Trường PT cấp 2-3 Võ Thị Sáu

Giáo Viên: Đỗ Thông

 Chiếc thuyền ngoài xa
I.Tìm hiểu chung
- Nguyễn Minh Châu (1930-1989)
1/ Tác giả:
- Là nhà văn quân đội, trưởng thành trong
cuộc kháng chiến chống Pháp.
- Là cây bút tiên phong trong thời kì đổi mới
văn học, ông “thuộc trong số những nhà văn
mở đường tinh anh nhất của văn học ta hiện
nay”
- Quá trình sáng tác:
Bút

Buùt tích
Tích
cuûa
Nguyễn Nguyeãn Minh
Minh
Chaâu

Châu
 Người đàn bà
trên chuyến tàu
tốc hành

Những vùng
trời
khác nhau
Nguyễn Minh Châu

Chiếc
thuyền Cửa
ngoài xa Sông
 Cửa
Sông Những vùng trời
khác nhau
1967 1970 1972
Người đàn bà Nguyễn Minh Châu
trên chuyến tàu
tốc hành Chiếc
thuyền
ngoài
xa
1983 1985 1987
 Chiếc thuyền ngoài xa
I.Tìm hiểu chung
1/ Tác giả:
 Chiếc thuyền ngoài xa
I.Tìm hiểu chung - Quá trình sáng tác:
1/ Tác giả: -+Hoàn
Trướccảnh
1975, sáng
thiêntác:
về khuynh hướng sử
thi và cảm hứng lãng mạn
2/ Tác phẩm + Sáng tác 1983, in lần đầu trong tập Bến
quê* Nhân
(1985); Sau
vật: in riêng
người lính,thành
nhântập
vậtChiếc
anh
thuyền
hùng ngoài xa -NXB Tác phẩm mới
1987
+ Sau 1975, chuyển dần sang cảm hứng
thời kì đổi
triết luận mớiđivềsâu
thế sự, xã khám
hội vàphá
vănsựhọc
thật
đời sống ở bình diện đạo đức, thế sự
-In đậm phong cách tự sự-triết lí về con
người,
* Nhâncái vật:
đẹp con
và văn chương
người trongsau 1975
cuộc sống
đời thường
- Tóm tắt tác phẩm: ( nhân vật-sự kiện )
 Chiếc thuyền ngoài xa
II.Đọc-hiểu văn bản Hãy cho biết truyện có mấy tình huống,
1/ Tình huống truyện đó làhuống1:
-Tình những tình huống
Người nghệnào ? ngờ, chớm
sĩ bất
ngợp trước vẻ đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh.
2/ Hai phát hiện của
người nghệ sĩ nhiếp -Tình huống2: Người nghệ sĩ kinh ngạc chứng
ảnh. kiến cảnh người đàn ông đánh vợ dã man trên
bờ biển.
-Tình huống3: Ngạc nhiên khi người đàn bà từ
chối bỏ chồng.
 Chiếc thuyền ngoài xa
II.Đọc-hiểu văn bản a.Phát hiện của người nghệ sĩ về vẻ đẹp tuyệt
đỉnh của ngoại cảnh
1/ Tình huống truyện

2/ Hai phát hiện của

người nghệ sĩ nhiếp
ảnh.
“Trước mặt tôi là một bức
tranh mực tàu của một danh
hoạ thời cổ. Mũi thuyền in một
nét mơ hồ loè nhoè vào bầu
sương mù trắng như sữa có
pha đôi chút màu hồng hồng
do ánh mặt trời chiếu vào. Vài
bóng người lớn lẫn trẻ con
ngồi im phăng phắc như
tượng trên chiếc mui khum
khum, đang hướng mặt vào
bờ”.
 Chiếc thuyền ngoài xa
II.Đọc-hiểu văn bản a.Phát hiện của người nghệ sĩ về vẻ đẹp
tuyệt đỉnh của ngoại cảnh
1/ Tình huống truyện -Bức hoạ kì thú mà thiên nhiên cuộc sống đã
2/ Hai phát hiện của ban tặng cho con người: “một vẻ đẹp đơn giản
người nghệ sĩ nhiếp và toàn bích”
 Theo các em “một
ảnh. - Cảmcảnh
xúc sáng tạo của
đắt trời người
cho” nghệ sĩ: “ Bối
ở đây
rối” “Trong
nghĩa trái timnào,
là thế như có cái gì bóp thắt
vì sao
“Văn chương không phải là vào” người
hạnhnghệ
phúc sĩ
tràn
lạingập tâm hồn
gọi cảnh
cách đem đến cho người đọc -” Bản chất cáiấy
đẹpnhư
là hạnh
sự thoát li hay sự quên. Trái
tượng vậy ?phúc”  cái đẹp
lại văn chương là một thứ vũ cải hoá, thanh lọc gột rửa tâm hồn, hướng
khí thanh cao..làm cho con người đến sự toàn thiện: cái chân, thiện,
lòng ngườithêm trong sạch mỹ.
và phong phú hơn…”’
( Thạch lam )
 Chiếc thuyền ngoài xa
II.Đọc-hiểu văn bản a.Phát hiện của người nghệ sĩ về vẻ đẹp
tuyệt đỉnh của ngoại cảnh
1/ Tình huống truyện
b.Phát hiện của người nghệ sĩ về cuộc sống
2/ Hai phát hiện của của gia đình làng chài
người nghệ sĩ nhiếp - Từ chiếc thuyền ngư phủ đẹp như trong mơ
ảnh. Đằng sau bức tranh tuyệt mĩ của
bước ra:
thiên nhiên, người nghệ sĩ đã
+ Một ngườikiến
chứng đàncảnh
bà ngoài
tượngbốn
gì mươi,
? xấu
xí, “mệt mỏi”, “tái ngắt”, “tấm lưng áo
bạc phếch và rách rưới”
+ Người đàn ông hùng hổ, dữ dằn, đánh vợ
dã man
+ Đứa con trai thương mẹ, đánh bố, nhận
hai cái tát ngã dúi xuống cát.
 Cảnh tượng thật tàn nhẫn: bạo lực gia đình.
 Chiếc thuyền ngoài xa
Tại sao mỗi khi đánh vợ người đàn ông lại
II.Đọc-hiểu văn bản “rên rỉ đau đớn” ? Điều gì đã làm thay đổi từ
- Đánh vợ như một nhu cầu, như một sự giải
1/ Tình huống truyện một “anh con trai cục tính, hiền lành” trở
toả nổi uất ức, bế tắc “mày chết đi cho ông
thành người đàn ông vũ phu ?
nhờ. Chúng mày chết hết đi cho ông nhờ”
2/ Hai phát hiện của
người nghệ sĩ nhiếp “ Gánh

-EmKhông hề
nặng
có suy kêugìmột
mưu
nghĩ tiếng,
sinh,
về độkhông
tháicuộc sống
của chống trả,
đói đàn
người
ảnh. không
bà khi tìm
nghèo bị cách
biến
chồng chạy
người contrốn”
đánh ?trai  nhẫn
Vì cục
sao tính nhục,
bà cóhiền
tháilành
độ
- a.Phát hiện của người cam
xưa chịu,
thế sự
thành
như lựaông
?một chọn bất đắc
chồng dĩ cóthô
vũ phu, suybạo.
tính.
nghệ sĩ về vẻ đẹp tuyệt -Thái độ của người nghệ sĩ: kinh ngạc đến
Người chồng vừa là nạn nhân của cuộc
đỉnh của ngoại cảnh sững sờ “cứ
Chứng kiếnđứng
cảnh há mồnấy,
tượng ra người
mà nhìn”
nghệ“vứt
sĩ
sống khốn
chiếc máy ảnh khổ vừa
xuốnglà thủ
đất, phạm
chạy gây
nhào nên
tới” đau
thể hiện thái độ gì ?
- b.Phát hiện của người khổđứng
anh cho chính
“chếtngười
lặng” thânkhông
của mình.
tin những gì
nghệ sĩ về cuộc sống của xãy ra trước mắt.
gia đình làng chài.
Là một người nghệ sĩ không chỉ biết nhạy
cảm trước cái đẹp, hãy là một con người biết
yêu ghét, vui buồn trước mọi lẽ đời thường.
 Chiếc thuyền ngoài xa
II.Đọc-hiểu văn bản
-Nghệ thuật: thơ mộng, vẻ đẹp đơn giản
1/ Tình huống truyện toàn bích  cuộc đời: trần trụi, nghiệt ngã,
còn đầy rẫy xấu xa .
2/ Hai phát hiện của
người nghệ sĩ nhiếp Qua
Cuộcsự đối
đờilập giữađơn
không haigiản
phátxuôi
hiệnchiều,
của
ảnh. nghệ
cuộc sĩ Phùng,
sống luônýtồn
tưởng nghệ thuật
tại những củalặp:
mặt đối
nhà văn Nguyễn
thiện-ác, đẹp-xấuMinh Châu đem đến cho
người đọc là gì ?
(Đừng nhầm lẫn hiện tượng với bản chất,
hình thức-nội dung, cái đẹp bên ngoài-bản
chất thực bên trong )
Khoảng cách giữa nghệ thuật và đời
sống ( nghệ thuật phải ưu tiên trước hết
cho con người )
 Chiếc thuyền ngoài xa
II.Đọc-hiểu văn bản Thảo luận: 4 phút

1/ Tình huống truyện Nhóm1 & nhóm 3:

2/ Hai phát hiện của Vì sao người đàn bà hàngchài lại xuất
người nghệ sĩ nhiếp hiện ở toà án huyện ? Trước lời đề nghị
ảnh. của chánh toà Đẩu, người đàn bà
có thái độ như thế nào ? Tại sao ?
3/ Câu chuyện của người
đàn bà ở toà án huyện

Nhóm 2 & nhóm 4:

Thái đội của Đẩu trước và sau khi nghe
câu chuyện của người đàn bà ? Câu chuyện
cuả người đàn bà ở toà án huyện nói lên
điều gì ?
 Chiếc thuyền ngoài xa
II.Đọc-hiểu văn bản - Người đàn bà xuất hiện ở toà án theo lời
1/ Tình huống truyện mời của chánh
- Người đàn bàánđau Đẩu-
khổngười
kể vềcó ý định
cuộc đời và
khuyên
đưa ra líbảo,
do: đề nghị người đàn bà bỏ chồng
2/ Hai phát hiện của
-Chị+đau
Hiểuđớn
đượctừ chối
lí dođề
đánhnghị,
vợbằng mọi giá
của người
người nghệ sĩ nhiếp
ảnh. đểchồng
không( cái
phảikhổ,
bỏ chồng:
sự uất ức)“Con lạy quý
 nguồntoà
toà..Quý gốc
bắtcủa
tội sự
conchịu đựng,
cũng được,hiphạt
sinhtù
3/ Câu chuyện của người con + Làthương
là lòng
cũng chỗ
được, dựayêu
đừngquanbắttrọng
bờ bến “cần
conđối
bỏvới có một
con
nó..”
đàn bà ở toà án huyện người đàn ông để chèo chống khi phong
ba”Cabiển
ngợiđộng
vẻ đẹp tình mẫu tử

+ Vì còn phải nuôi những đứa con,

không chỉ sống cho riêng mình
+ Cũng có lúc vợ chồng con cái sống vui
vẻ, hoà hợp.
 Chiếc thuyền ngoài xa
II.Đọc-hiểu văn bản - Thái độ của chánh án Đẩu:
1/ Tình huống truyện + Lúc đầu: giận dữ, kiên quyết “chị không
sống nổi với cái lão đàn ông vũ phu ấy đâu?”
2/ Hai phát hiện của
người nghệ sĩ nhiếp + Sau hiểu ra: “một cái gì mới vỡ ra trong
ảnh. đầu vị Bao công”
3/ Câu chuyện của người Không dễ dãi đơn giản trong việc nhìn
đàn bà ở toà án huyện nhận mọi sự việc, hiện tượng đời sống.
 Chiếc thuyền ngoài xa
II.Đọc-hiểu văn bản
1/ Tình huống truyện - Cách xây dựng cốt truyện: tạo tình huống
nhận thức, mang ý nghĩa khám phá, phát
2/ Hai phát hiện của
hiện đời sống
người nghệ sĩ nhiếp
ảnh. tạo nên sắc thái giọng điệu luôn đổi: hùng
biện, hài hước tự trào, khách quan trầm
3/ Câu chuyện của người
lắng…
đàn bà ở toà án huyện
- Ngôn ngữ người kể và ngôn ngữ nhân vật
4/ Đặc sắc về nghệ thuật
phong phú đa dạng đầy dư vị:
+ Ngôn ngữ người kể khách quan, chân
thực
+ Ngôn ngữ nhân vật phù hợp đặc điểm,
tính cách từng nhân vật
 Chiếc thuyền ngoài xa
III.Tổng kết - Cách nhìn nhận cuộc sống và con người:
1. Nội dung: một cái nhìn đa diện, nhiều chiều, phát hiện
ra bản chất thật sau vẻ đẹp bên ngoài. Một
2. Nghệ thuật cái nhìn thấu hiểu, nặng trĩu tình yêu thương
đối với con người.
- Lối văn giản dị sâu sắc,thấm thía; cách
khắc hoạ nhân vật, xây dựng cốt truyện,
giọng điệu luôn đổi.
 HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

I.Bài vừa học:

- Hai phát hiện của người nghệ sĩ Phùng, mối quan hệ giữa nghệ
thuật và đời sống; cách nhìn con người và cuộc sống của nhà
văn.
- Đọc tri thức đọc-hiểu, làm bài tập nâng cao tr99
II. Bài sắp học:
- Chuẩn bị đọc thêm Mùa lá rụng trong vườn- Ma Văn Kháng.
Trả bài số 5