Tieát 37+38 –Gæang vaên

VÔÏ NHAËT
-Kim Laân-
• I/Tìm hieåu chung:
• 1/ Nhaø vaên Kim Laân
(1920 - 2007):
• - Kim Laân laø moät
trong nhöõng caây buùt
vieát truyeän ngaén
xuaát saéc cuûa neàn
vaên hoïc hieän ñaïi Vieät
Nam.
• -Ông thöôøng vieát veà
caûnh queâ, ngöôøi queâ
vôùi moät voán hieåu
bieát saâu saéc, caûm
ñoäng vaø moät taám
loøng thieát tha hieám
coù.
• -Tác phẩm tiêu biểu (sgk)
• 2/ Xuaát xöù vaø hoøan caûnh saùng taùc :
• * Em haõy cho bieát “Vôï nhaët” ñöôïc Kim
Laân saùng taùc trong hoøan caûnh naøo ?
Taùc phaåm ñöôïc in trong taäp truyeän
ngaén naøo cuûa nhaø vaên?
• - Vôï nhaët laø moät truyeän ngaén in
trong taäp truyeän “Con choù xaáu xí”
cuûa Kim Laân.Taùc phaåm ñöôïc Kim
Laân saùng taùc ngay sau khi Caùch maïng
thaùng Taùm thaønh coâng.
• 3/Coát truyeän vaø chuû ñeà taùc
phaåm:
• - Cốt truyện:
• Caâu chuyeän keå veà cuoäc soáng cuûa
nhöõng ngöôøi daân ngheøo ôû xoùm
nguï cö vaø vieäc Traøng (nvchính )
nhaët ñöôïc vôï giöõa nhöõng ngaøy ñoùi.
Ñ eå roài gia ñình anh (meï Traøng, vôï
Traøng vaø Traøng ) yeâu thöông, ñuøm
boïc nhau giöõa ngaøy ñoùi, cuøng
höôùng veà söï ñoåi ñôøi trong töông lai.
•* Töø hoøan caûnh saùng vaø coát
truyeän cuûa taùc phaåm, em thöû neâu
chuû ñeà cuûa “Vôï nhaët” ?
•-Chủ đề :
• Nhaø vaên gían tieáp toá caùo toäi aùc
cuûa boïn thöïc daân, phaùt xít ñaõ ñaåy
nhaân daân vaøo thaûm hoaï ñoùi ngheøo,
cheát choùc.
•Ñoàng thôøi, taùc phaåm ca ngôïi tình caûm
yeâu thöông chaân thaønh , taám loøng cöu
mang ñuøm boïc vaø nieàm tin cuûa nhöõng
ngöôøi ngheøo khoå vaøo töông lai.
 4/YÙ nghóa nhan ñeà “Vôï nhaët”:
• * “Vôï nhaët” laø moät tieâu ñeà coù nhieàu nghóa:
•-Nhan ñeà naøy gaây cho ngöôøi ñoïc moät söï
chuù yù ñaëc bieät veà vieäc anh Traøng “nhaët
vôï” moät caùch deã daøng.
•-Nhan ñeà “vôï nhaët”theå hieän thaân phaän con
ngöôøi bò reû ruùng trong xaõ hoäi cuõ,nhaát laø
vaøo naêm ñoùi 1945 : vôï maø coù theå
“nhaët”ñöôïc nhö rôm nhö raùc beân ñöôøng…
•=> Ñaây laø moät töïa ñeà ñoäc ñaùo phuø hôïp
vôùi noäi dung taùc phaåm.
•
•II/ Phaân tích:
• A/Böùc tranh hieän thöïc ngaøy ñoùi vaø veû
ñeïp tình ngöôøi , nieàm tin vaøo töông lai
cuûa ngöôøi daân ngheøo xoùm nguï cö:
• 1/ Böùc tranh hieän thöïc ngaøy ñoùi ôû
xoùm nguï cö :

•*Hình aûnh con ngöôøi vaø khoâng gian

naêm ñoùi ôû xoùm nguï cö ñöôïc Kim Laân
taùi hieän laïi qua nhöõng chi tieát, hình aûnh
naøo?
•
•a/ Khoâng gian naêm ñoùi:
• -… “Vaån leân muøi aåm thoái cuûa raùc röôûi vaø
muøi gaây cuûa xaùc ngöôøi…”.
• - “Muøi ñoát … kheùt leït”.
• - AÂm thanh tieáng quaï vang leân theâ thieát..
 theâ löông, aûm ñaïm .
•b/Con ngöôøi naêm ñoùi:
• - “Boàng beá daét díu nhau nhö nhöõng boùng ma”.
• - “treû em ngoài uû ruõ, khoâng buoàn nhuùc nhích”.
• - “ngöôøi cheát nhö ngaû raï”.
 ñau thöông, tang toùc.
• - Kim Laân söû duïng buùt phaùp taû
thöïc keát hôïp vôùi ngheä thuaät so
saùnh ñeå taùi hieän moät caùch cuï
theå boái caûnh cuûa caâu chuyeän :
ñoù laø moät khung caûnh theâ löông,
aûm ñaïm vaø tang toùc.Söï soáng vaø
caùi cheát khoâng coù ranh giôùi, traàn
gian maáp meù bôø vöïc cuûa aâm phuû,
coõi aâm traøn vaøo coõi döông…
•2/Veû ñeïp tình ngöôøi vaø nieàm tin vaøo töông
lai cuûa nhöõng ngöôøi ngheøo ñoùi:
•*Treân caùi neàn xaùm xòt cuûa böùc tranh
ngheøo ñoùi, tang thöông aáy, nhaø vaên ñaõ
mieâu taû vaø ca ngôïi veû ñeïp tình ngöôøi cuûa
ngöôøi daân ngheøo nhö theá naøo?
•- Boái caûnh soáng taïo neân tình huoáng ñoäc
ñaùo cuûa caâu chuyeän :Traøng nhaët ñöôïc vôï
giöõa ngaøy ñoùi; meï Traøng vaø anh yeâu
thöông, ñuøm boïc ngöôøi phuï nöõ ngheøo ñöôïc
nhaët veà laøm vôï. Caû nhaø vui veû trong tình
thöông ñaàm aám vaø höôùng veà söï ñoåi ñôøi
trong töông lai.
•a/ Nhaân vaät Traøng vaø vieäc nhaët vôï cuûa
anh:
• a1.Caûnh ngoä cuûa Traøng :
• *Ñoïc taùc phaåm, em coù caûm nhaän gì veà
caûnh ngoä vaø taâm lyù-tính caùch cuûa Traøng
tröôùc khi nhaët vôï?
• - Ngheøo, xaáu xí thoâ keäch vaø coù phaàn dôû
hôi.
• - Caàn cuø laøm thueâ kieám soáng ñeå nuoâi
meï giaø.
• - Hay cöôøi, vui veû vôùi treû con.
•=>Baát haïnh, toäi nghieäp nhöng toát buïng.
•a2 .Dieãn bieán taâm traïng cuûa Traøng khi coù vôï:
• -Vieäc Traøng coù vôï:
•* Theo em, vieäc Traøng coù vôï ñöôïc ñaët trong moät
tình huoáng nhö theá naøo?
• + Chæ qua moät caâu noùi ñuøa vaø boán baùt
baùnh ñuùc giöõa ngaøy ñoùi .
• + Laáy vôï khoâng cöôùi hoûi, khoâng bieát teân vaø
gia caûnh cuûa vôï maø vì cuøng caûnh ñoùi ngheøo.
• +Noài caùm ngaøy ñoùi ñuû laøm coã taân hoân.

Tình huoáng tình côø, baát ngôø :ñuøa

maø thaønh thaät- moät tình huoáng cöôøi ra
nöôùc maét.
•
a3û . Taâm traïng cuûa Traøng khi nhaët vôï vaø
ñöa vôï veà nhaø :
- Luùc ñaàu : Traøng toû ra lo laéng tröôùc
caûnh ngheøo “…thoùc gaïo naøy maø coøn ñeøo
boøng”.
- Sau ñoù :Anh chaáp nhaän ñöa ngöôøi phuï nöõ
veà nhaø ra maét meï vôùi moät taâm traïng
laâng laâng haïnh phuùc ,ngöôïng ngòu, boái roái.
+Neùt maët “phôùn phôû”.
+Hai “maét saùng leân laáp laùnh”.
+Mieäng “tuûm tæm cöôøi moät mình”
Khôûi ñaàu trong Traøng coù moät söï thay
ñoåi veà taâm lyù vaø tình caûm.
•a4 Taâm traïng vaø haønh ñoäng cuûa Traøng
sau moät ngaøy coù vôï:
•*Sau moät ngaøy coù vôï, taâm lyù vaø tính
caùch cuûa Traøng coù gì thay ñoåi? Cho bieát yù
nghóa cuûa söï thay ñoåi aáy?
• - Traøng thaáy:
• + Vui söôùng vaø haïnh phuùc vaø “neân
ngöôì”.
• + Yeâu thöông gaén boù vôùi ngoâi nhaø cuûa
mình hôn.
• + Phaûi coù traùch nhieäm vôùi gia ñình, vôùi
meï, vôùi vôï vaø nhöõng ñöùa con anh sau naøy.
• +Tin vaøo söï ñoåi ñôøi ôû töông lai.
•=>Nhöõng bieåu hieän trong suy nghó vaø
haønh ñoäng treân cuûa Traøng theå hieän
söï thay ñoåi soá phaän,tính caùch
cuûa anh :Töø khoå ñau sang haïnh
phuùc; töø chaùn ñôøi sang yeâu
ñôøi; töø ngaây daïi sang yù thöùc-
moät söï “phuïc sinh trong taâm
hoàn” Traøng theå hieän ñöôïc giaù
trò lôùn lao cuûa haïnh phuùc.
•b/Nhaân vaät baø cuï Töù :
•*Xuaát hieän trong taùc phaåm baø cuï Töù laø moät
ngöôøi meï nhö theá naøo?
• - Cuï Töù laø moät baø meï ngheøo, töøng traûi
vaø giaøu tình thöông con.
•*Tröôùc vieäc Traøng nhaët vôï, baø cuï ñaõ coù
thaùi ñoä vaø taâm traïng nhö theá naøo?
• -Khôûi ñaàu :
• + Khi nhìn thaáy moät ngöôøi ñaøn baø laï trong
nhaø mình…, cuï ngôõ ngaøng, ngaïc nhieân.
• +Traïng thaùi ngôõ ngaøng cuûa cuï ñöôïc theå
hieän baèng moät loïat nhöõng caâu nghi vaán dieãn
ra trong taâm lyù cuûa baø:
•+ “Quaùi sao laïi coù ngöôøi ñaøn baø naøo
ôû trong aáy nhæ?”.
•+Ngöôøi ñaøn baø naøo laïi ñöùng ngay ñaàu
giöôøng thaèng con trai mình theá kia?”.
•+ “Sao laïi chaøo mình baèng U?...Ai theá
nhæ?”.
• + “OÂ hay theá laø theá naøo nhæ?”.
•-> Söï cuøng quaãn veà hoøan caûnh ñaõ
ñaùnh maát ôû ngöôøi meï söï nhaïy caûm
voán coù tröôùc haïnh phuùc cuûa con mình.
•-Khi hieåu ra laø Traøng ñaõ coù vôï :
•*Khi hieåu ra moïi chuyeän, baø cuï ñaõ bieåu loä thaùi
ñoä vaø taâm traïng nhö theá naøo?Haõy phaân tích dieãn
bieán taâm lyù cuûa baø cuï tröôùc haïnh phuùc cuûa
con ?

• + “Baø laõo cuùi ñaàu im laëng”- Söï im laëng ñaày noäi

taâm vôùi bao xoùt xa, lo thöông laãn loän.

• + Roài tình thöông laïi chìm vaøo noãi lo, taïo thaønh
moät traïng thaùi taâm lyù trieàn mieân day döùt:baø
nghó ñeán boån phaän laøm meï chöa troøn, nghó ñeán
oâng laõo, ñeán con gaùi uùt, nghó ñeán noãi khoå cuûa
ñôøi mình, nghó ñeán töông lai cuûa vôï choàng Traøng :
“Chuùng maøy laáy nhau luùc naøy, u thöông quaù”.
•
•
•*Treân ñoáng buoàn lo, nieàm vui cuûa
ngöôøi meï vaãn coá aùnh leân qua hình aûnh
noài chaùo caùm vaø lôøi khen “ngon ñaùo
ñeå”trong böõa côm ngaøy ñoùi.Em haõy cho
bieát yù nghóa cuûa chi tieát naøy?
• -Phaûi aên chaùo caùm maø baø meï vaãn khen
ngon. Chi tieát naøy töôûng laø nghòch lyù, nhöng
laïi phuø hôïp vôùi quy luaät vôùi taâm lyù vaø tình
caûm cuûa ngöôøi meï tröôùc haïnh phuùc cuûa con
: nieàm vui vaø haïnh phuùc cuûa con ñaõ giuùp
ngöôøi meï bieán ñaéng chaùt thaønh ngoït ngaøo.
• -Choïn h/aû noài chaùo caùm ,Kim Laân muoán
chöùng minh cho chaát NGÖÔØI : trong baát kyø
hoøan caûnh naøo ,tình nghóa vaø hy voïng cuûa
con ngöôøi vaãn khoâng theå bò tieâu dieät. Con
ngöôøi vaãn muoán soángcho ra soáng.
•c/ Nhaân vaät ngöôøi vôï nhaët:
• *Hình aûnh cuûa ngöôøi phuï nöõ ñöôïc nhaët veà laøm vôï
trong taùc phaåm ñöôïc mieâu taû nhö theá naøo?Phaân
tích söï bieán ñoåi veà soá phaän vaø tính caùch cuûa chò
töø sau khi ñöôïc nhaët veà laøm vôï?
• - Ngoaïi hình : heùo hon, taøn taï.
• -Hoøan caûnh : ngheøo,ñoùi, laáy choàng vì caàn moät
choã nöông töïa, caàn mieáng aên vaø söï soáng.
• -Tính caùch:
• + Tröôùc khi laøm vôï Traøng: chò lieàu lónh,chao chaùt.
• + Khi laøm vôï :Chò toû ra leã pheùp, ñaûm ñang, hieàn
haäu, bieát thu veùn gia ñình vaø coù hieåu bieát veà thôøi
söï.
•B/Nhöõng neùt ñaëc saéc veà ngheä thuaät cuûa taùc phaåm
• * Nhöõng thaønh coâng veà ngheä thuaät cuûa nhaø vaên
khi xaây döïng taùc phaåm?
• 1. Caùch ñaët nhan ñeà taùc phaåm:
•“Vôï nhaët” coù yù nghóa saâu saéc trong vieäc theå hieän chuû ñeà
taùc phaåm: trong hoøan caûnh ñoùi ngheøo, giaù trò haïnh phuùc
cuûa con ngöôøi thaät reû ruùng vaø toäi nghieäp.
• 2/Caùch xaây döïng tình huoáng truyeän môùi laï, ñoäc
ñaùo.
• Anh Traøng ngheøo khoå, xaáu xí, dôû hôi laáy ñöôïc vôï giöõa
ngaøy ñoùi baèng caùch nhaët veà vaø hoï soáng haïnh phuùc Moät
cuoäc hoân nhaân beù moïn giöõa thaûm hoïa lôùn cuûa daân toäc .
•3/Ngoân ngöõ keå chuyeän daân giaõ,moäc maïc phuø hôïp
vôùi ñôøi soáng taâm hoàn, tình caûm cuûa ngöôøi daân lao
ñoäng.
•III/ TOÅNG KEÁT:
• - “Vôï nhaët” laø moät chöùng minh ngheä thuaät
cuûa nhaø vaên Kim Laân : caùi ñoùi, caùi cheát
khoâng ngaên ñöôïc khaùt voïng cuûa con ngöôøi
ñöôïc ñeán beân nhau, yeâu thöông nhau vaø höôùng
veà töông lai. Ñ ieàu aáy taïo neân noäi dung nhaân
ñaïo ñoäc ñaùo vaø caûm ñoäng cuûa taùc phaåm.
•- Thoâng ñieäp cuûa Kim Laân muoán göûi ñeán
ngöôøi ñoïc qua taùc phaåm : “Haõy bieát soáng caû
nhöõng khi cuoäc ñôøi trôû neân khoâng theå chòu
ñöôïc nöõa”Taùc phaåm laø baøi ca veà tình ngöôøi
cuûa nhöõng ngöôøi ngheøo khoå “bieát soáng cho ra
ngöôøi ngay giöõa thôøi tuùng ñoùi, quay quaét”
•-Thoâng ñieäp aáy cuûa Kim Laân ñaõ
ñöôïc chuyeån hoùa thaønh moät thieân
truyeän ngaén xuaát saéc vôùi caùch
döïng tình huoáng truyeän vaø daãn
truyeän ñoäc ñaùo , nhaát laø buùt
phaùp mieâu taû taâm lyù nhaân vaät
tinh teá khieán taùc phaåm mang chaát
thô caûm ñoäng haáp daãn.
• *Höôùng daãn hoïc baøi :
• - Naém vöõng kieán thöùc cô baûn cuûa baøi
hoïc: ( taùc giaû, xuaát xöù, hoøan caûnh ra
ñôøi, coát truyeän vaø chuû ñeà taùc phaåm.Ñaéc
bieät chuù yù ñeán giaù trò noäi dung vaø ngheä
thuaät cuûa taùc phaåm ñöôïc theå hieän qua heä
thoáng nhaân vaät trung taâm).
• -Hoïc thuoäc nhöõng töø ngöõ, caâu vaên,
ñoïan vaên tieâu bieåu trong taùc phaåm ñeå
minh hoïa khi phaân tích.
• -Laøm baøi taäp vaän duïng :Haõy chöùng minh
raèng: Vôï nhaét laø moät baøi ca veà tình
ngöôøi cuûa nhöõng con ngöôøi ngheøo khoå.
• *Höôùng daãn soïan baøi laøm vaên :
• “Choïn vaø trình baøy daãn chöùng trong
baøi vaên töï söï” baèng caùc caâu hoûi sau:
• -Daãn chöùng laø gì? Vai troø cuûa daãn
chöùng trong baøi vaên nghò luaän?
• -Nhöõng yeâu caàu cô baûn cuûa vieäc söû
duïng daãn chöùng trong baøi vaên?
• -Coù maáy caùch neâu vaø phaân tích daãn
chöùng trong baøi vaên nghò luaän?
• -Caùc kieåu loãi veà choïn vaø trình baøy
daãn chöùng thöôøng gaëp?
•