EDUKASYON

SA PAGPAPAKATAO
GRADE 9

PREPARED BY:
ms_charitoragrag
2
1 2 3 4

5 6 7 8
BALIK-ARAL
PAGSASAGAWA NG KILOS
TUNGO SA KABUTIHANG
PANLAHAT
4

▹ MODYUL 1:
Panuto: Basahin ang pangungusap na nasa Hanay A at piliin
ang tamang sagot sa Hanay B.
Hanay A
1.Tawag sa isa o higit pang grupo ng mga tao na Hanay B
permanenteng naninirahan sa isang lugar na
pinakikilos ng iisang layunin tungo sa pagkakamit a. Komunidad
ng kabutihang-panlahat.
b. Golden Rule
2. Ayon sa kaniya sa patuloy nating pakikipag-
c. Kabutihang

9630278415
10
ugnayan sa ibang tao, nagiging madali para sa atin
ang pagtugon sa ating mga sariling pangangailangan Panlahat
at tayo rin ay nagiging instrumento para sa iba. 5
d. Dr. Manuel Dy
3. Ito ay ang kabuuan ng mga panlipunang
gawain na nagtatakda sa lahat ng tao, nag-iisa
e. Sto. Tomas de
man o pangkat, na makamit nila ang katuparan Aquino
ng kaganapan ng kanilang pagkatao.
f. Lipunan
4. "Huwag mong gawin sa kapwa mo ang ayaw mong gawin sa iyo";
"Mahalin mo ang kapwa mo gaya ng pagmamahal mo sa iyong sarili“ -
conficius
5. Ito ay binubuo ng mga indibidwal na nagkakapareho ng mga interes, ugali, o
pagpapahalagang bahagi ng isang partikular na lugar.
Sa modyul 1:
Ipinakita ang tunay na dahilan
kung bakit may lipunan at
pangangailangan sa
pakikipaglipunan.

-sa loob ng lipunan ay may 6

ugnayang umiiral sa aspektong

pampolitika upang hindi
maging hadlang sa pagkamit
ng kabutihang panlahat.
PAGSUSULONG NG
PRINSIPYO NG
SUBSIDIARITY AT
PAGKAKAISA
MODYUL 2
 Sa araling ito ikaw ay inaasahang:
a) naipaliliwanag mo ang dahilan kung bakit may lipunang pulitkal o
Prinsipyo ng Subsidiarity at Prinispyo ng Pagkakaisa
b) natataya ang pag-iral o kawalan sa pamilya, paaralan, barangay,
pamayanan, o lipunan/bansa ng mga nasabing prinsipyo;
c) napatutunayan na:
- may mga pangangailangan ang tao na hindi niya makakamtan bilang
indibidwal na makakamit niya lamang sa pamahalaan o organisadong
pangkat tulad ng mga pangangailangang pangkabuhayan, pangkultural, at
pangkapayapaan,
- kung umiirial ang Prinsipyo ng Subsidiarity, mapananatili ang pagkukusa,
kalayaan, at pananagutan ng pamayanan o pangkat na nasa mababang
antas at maisaalang-alang ang dignidad ng bawat kasapi ng pamayanan,
at
- kailangan ang pakikibahagi ng bawat tao sa mga pagsisikapna mapabuti
ang uri ng pamumuhay sa lipunan/bansa, lalo na sa pag-angat ng
kahirapan, dahil nakasalalay ang kaniyang pag-unlad sa pag-unlad ng
lipunan.
MODYUL 2 aTING
tALAKAYIN
ano ang ss:
▹LIPUNAN G POLITIKAL
▹PRINSIPYO NG 9

SUBSIDIARITY
▹PRINSIPYO NG
PAGKAKAISA
▹PANANAGUTAN NG
 Ang ating lipunan ay magiging
makabuluhan kung ang bawat bahagi nito ay
kumikilos at gumanap sa kanyang tungkulin
upang makatutulong sa pagtamo ng kaganapan
ng bawat miyembro ng lipunan.

10

Alam mo ba ang iba-ibang

institusyon ng lipunan. Ano-
ano ang mga ito?
institusyon ng lipunan… PAARALAN
RELIHIYON
PAMILYA

NEGOSYO
11
PAMAHALAAN
Kung pagpapatakbo ng
lipunan ang pag-uusapan,
▹ SINO NGA BA ANG DAPAT
MANGUNA RITO?
▹ ANO BA ANG INAASAHAN 12

SA IYO BILANG MABUTING

MAMAMAYAN?
▹ ANO ANG INAASAHAN NG
TAUMBAYAN SA
PAMAHALAAN?
 TIGNAN MABUTI ANG E.
MGA LARAWAN, ALIN
KAYA DITO ANG
D.
NAGLALARAWAN SA
LIPUNANG POLITIKAL?
A. B.

F.

C.
Bakit mahalagang
maunawaan ang lipunang
politikal?
 “
Paano na bubuo
ang Lipunang
Politikal?

15
 Ang lipunan ay binubuo ng iba’t
ibang sektor, organisasyon, samahan o
grupo na may natatanging tungkulin na
dapat gampanan sa lipunan.
(pamilya, simbahan,paaralan,pamahalaan at iba.)

▹ Maliban sa mga napag-usapang sektor sa 16

itaas, marami pang samahan ang hindi

napabilang sa mga ito.
▹ Anoman at nasaan man sila, sigurado
tayong mayroon din silang mga
ginagampanang tungkulin sa lipunan.
LIPUNANG POLITIKAL

-pampolitika ang tawag sa

paraan ng pagsasaayos ng 17

lipunan upang masiguro na ang

bawat isa ay malayang
magkakaroon ng maayos na
pamumuhay, makamit ang
pansariling mithiin sabay ang
kabutihang panlahat.
LIPUNANG PAMPOLITIKA

Kung ang sa isang lipunan,

Habang lumalaki
ang mga grupo, magkakaibigan nangangailangan
nagiging mas ay ng isang mas
mahirap pakinggan nagkakaunawaa malinaw na sistema 18
ang lahat at n na sa kindatan ng pagpapasya at
panatilihin ang at ang pagpapatakbo.
dating nakukuha magkakapit-
lamang sa bigayan bahay sa
at pasensiyahan.
pakiramdaman
at delikadesa,
SA ISANG
ASOSASYON,
▹ Kailangan ba pagtatalaga
ng pamunuan?
￭ Hindi lahat ay
maaaring mamuno.
19
￭ May itatalagang
pangulo at
pangalawang
pangulo.
Bilang miyembro Marahil wala kang
masasabi mo bang alalahanin tutal wala
naman sa’yo ang bigat ng
pwede ka lang mag- pananagutan sa
relax at ipaubaya asosasyon.
na lang sa hinirang
na pamunuan ang
pagsasaayos ng 20

asosasyon?

Tama ba ang
ganitong
pangangatwiran?
 Ang Isang Lipunan Ay Maihahalintulad
Sa Mga Sumsunod:
ISANG ISANG KALOOB NG
MALAKING TIWALA
BARKADAHAN Totoo ito ngunit
▹ Hawig sa  Sa laki ng tungkulin at kailangang idiin at
barkadahan ang kapangyarihan ng ulit-ulitin na ang
pamahalaan, may Pamamahala Ay
isang pamayanan.
tukso na tingnan ang Kaloob Ng Mga Tao 21
Pinagsama-sama pamahalaan bilang
sila, una nang Sa Kapwa Nila Tao
nasa itaas ng mga tao
kanilang at itinuturing kung
Dahil Sa Nakikita
kinatatayuang minsan ng mga tao Nilang Husay At
lugar. ang kanilang mga Galing ng mga ito sa
sarili bilang sakop pamumuno at
lamang ng pangangasiwa.
pamahalaan.
Mahalaga ba ang pagkakaroon natin
ng LIPUNANG POLITIKAL?

Ano nga ba ang ibig sabihin nito?

Inaasahang ang Halimbawa:
mga programang  “Ecological Solid
ipatutupad ng mga Waste Management Act of 2000.” 
22
namumuno ay Ang isang matagumpay na programa
makatutulong sa ng gobyerno sa pagpapanatili ng kaayusan
pagpapanatili ng ng kalikasan ay nakasalalay sa kanilang
dignidad at mga gawaing magmumulat sa lahat ng tao
kabuhayan ng ng kahalagahan ng pag-iingat at
pangangalaga sa lahat ng nasa ating
lahat ng tao.
kapaligiran.
Naging matagumpay ba ito?

Halimbawa:
 “Ecological Solid
Waste Management Act of
2000.” 
23
▹ Pagsasanib ito ng hangarin
ng tao na mapangalagaan ang
kalikasan at ng environmental
policies na ipinatutupad ng
gobyerno.
Mahalaga ba ang pagkakaroon natin
ng lipunang politikal?

… ang Pamahalaan ang nangunguna sa

gawaing ito:
Tungkulin ng Pamahalaan
1. Isatitik sa batas ang mga pagpapahalaga 24

at adhikain ng mga mamamayan.

2. Magtatatag ng mga estruktura na
maninigurong nakakamit ng mga tao
ang kanilang pangangailangan.
Tungkulin ng Pamahalaan
3. Mag-iipon, mag-iingat at magbabahagi ng
yaman ang pamahalaan sa pamamagitan ng
pagbubuwis at pagbibigay-serbisyo.
4. Sa ugnayang pang-mundo , ang
pamahalaan ang mukha ng estado sa 25

internasyonal na larangan.
5. Pagpapatupad ng batas upang matiyak ang
soberanya at mapanatili ang seguridad,
kapayapaan sa loob ng bansa na kailangan sa
pagiging produktibo ng lipunan.
Mahalaga ang pagkakaroon
natin ng lipunang politikal

Sa madaling salita, ang tagumpay

ay bunga ng pinagsanib na 26

hangarin at gabay ng lahat ng tao

at ng pamahalaan.
Ito ang dahilan kung bakit sinasabi
nating mahalaga ang lipunang
politikal.
-sa laki ng tungkulin at
kapangyarihan ng
pamahalaan may tukso na
tingnan ang pamahalaan
bilang nasa itaas ng mga 27

tao.
 PANANAGUTAN NG PINUNO AT
MAMAMAYAN
KAPWA-PANANAGUTAN

Ang lipunang Iginagawad sa kanila ng

Ang pananagutan ng
pampolitika ay buong pamayanan ang
pinuno na tiwala na pangunahan ang
isang ugnayang 28
pangalagaan ang grupo—ang pangunguna sa
nakaangkla sa
nabubuong pupuntahan, ang paglingap
pananagutan:
kasaysayan ng sa pangangailangan ng
pamayanan. bawat kasapi, ang
pangangasiwa sa
pagsasama ng grupo.

“Kasama nito ang pananagutan ng mga kasapi sa

lipunan na maging Mabuting Kasapi Sa Lipunan. “
Marahil may
magtatanong kung bakit
pa siya makikilahok kung
sa huli’t huli ay ang
mayorya naman ang DAGDAG NA
masusunod. KOMPLIKASYON 29

▹ Sasabihin niya, "Hindi rin

naman mahalagang magsalita
pa. Nag-iisa lang naman ako.
Ang masusunod naman ay ang
marami."
 “
Sa kabila ng dunong ng Hindi
pinuno at/o ng mayorya, mabubuo ang
marami kung
Kailangan pa kung minsan, mula sa isang wala ang
ring magsalita salungat na opinyon iilan.
kahit isang
mumunting tinig isinisilang ang
lamang ang sa pinakamahusay na
iyo.
karunungan.
30
 “
Halimbawa Hindi
mabubuo ang
marami kung
Kailangan pa
ring magsalita
nito ay ang wala ang
iilan.

sumusunod:
kahit isang
mumunting tinig
lamang ang sa
iyo.

31
32
Si Malala Yousafzai ay isang
tinig ng musmos na
naninindigan para sa karapatan
ng kababaihan na makapag-
aral sa Paikstan sa kabila ng
pagtatangka sa kaniyang
33

buhay.
-hindi mabubuo ang walis-
tingting kung wala ang isang
tangkay.
Martin Luther King

“ay isang tinig

lamang ng mga
African-American na 34

sumigaw ng
pagkilala sa tao
lagpas sa kulay ng
balat.”
Sa simpleng halimbawa ng PAGTUTULUNGAN sa loob
ng PAMILYA, makikita natin ang katotohanan at
kahalagahan ng paghahati-hati ng gawain para sa
pagkakamit ng kabutihan at kaayusan sa loob ng
pamilya.
 makikita rin ang
magkakaibang-tao
na nagsasagawa
ng magkakaibang
gawain ngunit
patungo sa iisang
layunin - ang
kabutihan at
kaayusan ng lahat.
35
  ang siguraduhing ang bawat isa ay
Ito ang hangarin
may partisipasyon sa pagkakaroon
ng lipunang
ng isang maayos, mapayapa at
politikal,
masayang buhay para sa lahat.

36

▹ Ang kaisipang ito ay

nakapaloob sa Prinsipyo Ng
Subsidiarity at Prinsipyo Ng
Pagkakaisa
 ANG NG Ang Prinsipyong Subsidiarity ay
ANO SIPYO Y? nagbibigay kapangyarihan kahit sa pinakamaliit o
RIN RIT pinakamababang sektor o grupo sa lipunan na
P I DIA makagawa ng mga desisyon sa kanilang antas,
S
SUB at hindi na kinakailangang aprubahan pa ng may
pinakamataas na kapangyarihan.

- Kilala din sa tawag prinsipyo ng 37

(PAGTUTULUNGAN), ay pagganap ng bawat kasapi

sa kanilang mga tungkulin tungo sa isang layunin.

Tutulungan ng pamahalaan ang mga mamamayan

na magawa nila ang makapagpapaunlad sa kanila.
Isa pang mahalagang prinsipyo
na dapat isaalang-alang sa
loob ng isang lipunan upang 38

makamit ang kabutihang

panlahat ay ang pagkilala sa
kahalagahan ng PAGKAKAISA.
Prinsipyo ng Pagkakaisa (SOLIDARITY)
- ay ang pagtutulungan at pagkakaisa ng isang
pangkat tungo sa pagkamit ng kabutihang

A
PAG
panlahat.

YO
I

ANO
P
S

R
A
- tungkulin ng mga mamamayan ang magtulungan

I
K
?

N
N
at ng pamahalaan ang magtayo ng mga akmang

G
A

A
S
estruktura upang makapagtulungan ang mga

N
I
39
mamamayan.

P
G
Tungkulin nating magtulungan tungo
sa pag-unlad ng ating lipunan.
 Ang pag-iral ng
Prinsipyo Ng Subsidiarity
At Prinsipyo Ng Pagkakaisa
01

Ay

pa
a

siguradong

ar
ily

magdudulot sa atin

al
m

40

an
pa

ng positibong
benepisyo na
pakikinabangan
nating lahat tungo sa
maayos ay
mapayapang
03 pamumuhay.
02

Barangay,
Pamayanan,Lipunan
 HALIMBAWA
Subalit ang kawalan ng
mga ito ay magdudulot
ng kalituhan at
kaguluhan sa ating Place your screenshot here

lipunan.
41
Kapwa “boss” ang
pangulo at ang
mamamayan, tulad ng
isang barkada walang Ang Lipunang Politikal ay ang
sinuman ang proseso ng paghahanap sa
nangunguna.
kabutihang panlahat at
Ang tunay na “boss” ay pagsasaayos ng sarili at ng 42

ang kabutihang pamayanan upang higit na

panlahat- ang pag-
iingat sa ugnayang
matupad ang layuning ito.
pamayanan at ang
pagpapalawig ng mga
tagumpay ng lipunan.
 Hindi ito mahirap gawin dahil ito ay maaaring ginagawa
na natin subalit ang mas pinaigting na hangarin na
makiisa sa mga gawain at layunin ng ating lipunan
pulitikal ay magpapadali sa ating pagkakamit ng
our office

kabutihang panlahat.

MAPS
43
▹ Maging daan ka ng
pag-iral ng mga ito. 44

Gawin ang kaya mo.

Mga Gawain

45