Kapitulli 6: Tregjet e Kontratave me Afat dhe te Opsioneve

 Tregu i kontratave te se ardhmes

 Kontratat valutore te se ardhmes jane kontrata qe percaktojne nje shume standarte te nje
valute te caktuar qe do te shkembehet ne nje date te caktuar.

 Keto kontrata, perfaqesojne hapin e pare ne zhvillimin e kontratave financiare me afat.

 Keto kontrata shiten nga spekullatoret qe shpresojne te perfitojne nga parashikimet qe bejne
per levizjet e kurseve te kembimit
 Kontratat valutore te se ardhmes mbulojne nje game te gjere valutash te tregtueshme.
 Shoqerite apo individet plotesojne porosite duke u lidhur me shoqerite qe operojne si
ndermjetese.
 Kur pjesemaresit ne tregun valutor te kontratave te se ardhmes pozicionohen ne porosite qe
bejne, duhet te percaktojne nje shume fillestare qe mund te perfaqesoje minimalisht 10% te
vleres se kontrates.

 Kontratat me afat
 Kontratat me afat te valutave te huaja dhe kontratat e opsioneve jane nje lloj i ri i
instrumentave financiare.
 Tregtimi per kontratat me afat te valutes, te cilat jane kontrata per nje sasi te caktuar te nje
valute te dhene, kursi i kembimit fiksohet ne momentin qe kontrata hyn ne fuqi dhe data e
levrimit vendoset nga bordi i drejtoreve.

 Specifikimet per kontratat me afat te valutes se huaj jane:

- Madhesia e kontrates,Simboli,Marzhet e kerkuara,Shuma fillestare,Ndryshimi minimal i

çmimit,Vlera e 1 pike,Muajt e tregtimit,Data e fundit e tregtimit.

 Kontratat e ardhme kundrejt kontratave me afat

 Kontratat me afat jane kontrata te standartizuara, te cilat tregtohen ne tregjet e organizuara

me afat.

 Madhesia dhe maturimi i kontrates jane te standartizuara te gjithe pjesemarresit ne treg

jane te familjarizuar me tipet e kontratave ne dispozicion dhe tregtimi eshte me i lehte.

 Kontratat e ardhshme jane marreveshje private midis dy individeve te cilet mund te

nenshkruajne çdo tip kontrate per te cilen bien dakort.

 Vellimi i tregtimit ne kontratat e ardhme eshte me i larte, duke çuar ne nje nivel me te larte
likujditeti, luhatshmeri me te vogel te çmimeve dhe kosto me te ulet transaksioni ne tregjet me
afat.
  Kontratat me afat jane “sipas tregut” fitimet dhe humbjet e kontraktuara paguhen çdo dite
ne fund te tregtimit.

Shembull

 Nje investitor hyn ne nje pozicin te gjate ne nje kontrate me afat ne franga zviceriane, nga e
marte dhe maturohet te enjten mbasdite.

 Çmimi i rene dakort eshte 0,75$ per shumen 125.000 franga zviceriane.

Do te kemi çdo dite shlyerje ditore fitim ose humbje nga e marta mbasdite deri te enjten sipas
kurseve te çdo dite.

Shembull i shlyerjes ditore

Koha Veprimi Fluksi i parave

E marte ne mengjes Investitori ble kontrata me afat qe maturohen ne dy Asnje

dite (SFr). Çmimi eshte =0,75$

Mbyllja e te martes Çmimi i kontratave rritet ne 0,755$. Pozicioni eshte Investitori perfiton: 125.000 x
“i markuar ndaj tregut”. (0,755-0,75)= 625$

Mbyllja e te Çmimi i kontratave bie ne 0,752 $. Pozicioni eshte i Investitori paguan: 125.000 x
merkures njejte. (0,755-0,752) = 375 $.

Mbyllja e te enjtes Çmimi i kontratave bie ne 0,74$. c) Investitori paguan: 125.000 x

(o,752- 0,74) = 1.500$.
a) Kontrata eshte “e markuar ndaj tregut”.
d) Investitori paguan: 125.000 x
b) Investitori merr levrimin e 125.000 SFr. 0,74 = 92.500$

Koment i shembullit

 Shlyerja ditore ul riskun e mospembushjes se kontratave me afat ne krahasim me kontratat e ardhme.

 Çdo dite investitoret e kontratave me afat duhet te paguajne nje humbje ose te marrin nje fitim nga
levizjet ditore te çmimit.

 Nje investitor ne falementim, me pozicion te pafavorshem, eshte i detyruar te mos permbushe kontraten
edhe vetem pas nje dite tregtimi dhe nuk do te lejohej te akumulonte humbje me te medha, qe do te
çonin ne mospembushje me te madhe ne kohen e maturimit te kontrates.

 Diferencat midis kontratave te ardhme dhe me afat

Kontratat e ardhme Kontrata me afat

 Te tregtuarit Kontrata e se ardhmes tregtohen me Kontrata me afat tregtohen ne
telefon nje arene konkurence.

rregullimi Vete-rregulles Nga komosioni i tregtimit te

kontratave me afat.

Frekuenca e levrimit Mbi 90% e tyre shlyhen me levrim Me pak se1% shlyhen me
aktual. levrim

Madhesia e kontrates Percaktohen individualisht dhe Te standartizuara sipas sasise

tentojne te jene shume te medha se sa se valutes
kontratat e standartizuara

Data e levrimit Bankat ofrojne kontrata te ardhme per Jane te vlefshme per levrim
levrim ne çdo date. vetem ne disa data te caktuara
te vitit.

Te ardhme Me afat

Shlyerja Ndodh ne daten e caktuar sipas Behet çdo dite nepermjet sistemit te
marreveshjes midis bankes dhe kleringut, fitimet mbi pozicionet mund
klientit te saj. te terhiqen dhe humbjet mbidhen çdo
dite

kuota Zakonisht kuotohen sipas termave Kuotohen sipas termave amerikane

europiane

Kosto e transaksioneve Bazohet ne hapjen çmim i ofruar – Perfshijne komisionet e brokerave per
çmim i kerkuar urdhrat e blerjes dhe te shitjes.

Marzhet Nuk jane te kerkuara ne tregun e Kerkohen nga te gjithe pjesemarresit

ardhshem

Risku i kreditimit Lind nga secila pale, duhet te Shtepia e kleringut eshte gjithmone
vendosen kufijte e per çdo njera pale pjesemarrese, duke
konsumator. zvogeluar

 Perparesite dhe mangesite e kontratave me afat

 Kontratat me afat dallojne nga kontratat e ardhme nga:

- Vellimi me i vogel i kontratave me afat

- Liria per ta likujduar kontraten ne çdo kohe perpara maturimit te saj ne nje treg te mire
organizuar.

 Mangesite

- Numri i kufizuar i valutave te tregtuara

- Datat e kufizuara te levrimit

- Shumat e fiksuara kontraktuale te valutave per tu levruar.

 Arbitrazhi midis tregjeve me afat dhe tregjeve te ardhshem