Sahip olunan güç veya kudretin, yaralanma ve kayıpla sonlanan veya
sonlanma olasılığı yüksek bir biçimde bir başka insana, kendine, bir gruba ya da bir topluma karşı tehdit yolu ile bizzat uygulanmasıdır. DÜNYADA HER YIL 1.6 MİLYON İNSANIN ŞİDDET NEDENİYLE HAYATINI KAYBETTİĞİ TAHMİN EDİLMEKTEDİR. Kadına şiddet, aslında yeni karşılaştığımız bir kavram değildir. Günümüzden yüzyıllar önce, İslamiyet öncesi yaşayan bazı kadınların çok ağır şiddetler gördüğü, köle gibi alınıp satıldığı, hatta ve hatta sırf kadın olduğu için diri diri mezara gömüldüğü tarih kitapları sayesinde günümüze aktarılmıştır. İslamiyet ile birlikte kadın, geçmişe nazaran biraz daha el üstünde tutulmaya başlasa da günümüzde kadına şiddet her ne kadar önlenmeye çalışılsa da halen artmaya devam etmektedir. KADINA ŞİDDETİN TÜRLERİ
İlişkilerde şiddet, sürekli ya da aynı düzeyde uygulanmayabilir. İlişki peş
peşe iyi ya da kötü dönemler içeriyor olabilir. Bazen sevgi ve nefret duyguları iç içe geçiyor olabilir. Diğer bir deyişle, şiddet genel olarak bir döngü halinde meydana gelir. Bu nedenle, kadın şiddet sonrasında kendine gereken önlemleri alamaz ve harekete geçmekte zorlanır. Şiddete maruz kalan bireyler için şiddetin tekrarlanacağını bilmek, erken önlem almak için oldukça önemlidir. Kısaca dört aşamadan geçen şiddet döngüsü, hem şiddetin sürdürülmesini sağlar hem de ilişkide kısır döngüye yol açar. 1. Birinci aşama ‘Psikolojik Şiddet Başlıyor’ (Gerginlik Dönemi): Şiddet uygulayan erkek herhangi bir nedenden dolayı gerginlik yaratır, tartışma çıkarır ya da kadını kontrol altına almaya çalışır. Eğer kadın erkeğin beklentisi doğrultusunda davranmazsa, kadına yönelik tehditlere başlar. 2. İkinci aşama ‘Psikolojik Şiddet Artıyor’ (Kriz Dönemi): Kadının yaşamını git gide daha yoğun şekilde kontrol etmeye başlar. Kadını suçlar, yetersiz ve eksik görür. Bu şekilde kendisini haklı çıkarır. Sudan sebeplerden kavga çıkarır. Kadına yönelik tehditlerin dozu be yoğunluğu artar. 1. Üçüncü aşama ‘Fiziksel Şiddet Başlıyor’ (Kriz Dönemi): Tartaklama, tokat gibi hafif şiddet biçimlerinden tecavüz, yaralama ve hatta cinayete kadar varabilen ağır şiddet biçimleri uygulanmaya başlamıştır. Şiddet uygulayan erkek, şiddetin sorumlusu olarak kadını sorumlu ve suçlu gösterir ve yapmış olduğu şiddet davranışını gerekçelendirir. 2. Dördüncü aşama ‘Balayı Dönemi’ (Pişmanlık ve Bahane Dönemi): Şiddet uygulayıcısı mağdur olan kadına hediyeler alır, özür diler, sevgi belirtileri ile kadının gönlünü almaya çalışır. Bu aşamada şiddet nispeten azalır. Erkek olumlu bir tutum sergiler. Bir daha şiddet uygulamayacağına dair söz verir. Şiddet uygulayan davranışları nedeniyle bahaneler üretir. Mağdur şiddet uygulayanın bahanelerini anlamaya çalışır ve değişmesi için ona yardımcı olur. Kendi algılarından şüphe duymaya başlar ve kendini suçlar. Ancak bu dönem kısa sürer. Erkek bir süre sonra yeniden gerilim yaratır ve süreç en başa döner. KADINA ŞİDDETİN TÜRLERİ 2. CİNSEL ŞİDDET
Zorla cinsel ilişkiye girmek, hamile kalmaya, doğurmaya ya da doğurmamaya
zorlamak, zorla ve erken yaşta evlendirilmek, kısacası her türlü cinsellik içeren şiddet biçimlerinin tümünü ifade eder. • Cinsel şiddet çoğu zaman fiziksel şiddeti de içinde barındırır. • Şiddet uygulayan kişi çoğu zaman bir yabancı olabileceği gibi eş, sevgili, arkadaş, akraba gibi yakın bir kişi de olabilir. • Her yaştan, cinsten, cinsel yönelimden, sınıftan, etnik kökenden ve yaşam tarzından kişi cinsel şiddetin hedefi olabilir. KADINA ŞİDDETİN TÜRLERİ 3. SÖZLÜ/ DUYGUSAL/ PSİKOLOJİK ŞİDDET
küçük düşürme, devamlı eleştirme, mağdurun hareketlerini, giyimini, başkalarıyla ilişkilerini denetleme, sınırlama, değersizlik duygusu uyandırma gibi yollarla sistematik olarak mağdura duygusal baskı uygular. KADINA ŞİDDETİN TÜRLERİ 4. EKONOMİK ŞİDDET
Kadınların ekonomik bağımsızlığını elde edememesi üzerindeki menfi
etkiler ve bunun kadınlara karşı bir kontrol, tehdit ve yaptırım olarak tezahür etmesi bu şiddet türünün bir örneğidir. Ekonomik şiddetin kapsamı kadınların bağımlı hâlde olmasındaki etkiler dışında kadın istihdamına izin verilmemesi, istenilmeyen bir işte zorla çalıştırılması, iş hayatındaki ileri pozisyonların kısıtlanması, eşit işe eşit ücret verilmemesi ve kadının daha az kazanması, vb. gibi birçok örnekle genişletilmektedir. KADIN HAKLARINI ELE ALAN SÖZLEŞMELER
6284 numaralı ailenin korunması ve kadına şiddetin önlenmesine dair
kanunun 1. Maddesinin ikinci fıkrasında Türkiye Cumhuriyeti anayasası ile uluslararası sözleşmelerden bahsedilmiştir. İstanbul sözleşmesi
Avrupa konseyi tarafından hazırlanan 45 ülke ve Avrupa Birliği tarafından
imzalanan kadına yönelik şiddet ve aile içi şiddeti önleme ve bununla mücadelede temel standartları ve devletlerin bu konudaki yükümlülükleri belirleyen uluslararası insan hakları sözleşmesidir. Türkiye 1 temmuz 2021 tarihinde sözleşmeden resmen çekilmiştir. Kadına şiddet ve türevleri ile ilgili hazırlanan bazı istatistikler, grafikler ve veriler şu şekildedir. BAŞAK CENGİZ ÖZGECAN ASLAN SELMA ÖRENÇ