Tema 6: Tregu i Borxhit

Pyetjet teorike

Pyetja.1 – Tregjet e kapitalit jane tregje ne te cilat tregtohet borxh dhe kapital me maturitet me te
larte se 1 vit. Obligacionet jane detyrime (borxhe) te cilat kane nje maturitet me te larte se 1 vit dhe
si te tilla tregtohen ne tregjet e kapitalit.

Pyetja.2 - Norma e maturimit, per bonot e thesarit eshte me e vogel se 1 vit ndersa per obligacionet
maturiteti eshte me i madh se 1 vit.

Obligacionet paguajne kupon ndersa bonot e thesarit tregtohen me skonto

Obligacione ne dallim nga bonot e thesarit nuk jane plotesisht risk free per fatkin se maturiteti me i
gjate i obligacioneve i ben ata me ndjeshem ndaj ndryshimit te normave te interesit prandaj themi
qe vuajne nga risku i normave te interesit.

Pyetja.3 – STRIP ose ndryshe ob. thesarit me kupon zero jane ob. thesari norma e kuponeve te te
cileve mund te ndahet nga njeri tjetri dhe nga principal i paguar ne fund te periudhes, duke cuar
keshtu ne krijimin e dy asesteve nje qe lidhet me kuponet dhe nje qe lidhet me principalin e paguar
ne fund te periudhes. Investitoret te cilet do investonin ne keto obligacione do jane ata qe kerkojne
siguri si p.sh fonedet individuale te pensioneve, Keogh plans, fondet e perbashketa te pensioneve.

Pyetja.4 – Kemi dy lloje obligacionesh bashkiake: obligacione te pergjithshme dhe obligacione te te

ardhurave.
Ne rastin e obligacioneve te pergjithshme organi emetues (bashkia) garanton kthimin e shumes te
marrre borxh.
Obligacionet e te ardhurave emetohen per te financuar nje project i clili pritet te gjeneroje te
ardhura dhe kthimi i shumes se marre borxh varet nga kthimet qe do gjeneroje prjoketi per te cilen
bashkia ka vendosur te marre borxh.

Pyetja.5 - Obligacionet e emetuara nga kompanite mund te jene obligacione bartese ose te
regjitruara.
Obligacione bartese jane ato obligacione te cilat paguajne kuponin dhe principalin atij individi i cili
paraqitet me obligacionin ne daten e caktuar prane organit emetues te obligacionit.
Obligacioni i regjistuar ne ndyshim kerkon regjistrimin e bleresit te obligacionit dhe kalon pagesat e
kuponit apo principalit ne llogarine e bleresit nepermjet llogarise bankare.

Pyetja.6 – Obligacionet e kompanive mund te jene obligacione me afat qe do te thote se e gjithe

shuma maturohet ne nje date te caktuar ose obligacione me seri qe do te thote se kemi disa data
maturimi dhe shuma maturohet pjese pjese ne data te caktuara.

Pyetja.8 – Obligacione te konvertueshem jane obligacione te cilat i japin mundesine mbajtesit te tyre
qe ne nje moment te caktuar nese ata e shikojne te arsyshme ta konvertojne titullin e tyre te borxhit
ne nje titull tjeter p.sh. aksion te zakonshem. Ky tipar i obligacioneve eshte terheqes per ata
investitore te cilet e mbajne obligacionin.

Pyetja.9 – Tipar i thirrjes se obligacionit do te thote qe emetuesi i obligacionit ne cdo moment mund
te bleje obligacionin e leshuar me nje cmim te caktuar i clili zakonisht eshte me i larte sesa vl.
nominale e obligacionit. Obligacionet te cilet kane tiparin e thirrjes jane pak terheqes per
investitoret pasi ata jane te detyruar ne cdo moment qe ta shesin investimin e tyre dhe ta
riinvestojne me pas kete shume me nje norme me te ulet pasi obligacionet thirren nga emetuesi ne
momentin kur normat e interesit bien.

Tregu global i obligacioneve ndahen ne treg i brendshem dhe tregu i jashtem.

Obligacione te huaja jane obligacione te cilat emetohen dhe tregtohen ne tregun vendas nga shoqeri
jovendase. Shembuj Yankee bonds, Samurai Bonds, Bulldogs Bonds etj.

Karakteristikat e tregut te jashtem te obligacioneve:

-nenshkruhen nga nje sindikate nderkombetare
-emetohen dhe u ofrohen njekohesisht disa vendeve
-emetohen jashte juridiksionit ten je vendi te vetem
-jane te forms te paregjistruar

Obligacioni quhet global kur emetohet njekohesisht ne disa tregje obligacionesh neper bote.

Emetues te obligacioneve te huaja mund te jene qeverite e vendeve dhe strukturave te tjera te
qeverise, kompanite financiare dhe jofinanciare dhe organizatat mbinacionale.
Eurostraights jane obligacione me norme te pandryeshme interesi, kupon i fiksuar. Kane pagesa
kuponi vjetore dhe janeobligacione te cilat emetohen nga kompani me cilesi te larte.

Obligacione dy valutore jane obligacione te cilet paguajne interesin ne nje valute dhe principalin ne
nje valute tjeter. Koktail jane obligacione qe paguajne ne shume monedha

Kater metodat e shperndarjes se letrave me vlere jane:

-Ankandi i rregullt kalendarik i sistemit Holandez
-Ankandi i rregullt kalendariki sistemit: oferta me cmimin minimal
-Ankandi “ad hoc” ose sporadic
-Sistemi i rrubinete

Eurobondi eshte nje instrument borxhi qe qeveria e nje vendi i emeton ne monedhe te huaj.

Procedurat e emetimit te eurobondit:

-Ngritja e komitetit te emetimit te eurobondit
-Ngritja e grupit te punes per koordinimin e aktiviteteve per emetimin e eurobondit.
-Perzgjedhja e nje konsulenti ligjor
-Perzgjedhja e “Mandate Lead Manager”
-Perfundimi in je “Credit Rating”

Avantazhe te eurobondit:
-Sjellja e valutes ne vend duke ndikuar keshtu edhe ne vleresimin e lekut kundrejt monedhave te
huaja.
-zv in je borxhi afsh me risk te larte me nje borxh me afgj me risk me te ulet
-hyrja ne tregjet e kapitalit
-ulja e riskut te rifinancimit te borxhit
-Lehtesimi mbi bankat vendase per te financuar huamarrjen publike
Ushtrimet

Ushtrimi.4 –
Nc Numri i diteve nga kuponit te fundit i paguar
a) Norma e interesit = *
2 Numrii diteve te qe paguhet nje kupon

4.375 145
= * = 1.724%
2 184

b) Cmimi i plote qe do paguaje bleresi do te jete:

105.25 + 1.724% = 106.9738% e vleres nominale te obligacionit ose 10697.38 $

Ushtrimi.5 -

a) Principali i llogaritur = 100000$ * 1.003 = 100,300$

Kuponi i perllogaritur = 100300 * 0.04 = 4012$

Vlera nominale e rregulluar me inflacionin ne fillim te gjashtemujorit te dzte do jete 100300

b) Principali i llogaritur me normen e infalcionit 1% do te jete:
100300 * 1.01 = 101303$
Kuponi i perllogaritur do te jete = 101303 * 0.04 = 4052.12 $

Ushtrimi. 6 – Norma e ofruar nga obligacionet bashkiake eshte 7.75%, dhe obligacionet
bashkiake jane te perjashtuara nga tatimi.
Ne rastin e obligacionit te pare duhet te gjejme normen reale te interesit qe do te
perfitojme pas tatimit:
ra = rb (1 – t) = 9.5% *(1- 0.21) = 7.505%
Duke qene se norma reale e interesit te perfituar nga obligacioni bashkiak me e larte se norma e
perfituar nga investimi ne obligacionon alternativ ne do zgjedhim investimin ne obligacionin
bashkiak.

Ushtrimi. 13
Norma e skontimit 8.2%

C
Po = * PVIFA (20,4.1 %) + Vl.nominale * PVIF(20,4.1 %)
2

1
67.5 1− 1
Po = * (1+0.041)20 + 1000 * 20 = ($902.34)
2 (1+0.041)
0.041

Norma e skontimit 7.1%

 C
Po = * PVIFA (20,3.55 % ) + Vl.nominale * PVIF(20,3.55 %)
2

1
67.5 1− 1
Po = * (1+0.0355) + 1000 *
20
20 = ($975.24)
2 (1+0.0355)
0.0355

Cmimi do te rritet me 72.9 $ ose 72.9/ 902.34 = 8.079%

Ushtrimi.15
Norma e konvertimit = Cmimi aktual i AZ * norma e konvertimit = 15.9 * 61.2983 = 974.643$

Cmimi i obligacioneve 975$. Ekziston nje diference fare e vogel negative por investitori mund te
vendose ti konvertoje tani duke shpresuar per nje rritje me pas te cmimit te aksioneve te kompanise.