ALKOHOL I NARKOTICI

ALKOHOL

• Etil – alkohol
•Alifatični ugljovodonik sa kratkim lancem
•Specifična težina 0,789 g
•Tačka ključanja 78,35 ˚ C
•Fermentacija fruktoze
 KINETIKA ALKOHOLA U
ORGANIZMU
Resorpcija alkohola
- 20 % u želucu
- 50 % u tankom crevu
- Koncentracija alkohola
40 vol.% za 30 minuta
10 do 12 vol.% za 45 minuta
5 vol.% za 45 – 60 minuta
- Prisustvo hrane u želucu
Viski za 45 minuta
Vino za 60 minuta
Pivo za 90 minuta
RESORPCIJA ALKOHOLA
Eliminacija alkohola

- jetra (90 – 95 %) – ADH i katalaza

- izdahnutim vazduhom 4 – 7 %
- urinom 3 %
- farmakokinetika “nultog reda”

Widmarckov β – eliminacioni faktor

0,15 g/kg/h
 IZRAČUNAVANJE KONCENTRACIJE
ALKOHOLA U KRVI
Telesna masa
A
C = --------------
Tt x r
A + A2 …. An
C = --------------------- ─ β x t
………….=
Tt x r
 UTVRĐIVANJE ALKOHOLISANOSTI

Analiza izdahnutog vazduha

Widmarcova metoda (titracija)
Metoda ADH (enzimska metoda)
Gasna hromatografija
 UTICAJ ALKOHOLA

“Psihička sekunda” = 0,75 sekundi

Alkoholemija od 1 g/kg PS = 1,5 sekundi

OPIODI - OPIJATI
 OPIJUM

• Opijum sadrži opijatne alkaloide (najveći sadržaj morfina)

• Mlečni sok koji se dobija zasecanjem nezrelih čaura
opijumskog maka (Papaver somniferum)
• Od osušenog mlečnog soka prave se opijumske pogače koje
vremenom postaju tamno mrke i crne
• Analiza: ekstrakcija, GC/MSD
 Čaj od čaura maka

 Suve, prazne čaure maka (sadrže opijatne alkaloide),

usitne se i koriste za spravljanje čaja koji je tamno mrke boje

 Uzorci za analizu – skuvan čaj u teglama, flašama

 Analiza: ekstrakcija, GC/MSD

 MORFIN

 Narkoanalgetik, primenjuje se za suzbijanje najjačih bolova

 Originalno pakovanje: bočice, ampule

 Analiza: ekstrakcija, GC/MSD

 MORFIN

Euforija, pospanost i letargija

Smanjuje osetljivost respiratornog centra na ugljen-
dioksid
Deprimira refleks kašlja, stimuliše centar za povraćanje,
mioza, smanjenje motiliteta digestivnog trakta
 Opijati – depresivno dejstvo na CNS

HEROIN
 Narkotik broj jedan u svetu i u našoj zemlji

 Polusintetski derivat morfina – 3,6-diacetilmorfin

 Dobija se direktno iz opijuma ili poluprečišćenog morfina

 Ulični heroin - praškasta supstanca 13-16 mg aktivne

supstance
- grumenčići svetlo smeđe boje
 osim diacetilmorfina (5 – 50%) sadrži:
• opijatne alkaloide:

mekonin, hidrokotarnin, tebaol, kodein, morfin, papaverin,

noskapin (narkotin), monoacetilmorfin (3-, 6-acetilmorfin),
acetiltebaol, acetilkodein, i

• aditive: šećer (glukoza, saharoza), paracetamol, kofein

• Praškastoj supstanci se dodaju i lekovi, npr. diazepam ili

kokain ("speedball")
  Pakovanje

Veće količine ~ 1 kg
paketi oblika "cigle" oblepljene izolir trakom,
najlonske kese

Manje količine od 0,1 g do 5 g

paketići oblika "pisma" od različitog papira (novinski,staniol,Al-folija),
zatopljene najlonske kesice, najlonske kesice oblika "lopte", plastične
kutije od lekova itd.
  Uzorci za analizu

- Praškasta supstanca i grumenčići

- Tragovi praškaste supstance (kartice, mala ogledala, cevčice,

kašičice, noževi, makaze, CD-i i omoti, novine, tacne, mikseri,
mlinovi za kafu, vage)

- Špricevi sa rastvorom heroina ili upotrebljeni špricevi bez

rastvora, sa vidljivim tragovima
  Analiza uzoraka
 Ekstrakcija jedinjenja
 Gasna hromatografija sa masenim detektorom (GC/MSD),
SCAN analiza, 5–10 mg praškaste supstance
Faza udarnog talasa
Euforično meditativna faza (Stound)
Hipnotička faza

MEHANIZAM DEJSTVA

Vezivanje za opijatne receptore u mozgu

 METADON

o Sintetički narkoanalgetik, primenjuje se u lečenju,

tj. odvikavanju od opijata (metadonski program,
održavanje na metadonu)
• Vreme poluživota oko 50 h!

o Originalno pakovanje – bočice, ampule, tablete

o Analiza: ekstrakcija, GC/MSD

Medicinske posledice zloupotrebe opijata

Koža (ožiljci, induracije, hiperpigmentacije,

nekrotizirajući fascitis)
Medicinske posledice zloupotrebe opijata

Kardiovaskularni sistem (valvularni endokarditis,

miokardna fibroza)
Respiratorni sistem (granulomatoza)
Gastrointestinalni sistem (opstipacija)
SCENA SMRTI - PARAFRENALIJE
Droge sa stimulativnim dejstvom na CNS

KOKAIN

 Alkaloid iz lišća južnoameričke biljke Erythroxilon coca;

primenjivan je kao anestetičko sredstvo

 Ulični kokain – praškasta supstanca bele ili žućkaste boje,

čist ili sadrži alkaloide tropakokain, cinamoilkokain i kao
aditive kofein i paracetamol

 Pomešan sa heroinom - "speedball"

  Pakovanje

Veće količine ~ 1 kg
paketi oblika "cigle" oblepljene izolir trakom, najlonske kese

Manje količine
zatopljene najlonske kesice, najlonske kesice oblika "lopte",
plastične kutije od lekova itd.
  Uzorci za analizu

- Praškasta supstanca

- Tragovi praškaste supstance (kartice, mala ogledala, cevčice,

kašičice, noževi, makaze, CD-i i omoti, novine, tacne, mikseri,
mlinovi za kafu, vage)

 Analiza: ekstrakcija, GC/MSD

 Mehanizam delovanja kokaina

Stimulacija lučenja kateholamina

Blokada re-uptake

Delovanje na organizam:
Kontraktilna nekroza (contractile band necrosis)
Hiperplazija intime i mišićnog sloja arterija
Uzrok smrti:
Ventrikularna fibrilacija, ishemija srčanog mišića,
subarahnoidalno i intracerebralno krvarenje
AMFETAMIN
METAMFETAMIN (MA, Speed, Ice)
METILENDIOKSIAMFETAMIN (MDA, Eve, Love drug)

 Sintetički psihostimulansi
 Praškaste supstance bele ili žućkaste boje, kapsule, tablete
različite boje sa utisnutim simbolima
 Čiste supstance, mogu da sadrže i aditiv kofein
 Pakovanje

Praškasta supstanca:
paketići oblika "pisma" od različitog papira (novinski, staniol,
Al-folija), zatopljene najlonske kesice, najlonske kesice oblika
"lopte", plastične kutije od lekova itd.

 Uzorci: praškasta supstanca, tablete, kapsule

 Analiza: ekstrakcija, GC/MSD

 Amfetamin

Vazokonstrikcija, povišenje arterijskog krvnog

pritiska, stimulacija medularnih centara
Kateholaminski efekti
 Droge sa halucinogenim dejstvom

METILENDIOKSIMETAMFETAMIN
(MDMA, Adam, Ecstasy)
• Sintetički psihostimulans (halucinogen), derivat amfetamina
• Kapsule, tablete različite boje sa utisnutim simbolima
• Čista supstanca, može da sadrži i aditiv kofein
• Poluživot 3-7 h
 Uzorci: tablete, kapsule

 Analiza: ekstrakcija, GC/MSD

 Ecstasy - dejstvo

Deluje preko serotoninskih receptora

Kateholaminski efekti
Hipertermija
1-(4-hlorfenil) piperazin (pCPP)

o Sintetički psihostimulans, deluje kao ecstasy,

nalazi se na listi opojnih droga od 2013.
o Tablete različite boje sa utisnutim simbolima
o Čista supstanca, može da sadrži i aditiv kofein

 Uzorci: tablete, kapsule

 Analiza: ekstrakcija, GC/MSD

 MESKALIN

 Alkaloid psihoaktivnog dejstva iz južnoameričkog kaktusa

Peyote (Lophophora williamsii)

 Telo kaktusa se sastoji od slojeva u obliku diska,

tzv. "meskalinska dugmad" koji se seku i suše

 Uzorci: kapsule, meskalinska dugmad

 Analiza: ekstrakcija, GC/MSD

PSILOCIBIN,
PSILOCIN

Alkaloidi psihoaktivnog dejstva iz meksičke pečurke

Psilocybe Mexicana - "magična pečurka"

 Uzorci: delovi suve pečurke

 Analiza: ekstrakcija, GC/MSD

 MARIHUANA
Δ9-THC

Suvi cvetni delovi i listovi ženskog oblika biljne vrste

Cannabis Sativa L. (konoplja, indijska konoplja)

Psihoaktivna komponenta: delta-9-tetrahidrokanabinol

(Δ9-THC), čiji sadržaj određuje kvalitet marihuane

Kanabinoidi bez psihoaktivnog dejstva: kanabinol (CBN) i

kanabidiol (CBD), čiji sadržaj (uključujući THC) određuje
fenotip biljke (droga, intermedijerni i vlaknasti tip)
 Waller-ov indeks

9
%   THC  %CBN
W
%CBD

% Δ9–THC > 0,3 i W >1; DROGA TIP Droga

a) % Δ9–THC < 0,3 i W >1 ili INTERMEDIJERNI TIP Droga

b) % Δ9–THC > 0,3 i W < 1

% Δ9–THC < 0,3 i W < 1; VLAKNASTI TIP Industrijska konoplja

  Pakovanje

Veće količine ~ 1 kg
paketi oblika "cigle" oblepljene izolir
trakom, najlonske kese, metalne kutije

Manje količine
celofanske kesice, najlonske
kesice, kutije od cigareta, papir

Ručno zavijene cigarete - "joint"

– sadrže i duvan
 Uzorci za analizu

Suvi usitnjeni ili krupni cvetni delovi ("head"-ovi) i lišće

Vlažne, sveže ubrane biljke; suše se u laboratoriji pre analize

Ručno zavijene cigarete – joint-i

Semenke se ne analiziraju - ne sadrže THC

Uzorci se ne porede – sadržaj THC varira u zavisnosti od dela

biljke (cvetni delovi>listovi>grančice>semenke)
 Hašiš

Izolovana smola ženskog oblika biljne vrste Cannabis Sativa L.

Sadrži i do 30 % THC
Grumenčići, ploče zeleno-mrke boje

 Analiza uzoraka

- Ekstrakcija jedinjenja
- GC/MSD, kvantitativno određivanje kanabinoida uz
dodatak internog standarda
 Mehanizam delovanja

Vezivanje G – proteina za kanabinoidne receptore u

mozgu
Povećanje dopaminergičke aktivnosti
 LSD - Dietilamid lisergične kiseline (Acid)

 Polusintetski derivat lisergične kiseline koja se

dobija iz urodice (Claviceps purpurea) koja raste na raži
 25-50 μg je dovoljno da ispolji dejstvo
 List kartona raznobojnih motiva, impregniran LSD-om se
perforira tako da se dobiju kvadratići – individualne doze
1938. Hoffman, Delysid
Timotthy Leary
CIA – operacija „MK-ULTRA“
 Uzorci: list kartona, kvadratići

 Analiza: ekstrakcija, derivatizacija,

GC/MSD – SCAN i SIM analiza
 5-HT2 receptori
 LEKOVI
Lekovi koji se najviše zloupotrebljavaju su:

Anksiolitici: Benzodiazepini - diazepam

(bensedin, apaurin, valium), oksazepam,
bromazepam (leksilium), prazepam
(demetrin), hlorazepat (traneks)

Narkoanalgetici: metadon, tramadol

(trodon), pentazocin (fortral)

Sedativi, hipnotici: Barbiturati -

fenobarbiton, metilfenobarbiton (femiton)

 Uzorci: lekovi u originalnom pakovanju

 Analiza: ekstrakcija, GC/MSD