• Ang ekonomiks ay isang agham panlipunan na mayroong
layunin na pag-aralan ang mga pagkilos at pagsisikap ng mga tao at mga paraan ng paggamit ng mga limitadong pinagkukunang yaman upang matugunan ang walang katapusang pangangailangan at kagustuhan sa buhay. Kailangan piliin ng mga tao o ng pamahalaan kung saan gagamitin ang limitadong likas na yaman. KAHULUGAN NG EKONOMIKS
May tinatawag na economic goods kung saan ang lahat ng
bagay ay may halaga at presyo tulad ng pagkain, damit at bahay. Bago makamit ang mga bagay na ito kailangan ng tao ng salapi bunga ng walang kataposang pangangailangan ng tao, kaya nagkakaroon ng kakapusan sa economic goods. KAHULUGAN NG EKONOMIKS
Ang free goods naman ay mga bagay na nakakamit ng tao nang
walang bayad tulad ng init ng arawat hangin. Lahat ng tao ay nakikinabang dito kaya mahalaga ang bawat kilos at galaw ng tao sa ekonomiks dahil ito ang magtatakda ng gawaing pangkabuhayan ng bansa. KAHULUGAN NG EKONOMIKS
Sa pag-aaral ng ekonomiks, matututuhan ng bawat indibidwal
ang mga kaisipan, pananaw, kasanayan at konsepto na nagpapaliwanag kung bakit ang mga tao sa lipunan ay patuloy na kumikilos upang maghanap-buhay at magkaroon ng ikabubuhay, maging ang mga galawng pamahalaan ukol sa pamamalakad ng ekonomiya. PAGPILI AT PAGDEDESISYON Ang pagpili at pagdedesiyon ay magkaugnay. Sa sandaling ang tao ay nakapili ng isang bagay na bibilhin o gagawain, iyon ay tanda na siyay gumagawa ng desisyon. Ang paggawa na pagpili at pasya ng isang indibidwal upang matugunan ang kanyang pangangailangan dahil sa limitadong pinagkukunang yaman ay tinatawag na Individual Choice. Sa anumang pagpili na gagawin ng isang indibidwal, kailangang isaalang-alang niya ang halaga at pakinabang na makukuha sa ginagawang pagpili. PAGPILI AT PAGDEDESISYON Samantalang ang Social Choice ay ang pagpapasiyang ginawa ng pamahalaan upang matugunan ang mga pangangailangan ng lipunan. Ito ay isang pagpapasiya ng pamahalaan upang matugunan ang mga pangangailangan ng lipunan. ito ay isang pagpapasiya ng pamahalaan kung saan gagamitin ang kita ng bansa upang maibigay ang mga pangangailangan ng mamamayan. PAGPILI AT PAGDEDESISYON Isang halimbawa ay paglalaan ng badyet sa iba’t ibang sector ng ekonomiya. Iniisip din ng pamahalaan ang higit na kailangan ng mga tao tulad ng pagpapatayo ng mga tulay, pagkakaloob ng mga pabahay, pagbili ng makinarya para sa agrikultura o industriya, at paglalaan ng lupa para gawing taniman o gawing lugar palaruan. Isinaalang-alang ng pamahalaan ang halaga at pakinabang ng mga gagawing pagpapasiya at pagpipili. PAGPILI AT PAGDEDESISYON Ang lahat ng pagpili at pagdedesiyon na ginagawa ng indibidwal at pamahalaan ay tinuturing na economic choice o economic decision. Ang economic choice ay may kinalaman sa desisyon ukol sa iba’t ibang gamit ng limitadong pinagkukunang yaman. Ang pagpili ng pagkain na kakainin, bahay na titirhan, damit na isusuot at iba pang bagay na kailangan ng tao upang tugunan ang kanyang pangangailangan sa buhay ay bahagi ng kanyang ekonomiks choice at economic decision. OPPORTUNITY COST, BENEFIT & TRADE-OFF Ang ating ginagawang pagpili at pagdedesiyon ukol sa mga bagay na ating gustong makamit ay may katumbas na opportunity cost at benefit. Ang opportunity cost ay tumutukoy sa isinasakripisyong halaga ng isang bagay upang bigyang-daan ang higit na mas makabuluhang paggagamitan nito. Ito ang bunga ng pagpili ng isang bagay buhat sa karamihan. OPPORTUNITY COST, BENEFIT & TRADE-OFF
•Halimbawa: Pinili mong gumawa ng takdang
aralin kaysa maglaro ng computer games o gumimik kasama ang barkada. Hindi mo magagawa nang sabay- sabay ang mga nasabing bagay kaya kailangan mong mamili. Mula sa halimbawa, ang iyong opportunity cost ay ang maglaro ng computer games o paggimik kasama ang iyong barkada. OPPORTUNITY COST, BENEFIT & TRADE-OFF •Halimbawa: Isa pang mahalagang bagay ay ang padedesiyon kung paano gagastusin ang halagang P400.00 upang makabili ng cellphone card at makakain ng tuna sandwich. Ipagpalagay na ang tuna sandwich ay nagkakahalaga ng P50.00 at ang cellphone prepaid card ay nagkakahalaga ng P100.00 maaring ibili ng walong tuna sandwich o apat na prepaid card ang P400.00 ngunit sa pagnanais na makamit ang parehong produkto kailangang gumawa ng desisyon kung magkano ang ilalaan sa pagbili ng tuna sandwich at cellphone prepaid card. Kapag isinasakripisyo ang pagbili ng isang bagay upang makabili ng ibang produkto ay nagaganap ang tinatawag na trade-off. OPPORTUNITY COST, BENEFIT & TRADE-OFF • Ang trade-off ay pagpapaliban ng pagbili ng isang bagay upang makamit ang ibang bagay. Ito ay may kaugnayan sa opportunity cost. Sa bawat pagpapaliban ng paggamit ng isang bagay ay may natatamong benepisyo. Ang benepisyo ay may kinalaman sa pakinabang na nakukuha mula sa ginagawang pagpili at pagdedesisyon ng tao. OPPORTUNITY COST, BENEFIT & TRADE-OFF •Sa bawat papili ay may opportunity cost at benepisyo na matatamo ng tao. At anuman ang maging resulta ng ginagawang pagpili at pagdedesisyon ng tao ay mayroong epekto sa buhay at ekonomiya. Kaya mahalagang pag-isipang mabuti ang gagawing desisyon at pagpili. •Ang pagpili at pagdedesisyon ay bahagi ng buhay ng tao. Ito ay maaaring indibidwal o pangkat. ang mga gawaing ito ay may malaking epekto sa ating buhay at ekonomiya. Itinuturing na agham ang isang sentipikong larangan ng pag-aaral na sumusuri at nagpapaliwanag sa naoobserbahang phenomena. Ginagamit ng mga nasa larangan ng agham ang siyentipikong pamamaraan upang masuri ang mga pangyayari at makabuo ng paglalahat batay sa datos. •Ang pagtukoy sa mga suliraning pang-ekonomiya ang magbibigay ng gabay at direksyon sa gawaing pagsusuri ng isang mananaliksik ng ekonomiks. Kasunod na pamamaraan ay ang paglalahad ng hypothesis. Ito ay ang mga maaaring kasagutan o paliwanag sa natukoy na mga suliraning pang- ekonomiya. •Ang pangangalap ng mga impormasyon at datos na may kaugnayan sa suliranin ang susunod na hakbang na gagawin. Makakukuha ng mahahalagang impormasyon at datos sa mga ahensiya na may kaugnayan sa suliraning tinutukoy. Sa internet, may mga nakatalang ulat ukol sa suliranin at maging sa pagkikipagpanayam sa mga tao. •Ang mga impormasyon at datos ay sinusuri sa pamamagitan ng pag-eeksperimento, at paggamit ng graph, tsart, at statistics upang maging mabisa at makatotohanan ang pagsagot sa suliranain. Ang panghuling gawain ay ang pagbibigay ng kongklusyon at rekomendasyon batay sa resulta ng pagsusuri ng mga datos at pagsasaliksik. Sa puntong ito, ang angkop na kasagutan sa suliranin ay tinutukoy. Dito malalaman kung ang hypothesis ay tugmang kasagutan sa suliraning natukoy.