REKA BENTUK DAN INOVASI

(VRG3023)
PRINSIP REKA BENTUK

Dr. Azizul Qayyum Basri

Email: qayyumb@ftv.upsi.edu.my
Mobile : +6016-6602060
No. Tel : +605-450 65365
 Kandungan kursus
• Definisi reka bentuk dan teknologi
Pengenalan kepada Reka Bentuk dan • Elemen dan prinsip reka bentuk
Teknologi • Pengertian invensi, inovasi dan kreatif
• Kepentingan rekaan dan sumbangan hasil ciptaan

• Pengenalpastian masalah
Proses Reka Bentuk • Jenis masalah dan kehendak pelanggan
• Langkah penyelesaian dan persembahan masalah
• Model penyelesaian masalah inventif

• Teknik penjanaan idea penyelesaian

Penjanaan Idea Penyelesaian Masalah • Analisis data, idea dan objektif penyelesaian masalah
• Rumus penyelesaian masalah

• Persembahan statik
Persembahan Idea Penyelesaian Masalah • Lukisan lakaran perspektif
• Persembahan dalam bentuk model, mock-up, prototaip, reka bentuk komputer

Perisian Simulasi Mekanikal dan

Elektronik
Pengurusan Projek Reka Bentuk

Pembinaan Projek Mini • Sistem mekanikal, elektrik, elektronik, penggunaan geganti, mikropengawal

• Harta Intelek dan Hak Cipta

Produk • Keusahawanan dan Pemasaran
• Pendokumentasian

Reka Bentuk dan Inovasi 2

 Prinsip reka bentuk
• Definisi:
– Konsep atau aturan yang digunakan pada elemen reka
bentuk bagi memudahkan pembinaan sesuatu objek agar
visual yang dihasilkan menjadi menarik, selesa serta
memberi kepuasan kepada pelanggan.
• Dapat membantu kita membuat keputusan tentang
cara-cara untuk menggunakan elemen-elemen reka
bentuk

Reka Bentuk dan Inovasi 3

 Prinsip reka bentuk

KESEIMBANGAN

KEPELBAGAIAN
PENGULANGAN

PRINSIP REKA
BENTUK
KESATUAN
KONTRAS

HARMONI MUDAH/
KERINGKASAN

Reka Bentuk dan Inovasi 4

KESEIMBANGAN

5
 1. Keseimbangan
• Definisi:
– Kesamaan dan sepadan dari sudut berat, tarikan dan
tumpuan.
• Menempatkan komponen-komponen visual dalam
susunan yang menarik secara estetik.
• Mewujudkan keseragaman dan kestabilan
• Keseimbangan elemen dipengaruhi oleh empat faktor
utama iaitu saiz, kedudukan, warna dan ruangan.
Estetik:
penghargaan terhadap keindahan (terutamanya dlm bidang
seni), nilai deria-emosi
Reka Bentuk dan Inovasi 6
 1. Keseimbangan
Keseimbangan

Simetri Asimetri
(formal) (tidak formal)

Persamaan di kedua- Tidak sama di kedua-

dua bahagian dua bahagian

Reka Bentuk dan Inovasi 7

 1. Keseimbangan– contoh pada logo

Reka Bentuk dan Inovasi 8

PENGULANGAN

9
 2. Pengulangan
• Definisi:
– Penyusunan semula objek secara berulang-ulang dari segi
saiz dan bentuk
• Pengulangan boleh berlaku dalam bentuk pola,
susunan bersiri, selari, berjejari, bersudut
• Untuk menghasilkan satu pola atau corak unsur-unsur
yang berulang dan lengkap

Reka Bentuk dan Inovasi 10

 2. Pengulangan
• Kesan pengulangan:
– Memberikan komposisi kesatuan, kesinambungan,
pergerakan dan penekanan pada sesuatu objek
– Mewujudkan elemen reka bentuk secara konsisten, sama
rata dan harmoni.

Reka Bentuk dan Inovasi 11

 2. Pengulangan – contoh rak buku

bersudut selari pola

Apakah jenis pengulangan di atas?

Reka Bentuk dan Inovasi 12

 2. Pengulangan – contoh pada logo

Apakah jenis pengulangan dalam logo di atas?

Apakah elemen yang diulang dalam logo di atas?
Reka Bentuk dan Inovasi 13
KONTRAS

14
 3. Kontras
• Definisi:
– Perbezaan ketara terhadap ciri elemen yang digunakan.
• Untuk menyerlahkan perbezaan, menarik tumpuan
dan perhatian.
• Contoh :
Elemen Contoh Prinsip Kontras
Tekstur Kasar dan licin
Ruang Jauh dan dekat
Warna Terang dan gelap
Saiz Besar dan kecil
Bentuk Bulat dan bersegi
Garisan Menegak dan melintang
Reka Bentuk dan Inovasi 15
 3. Kontras – contoh pada logo

Apakah elemen kontras dalam logo di atas?

Reka Bentuk dan Inovasi 16
KEPELBAGAIAN

17
 4. Kepelbagaian
• Definisi:
– Penggunaan pelbagai jenis gaya, elemen, nilai dan idea
yang berbeza dalam sesuatu reka bentuk.
• Tujuan:
– Memberi gaya, variasi, tenaga dan daya tarikan kepada
sesuatu rekaan

Reka Bentuk dan Inovasi 18

 4. Kepelbagaian – contoh pada logo

Bincangkan kepelbagaian dalam logo di atas?

Reka Bentuk dan Inovasi 19
KESATUAN

20
 5. Kesatuan
• Definisi:
– Semua unsur atau elemen di dalam sesebuah rekaan
bergabung untuk membentuk satu tema atau idea yang
menyeluruh
• Contoh :
1. Kesatuan rupa/objek

Reka Bentuk dan Inovasi 21

 5. Kesatuan - contoh
• Contoh :
2. Kesatuan tema

3. Kesatuan objek dan warna

Reka Bentuk dan Inovasi 22

KERINGKASAN

23
 6. Keringkasan
• Definisi:
– Mengolah semula idea yang kompleks dalam bentuk visual
yang lebih ringkas, jelas dan difahami.
• Mengelakkan kekeliruan disebabkan oleh idea yang
banyak dalam satu-satu objek atau visual
• Kekeliruan menyebabkan kesukaran kepada orang
yang melihatnya untuk mengingati objek tersebut dan
menghilangkan tumpuan mereka.

Reka Bentuk dan Inovasi 24

 6. Keringkasan – contoh pada logo dahulu
dan sekarang

Reka Bentuk dan Inovasi 25

 HARMONI

26
Reka Bentuk dan Inovasi
 7. Harmoni
• Definisi:
– Sesuatu yang dapat memberikan keamanan, kedamaian dan
ketenangan apabila dilihat.
• Rekaan yang harmoni dapat menimbulkan gambaran
yang sempurna, teratur, seragam dan selesa pada
pandangan mata.
• Harmoni dalam visual dapat dihasilkan melalui susun
atur berulangan sesuatu unsur yang seimbang dan
mempunyai perhubungan saling berkaitan, contohnya:
– Penggunaan ton warna yang hampir sama
– Penggunaan warna yang kontras

Reka Bentuk dan Inovasi 27

 7. Harmoni - contoh

Bincangkan unsur yang harmoni dalam gambar di

atas?
Reka Bentuk dan Inovasi 28
 APLIKASI PRINSIP-PRINSIP REKA BENTUK
DALAM MEREKA BENTUK OBJEK ASAS

29
Reka Bentuk dan Inovasi
 Aplikasi prinsip-prinsip reka bentuk
• Prinsip reka bentuk memainkan peranan penting
dalam menghasilkan sesuatu reka bentuk.
• Reka bentuk yang baik ialah reka bentuk yang
dihasilkan menggunakan prinsip-prinsip tersebut

Reka Bentuk dan Inovasi 30

 Aplikasi prinsip-prinsip reka bentuk: Contoh
Reka bentuk jam tangan
1. Pilih elemen rupa yang sesuai dan lakarkan.
– Contohnya: bulat dan heksagon

Reka Bentuk dan Inovasi 31

 Aplikasi prinsip-prinsip reka bentuk: Contoh
Reka bentuk jam tangan
2. Lakar bahagian tali dan perincikan lakaran. Pilih
prinsip yang hendak diaplikasi dalam reka bentuk.
– Contohnya: ringkas, seimbang, pengulangan dsb.

Bincangkan berdasarkan
lakaran ini,
a) Elemen rupa bentuk
yang digunakan.
b) Prinsip reka bentuk
yang digunakan.
Reka Bentuk dan Inovasi 32
 Aktiviti

Hasilkan lakaran reka bentuk sebuah beg yang membezakan

aplikasi prinsip-prinsip reka bentuk dan yang tidak
mengaplikasikan prinsip tersebut.

Dua lakaran bagi setiap prinsip  Jumlah 14 lakaran.

Reka Bentuk dan Inovasi 33

Reka Bentuk dan Inovasi 34