DERIVATIVAT

FINANCIARE
FUTURES
FORWARDS
Profesor; Agron Berisha
 Derivativat financiare
 Investimet në bazë të disa aktiveve themelore janë
të njohura si derivativë.

 Kapitali i investuar është më pak se çmimi i aktivit

bazë.
 Kjo krijon levrixh financiare dhe lejon investitorët
të shumëfishojen normën e kthimit të aktivit bazë.
 Për shkak të këtij leveraxhi, derivativat përdoren
per:
 spekulim ose duke marrë një avantazh mbi mundësinë
specifik të fitimit,
 Mbrojtja e një portofol kundër një rreziku të veçantë
 Derivativat financiare
 Risit financiar dhe rritja e kërkesa te tregut çoi
në një rritje të shpejtë të tregtimin e derivativëve.


 Zhvillimi i derivativave financiare është

përshpejtuar nga
 globalizimi i bizneseve,
 paqëndrueshmëria e kursit të këmbimit, dhe
 normat e luhatshme të inflacionit
 Derivativat financiare
 Në përgjithsi derivativat premtojn të ofrojn nje
produkte në një kohë në të ardhmen ose të japë
të drejtën për të blerë ose shitur ate produkt në
të ardhmen.

 Ata mund të jenë të bazuar në lloje të ndryshme

të aseteve (si; equitete ose mallra), çmime (si;
normat e interesit ose normat e këmbimit), ose
indekseve (si; indeks të aksioneve të tregut).
 Llojet e derivativave
 Llojet me te perdosura te derivativave jan:
 Futures
 Forwards
 Options, dhe
 Swap
 Kontrata Future & Forward
 Që te dy kontratat Future & Forwards jan kontrata
ne te cilat qe te dy palet bllokohet në një çmim te
sotem (Spot) për blerjen ose shitjen e diçkaje në një
periudhë të ardhshme kohore

 P.sh., për shitjen ose blerjen e mallrave si ari, vaj, ose

për shitjen ose blerjen e instrumenteve financiare të tilla
si monedhat, indekset e aksioneve, obligacioneve.

 Kontratat future janë të standardizuara dhe

tregtohen në shkëmbim formal.
Shembull i përdorimit të kontrat forward
ose futures
 AAB Com, prodhues kafe, hyn ne kontrat ne poziten
“long” me një çmim të caktuar si 395 $ për 20 ton që te
dorëzohen në shtator.

 Pozicioni i “long” do të thotë se AAB ka hyre ne një

kontratë për të blerë kafe.

 Pagesa 395 $ e 20 ton kafe do të bëhet në shtator kur

kafja te është dorëzuar.
Me ne detaje tek Futures & Forwards
 Ndryshe nga kontratat opsion, në kontratat forward
dhe future, obligohen të dyja palët në kontratë për të
marrë një veprim të caktuar ne te ardhment

 Pala që ka një pozicion të shkurtër (short) në kontratë

futures ose forward është e detyruar për të shitur
produktin në çmim të caktuar në nje të ardhmen te
caktuar.

 Pala qe ka një pozicion të gjatë (long) do të jet e

detyruar për të blerë produktin në çmimin e caktuar në
nje të ardhme te caktuar.
 Koncepti I Derivativave Future & Forward
 Kontratat Forward & Future i jepin poseduesit
obligimin për të
 blerë ose shitur një instrument të caktuar (s.p.sh;
obligacion)
 në një datë të caktuar në të ardhmen (data e dorzimit
ose data maturimit),
 me një çmim të caktuar (çmimi i vendosur ne kohen e
marrveshjes).
 Pra kemi; një kontratë të përshtatur për të blerë
(shitur) një pasuri në një datë të caktuar dhe një
çmim të caktuar
 Nuk ka pagesa deri në maturim.
Koncepti I Derivativave Future & Forward
 Ne fillim te marrveshjes nuk ndodh
shkembim i te hollave midis palëve qe
kan pozitat long & short

 Vetëm në maturitetin e kontrates

forward ose futures, pala long do të
paguajë parat pales short, ku pala short
do ti derzoj produktin pales long.
 Faktorët institucionalë tek kontratat Future
 Kontrata Future tregtohen ne tregje formale / zyrtare,
andaj kerkohen:
 Margjina (margjina eshte nje depozit e cila kerkohet
per te hapur marrveshjen),
 Markimi ne treg,

 Qëllimi i këtyre kërkesave është që të sigurojë palet për

tu paracaktuar në kontratatë

 Kështuqe kontratat Future mund të tregrohen sigurtë në

tregun e shkëmbimet edhe pse palët nuk e njohin njëri-
tjetrin.
Faktorët institucionalë tek kontratat Future
 Le të thonë se ju do te hyni ne nje kontrat future dhe
keni depozituar një margjin fillestar prej $ 1,000 $ duke
kuptuar se margjina minimale është 500 $.

 Supozojm se juve keni pasur humbje dhe llogaria e tuaj

ka pas remje deri $ 400.
 Ne keto raste, ndermjetsi do te ju kontaktoj duke
kërkuar një deponim shtesë te pakten $ 600 për të sjellë
llogarinë përsëri deri në nivelin fillestar te margjes prej
$ 1,000.
 Ket funksion e kryen 'Clearing House'
Faktorët institucionalë tek kontratat Future

 Që te dy palet Long & Short duhet të deponojn

para në llogaritë e tyre me “Hlearing House”.

 Zakonisht palet kerkohen qe te deponojn

 10% maximum të vlerës totale të kontratës dhe
 minimum 5% të vlerës totale të kontratës dhe
 Shembull per kerkesen e margjines
 Teresa sapo ka marrë një pozicion në Long në një
kontratë future per 100 ons (ounces) ari që duhet te
dorëzohet në janar. Pirro ka marrë poziten short në të
njëjtën kontratë.

 Çmimi future është 380 $ për ons.

 Kërkesa fillestare e margjines është 10%

 Çfarë është kërkesë fillestare e margjines per Teresen?

 Çfarë është kërkesë fillestare e margjines per Pirron?

 Markimi ne treg
 Në fund të çdo dite tregtimi, të gjitha kontratat future
barazohen në çmime të ri te vleres se kontrates future.

 Dmth, çmimi në kontratë është ndryshuar.

 Në këtë proces, të hollat shtohen ose zbriten nga
llogaritë e palëve nga clearing house në mënyrë që të
kompensohen ndryshimet të çmimit të ri.
 Kombinimi i kontratës të përshkruhet dhe shtimin e
parave të gatshme ose zbritjen e bën investitori
indiferent për markingë në treg dhe lejon që kontratat e
standardizuara për shpërndarjen në të njëjtën kohë për
të tregtuar në të njëjtin çmim.
 Markimi ne treg shembull
 Konsideroni Teresen (e cili është long) dhe Pirro (i cili
është short) në kontratë për 100 ons ari. Në fillim të ditës,
kontrata përcakton një çmim prej 380 $ për ons Në fund të
ditës, çmimi i kontrates future është rritur në 385 $ kështu
që kontratat janë rishkruar në përputhje me rrethanat.

 Çfarë është efekti i markingut në treg për Teresen (long)?

 Çfarë do të jetë efekti te Pirros (short)?
 Per kend clearing house do te bën pagesen ose tërheqje e
diference se qmimit; Teresë apo Pirros do ti shkojn
diferenca 5$?
 Çfarë do të kishte ndodhur nëse çmimi i futures kishte rënë
me 10 $ në vend të rritet nga $ 5 me përshkruhet më sipër?
 Permbyllim Markingun e Tregut

 Pas markingut të tregut, mbajtësi i kontrates future

thelbsisht ka kontrat future të re me çmime të ri të
futures

 Palet janë kompenzuar apo penalizuar për

ndryshimet e kushteve të kontratës nga ana e
markingut të tregut të depozituar / tërheqje në
llogaritë e tyre.
 Spot Çmimi
 çmimi i sotem për ofrimin sot i një të mire është
quajtur çmimi vend (spot).

 Sa do qe një Future kontratë i afrohet datës se

maturimit, çmimi i I futures i afrohet me
çmimin e tregut, përndryshe një mundësi
arbitrazhit ekziston.
Modeli nga aspekti çmimor Fututre
 Trajtimi i modeli nga aspekti çmimor.
 çmimorja e kontratave future është e barabartë
 me çmimin spot të ofruar edhe çmimin ne dorzim
te instrumentit.
 Dallimi në mes të dy çmimeve quhet bazë (basis):

 Bazë = Çmimi në te ardhment (F) - çmimi Spot (S) =

F-S

 Baza është shprehur shpesh si një % e çmimit spot

(zbritje ose premium) = Baza % = (F - S) / S
 Kontrata forward
 Në sektorin e financës, një kontratë forward është

 një kontratë jo e standardizuar në mes të dy

palëve

 për të blerë ose për të shitur një aktiv në një kohë

të caktuar në të ardhmen

 me një çmim të rënë dakord sot, duke e bërë atë

një lloj instrumenti derivativ
 Future Vs Forward
 Futures dhe forwards jan kontrata shum te ngjajshme, veq se
dallojn ne pikat si ne vijim:

 Kontratat forward nuk tregtohen ne tregje te standardizuara



 Kontrata forward nuk kan margjin fillestare

 Poashtu kontrata forward nuk kan fitimin / humbjen ditore

qe tregu ju reflekton pergjat jetes se kontrates

 Megjithatë, duke u tregtuar mbi banak (OTC), forward

kontratat mund të personalizohet dhe mund të mbeshteten
me kolateral peng apo kolateral shtesë për të siguruar më
mirë palet për fitimin.
 Forward

 Vlera e një pozitë forward në maturim varet nga

marrëdhëniet në mes të çmimit të dorëzimit (K)
dhe çmimit themelor (S_ {T}) në atë kohë.

 Për një pozicion long fitim është: s_T = S_T – K

 Për një pozicion të short , ajo është: f_T = K-S_T

 Shembull se si një kontratë forward punon
 Supozojm se Teresa dëshiron të blej një shtëpi një vit nga
tani. Në të njëjtën kohë, supozojm se Pirro aktualisht
zotëron një shtëpi $ 100.000 dhe ai dëshiron të shesë një vit
nga tani.
 Të dyja palët do të mund të hyjë në një kontratë forward
me njëri-tjetrin.
 Supozoni se ata të dy bien dakord për çmimin e shitjes në
kohë një vit prej $ 104,000.
 Teresa dhe Pirro kanë hyrë në një kontratë forward.
 Teresa, është blersja themelor, është thënë se ka hyrë në një
kontratë long.
 Në anën tjetër, Pirro do të ketë kontratën short
 Shembull se si një kontratë forward punon
 Në fund të vitit, supozojm që vlerësimi aktual i
tregut të shtëpisë se Pirros do te jet 110,000.
 Pastaj, Pirro do të detyrohet për tia shitur Tereses
shtepin për vetëm 104.000 $,
 Teresa do të bëjë një fitim prej $ 6,000.
 Teresa ka bler shtepin nga Pirro për $ 104.000 dhe
menjëherë do ta shet në treg për $ 110,000.
 Teresa ka bërë një fitim.
 Në të kundërt, Pirro ka bërë një humbje prej 6,000$,
dhe një fitim aktual prej $ 4,000.
Faleminderit për vëmendjen tuaj

A ka pyetje?