen. (2020). The genesis of Eocene granite ‐
related Lailishan tin deposit in western Yunnan, China: Constraints from geochronology, geochemistry, and S–Pb–H–O isotopes. Geological Journal
• Win, Zaw & Shwe, Kyi & Yin, Ohnmar. (2017). Chapter 15 Sedimentary facies and biotic associations in the Permian–Triassic limestones on the Shan Plateau, Myanmar. Geological Society, London, Memoirs.
48. 343-363.
• Wernette, S. J., Hughes, N. C., Myrow, P. M., & Aung, A. K. (2021). The first systematic description of Cambrian fossils from Myanmar: Late Furongian trilobites from the southern part of the Shan State and the
early Palaeozoic palaeogeographical affinities of Sibumasu. Journal of Asian Earth Sciences, 214, 104775.
• https://www.wikiwand.com/en/Geology_of_Myanmar
• https://www.bangkokpost.com/business/356692/drilling-for-details