ื หล ักสูตรครูสมาธิเล่ม 1

หน ังสอ
หน้า 6-11
ยืน เดิน นง่ ั นอน
หน้าที่ 6 ย่อหน้าที่ 1 บรรท ัดที่ 1-2
 ยืน
 มิให้มกี าร
เคลือ่ น ไหว
แขน ให้จต ิ นิง่

มือขวาจ ับมือ
ซา้ ย วางไว้ท ี่
หน้าที่ 6 ย่อหน้าที่ 2 บรรท ัดที1
่ -2 หน้าท้อง
ลืมตา มองไปโดยรอบพอสมควร

กำหนดจิตตงอยู
ั้ ท ่ ห
ี่ น้าผาก หล ับตา

ทำจิตให้นงิ่ แล้วบริกรรมพุทโธ
ในใจ

หน้าที่ 6 ย่อหน้าที่ 2 บรรท ัดที3

่ -6
เดินสมาธิ

หรือทีเ่ รียก
ว่า

เดินจงกรม
หน้าที่ 6 ย่อหน้าที่ 3 บรรท ัดที่ 1
oกำหนดความยาว อาจเป็น 5-10
เมตร

oมิให้แขนเคลือ
่ นไหว มิให้รบกวน
ความสงบ

oมือขวาจ ับมือซา้ ยวางไว้ทห

ี่ น้าท้อง

หน้าที่ 6 ย่อหน้าที่ 6 บรรท ัดที่ 2-7

o เดินไป – กล ับตามทางยาว
ทีก
่ ำหนด

o เวลากำหนดจิต พอจิตสงบ
ให้หยุดทีจ
่ ด ุ เริม
่ ต้นหรือปลาย
ทางเดินชว่ ั ขณะ แล้วจึงเดิน
ต่อไป
หน้าที่ 6 ย่อหน้าที่ 3 บรรท ัดที่ 2-5
การเดินเป็นการ
•

ทำให้เกิด สุขภาพ
กาย และ
สุขภาพใจ
หน้าที่ 6 ย่อหน้าที่ 4 บรรท ัดที่ 1-3
การนง่ ั สมาธิ ถือเป็นอิรยิ าบถหล ัก
หน้าที่ 8 ย่อหน้าที่ 1 บรรท ัดที่ 1
1.นง่ ั ข ัดสมาธิ เป็นการนง่ ั แบบที่
พระพุทธเจ้าได้สำเร็จ คือนง่ ั ขาขวา
ท ับขาซา้ ย มือขวาหงายท ับมือซา้ ย
วางไว้บนต ัก ตงกายตรง
ั้ หล ับตาแต่
พอดี
หน้าที่ 8 ย่อหน้าที่ 2 บรรท ัด 1-3
 2.นง่ ั พ ับเพียบ

3. นง่ ั เก้าอี้

4.นง่ ั ทอดกาย
หน้าที่ 8 ย่อหน้าที่ 3-5
 ี ไสยาสน์
นอนตะแคงขวา สห
หน้าที่ 9 ย่อหน้าที่ 2 บรรท ัดที่ 1-4
• การนอน เป็นสงิ่ จำเป็นของมนุษย์
เป็นไปตามธรรมชาติ

•ขณะทีน
่ อนเราหล ับตา

หน้าที่ 9 ย่อหน้าที่ 4 บรรท ัดที่ 1

• ทำความนิง่ ของกาย

•ทำให้เกิดความชำนาญ

่ ารนอนตะแคงขวา
•แม้จะไม่ใชก
หน้าที่ 9 ย่อหน้าที่ 4 บรรท ัดที่ 2-11
 การทำสมาธิดว
้ ยอิรย
ิ าบถ 4 เพือ
่
ให้เกิดสุขภาพกายและสุขภาพใจ

หน้าที่ 10 ย่อหน้าที่ 1 บรรท ัดที่ 1-2

 การเปลีย
่ นอิรย ้ อยูก
ิ าบท
ขึน ่ ับ
ความเหมาะสมในแต่ละชุมชน

หน้าที่ 10 ย่อหน้าที่ 3 บรรท ัดที่ 1-2

 การทำสมาธิดว
้ ยอิรย
ิ าบถต่างๆ
นน ั้ เพือ
่ ให้รา่ งกายและจิตใจไม่
ข ัดก ัน เพือ
่ ประสงค์ให้มสี มาธิ
ในทุกๆ อิรย ิ าบถ

หน้าที่ 10 ย่อหน้าที่ 4 บรรท ัดที่ 1-5

• อิรย
ิ าบถหล ักของสมาธิ คือ เดิน
และนง่ ั ทงสองอิ
ั้ รย ิ าบถจะมีการ
ผล ัดเปลีย ื่ ว่า เดินจงกรม
่ นก ัน ชอ
และนง่ ั สมาธิ จะทำให้รา่ งกายมีการ
ปร ับสมดุลก ัน

หน้าที่ 10-11 ย่อหน้าที่ 5 บรรท ัดที่ 1-3

สมาธิเป็นพืน ้ ฐานของจิต จึงต้องมี
ไว้ในทุกอิรย ิ าบถ สมาธิจะเกิดโดย
อ ัตโนม ัติในต ัวของม ันเองในอิรยิ าบถ
ทงหลาย
ั้ สมาธิเป็นอาหารของใจ
เมือ ่ เกิดความต้องการ ก็ตอ้ งใช ้
อิรย ิ าบถประค ับประคองให้เป็นไป
ตามสมควร
หน้าที่ 11 ย่อหน้าที่ 1 บรรท ัดที่ 1-9
การบริหารร่างกาย
เพือ
่ ก้าวเข้าสูส ่ มาธิ
คือการทำอิรย ิ าบถ
ให้ถกู ต้องนน่ ั เอง
หน้าที่ 11 ย่อหน้าที่ 2 บรรท ัดที่ 3-4
 เทปการบรรยาย
ความสำค ัญของอิรย
ิ าบถทงั้ 4 ต่อการทำ
สมาธิ
ความสมพ ั ันธ์ของกายก ับใจ
การทำสมาธิโดยใชอ ้ ริ ย
ิ าบถทีไ่ ม่ข ัดก ับ
ชุมชนเป็นอย่างไร และทำสมาธิทเี่ ป็นการ
โอ้อวดเป็นอย่างไร
อิรยิ าบถหล ักในการทำสมาธิคอ ื เดิน และนง่ ั
ทำไมต้องมีการเปลีย ่ นแปลงอิรย ิ าบถในการ
ทำสมาธิ
เรือ
่ งเล่าในสม ัยพุทธกาล
พระอานนท์
พระ 500 รูปยืนฟังผูห
้ ญิงร้อง
เพลง แล้วสำเร็จอรห ันต์ได้อย่างไร
โลโภ ธ ัมมาน ัง ปริปน
ั โถ ความโลภ
เป็นอ ันตรายแก่ธรรมทงั้
หลาย(สมาธิ)
คำถามคำตอบ
อิรย
ิ าบถเดิน ไม่บริกรรมแต่มองทีเ่ ท้าได้ไหม
อิรยิ าบถหนึง่ ควรใชเ้ วลานานเท่าไร
กำหนดจิตทีจ่ มูก ต้องตามลมหายใจไหม
ตอนทีจ
่ ต
ิ สงบทำไมต้องหยุด