Kapitulli 13

Kurset e kembimit dhe tregu i

devizave sipas qasjes monetare
 Kk dhe tregu i devizave sipas kendveshtrimit te aseteve
Aktoret:
1.Bankat tregtare
Kembim i dep bankare ne valute te huaj (kurse me pakice-per
transaksione te vogla, kurse me shumice-per transaksione te
medha)
2.Firmat (kembejne valuten e vendit ku kane qendren me
valuten e vendit ku kane filialin)
3.Institucionet financiare jo-banka (fondet e pensioneve, fondet
e investimeve)
4.Banka qendrore
Volum jo te madh transaksionesh por me ndikim te madh per
aktoret e tregut te devizave.
 Tregu i devizave
Veçorite e tregut te devizave:
-Treg konkurencial
-90% jane kembime te valutave te tjera me $, valuta
drejtuese (rimorkiator, makine)
-Eshte rritur roli i Euros. Ka rene roli i paundit
-Tregje te integruara→kurs i njejte ne te gjithe tregjet. Nese
jo→arbitrazh

-Kursi ditor (deri ne dy dite)

-Kursi me afat
Nuk jane te = patjeter, por ecin ne nje mase te madhe
paralelisht
 Tregtimi me afat
1. Devisenswap (kembesa e devizave)
Shitja ditore lidhet me nje blerje nga i njejti subjekt pas nje afati te
caktuar.
-Perveç tregtimit me afat ka dhe instrumente te tjere te kembimit me
afat.
2.Kontratat e ardhme (Futures)
Jane si kontratat me afat por qe behen nga individe ose subjekte
private te veçante. Per nje periudhe te caktuar levrohet sasia e
vendosur e valutes. Dallon nga tregtimi me afat sepse ky behet ne
nje treg te organizuar ku kjo kontrate edhe mund te shitet. (Me
blerejne e nje kontrate me afat ju merni miratimin se do te keni ne
nje date te caktuar sasine e vendosur te valutes se huaj).
 Tregtimi me afat
3. Kontratat me opsion
Opsioni eshte instrument financiar qe i jep te drejten (jo
detyrimin) zoteruesit te tij te shes sasine e vendosur te
valutes me nje çmim te vendosur me pare.
Psh: ju nuk dini nese do te furnizoheni me valute muajin tjeter,
por mund te keni pagesa. Per siguri blini nje opsion shitjeje
(Put) qe ju jep te drejten te shisni valuten brenda muajit
tjeter me nje kurs te vendosur kembimi.
Anasjelltas, nuk dini nese do te kryeni pagese muajin tjeter. Blini
nje opsion blerjeje (Call) qe ju mundeson te blini sasine e
nevojshme te valutes me nje çmim te vendosur dhe te kryeni
pagesen.
Opsioni mund te shitet ose blihet me tej.
 Formimi i kursit dhe kthimi i mjeteve financare
-Kerkesa per valute varet nga vlera e ardhshme e saj, e cila
percaktohet nga:
1.Norma e saj e interesit
2.≠ i pritshem i kursit te kembimit kundrejt valutave te tjera
Me gjere:
-Çeshte kthimi? Kthimi i pritshem? Kthimi real?
Kthimi i pritshem = ≠ ne % midis vleres se pritshme te asetit –
çmimit te sotem te asetit
Kthimi real, kur merret parasysh indeksi i çmimeve
-Kthimi real eshte baza per te krahasuar investimin ne asete te
ndryshme. Asetet duhet te maten me te njejten njesi.
 Risku, Likujditeti dhe Norma e interesit
-Risku: Pasiguria qe kthimi real te jete i njejte me pritjet qe kane
subjektet per te.
-Likujditeti
Te dy luajne rol ne perzgjedhjen e investimit ne asete te
ndryshme.

Kerkesa per dep ne monedhe te huaj varet nga:

-Norma e interesit eshte kthimi per depozitat ne valute. Cila nga
valutat jep kthim me te larte?
-Kursi i kembimit midis dy valutave
 Shembull
Supozojme: kk sot =1.10$/€; Pas 1 viti kk=1,165$/€;R$  10%; R  5%;
Nje dep prej 100$ sjell pas nje viti 1,10$ ndersa nje dep ne €
1.05€. Cila ka kthim me te larte:
Hapi I: Çmimi ne $ i nje dep ne € sot eshte 1.10$ (sa KK)
Hapi II: Per 1 € si dep, ne fund te vitit merren 1,05€
Hapi III: Vlera e pritshme ne $ per dep ne € eshte:
1,165$/€ x 1,05€=1.223$
Hapi IV: Kthimi i pritshem ne $ i nje dep ne €:
(1,223-1,10)/1.10=0,11 ose 11%
Hapi V:Kthimi i pritshem ne $ i dep ne $ ishte 10% ndersa kthimi
i pritshem ne $ i dep ne € eshte 11%. Pra edhe pse norma e
int ne $ eshte me e madhe, ja vlen te investohet ne €
 KK dhe kthimet nga asetet
Nje rregull i thjeshte:
kthimi i pritshem ne $ per dep ne €
Ku: Norma e sotme e interesit per dep 1 vjeçare ne €
KK i sotem $-€
KK i pritshem $- € pas 1 viti
Pra = norma e int ne € + normen e pritshme te zhvleresimit te $
kundrejt €
Ky kthim i pritshem krahasohet me normen e interesit te nje
depozite 1 vjeçare ne $, ,:

Nese >0 dep ne $ kthim me te larte, nese <0 dep ne €

Tabela 13.3
E transformojme:

Meqe shprehja ka vlere shume te vogel ⇒

⇒kthimi i pritshem ne $ per dep ne € do te ishte:

• E kunderta: Kthimi ne € per nje dep ne $ do te ishte:

Kesaj shprehje i zbresim normen e sotme per depozitat 1 vjeçare

ne € dhe do te kishim:

Pra e njejte si kthimi ne $ per dep ne €.

Pra, per krahasimin tone nuk ka rendesi nese i marrim kthimet
ne $ apo ne €, per sa kohe qendrojme ne nje valute.
Vendimarrja per investimin ne nje valute percaktohet nga:
-Kthimi, per te cilin folem
-Risku: Nuk kerkohet monedha, kthimet e se ciles kane luhatje te
medha. Por ketu presupozojme kthime te njejta dhe se
dallimet ne risk nuk kane ndikim ne kerkesen per asete ne
valute te huaj
-Likujditeti: Nje valute mund te mbahet edhe pse nuk ka kthime
te pritshme te larta kur behen pagesa rutine ne kete valute.
Por keto transaksione zene peshe te vogel.

Per thjeshtesi supozohet se kthimi i pritshem orienton

kerkesen per asete ne valute te huaj.
 Tregu i devizave ne ekuiliber

-Nese pjesmarresit e tregu jane te gatshem te mbajne gjendjen e

dep ne te gjitha valutat ⇒tregu ne ekuiliber
-KK eshte ne ekuliber nese dep ne te gjitha valutat
ofrojne te njejtin kthim.
-Barazimi i kthimeve te pritshem per dy valuta te
ndryshme, te matur me te njejten valute, quhet
paritet i normave te interesit
(shembull: rasti 3, 4 dhe 2 i tab 13.3)
Rasti 3: Kthimi ne € 4% > se kthimi ne $⇒teprice
kerkese per € dhe teprice oferte ne $
Rasti 4: Kthimi ne $ 2% > se kthimi ne €⇒teprice
kerkese per $ dhe teprice oferte ne €
Rasti 2: Kthimi ne $ dhe € eshte i =. Permbushet
pariteti i interesave dhe kemi ekuiliber.
 Tregu i devizave ne ekuiliber

Pra, kemi ekuiliber ne tregun e devizave kur:

Deri tani mund te themi:

Nese dep ne $ kane kthim > se dep ne €⇒rivleresim i $
kundrejt € sepse ↑kerkesa per $
Nese dep ne € kane kthim > se dep ne $⇒zhvleresim i $
kundrejt € sepse ↑oferta ne $
Per te kuptuar me mire mekanizmin shqyrtohet
ndikimi i # te kk ne mbajtjen ne ekuiliber te tregut
te devizave.
 Ndryshimet ne kurset e kembimit dhe kthimet e pritshme
Si ndikojne ≠ e sotme ne KK ne kthimet e pritshme per depozitat ne
valute te huaj?
Normat e interesit dhe KK te pritshme merren te pa≠
Supozojme: =0,05, KK=1$/€, KK i pritshem=1,05 $/€
Norma e pritshme e zhvleresimit te $ kundrejt €:
(1,05-1,00)/1,00=0,05, pra 5% ne vit. Pra, nese blihet sot nje dep ne €
do te fitonim + 5% nga zhvleresimi i $. Çndodh kur ↑KK
fillestar ne 1.03
Tabela 13.4 Shqyrtohet ndikimi I nje # kalimtar ne KK saqe KK I
pritshem nuk #: Kursi i pritshem eshte 1,5$/€,

-Zhvleresimi (sot) i valutes vendase⇒↓kthimin e pritshem nga

nje dep ne valute te huaj (€ behet me pak atraktive!!!)
-Rivleresimi (sot) i valutes vendase⇒↑kthimi i pritshem nga
nje dep ne valute te huaj (€ behet me atraktive !!!)
Tabela 13.4
 E

1,07

1,05

1,03

1,02

0,031 0,050 0,069 0,079 0,1 Kthimi i pritshem ne $

per dep ne Euro
 KK ekuiliber
Supozojme: kemi te dhene , , dhe

E
Kthimi per dep ne $

E2 2

E1 1

E3 3

Kthimi i pritshem
ne $ per dep ne €

Per KK 1 kthimet per dep ne $ dhe ne R€ jane te =, pra kemi paritetKthimi

$ te interesave.
ne $

Per KK 2 kthimi nga dep ne € < se kthimi nga dep ne $⇒↓E

Per KK 3 kthimi nga dep ne € > se kthimi nga dep ne $⇒↑E
 Ndikimi i ≠ te normave te interesit dhe pritjeve mbi KK
E

Kthimi ne $

1
E 1
1`

E2 2
Kthimi i pritshem ne
$ per dep ne €

R1 $ R2$ Kthimi ne $

Kemi ↑ te ⇒$ rivleresohet. Meqe dhe nuk ≠ ⇒

⇒rivleresimi i sotem i $ do te ↑kthimin e pritshem ne
$ nga dep ne € sepse rritet norma e pritshme e
zhvleresimit te $
 E
Kthimi ne $

↑e normes se
interesit ne €
E2
2

E1
1

Kthimi i pritshem ne
Euro

R$ Kthimi ne $

Kemi ↑ te ⇒kurba djathtas⇒per kursin 1 kthimi ne €

> se kthimi ne $⇒↑oferta ne $⇒↑KK deri ne 2
Pra rritja e solli rivleresimin e €
E njejta fig dhe per rritjen e kk te pritshem te kembimit.